بخشی از مقاله
تعیین نقش استفاده از تکنیک امتیازی متوازن (BSC) در بهبود عملکرد شرکت¬ها از منظر مالی
چکیده
تکنیک امتیازی متوازن یکی از روش های نوین اجرای استراتژی و ارزیابی عملکرد بوده که در عصر حاضر سازمان های زیادی به اجرای آن روی آورده اند . در این تحقیق سعی بر این است تا نشان داده شود که به کارگیری تکنیک امتیازی متوازن در شرکت های تعاونی توزیعی و تولیدی در خراسان رضوی چه نقشی در بهبود عملکرد آن ها از منظر مالی دارد .
در این پژوهش ابتدا داده های جمع آوری شده توسط پرسش نامه ، وارد نرم افزار SPSS شده و از اطلاعات به دست آمده در جهت آزمون فرضیه ها استفاده گردیده است . در آزمون فرضیه ها از آزمون های T-Test برای یک نمونه استفاده شده است .
در این تحقیق جامعه آماری شامل مدیران و سهام داران شرکت های تعاونی توزیعی و تولیدی در استان خراسان رضوی می باشد که به دلیل فراوانی و نامشخص بودن تعداد آنان نامحدود در نظر گرفته شده است . تعداد نمونه 126 عدد بوده که از روش نمونه گیری در دسترس جمع آوری گردیده است .
در نتایج به دست آمده از این پژوهش ، مشخص گردید که به کارگیری تکنیک امتیازی متوازن می تواند موجب بهبود عملکرد شرکت های تعاونی توزیعی و تولیدی از منظر مالی گردد ،
واژه های کلیدی : تکنیک امتیازی متوازن ، ارزیابی عملکرد ، شرکت های تعاونی توزیعی و تولیدی
مقدمه
امروزه سازمان ها در محیطی فعالیت می نمایند که با چند دهه گذشته بسیار متفاوت می باشد . محیطی که در آن روز به روز به تعداد رقبا افزوده می گردد ، شرکت ها در آن به صورت جهانی رقابت می نمایند ، رقبا از روش های جدیدی برای بهره برداری از توانایی های خود استفاده می نمایند ، مشتریانی که به راحتی به اطلاعات دسترسی دارند ، استفاده بیش تر از فناوری و تکنولوژی در راستای اهداف سازمان ها و بسیاری از موارد دیگر که موجب تاثیر بسیار زیاد محیط بر شرکت ها و سازمان ها می گردد . با وجود مدل¬هایی که در حسابداری مالی و حسابداری مدیریت برای شناسایی، اندازه¬گیری و تجزیه¬وتحلیل اطّلاعات برای دستیابی به اهداف سازمانی وجود دارد، اما به نظر می¬رسد این مدل¬های متداول قابلیت اندازه¬گیری نتایج و دست¬آوردهای مربوط را نداشته و لذا معیارها و چارچوب¬های جدیدی برای این امر مورد نیاز است تا بتوان عملکرد شرکت را بهبود بخشید.
امروزه دانش و قابلیت کارکنان، روابط با مشتریان و تامین¬کنن
دگان، کیفیت محصولات و خدمات، فناوری اطّلاعات و فرهنگ سازمانی، دارائی¬هایی به مراتب ارزشمندتر از دارائی¬های فیزیکی¬اند و توانمندی¬های سازمان¬ها در بکارگیری این دارائی¬های نامشهود قدرت اصلی ارزش¬آفرینی آنها را رقم می¬زند.
هم چنین وابستگی های شرکت ها به دارایی های نامشهود خود ، روز به روز در حال افزایش است لذا ابزار مناسبی برای استفاده بهینه از این سرمایه ه
ای نامشهود ، مورد نیاز سازمان ها می باشد ، تا بتوانند در این محیط نامطمئن به حیات خود ادامه داده و عملکرد خوبی داشته باشند .
سازمان ها برای اینکه بتوانند بهترین ابزار ها را با توجه به محیط کسب و کار خود و نوع سازمان اعم از سهامی ، تعاونی و غیره انتخاب نمایند بایستی نسبت به شناسایی آن ها اقدام نموده و جوانب و مزایای به کارگیری آن ها را مورد سنجش قرار دهند . در این پژوهش سعی بر این بوده تا نقش به کار گیری تکنیک امتیازی متوازن از منظرمالی ، که یکی از جدیدترین ابزارهایی است که بسیار مورد توجه قرار گرفته ،
بر بهبود عملکرد مورد ارزیابی قرار گیرد . هم چنین بهبود عملکرد به وسیله شاخص افزایش سود و کاهش هزینه مورد سنجش قرار گرفت .
تکنیک امتیازی متوازن (BSC)
تکنیک امتیازی متوازن چارچوبی را فراهم می سازد تا بتوان جنبه های مالی ، رضایت مشتری و هم چنین توانایی های سازمان را اندازه گیری کرد . تکنیک امتیازی متوازن در یک سازمان برای ارزیابی عملکرد ، هم معیارهای مالی و هم معیارهای غیر مالی را شناسایی می کند .
فرضيّه تحقیق
در این پژوهش فرضیه¬تحقیق به شرح ذیل می¬باشد:
از منظر مالی تکنیک امتیازی متوازن، مي¬تواند موجب بهبود عملکرد شرکت¬های تعاونی توزیعی و تولیدی شود
متغیرهاو قلمرو تحقیق
در این پژوهش متغیر وابسته بهبود عملکرد می باشد که بایستی معنی دار بودن رابطه آن با متغیر مستقل اثبات شود . و متغیر مستقل نیز ، تکنیک امتی
ازی متوازن می باشد .
قلمرو موضوعی: بررسی تعيين نقش استفاده از تكنيك ارزيابي متوازن در بهبود عملكرد شركت¬ها
قلمرو زمانی: از خرداد ماه سال 1389 تا آذر 1389.
قلمرو مکانی: از نظر مکانی شركت¬هاي تعاونی توزیعی و تولیدی استان خراسان رضوی می¬باشد.
جامعه و نمونه آماری مورد تحقیق و چگونگی جمع آوری داده ها
جامعه آماری در این پژوهش، مدیران و سهامداران شرکت¬های تعاونی تولیدی و توزیعی در استان خراسان رضوی می-باشد. چون تعداد مدیران و سهامداران مورد بررسی مشخص نیست و یا اگر هم مشخص باشد تعداد آنها از نظر آماری خیلی زیاد می¬باش
د، جامعه آماری نامحدود می¬باشد.
در این پژوهش، نمونه آماری که مورد بررسی قرار می¬گیرد تمامی مدیران و سهامدارانی می¬باشند که به پرسشنامه¬¬ها پاسخ داده¬اند و توانسته¬اند نظر خود را بیان نمایند. روش نمونه¬گیری در این پژوهش از نوع نمونه¬گیری در دسترس
می¬باشد.
تعداد نمونه از طریق فرمول کوکران محاسبه گردید که تعداد نمونه مورد نیاز بدست آمده تعداد 126 نمونه می¬باشد.
در فرمول بالا حجم نمونه است.
نسبت افرادی که معتقدند تکنیک امتیازی متوازن بر بهبود عملکرد موثر است.
نسبت افرادی که معتقدند تکنیک امتیازی متوازن بر بهبود عملکرد موثر است.
کران خطای برآورد
بنابراین حجم نمونه به صورت زیر است.
داده های اولیه نیز از طریق پرسش نامه جمع اوری گردیده است.
بررسي فرضيه تحقیق
براي بررسي اين فرضيه ابتدا نمره ميزان تأثير منظر مالي را بر بهب
ود عملكرد با توجه به سوالات پرسش نامه محاسبه مي كنيم و اين نمره عددي بين يك تا نه مي باشد . هر چه اين نمره بالاتر باشد نشان دهنده تأثير بيش تر منظر مالي بر بهبود عملكرد شركت هاي تعاوني مي باشد .
كسب نمره يك يعني تأثير منظر مالي بر بهبود عملكرد خيلي كم است و كسب نمره نه يعني تأثير منظر مالي بر بهبود عملكرد بسيار زياد است .
ميانگين نمره پاسخ دهنده گان را با عدد هفت كه نشان دهنده تأثير زياد است و مقايسه مي كنيم . اگر ميانگين نمره پاسخ دهنده گان از هفت بيشتر باشد نشان دهنده تأثير زياد منظر مالي بر بهبود عملكرد مي باشد. و در اين صورت فرضيه تأييد مي شود.
بررسی توصیفی نمرات(شاخص های گرایش به مرکز و پراکندگی نمرات ازمودنی ها)
شاخص
منظر تعداد میانگین میانه مد انحراف استاندارد دامنه تغییرات بیشترین کمترین
مالی 124 7.69 7.8 9 0.970 3.6 9 5.4
ازمون تک نمونه ای برای تاثیرمالی تکیک امتیازی متوازن بر بهبود عملکرد
مقدار آزمون
فاصله اطمینان95 درصدی برای اختلاف اختلاف میانگین ها سطح معنی داری درجه آزادی مقدار آماره T
کران بالا کران پایین
0.862 0.517 0.69 0.000 123 7.92 تاثیر منظر مالی بربهبود
نتایج تحقیق
. با توجه اینکه پرسشنامه به صورت طيف ليكرت 9 گزينه‌اي طراحي شده گردیده و عدد 9 نشان¬دهنده بیشترین میزان تاثیر و عدد 1 کمترین تاثیر را دارد، لذا از عدد 7 براي آزمون فرضیه¬، مورد استفاده گردید و نظر به اینکه میانگین به-دست آمده در این فرضیه 7.69 می¬باشد که از 7 بیشتر بوده بنابراین این فرضیه پذیرفته می¬گردد.و با اطمینان 95 در می¬توان گفت که منظر مالی تکنیک امتیازی متوازن مي¬تواند موجب بهبود عملکرد شرکت¬های تعاونی توزیعی و تولیدی شود
منظر مالی تکنیک امتیازی متوازن می تواند موجب بهبود عملکرد شرکت های تعاونی توزیعی و تولیدی شود .
فهرست منابع و مآخذ:
1. ابن رسول و هم کاران ؛ (1386) ؛ روش پیاده سازی و توسعه مدل کارت امتیازی متوازن در سازمان های صنعتی ؛ جهاد دانشگاهی .
2. الوانی ، مهدی ؛ ریاحی ، بهروزی ؛ (1382) ؛ سنجش کیفیت خدمات در بخش عمومی ؛ تهران ، مرکز آموزش و تحقیقات صنعتی ایران .
3. الهیاری ابهری ، حمید ؛ (1386) ؛ بررسی کاربرد تکنیک ارزیابی متوازن در سنجش عملکرد شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران ؛ پایان نامه کارشناسی ارشد ؛ دانشگاه شیراز .
4. برک ، لوئیز, ویلکس ، کالین ؛ (1386) ؛ حسابداری مدیریت : ارزیابی عملکرد ؛ ترجمه مجید میراسکندری ؛ انتشارات کیومرث ، انجمن حسابداران خبره ایران .
5. رمضانی ، سید مهدی ؛ بررسی رابطه میان ارزش افزوده اقتصادی (EVA) و بازده دارائی ها (ROA) به عنوان معیارهای ارزیابی عملکرد در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران ؛ مقاله چاپ نشده .
1. Braam , Geert J.M; Nijssen , Edwin J; (2004) ; Performance effects of using the Balanced Scorecard .
2. Ghalayini , A.M., Noble , J.S. and Crowe , T.J. (1997), " An Integrated Dynamic Performance Measurement system for lmproving Manufacturing competitiveness ", International Journal of Production Economics , Vol.48,pp.207-25
3. lttner , C.D., and D.F. Larcker . (1998) . lnnovations in Performance Measurement : Trends and Research lmplications. Journal of Management Accounting Research, 10:205-238.
4. Kaplan, R.S. & Norton , D. P;(1996); the Balanced scorecard; Boston, MA: the Harvard Business School Press .
5.Neely , A.D., Adams, C. and Kennerley , M.(2002) The Performance Prism : The Scorecard for Measuring and Managing Stakeholder Relationships, Financial Times/ Prentice Hall, London
