بخشی از مقاله
چکیده:
به منظور بررسی تأثیر سطوح مختلف مکمل آلی سلنیوم و ویتامین E بر عملکرد، میزان کلسترول و تريگلیسرید سرم بلدرچین ژاپنی، آزمایشی با استفاده از 480 قطعه بلدرچین در قالب طرحاملاًک تصادفی با دو سطح سلنیوم - 0/2 و 0/4 میلیگرم در کیلوگرم - و 3 سطح ویتامین 18 - E، 90 و 180 میلیگرم در کیلوگرم - به روش فاکتوریل انجام شد. براي هر تیمار آزمایشی 4 تکرار در نظر گرفته شد و در هر تکرار 20 قطعه بلدرچین قرار گرفت. بلدرچینها به مدت 42 روز روي بستر پرورش یافتند. در پایان دوره آزمایش از هر واحد آزمایشی دو قطعه بلدرچین خونگیري شدند. نتایج آزمایش نشان داد که خوراك مصرفی، افزایش وزن بدن، ضریب تبدیل غذایی و میزان کلسترول سرم خون تحت تاثیرتیمارهاي آزمایشی قرار نگرفت ولی میزان تريگلیسرید سرم به طور معنیداري در سطوح 90 و 180 میلیگرم در کیلوگرم ویتامین E پایینتر بود - . - P<0/05 شاخص عملکرد در تیمارهاي حاوي 0/4 میلیگرم در کیلوگرم سلنیوم به طور معنیداري بهبود یافت - . - P<0/05 بین سطوح مختلف سلنیوم و ویتامین E در کل فاکتورهاي اندازهگیري شده رابطه متقابل معنیداري مشاهده نشد. از نتایج این تحقیق چنین استنتاج میشود که افزودن مکمل آلی سلنیوم و ویتامین E تأثیر معنیداري بر عملکرد بلدرچینها ندارد.
کلمات کلیدي: بلدرچین ژاپنی، سلنیوم آلی، ویتامین E، کلسترول و تريگلیسرید
مقدمه:
پرورش بلدرچین امروزه جایگاه خاصی در صنعت پرورش طیور پیدا کرده است و با توجه به تقاضاي مردم، پرورش آن رو به گسترش است. بلدرچین و جوجه گوشتی جزء پرندگانی هستند که از رشد سریعی برخوردارند. این پرندگان در طی دوره پرورش با عوامل استرسزاي مختلفی مواجه میشوند و این استرسها باعث تغییر در هورمونها، کاهش خوراك مصرفی، تغییر در متابولیسم مواد مغذي و تضعیف سیستم ایمنی میشود. بنابراین میتوان با افزودن مواد مغذي کم مصرف و آنتیاکسیدانها به جیره به رشد مطلوب دست یافت - . - 5 ویتامین E یکی از آنتیاکسیدانهایی است که بطور گستردهاي در جیره طیور استفاده میشود. این ویتامین از اکسیداسیون اسیدهاي چرب بلند زنجیر در غشاي سلولی جلوگیري میکند و به عنوان یک ماده مغذي براي رشد و سلامتی حیوانات شناخته شده است 2 - و. - 7 سلنیوم رابطه نزدیکی با ویتامین E دارد و جزئی از آنزیم گلوتاتیون پراکسیداز است. این آنزیم، پراکسیدازها را قبل از اینکه به بافتهاي بدن آسیب برساند از بین میبرد . - 7 - در 20 سال گذشته سلنیت سدیم متداولترین مکمل معدنی سلنیومی مورد استفاده در جیره طیور بوده است. با توجه به اینکه مکمل آلی سلنیوم با قابلیت بالاتري جذب میشود، اخیراً تمایل زیادي براي استفاده از آن بوجود آمده است . - 5 - کلسترول یکی از مواد ضروري براي بدن میباشد که در تولید اسیدهاي صفراوي و بسیاري از هورمونهاي استروئیدي نقش مهمی ایفا میکند ولی سطوح بالاي آن باعث بیماريهاي قلبی و عروقی میشود . - 8 - استفاده از آنتی اکسیدانهایی مانند ویتامین C، توکوفرولها و سلنیوم در پیشگیري از بیماريهاي قلبی و عروقی نقش مهمی دارد. گزارشاتی وجود دارد که نشان میدهد توکوتريانولها - آنالوگ طبیعی توکوفرولها - با توقف آنزیم HMG-CoA ردوکتاز مقدار کلسترول سرم را کاهش میدهند . - 8 - هدف از انجام آزمایش حاضر، بررسی تأثیر ویتامین E و مکمل آلی سلنیوم بر عملکرد و غلظت برخی لیپیدهاي خونی در بلدرچین ژاپنی است.
مواد و روشها:
این آزمایش با استفاده از 480قطعه بلدرچین ژاپنی در قالب طرح کاملاً تصادفی با آرایش فاکتوریل و با 6 تیمار، 4 تکرار و 20 قطعه بلدرچین در هر تکرار انجام گردید. تیمارهاي آزمایشی شامل 2 سطح مکمل آلی سلنیوم 0/2 - و 0/4 میلیگرم در کیلوگرم - و 3 سطح ویتامین 18 - E، 90 و 180 میلیگرم در کیلوگرم - بودند. جیره غذایی مورد استفاده بر اساس مواد مغذي موجود در مواد خوراکی و همچنین احتیاجات غذایی بلدرچین ژاپنی مطابق با جداول انجمن ملی تحقیقات - NRC,1994 - تنظیم شد. خوراك مصرفی و وزن بدن بلدرچینها به صورت هفتگی اندازهگیري شد. براي تعیین شاخص عملکرد، وزن نهایی بدن - کیلوگرم - به ضریب تبدیل غذایی کل دوره تقسیم و به صورت درصد بیان شد. در سن 42 روزگی دو قطعه بلدرچین از هر واحد آزمایشی انتخاب شده و خونگیري صورت گرفت. میزان تريگلیسرید سرم با روش آنزیمی GPO-PAP و میزان کلسترول با روش CHOD-PAP و با استفاده از کیت تجاري پارس آزمون تعیین گردید. دادههاي بدست آمده با استفاده از نرم افزار آماري - 2001 - SAS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و میانگینها با استفاده از آزمون چند دامنهاي دانکن مقایسه شدند.
نتایج و بحث:
نتایج مربوط به عملکرد در جدول 1 ارائه شده است. همانطور که در جدول 1 مشاهده میشود اثر متقابل سلنیوم و ویتامین E بر فراسنجه-هاي این تحقیق معنیدار نبود. خوراك مصرفی، افزایش وزن و ضریب تبدیل غذایی بلدرچینها در دورههاي مختلف پرورش تحت تأثیر تیمارهاي آزمایشی قرار نگرفت ولی شاخص عملکرد به طور معنیداري در سطح 0/4 میلیگرم در کیلوگرم سلنیوم افزایش یافت . - P<0/05 - دلیل بهبود شاخص عملکرد در تحقیق حاضر افزایش وزن زنده بلدرچینها در پایان دوره بوداین. افزایش وزن احتمالاً به دلیل تقویت سیستم ایمنی و کاهش استرسهاي محیطی میباشد. این نتایج با گزارشات کانچانا و جیانسی - - 5 همخوانی دارد. رحیمی و همکاران - 1 - تفاوت معنیداري در افزایش وزن جوجههاي گوشتی در کل دوره بین دو منبع سلنیوم مشاهده کردند به طوري که گروه تغذیه شده با سلنیوم آلی رشد بیشتري داشتنداحتمالاً. این پدیده ناشی از بهبود پر درآوري در این گروه میباشد. باسمهچیاوغلو و همکاران - - 3 گزارش کردند افزودن 200 میلیگرم در کیلوگرم ویتامین E و 0/3 میلیگرم در کیلوگرم مکمل آلی سلنیوم به جیره باعث بهبود افزایش وزن جوجههاي گوشتی شد ولی خوراك مصرفی و ضریب تبدیل غذایی تحت تأثیر تیمارها قرار نگرفت. ساهین و کوکوك - 6 - گزارش کردند افزودن ویتامین E و سلنیوم به جیره بلدرچین ژاپنی تحت شرایط استرس حرارتی باعث افزایش خوراك مصرفی، وزن بدن و بهبود ضریب تبدیل غذایی میشود و با افزایش سطح این مکملها نتایج مطلوبتري بدست میآید. دادههاي مربوط به میزان کلسترول و تريگلیسرید سرم در جدول 2 ارائه شده است. نتایج نشان میدهد تريگلیسرید سرم به طور معنیداري تحت تأثیر سطوح مختلف ویتامین E قرار گرفت - - P<0/05 ولی بین میزان کلسترول اختلاف معنیداري مشاهده نشد. کمترین مقدار تريگلیسرید مربوط به تیمار 180 میلیگرم در کیلوگرم ویتامین E بود که البته با میزان تريگلیسرید در سطح 90 میلیگرم در کیلوگرم اختلاف معنیداري نداشت. در مورد تأثیر ویتامین E و سلنیوم بر مقادیر تريگلیسرید و کلسترول سرم نتایج مختلفی وجود دارد. ارسلان و همکاران - - 2 گزارش کردند میزان کلسترول و تريگلیسرید سرم در جوجه گوشتی تحت تأثیر ویتامین E قرار نگرفت. فرانچینی و همکاران - - 4 اعلام کردند سطوح کلسترول و تريگلیسرید سرم در جوجههاي تغذیه شده با 325 میلیگرم در کیلوگرم ویتامین E در سن 49 روزگی کاهش یافت. به طور کلی از نتایج این تحقیق چنین استنتاج میشود که افزودن ویتامین E و سلنیوم آلی تاثیر معنیداري بر عملکرد بلدرچینها نداشت، البته شاخص عملکرد در جیره حاوي 0/4 میلیگرم در کیلوگرم سلنیوم به طور معنیداري بهبود یافت . - P<0/05 -
