بخشی از مقاله
چکیده
مقاله حاضر پژوهشی کتابخانه ای است که در ابتدای این پژوهش به اهمیت موضوع وسپس به عوامل مؤثر برپیشرفت تحصیلی دانش آموزان پرداخته شده است وبعد از آن فواید ارتباط و همکاری والدین با مدرسه درپیشرفت تحصیلی دانش آموزان و همچنین مشکلاتی که در صورت عدم همکاری و ارتباط والدین با مدرسه بوجود می آید اشاره شده و سپس پیشنهادهایی از سوی نویسندگان برای بهبود ارتباط مدرسه و والدین صورت گرفته و درپایان نتیجه گیری در باره بحث از سوی نویسندگان ارایه شده که ارتباط مستقیم بین مشارکت والدین با مدرسه و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان را نشان میدهد.
.1 مقدمه
همانطور که میدانیم کودک از دو نهاد بسیار مهم یعنی خانواده و مدرسه تأثیر می پذیرد خانواده به عنوان خانه اول کودک اولین پایگاه تعلیم و تربیت است و مدرسه به عنوان خانه دوم نقش تکمیلی و مکمل نقش خانواده را داراست و بدون هماهنگی و ارتباط این دو نهاد تقریبا پیشرفت تحصیلی دانش آموزان محال است همچنین در این مورد نظریه هایی وجود دارد که به بیان آنها می پردازیم. نظریه بین فردی روانپزشکی هری استاک سالیوان : سالیوان برای روابط اجتماعی اهمیت خاصی قائل است . با توجه به نظریه او ، می توان نتیجه گرفت که ، خانه و مدرسه با همکاری همدیگر می توانند تصمیم های بهتر و برنامه ریزی مناسب تری برای دانش آموزان اخذ نمایند . - شاملو، - 1370 نظریه یادگیری اجتماعی آلبرت بندورا: در نظریه او ،فرضیه اساسی در مورد توجیه انسان ، مفهوم الگوپذیری و یاد گیری از طریق مشاهده است بر پایه این نظریه ،خانواده و مدرسه می توانند با الگودهی در خانه و مدرسه وتقویت رفتارهای لازم برای پیشرفت تحصیلی، در موفقیت تحصیلی دانش آموزان موثر واقع شوند. همچنین تحقیقی که در این باره توسط عزیزی در سال 1379 در ملکان روی 192 نفر از دانش آموزان دوره راهنمائی، پژوهشی تحت عنوان »بررسی رابطه همکاری والدین با مدرسه در موفقیت تحصیلی دانش آموزان دوره راهنمائی« انجام داد ، وبه نتایج زیر دست یافت: بین میزان ارتباط اولیاء با مدرسه و پیشرفت تحصیلی فرزندان رابطه وجود دارد . بنابراین سوال اساسی در این تحقیق این است که ایا ارتباط فعال والدین با مدرسه سبب پیشرفت تحصیلی دانش آموزان در دوره ابتدایی میشود ؟
روش
پژوهش حاضر براساس تحقیقات کتابخانه ای نوشته شده است که جامعه ما کتب و مقاله های منبع مرتبط با این موضوع می باشد و در این پژوهش پس از بررسی پیشینه نظری مورد نظر، ابتدا به اهمیت موضوع پرداخته شده و سپس درمورد عوامل مؤثر بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان، مشارکت والدین با مدرسه مطرح گردیده و فواید و آسیب های عدم مشارکت به همراه راه های اصلاح و پیشنهادی برای ارتباط مؤثر والدین با مدرسه گرداوری شده است و سرانجام نتیجه گیری کلی در رابطه با تأثیر مثبت یا منفی مشارکت والدین با مدرسه در پیشرفت تحصیلی دانش آموز صورت گرفته است.
اهمیت موضوع:
خانه و مدرسه در انجام وظایف تربیتی مکمل یکدیگرند خانه مدرسه ی اول فرزند و مدرسه ، خانه دوم اوست و اگر این دو نهاد روش ها و برنامه های هماهنگ نداشته باشند ، در روند رشد کودک اختلال به وجود می آید . دو نهاد خانه و مدرسه نقش اساسی در تکوین شخصیت کودکان و نوجوانان دارند . بین روشها و منش های خانه و مدرسه باید همسویی و تشابه وجود داشته باشد و یکی از این دو کانون ، کار دیگری را خنثی نکند ، بلکه به عنوان دو جریان همدل و مکمل عمل کنند . - زرهانی ، تاجیک ، - 1389 مدرسه باید پیشاهنگ ارتباط با خانه باشد و با روشهای گوناگون اسباب مشارکت فکری اولیا را در امر تعلیم و تربیت فرزندانشان فراهم کند . نقش و جایگاه مدرسه بهعنوان مهمترین شاخص جهت آموزش و پرورش و موفقیت دانشآموزان انکار ناپذیر و حیاتی است. اما نمیتوان جایگاه والدین و ضرورت مشارکت آنها در آموزش و پرورش و موفقیت کودکان را نیز نادیده گرفت؛ نقشی حیاتی و تأثیر گذار که بیشک بدون مشارکت والدین بخشی از اهداف آموزشی و پرورشی ناکام مانده و کودکان نیمی از آموزشهای لازم را دریافت نمیکنند .والدین میتوانند نقش مهمی را در زندگی فرزندانشان به ویژه در پیشبرد و افزایش مهارتها، سطح آموزش و موفقیت شغلی او در آینده ایفا کنند .تربیت صحیح کودکان و نوجوانان کوشش و همکاری متقابل خانواده و مدرسه را برای شناخت و چارجویی مسائل روزمره تربیتی ایجاب میکند. به طوری که امروزه پیوند مستمر خانه و مدرسه و ارتباط متقابل اولیا و مربیان به عنوان یکی از مهمترین ارکان تعلیم و تربیت مطرح است.آنجا که پدر و مادر مسوولیت تربیت فرزند خویش را یکجا به مدرسه محول میکنند و از آن نیازها و ضرورتهای تربیتی فرزند خویش که در چارچوب تربیت عمومی و رسمی نمیگنجد، فارغ هستند و به انتظار نتایج تربیت رسمی، فرصتها را از دست میدهند دشواریها و کمبودهایی پدید می آید که همکاری و همفکری خانواده و مدرسه به موقع و به سادگی میتواند در جهت رفع آنها مؤثر باشد. خانواده ها اغلب از هدفها و رئوس آموزش و پرورش رسمی و ابعاد آن بی اطلاعند و بنابراین ممکن است از نظر مسائل تربیتی مخالف با تربیت رسمی مدرسهای عمل کنند. این شیوه زمانی تعدیل میشود که بین مدرسه و خانواده تبادل اطلاع و تجربه معمول باشد و جنبه فردی تربیت را با همفکری متقابل شناسایی کنند و به چاره جویی نقصها و کمبودها بپردازند.
عوامل موثر بر پیشرفت تحصیلی کودک
نقش و تأثیر والدین -خصوصاً سواد آنها - بر پیشرفت تحصیلی کودکان چند عامل مشخص که بر پیشرفت تحصیلی کودک تاثیر دارد:
الف- رشد زبان کودک با میزان سخن گویی پدر و مادر با کودک رابطه دارد: عوامل محیطی گوناگون در سخن گویی و قدرت بین کودک تأثیر دارد. کودکان خانواده های تحصیل کرده و تربیت شده با واژه های درست و سخنان شایسته سر و کار دارند و با آنها که از این نعمت محرومند تفاوت دارند.
ب- مفید بودن کمک والدین به پیشرفت تحصیلی فرزندان ضعیف خود از نظر درسی : برخی از والدین فرزندانی دارند که از نظر درسی متوسط و یا اندکی ضعیف هستند اگر تلاش و کوشش مستمر ولی اندک درباره اشان بعمل آید خواهد توانست خود را همسطح دیگر شاگردان کنند ولی بعلت بی سوادی والدین و یا پایین بودن سطح تحصیلات و اطلاعات انها قادر نیستند به فرزندان خویش کمک کنند همچنین برای اینگونه والدین بسی دشوار است که فرزندان خود را از نظر درسی کنترل کنند. اغلب آنها بخود واگذاشته شده و یا در برخی از موارد با حیله های والدین خود را در نادانی نسبت به وضع خود نگه می دارند. بر این اساس سطح فرهنگی والدین و و استعداد و امکان آنها به پرداخت نسبت به کودک و کنترل سر به هوای آنان در عقب ماندگی درسی مؤثر است. - کریمی ، - 1366
ج- نگرش پدر و مادر نسبت به مدرسه: نگرش پدر و مادر نسبت به مدرسه و آینده زندگی در نگرش کودک نسبت به درس و تحقیق تأثیر بسزایی دارد. پدران و مادران که درس را کاری بیهوده و اتلاف وقت تلقی می کنند ممکن است در فرزندانشان نیز همین داوری بوجود آید و در نتیجه برای آموختن وپیشرفت های تحصیلی هیچگونه کوششی به کار نبرد.
د- مشارکت و همکاری والدین با کودکان در انجام تکالیف درسی : کودکان در طول سالهای تحصیلی باید تکالیفی در خانه انجام دهند و موقع انجام این تکالیف دچار مشکلاتی شوند. کودکان در فرصت های مناسب پدر یا مادر را به کمک می طلبند و از آنان می خواهند که در حل مسائل به آنان کمک کنند و اگر این همکاری والدین در آموزش کودکان با روش و درست انجام شود مفید و مؤثر خواهد بود ولی گاهی اوقات هم ممکن است نتایج نامطلوبی به بار آورد. به عنوان مثال اگر کمک های والدین به صورت دائمی باشد کودک متکی شده و ممکن است احساس مسئولیت نکند و در انجام تکالیف بدون کمک والدین عاجز بماند.
