بخشی از مقاله
چکیده
امروزه خلاقیت و نوآوری نقش بسزایی در رشد و تعالی سازمان های یاد گیرنده داشته و بدون خلاقیت و نوآوری ، سازمان ها در ورطه امور روزمره و جاری گرفتار و هزینه های بسیاری جهت نگهداشت و انجام وظایف متحمل می شوند. نوآوری سازمانی موجب پویایی در برابر پیچیدگی ها و متغیر های محیط پیرامونی می گردد.
از آنجایی که نوآوری کلیدی است برای سازمان ها جهت رسیدن به توسعه پایدار و با عنایت به تعریف عملکرد نوآوری که آن را شامل کارایی و اثر بخشی دانسته بطوریکه اثر بخشی به مفهوم میزان موفقیت نوآوری و کارایی به معنی تلاشی است که باید صرف شود تا موفقیت مورد نظر حاصل گردد و با توجه به اینکه فرایند ها به عنوان کارایی در بخش عملکرد نوآوری، ایفای نقش می نماید، لذا این پژوهش یک رویکرد جدید جهت شناسایی و رتبه بندی شاخص های عملکرد نوآوری در منظر فرایندها از کارت امتیازی متوازن در راستای توسعه پایدار ارائه می دهد.
پژوهش حاضر با توجه به ماهیت موضوع، از نظر نوع پژوهش، توصیفی- تحلیل مقایسه ای و از نظر هدف توسعه ای-کاربردی است. جامعه آماری این پژوهش شامل سه جامعه آماری بوده بطوریکه جامعه آماری اول شامل خبرگان دانشگاهی و صنایع در زمینه ابعاد کارت امتیازی متوازن، که تعداد 28 نفر در نظر گرفته شده است، جامعه آماری دوم شامل خبرگان سازمانی شرکت صنایع هواپیماسازی ایران است که تعداد 35 نفر بوده و جامعه آماری سوم شامل کلیه مدیران ارشد و میانی شرکت صنایع هواپیماسازی ایران می باشد که تعداد 150 نفر در نظر گرفته شده است.
جهت جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه محقق ساخته از نوع طیف پنج گزینه ای لیکرت استفاده گردیده است. جهت تعیین وزن شاخص ها از روش آنتروپی شانون و جهت اولویت بندی نمودن شاخص ها از روش تاپسیس استفاده شده است. نتایج نشان می دهد در بین شاخص های عملکرد نوآوری در منظر فرایند ها از کارت امتیازی متوازن و با توجه به ابعاد پایداری، شاخص میزان تطابق محصولات با مقررات و همچنین استفاده از بروزترین تکنولوژی ها در توسعه محصولات جدید و گسترش شبکه ارتباطی با مشتریان و تامین کنندگان اولویت های اول تا سوم را به خود اختصاص داده و شاخص تعداد تغییرات در فرایند ها در آخرین اولویت قرار دارد.
-1 مقدمه
نوآوری به طور گسترده ای به عنوان یک محرک اصلی ملی به رسمیت شناخته شده است و باعث رشد اقتصادی در صنایع و رشد صنعتی و توسعه اقتصادی می گردد
نوآوری به طور گسترده ای به عنوان یکی از مهم ترین منابع مزیت رقابتی پایدار در نظر گرفته به طور فزاینده باعث تغییر محیط، بهبود محصول و فرایند و پیشرفت مداوم منجر می شود و کمک می کند تا شرکت ها به حیات خود ادامه دهند و همچنین، اجازه می دهد تا شرکتها به رشد سریع تر، کارآمدتر، و در نهایت سود آورتر از شرکتهای غیر نوآور تبدیل شوند
مشکل اندازه گیری عملکرد نوآوری در این واقعیت است که اطلاعات کمی در مورد اثربخشی و کارایی آن ارائه شده است - کاپلین اسکای و ریدمن10 ،. - 2005 علاوه بر این، همچنین روش اندازه گیری خروجی، بینش کمی در مورد کارایی فرایند نوآوری را فراهم می کند
در مورد ارزیابی عملکرد دو رویکرد وجوددارد، یکی از این رویکردها استفاده از معیارهای ذهنی 12 و دیگری از معیارهای عینی13 می باشد. در مقیاس های عینی از ارقام واقعی سازمان ها استفاده می شود، درحالی که در مقیاس های ذهنی از ادراک پاسخگو بهره گرفته می شود - سوسیتااسری14 ، 2010 - .از مدل های ذهنی ارزیابی عملکرد می توان به : تحلیل پوششی داده ها15 ، کارت امتیازی متوازن16، مدل های تعالی سازمانی17 ، مدل بنیاد اروپایی مدیریت کیفیت 18 نام برد
از آنجایی که کارت امتیازی متوازن یکی از روش های ارزشمند جهت ارزیابی عملکرد سازمانی بوده و از آنجایی که عملکرد نوآوری یک رویکرد جدید است و یک معیار اندازه گیری جدید برای اندازه گیری عملکرد سازمانی است - هونگ ون و چینگ فنگ19 ، - 2010 و با عنایت به اینکه فرایندها یکی از منظرهای کارت امتیازی متوازن بوده و با توجه به اینکه توسعه پایدار به عنوان یک مزیت رقابتی برای سازمانها مطرح می باشد، لذا این پژوهش یک رویکرد جدید در شناسایی و رتبه بندی شاخصهای عملکرد نوآوری در منظر فرایندها از کارت امتیازی متوازن ارائه می دهد. دراین تحقیق شرکت صنایع هواپیماسازی ایران به عنوان مطالعه موردی در نظر گرفته شده است.
-2 متن:
-1-2پیشینه پژوهش:
غفاری - 1393 - در پژوهشی به ارزیابی و اولویت بندی عوامل موثر بر مدیریت نوآوری سازمانی در بانک پارسیان شهر تهران پرداخته است. نتایج این تحقیق نشان می دهد که کانالهای ارتباطی، آموزش سازمانی مداوم، فعالیتهای تحقیق و توسعه و سیستم پاداش دهی در مدیریت نوآوری سازمانی تاثیر داشته و همچنین در این تحقیق نتایج آزمون فریدمن نشان می دهد که در بین عوامل موثر بر مدیریت نوآوری سازمانی، کانال های ارتباطی در اولویت اول، آموزش سازمانی مداوم در اولویت دوم، سیستم پاداش در اولویت سوم و فعالیتهای تحقیق و توسعه در اولویت چهارم قرار دارد.
کریمی نژاد و همکاران - 1393 - در پژوهشی به "مروری بر روش ها و ابزار های طراحی به منظور توسعه محصولات پایدار" پرداخته اند. در این تحقیق به مرور ادبیات مقالات منتشر شده در این حوزه بین سال های 1994 تا 2014 پرداخته شده است. از نتایج حاصل از این تحقیق این است که بیشتر روش های طراحی پایدار ارائه شده بر مبنای گسترش عملکرد کیفیت20 می باشند. در این روشها سعی شده است که الزامات پایداری و زیست محیطی به مشخصه های تکنیکی طراحی تبدیل شده و با توجه به این موضوع، اکثر آنها از ماتریس خانه کیفیت21 برای این منظور استفاده کرده اند.
کزازی و شول - - 1392 در پژوهشی به تاثیر مدیریت کیفیت فراگیر بر عملکرد نوآوری : اثر تعدیل کنندگی یادگیری سازمانی" پرداخته اند. این تحقیق در شرکت مس سرچشمه انجام پذیرفته است. شاخصهای عملکرد نوآوری به سه شاخص نوآوری در محصول، نوآوری در فرایند و نوآوری سازمانی تقسیم گردیده اند. از نتایج حاصل از این تحقیق آن است که ازبین شاخصهای مدیریت کیفیت فراگیر، بیشتربن بارعاملی را تمرکز بر مشتری و کمترین بارعاملی را مشارکت کارکنان داشته است و همچنین از شاخصهای عملکرد نوآوری، نوآوری در فرایند دارای بیشترین بار عاملی و نوآوری سازمانی دارای کمترین بارعاملی تشخیص داده شد.
لاوو و لاب - 2015 - 22 به پژوهشی با عنوان سیستم نوآوری منطقه ای، ظرفیت جذب و عملکرد نوآوری پرداخته اند. در این مطالعه، سه عنصر معمولی از سیستم های نوآوری منطقه شامل : -1 طرح های نوآوری منطقه ای23 ، خدمات کسب و کار دانش محور24 و منابع اطلاعاتی زنجیره ارزش پوشش داده شده است. نتایج نشان می دهد که منابع اطلاعاتی طرح های نوآوری منطقه ای، خدمات کسب وکار دانش محور و زنجیره ارزش بر ظرفیت جذب شرکت موثر بوده و منجر به عملکرد نوآوری بهتر می شوند.
رن و همکاران - 2014 - 25 پژوهشی با عنوان"چگونه بازار یابی نمودن، قابلیتهای تحقیق و توسعه و گرفتن رتبه بین المللی، درعملکرد نوآوری - شرکت ها - تاثیر می گذارد؟" انجام داده اند نتایج این تحقیق نشان می دهد که بین المللی نمودن ، زمانی که قابلیتهای تحقیق و توسعه و قابلیتهای بازاریابی بالا باشند، دارای اثر مثبت بر عملکرد نوآوری هستند و همچنین قابل ذکر است که بین المللی نمودن زمانی که قابلیتهای تحقیق و توسعه و قابلیت بازاریابی، کم باشد بر عملکرد نوآوری اثر منفی دارد و علاوه بر این، نتایج نشان می دهد که قابلیت بازاریابی نه تنها تاثیر مثبت بر قابلیت تحقیق و توسعه می گذارد، بلکه باعث تقویت بین المللی نمودن عملکرد نوآوری می گردد.
ایوانوو و آواسیلکای - 2014 - 26 پژوهشی با عنوان اندازه گیری عملکرد فرآیندهای نوآوری: دیدگاه کارت امتیازی متوازن انجام دادند. هدف این تحقیق، شناسایی شاخصهای مناسب در سازمانها برای اندازه گیری فرایند نوآوری است. این تحقیق برپایه تجزیه و تحلیل مقطعی با سه مطالعه موردی انجام پذیرفته است. آنها دریافتند که یک نوآوری باید تاثیر قابل توجهی در عملکرد شرکت داشته باشد و باید آن را از رقبای خود متفاوت سازد. یکی از نتایج مهم این این تحقیق آن است که بین معیارهای نوآوری و هدف استراتژیک سازمان رابطه قویی وجود دارد.
در پژوهشی، هانس - 2014 - 27 تحقیقی با عنوان فرآیندهای نوآوری محصول ومبادله بین عملکرد نوآوری محصول و عملکرد کسب و کار انجام داده که در این مطالعه به بررسی رابطه بین فرایند نوآوری محصول وعملکرد شرکت با تمرکز ویژه بر روی شرکت های صنعتی مبتنی بر فناوری با اندازه متوسط به تعداد 99 شرکت درکشور سوئد پرداخته است.
از یافته ای این تحقیق می توان اشاره نمود به اینکه عملکرد نوآوری محصول از عواملی شامل : اندازه شرکت، سن شرکت، شاخه و چرخه عمر محصولات، تمام متغیر های عملکرد نوآوری - حق ثبت اختراع، کپی رایت، مجوز داشتن - اثر مثبت روی فروش شرکت داشته ولی رابطه ای با سود دهی شرکت ندارد و سطح خروجی های نوآورانه عملکرد نوآوری، اندازه شرکت، سن شرکت، شاخه و چرخه عمر محصول، را تحت تاثیر قرار نمی دهد.
الگره و همکاران - 2013 - 28 به پژوهشی با عنوان مدیریت دانش و عملکرد نوآوری در صنایع متوسط با تکنولوژی بالا پرداخته اند.
