دانلود مقاله مناسب سازی محیط شهری برای معلولین

بخشی از مقاله

خلاصه

سالیانه تعدادي ازمردم جهان بنا به علل روانی یا اختلالات جسمی دچار ناتوانی هاي گوناگون میباشند .این افراد خواهان برخورداري از حقوق و مزایایی هستند، که دیگران نیز از آن برخوردارند .ولی متأسفانه اغلب آنان با موانع بسیاري که ساخته دستانسانهاستمواجه بوده و در نتیجه از شرکت فعال در زندگی روزمره محروم می باشند و این امر سبببروز مشکلات روانی در آنان می شود.یکی از اصول پذیرفته شده دربین فلاسفه اصل حرکت است ازاین رو باید براي کلیه ي اقشارجامعه امکانات حرکت و پیشرفت فراهم باشد.توجه به مناسب سازي محیط شهري به دلیل جمعیت زیادمعلولین درایران الزامی است آیا میتوانیم محیط شهري را طوري مناسب سازي کنیم که اصل برابري فرصت هاکه یک موضوع جهانی است در محیط شهري رعایت کنیم؟چگونه میتوانیم محیط شهري را مناسب سازي کنیم که همه اقشارجامعه به خصوص معلولین از امکانات زندگی(رفاهی،تحصیلی،اشتغال و...) برخوردار باشند؟براي رسیدن به شهر ایده آل معلول ابتدا انواع معلوایت رامشخص و مشکلات هر دسته را تعیین میکنیم و سپس براساس ضوابط و استاندارد ها براي هر مشکل راهکاري پیشنهادمیکنیم .
واژه هاي کلیدي: مناسب سازي،محیط شهري،مبلمان شهري،شهروند،معلول

.1مقدمه

مناسب سازي به اصلاح معابر اطلاق میشودبطوریکه افراد معلول و جانباز قادرباشند تا آزادانه و بدون خطردر محیط پیرامون خود اعم از اماکن عمومی – معابر – محیط شهري و ساختمانهاي عمومی حرکت کنند و از تسهیلات محیطی – اجتماعی – فرهنگی واقتصادي با حفظ استقلال فردي لازم بهرمند شوند.درحال حاظرمهمترین مشکل معلولین حضوردر عرصه اجتماعی است،علاوه برمشکل اصلی معلولین که ناتوانی جسمی است ،محدودیت هاي محیطی نیزباعث شده است که این افراد نتوانند درجامعه به درستی نقش ایفا کنند. طبق تحقیقات جهانی به عمل آمده توسط سازمان ملل متحد،مهمترین عامل بازدارنده معلولین از دستیابی به حقوق برابر با دیگران، ناسازگاري محیط

دومین همایش ملی پژوهش هاي کاربردي در »مهندسی عمران، معماري و مدیریت شهري«

nd National Conference on Applied Researches in Civil engineering, Architecture and Urban planning٢

ساخته شده باگستره توان جسمی انسان است.باتوجه به سرشماري هاي ایران درشهرهابه ازاي هر 130نفریک نفرمعلول وجودداردکه به دلیل بی توجهی مسئولان شهري به این موضوع این قشراز جامعه ازحداقل حقوق شهروندي خودمحروم مانده اند. براساس ماده 2 قانون جامع حمایت از حقوق معلولین . تمامی وزارتخانه ها و سازمانها و موسسات و شرکتها ي دولتی و نهادهاي عمومی و انقلابی موظفند در طراحی وتولید و احداث ساختمانها واماکن عمومی و معابر و وسایل خدماتی بنحوي عمل کنند که امکان دسترسی و بهره مندي براي تمامی افراد داراي معلولیت ایجاد گردد.اگر معیارها و ضوابط فنی به هنگام طراحی ساختمانها و ابنیه در نظر گرفته شود به مراتب هزینه کمتري نسبت به بازسازي یا نوسازي یک بناي تکمیل شده یا ایجاد تغییرات بعدي خواهد شد.نگاهی به این وضعیت حاکی از آن است که درایران هنوزتاپذیرش عملی حقوق معلولین به عنوان شهروندجامعه که باید ازامکانات همترازباسایرین استفاده نمایندفاصله بسیارداریم.باتوجه به زیادبودن معلولین واینکه جمعیت کشورطی سال هاي آینده به سمت سالمندي پیش میرودبایدازهم اکنون درراستاي مناسب سازي فضاي شهري اقدام کردوموانع حضوراقشارمختلف جامعه راشناسایی ورفع کرد.درحقیقت اکنون می توان گفت شهر معلول است نه افراد،زیراشهرنمیتواندامکانات راکه حق شهروندان است دراختیارآنان قراردهد. لذا توجه به2 نکته اساسی در امر مناسب سازي محیط ضروري است:

-1بسیاري از ویژگی هایی که معابر،بناها و فضاهاي شهري را براي معلولین و جانبازان دست یافتنی میکند،استفاده از آنها را نه تنها براي معلولین و جانبازان ،بلکه براي دیگران نیز موافق تر و سازگارتر مینماید .از جمله افراد مسن ،زنان باردار ، افرادي که کودکان خودرا با کالسکه حمل میکنند و.....

-2متاسفانه در کشور ما عدم رعایت ضوابط فنی از لحاظ احداث معابر و ساختمانها و عدم توجه به استفاده همگانی از محیط هاي آموزشی ، تفریحی، اشتغال و .......موجب شده که نه تنها معلولین وجانبازان بلکه بعضا برخی افراد سالم نیز به محیط خانه محدود شده و به اشخاص منزوي ودورازدیگران مبدل گردند.

.2محیط شهري:

شامل کل مجموعه شهر می شود که در آن براي جا به جایی و حمل ونقل انسانها در این محیط، وسایل نقلیه شهري نقش مهم و اساسی را ایفا می کنند .وجود و توسعه وسایل نقلیه رفته رفته موجب تغییر شکل و بافت شهرها شده و می شود .استفاده از وسایل مختلف نقلیه با توجه به پیشرفت تکنولوژي
æ علم باعث به وجود آمدن بافت هاي مختلفی در شهرها در زمانهاي گوناگون گردیده است .دراین میان برطرف کردن موانع معماري در سطح شهرو رفع مشکلات موجود در جهت تسهیل استفاده ازوسایل حمل و نقل عمومی، از عوامل بسیار مهم و موثر در حضور مطمئن افراد با محدودیتهاي حرکتی می باشد که با استفاده از طراحی شهري متناسب با نیازهاي وقت می توان به شهري بدون مانع دست یافت. محیط شهري شهرهاي ایران را می توان به سه بخش قدیمی، میانی و بیرونی تقسیم بندي کرد .بخش قدیمینتیجه شکل گیري مداوم و پیوسته اي است که در طول چندین قرن رخ داده است .که شامل کوچه پسکوچه هاي تنگ و باریک و به دلیل عملکرد تجاري و اداري فشرده اي که دارا هستند، تراکم ترافیک در آن بسیار زیاد بوده و رفت و آمد براي افراد سالم نیز مشکل می باشد.بخش میانی در حاشیه بخش قدیمی، قسمتهایی را شامل می شود که نه به کندي بخش قدیمی و نه با سرعت بخش بیرونی به توسعه خود پرداخته و نسبت به بخش قدیمی بافت بازتري داشته و کوچه ها نسبتا گشادتر است.بخش بیرونی که عمدتا محصول فعالیتهاي ساختمانی دهه هاي اخیر است فاقد ارزش فضایی بخش قدیمی ومیانی بوده و ترکیب این بخش یکنواخت، بی هویت و ناهماهنگ می باشد.

در کمال ناباوري در هر سه بخش یادشده مشکلات عبور و مرور براي افراد معلول به قوت خود باقی است، حتی در بخشهایی که به تازگی به بافت شهري اضافه شده اند نیز این امر مشهود است و این تنها بیانگر این مطلب است که برنامه ریزان شهري یا در تعاریف خود از شهروندان یک شهر، افراد معلول با محدودیتهاي حرکتی را به فراموشی سپرده اند یا اینکه علم به حضور این افراد در جامعه ندارند و یا اینکه در این رابطه قوانین و برنامه هااز جانب آنان وضع

æ پیش بینی می شود ولی اجرا نمی گردد.[5]

.3تعریف مبلمان شهري:

اثاثیه، تجهیزات یا مبلمان شهري، اصطلاحات رایج این تسهیلات و امکانات شهري هستند.این تسهیلات در انگلستان بیشتر به »مبلمان خیابانی« و در امریکا به »مبلمان همگانی« با »مبلمان فضاي باز« معروف است.در واشکافی واژه اثاثیه شهري یا مبلمان شهري به مفاهیم قابل تاملی اشاره میشود: »اثاثیه، جمع

دومین همایش ملی پژوهش هاي کاربردي در »مهندسی عمران، معماري و مدیریت شهري«

nd National Conference on Applied Researches in Civil engineering, Architecture and Urban planning٢

اثاث به معناي وسایل و لوازم زندگی است. تجهیزات، جمع تجهیز، در مفهوم آراستن و بسیج کردن و بیشتر به وسایل و ساز و برگ نظامی اطلاق می شود. مبلمان واژه فرانسوي به معناي مجموعه اثاثه و دکوراسیون یک محل است.[15].«