بخشی از مقاله
چکیده
فضاهای سبز شش های طبیعی شهر محسوب می شوند که امر تولید اکسیژن فیلترینگ هوا و زیبا سازی را را بر عهده دارند و از نقاط شهری محسوب می شوند.اما امروزه فضاهاس سبز کالایی در دست سرمایه داران قربانی پروزه های ساخت و ساز غیر اصولی شده که این امر باعث از بین رفته شدن این مناطق شده است .
امروزه نیاز به فضاهای سبز بیش از پیش احساس می شود از این رو در سال های اخیر با توجه به اهمیت و لزوم غنای فضاهای سبز در شهرها راهکارهای متفاوتی برای جبران کمبود این فضاها در کشور های مختلف اندیشیده شده است پروژه های مانند ایجاد کمربند سبز که به وسیله ی دیوار سبز ایجاد شده که باعث افزایش کیفیت بصری،کاهش الودگی می شود.در این مقاله به برسی نقش دیوار سبز در بهبود شرایط زندگی اقلیمی اشاره شده است.
.1 مقدمه
انقلاب صنعتی تا قرن 19 منجر به صنعتی شدن شهرها،افزایش جمعیت و در نتیجه تراکم مسکن در شهرها شد.به دنبال ان نیاز به هوای سالم و تازه و بهسازی محیط ، لزوم ایجاد مکان طبیعی و سالم را ایجاب کرد و}ایه ی بازگشت به طبیعت{در شهر ها تجلی یافت .در اوایط قرن 19به منظود بهره گیری از ویژگیهای بهداشتی و اجتماعی فضای سبز به پیروی از جنبشهای رفورمیستی و طبیعت گرایی ،پارکها و فضاهای سبز متعدد با شکل های های متفاوت پدیدار شد و از استفاده از ان به عنوان رکن اساسی در طراحی شهری به ت دریج از محدوده ی بحث های صرفا نظری و اکادمیک خارج شد و تبلور عینی یافت . - در این راستا موجودیت ان به منظور ایجاد محیط زیست سالم شهری و انسانی توجیه شد و به یکی از شاخصهای طراحی شهری تبدیل شد
طبق توصیف سازمان بهداشت جهانی ،سلامتی و بهداشت محیط عبارت است از سلامت فیزیکی و روحی و اجتماعی افراد یک جامعه.بنابراین فضای سبز شهری و پارک های موجود در یک شهر نه تنها ارزش تفریحی داشته و محل شایسته ای برای گذراندن اوقات فراغت مردم به شمار می اید، در اغلب موارد این فضاها از توسعه ی بی قواره و نسنجیده ی شهری نیز جلوگیری می کند
مکان ظهور فضای سبز تنها پارک ها را فرا نمی گیرد، بلکه باغها، باغچه های خصوصی، نوار سبز حاشیه ی شهرها و حتی خیابان ها و گورستانها را نیز شامل می شود.همین طور فضای سبز،اماکن فرهنگی - کتابخانه ها وتأتر و غیره - اماکن مذهبی، محلی برای انواع بازیها و ورزشهای مختلف، محلی برای الهام گرفتن از طبیعت، جهت سرودن شعر، نقاشی،عکاسی و غیره را نیز شامل می شود.اکنون عصر جدیدی در طراحی فضای سبز پا به عرصه ی ظهور نهاده که خاستگاه اصلی ان امریکاست ، ولی در اروپا نیز می توان ان را مشاهده کرد.این پدیده انعکاسی از شناخت زمان و فضا بر زمین است و به طور عمده از سوی هنرمندان و مجسمه سازان هدایت می شود. با وجود این امروزه طراحی فضای سبز اصولابر اساس الگوهای سنتی اروپاست.
به طور کلی دو نگرش متفاوت در مورد نحوه ی توزیع فضای سبز در شهر وجود دارد.بر مبنای نگرش اول ساخت کالبدی شهر بر اثر تمرکز و تداوم فضای سبز،تکمیل شده ویک مجموعه ی سبز با محیطی ارام در مقابل محیط شلوغ شهری فراهم می اید.
تعریف قلمروهای شهری،به وجود اوردن محیط های ارام،و ایجاد تنوع در محیط های شهریاز امتیازات این نحوه ی توزیع است.در مقابل مبنای نگرش دوم فضای سبز باید به صورت قطعات کوچک در تمامی سطح شهر توزیع شود تا همگان بتوانند بسادگی به ان دست یابند.در این دیدگاه،فضای سبز در زندگی شهری ادغام وجزیی از ان می شود
.1-1 نظریه ی توسعه ی پایدار شهری
نظریه توسعه ی پایدار شهری،حاصل بحث های طرفداران محیط زیست درباره ی مسایل زیست محیطی بخصوص محیط زیست شهری است که به دنبال نظریه ی - - توسعه ی پایدار برای حمایت از منابع محیطی - - ارایه شد.در این نظریه موضوع نگهداری منابع برای حال و اینده از طریق استفاده بهینه از زمین و وارد کردن کمترین ضایعات به منابع تجدید ناپذیر مطرح است.
نظریه توسعه ی پایدار شهری موضوعهای جلوگیری از الودگیهای محیط شهری و ناحیه ای،کاهش ظرفیت های تولید محیط محلی،ناحیه ای و ملی،حمایت از بازیافتها،عدم حمایت از توسعه های زیان اور واز بین بردن شکاف میان فقیر و غنی را مطرح می کند.
همچنین راه رسیدن به این اهداف را با برنامه ریزی های شهری،روستایی،ناحیه ای و ملی که برابر با قانون کنترل کاربریها و کنترل بیشتر در شهر و روستاست می داند.این نظریه به مثابه دیدگاهی راهبردی به نقش دولت در این برنامه ریزی ها اهمیت بسیار می دهد و معتقد است دولتها باید از محیط زیست شهری حمایت همه جانبه کنند.این نظریه،پایداری شکل شهر،الگوی پایداری سکونتگاهها،الگوی موثر حمل نقل در زمینه ی مصرف سوخت و نیز شهر را در سلسله مراتب ناحیه ی شهری برسی می کند،زیزا ایجاد شهر را فقط برای لذت شهرنشینان می داند
- - در یک دید اجمالی مبانی نظری مفهوم پایداری در شهر و ناحیه شامل این موارد می شود:کاهش الودگی، نگهداری منابع طبیعی، کاهش حجم ضایعات شهری، افزایش بازیافتها، کاهش انرژی مصرفی، افزایش بیش حد جانداران مفید در شهر و روستا با ایجاد جامعه ی جنگلی و درختان شهری و نواحی سبز، عدم تمرکز شهری و کاهش پراکندگیها، افزایش تراکم متوسط در حومه ی شهری و شهر های کوچک، کاهش فواصل ارتباطی، ایجاد اشتغال محلی، توسعه ی متنوع مساکن در مراکز اشتغال، توسعه شهر های کوچک برای کاهش اتکا به شهر های بزرگ، ساختار اجتماع متعادل، حمل نقل عمومی و کاهش راهبندان جاده ای، مدیریت ضایعات بازیافت نشدنی، توزیع منابع و تهیه ی غذای پایدار محلی. به این طریق اولا با جانشینی منابع و نو سازی انها،اتخاذ سیاست کاربری صحیح و محافظت از زمین بالا می رود و ثانیا، باتوجه به برنامه ریزی شهری و ناحیه ای و ساماندهی فضا توسعه ی پایدار شهری شهری حاصل می شود. - -
.2-1تاریخچه
تلفیق معماری با طبیعت و گیاهان، یک ایده جدید نیست، بلکه از زمان های اولیه، منظرهای طبیعی و ساخته شده بابناهای شهری در هم امیخته شده اند.فضاهای سبز طراحی شده همزمان با شکل گیری دغدغه های انسشان در مورد معماری نیزپدیدار گشت.دیوار های شیب دار زیگورات نانا،که 2100 سال قبل از میلاد مسیح ساخته شد،با درختان و بوته ها پوشیده شده بود.باغهای معلق افسانه ای بابل،که شامل باغهای با شکوهو باغ های پلکانی بوده اند،نخستیننمونه ی شناخته شدهاز دیوار های سبز می باشدکه بین قرون 8و10قبا از میلاد ساخته شده اند.قدمت دیوار سبز متعلق به 600سال قبل از میلاد متعلق به باغهای بابل باز می گردد.دیوار سبز توسط استنلی هارت در دانشگاه ابلینوینز اورابا شامپاین در سال های 1931تا 1938اختراع شد.
.3-1ساختمان سبز
در زمان حاضر،واژه ی سبز به عنوان یک موضوع جالب،در کانون توجه معماران و شهر سازان پیرو پایداری قرار گرفته است.در امریکا، اداره ی محیط زیست ساختمان سبز را این گونه تعریف می کند:فرایندی در جهت افزایش کیفیت ساختمان که در ان،ساختمان ها و مکان قرار گیری انها از اب،انژی و مصالح استفاده می کنند و تاثیرات منفی ساختمان را روی سلامت انسان و محیط، از طریق مکان یابی بهتر،طراحی، ساخت، اجرا و نگهداریچرخه ی زندگی کامل یک ساختمان کاهش می دهند.بنابراین ساختمان سبز نه تنها به محیط زیست اسیب نمی رسشاند ،بلکه به گونه مثبتی در اکوسیستم مشارکت می نماید و حتی ممکن است به درمان اثرات ناشی از منظرهای اسیب رسان کمک نماید.
.4-1کمربند سبز
در این مدل،فضای سبز به صورت حلقه یا حلقه های پیرامون بافت قدیمی یا فعلی شهر را احاطه کرده و برای حفاظت شهر ها در برابر الودگی، تلطیف هوا، محدود کردن شهر و جدا کردن بخش درونی از بخش های پیرامونی به کار می رود.از کمربند سبز در برخی از شهرهای اروپایی به جای باروهای قدیمی و همچنین در طرح شهری لندن برای محدود کردن توسعه ی ان استفاده شده است.
.5-1دیوار سبز در راستای توسعه ی پایدار شهری
دیوار سبز در راستای افزایش و ارتقای فضای سبز شهری و به نوعی سبز نمودن شهرها نقش بسزایی دارد.این پروژه دیوارهای بی روح را به پهنه یهای سبز و زنده تبدیل کرده تا شهرنشینانکه به دور از دستیابی به طبیعت و به دور از اسایش و ارامش راستین هستند به طبیعت بازگردند.دیوار سبز می تواند به صورت یک دستور العمل اجرایی در ساختمان سازی در اومده و در جهت استفاده از انرژی پاک و توجه به محیط زیست و ساکنان ان در گستره ی زمانی نامحدود سبب پایداری هرچه بیشتر معماری و شهرسازی شود.
.6-1دیوار سبز در راستای ایجاد فضای سبز
فضای سبز شهری بخش حیاتی تشکیل دهنده یک شهر است در واقع فضاهای سبز در شهر ها امکان تماس مردم با طبیعت را فراهم می کند ارتباطی را با نیاز های اولیه برقرار می سازد و سطوح ساخته شده سخت شهری را با برگ های سبز بافت تلطیف می کند. امروزه بحث پایداری محیطی و نیز بهبود محیط زیست شهری از مهمترین نگرانی های کارشناسان و طراحان شهری است . به علت افزایش قیمت زمین و کمبود فضاها در شهر ها نمی توان به راحتی فضای سبز در شهرها ایجاد کرد اما دیوار سبز روشی جدید برای کمبود فضاهای سبز شهری است با این روش می توان تمام دیوار های مرده شهر را به دیوار سبز تبدیل نمود و تا حدی از کمبود ×فضاهای سبز شهری کاست.
.7-1مزایای زیست محیطی دیوار های سبز
.1-7با در نظر گرفتن وجود سطوح بزرگی از دیوارها در مناطق شهری متراکم، دیوارهای سبز دارای پتانسیل عظیمی برای ایجاد تغیرات زیست محیطی مثبت می باشند.مزایای حاصله از یک دیوار سبز، به عوامل قبیل:نوع دیوار سبز، سطح برگ، تراکم برگ،اقلیم، شرایط سایت و مقیاس پروژه بستگی دارد.برخی از این مزایا مربوط به ساکنین ساختمان و گروهی دیگر مربوط به اجتماع در مقیاس بزرگ است.
2-7 .دیوارهای سبز به دلیل ایجاد جذابیت های بصری و پوشش اشکال بدمنظر، موجب تنوع و زیبایی در محیط می شوند که انسان ها در ان به فعالیت های روزمره خود می پردازند.این موضوع محیط را به مکانی مطلوب تر برای زندگی تبدیل می نماید.
