بخشی از مقاله
بررسی رابطه هویت و انگیزش تحصیلی نوجوانان
چکیده
از آنجایی که شرط مهم برای رشد و شکوفایی هر جامعه ای وجود افراد آگاه، کارآمد و خلاق است، لذا پرورش و تقویت انگیزش تحصیلی سبب ایجاد انرژی و جهت دهی مناسب رفتار، علایق و نیازهای افراد در راستای اهداف ارزشمند و معین می شود. این امر میسر نمی گردد مگر با شناسایی عوامل مداخله گر و تأثیرگذار در آن از جمله هویت یابی می باشد در این مقاله که از نوع مروری می باشد به رابطه هویت و انگیزش تحصیلی پرداخته شده است .
کلمات کلیدی: هویت ، انگیزش تحصیلی ، نوجوانان.
.1 مقدمه
اصطلاح هویت از دههی 1950 رایج شدهاست. هویت یک ساختار روانی-اجتماعی است که بذر شکلگیری آن در سالهای پیش از نوجوانی پاشیده شده است. اریکسونو دیگر روانشناسان معتقدند، تمایل به هویتیابی از نوجوانی شروع میشود. از مشخصههای اصلی هویت، انتخاب ارزشها، باورها و هدفهای زندگی است؛ شکلگیری هویت در نوجوانی با رشد فکر و احساس، رشد اخلاقی، رشد عواطف و عزت نفس ارتباط قوی دارد. از جمله عواملی که بر رشد هویت تأثیر میگذارد شخصیت، خانواده، مدرسه و جامعه کوچک و بزرگ است. هویت با ویژگیهای شخصیت ارتباط دارد، انعطافپذیری، باز بودن ذهن فرد و نداشتن تعصب در برخورد با ارزشها و باورها، هویت پخته را تشکیل میدهد (بخشایش و رضایی مقدم، .(1390 طبق نظر اریکسون مدرسه و دانشگاه فرصتی فراهم میکند تا فرد را در انتخابهای زندگی و شکلگیری یک هویت پایدار،
یاری رساند و چارچوبی را برای تصمیمگیری و حل مسایل و مقابله با مشکلات روزمره فراهم می سازد(برک ،.( 2001 هویت وسیله ای است که خود توسط ان با جامعه ارتباط برقرار میکند و شخصیت فرد را در یک بافت فرهنگی نشان می دهد. افراد صفات شخصیتی منحصر به فردی دارند، اما در عین حال ، اعضای اجتماعی و فرهنگی نیز هستند ( مارشال ریو،.(1384 برزونسکی یکی از نظریه پردازان فرایند شکل گیری هویت است که با تلفیق جنبه های گوناگون هویت از قبیل فرایند،ابعاد و محتوا سه سبک برای ان در نظر گرفت. در سبک هویت هنجاری ، فرد ارزش های مراجع قدرت و والدین را می پذیرد. افراد دارای این سبک انعطاف ناپذیرند و هدف های کاری و اموزشی مشخصی دارند که از بیرون کنترل می شود. در سبک هویت سردرگم- اجتنابی، فرد همواره به درخواست های موقعیتی واکنش نشان می دهد. این گروه با تعلل و درنگ زیاد در تصمیم گیری برای مسایل شخصی و هویتی مشخص می شوند.سبک هویت اجتنابی به طور مثبت معنادار با ارزش هایی مانند لذت گرایی و قدرت که با علایق فرد سروکار دارد ، همبستگی دارد. در سبک هویت اطلاعات ، فرد جستجوگر اطلاعاتی ، فرد جستجوگر اطلاعات است ، در مورد مفاهیم خود شکاک و نسبت به اگاهی های مربوط به خود گشاده است و قبل از تصمیم گیری به پردازش و ارزیابی اطلاعات می پردازد.همچنین تحقیقات متعددی مانند برزونسکی (2011)برزونسکی (2008) و بزونسکی و کوک (2005)5 ، نشان داده اند که دانشجویان دارای هویت سبک اطلاعاتی، سطوح بالایی از استقلال تحصیلی را نشان می دهند درک روشنی از اهداف اموزشی دارند ، دارای مهارت بالای اموزشی بوده و گرایش به عملکرد تحصیلی سطح بالا دارند. به نظر برزونسکی تعهد یک عنصر اساسی در ساختار هویت است و به کمک تعهد است که چارچوبی برای ارزیابی و تنظیم رفتار فراهم می شود و به رفتار هدف و جهت داده می شود ( امیدیان ، .(1388 نتایج مطالعات طولی نشان داده که میانگین نسبت نوجوانانی که تغییرات هویت ترقی خواه دارند %36 است در حالی که %15از انان تغییرات واپس رو دارند و هویت در %49 از انها ثابت باقی می ماند( کروگر و همکاران ، .(2004
انگیزش تحصیلی عبارت است از گرایشی همه جانبه به ارزیابی عملکرد خود با توجه به عالی ترین معیارهای تلاش برای موفقیت در عملکرد و برخورداری از لذتی که با موفقیت در عملکرد همراه است(شهنی ییلاق وبنابی مبارکی وهمکاران، .(1384 انگیزه پیشرفت یکی از مهمترین انگیزه های اکتسابی هرفرد است که برای نخستین بار توسط موری مطرح شد. انگیزه پیشرفت عبارتست از گرایش فرد برای گذر از سدها ، تلاش برای دستیابی به گونه ای برتری و حفظ معیارهای سطح بالا ، کسانی که انگیزه پیشرفت بالا دارند ، می خواهند کامل شوند و کارکرد خودرا بهبود بخشند. انان وظیفه شناس اند و ترجیح می دهند کارهایی انجام دهند که چالش برانگیز باشد و به کاری دست زنند که ارزیابی پیشرفت شان به گونه ای خواه در مقایسه با پیشرفت دیگران یا خواه بر پایه ملاک های دیگرشدنی باشد.این افراد از عزت نفس برخوردارند ، مسئولیت فردی را ترجیح می دهند و دوست دارند که به گونه ای ملموس از نتایج کار خود آگاه شوند. نمره های درسی آنها خوب است، درفعالیتهای دانشگاهی و اجتماعی شرکت می کنند ، در انجام کارها ، همکاری با کارشناسان وصاحب نظران را به همکاری با دوستان خود ترجیح می دهند و برابر فشارهای اجتماعی بیرونی مقاومت نشان می دهند. اگر کاری را در توان خود ببیند حاضرند تا اندازه ای دل به دریا بزنند وخطر کنند ، ولی در کارهایی مانند شرط بندی دراسب دوانی که نتایج کاملاً تصادفی است ، حاضر نیستند خودرا به دست بخت وتصادف بسپارند.
2
