بخشی از مقاله
چکیده
مسئله پایداری بحثی نو می باشد که چند سالی است که مطرح شده و معماری پایدار از جمله جریان های مهم معماری در عصر حاضر است که در سه حوزه اقتصادی، اجتماعی و محیطی مطرح می گردد. یکی از مباحث مهم پایداری، در حوزه محیطی، تقلیل مصرف منابع تجدید ناپذیر و بهینه سازی مصرف انرژی ها است. امروزه تامین اسایش انسان یکی از مسائل مهم در حیطه معماری است که طراحان در تلاشند تا با به کار بردن مصالح جدید و روش های موثر، این نیاز انسان را برآورده سازند زیرا در غیر این صورت در آینده نزدیک با مشکل بزرگ بحران انرژی مواجه خواهیم بود. طراحی داخلی نیز از مباحثی است که هر روز اهمیت بیشتری می یابد و نیازبه توجه و تخصص بیشتری پیدا می کند. با وجود تکنولوژی های نو و مصالح مدرن، در این حوزه نیز طراحان انتخاب های بیشتری دارند. در طراحی داخلی، گذشته از مسائل روانشناسی، بحث مصالح و فناوری نیز اهمیت یافته تا در کنار بهینه سازی مصرف انرژی با بهره گیری از نور طبیعی، ذخیره انرژی و غیره احساس آرامش و امنیت روانی در ساکنین بناها به وجود می آید. یکی از مهمترین راهکارهای کاهش مصرف انرژی، شناخت مصالح هوشمند و استفاده کارآمد از آنها در طراحی می باشد.برای مثال استفاده از فضای سبز چه در داخل و در بام باعث تلطیف هوا شده و از اثرات مخرب زیست محیطی می کاهد. همچنین سایه بان های متحرک، بستر مناسب برای استفاده بهینه از نور خورشید را در طول روز به ما می دهند. با توجه به اهمیت انرژی، موضوع این مقاله به بررسی راهکارهای کاهش مصرف انرژی در طراحی داخلی ساختمان های مسکونی اختصاص یافته است که سعی شده با استفاده از روش کتابخانه ای به جمع اوری اطلاعات و دسته بندی عوامل موثر در برقراری پایداری پرداخته شود.
-1 مقدمه
یکی از بحث های مهم و تاثیر گذار در جهان امروز بحث انرژی است به گونه ای که از کشورهای صنعتی گرفته تا دیگر کشورها به دنبال اجرای راهکارهایی برای تامین انرژی خود در آینده می باشند - خان احمدلو، . - 2 ,2013 موضوع نگهداری از کره زمین و زیست بوم و نیاز نسل های آینده , مفهوم جدیدی از »پایداری« را در ادبیات همه علوم وارد نمود. این مفهوم که بر اساس سه اصل صرفه جویی در منابع محیطی , طراحی بر اساس چرخه زیستی و ارزش های انسانی واقع شده است, تحولات مهمی را در عرصه تولید و مصرف پدید آورد و حوزه معماری و شهرسازی را به سمت بهره گیری از نیروهای محیطی و هماهنگی با اکولوژی هدایت کرد - قناد, - 2013, 2 .با توجه به اینکه ساختمان یکی از بخش های مصرف کننده انرژی است موضوع این تحقیق به بررسی راهکارهای استفاده شده در طراحی داخلی برای حداقل استفاده از منابع تجدید ناپذیر، اختصاص یافته است. محصولات ساختمانی جدید و مصالح هوشمند، در سه زمینه اصول پایداری به ویژه در رویکرد محیطی، کمک شایان و قابل توجهی را به صنعت ساختمان ارائه نموده است. هرچند تولیدات جدید در پاره ای موارد دارای نقاط ضعف و کاستی هایی نیز هست، اما در مجموع فواید و نکات مثبتی که در زمینه نیل به اهداف پایداری به ویژه در زمینه حفظ محیط زیست ارائه کرده است، بیشمار و مهم ارزیابی گردیده است. نکته ی مهمی که در این نوع معماری مورد توجه قرار میگیرد، آن است که تمامی عوامل دخیل در آسایش، مرتبط با هم و به صورت یک سیستم واحد در نظر گرفته میشود. از طریق معماری می توان جامعه را از مطلوبیت و ارزش فراوان اقتصادی و زیست محیطی انرژی هایی که به نامهای سبز و آرام مشهور شده مطلع کرد. در توسعه پایدار، انسان به عنوان هدف نهایی مطرح است و منظور آن فراهم نمودن زمینه های لازم برای آماده سازی انسانها است تا ضمن مشارکت در توسعه، خود نیز از زندگی پایدار بهره برده و همین شانس را برای آیندگان نیز در نظر داشته باشند - خان احمدلو، . - 2 ,2013
-2 مبانی نظری تحقیق
-1-2 تعریف توسعه پایدار
توسعه پایدار عبارت است از توسعه ای که احتیاجات نسل امروز را بدون صدمه زدن به توانایی نیاز های نسل آینده تامین کند به عبارت دیگر طرحی پایدار است که بتواند بر اساس مصالح طبیعی موجود در منطقه شکل گرفته و انرژی مورد نیاز خود را از طریق منابع تجدید شونده طبیعی تامین و ضایعات و مواد دورریز تولید شده را تدبیر نماید. - قیابکلو، 1391، - 2 در سطح جهانی %40 نیازهای اولیه انرژی و میزان قابل توجهی از آب مصرفی به ساختمان ها اختصاص یافته است؛ ضمن اینکه ساختمان ها چه نوساز چه بازسازی شده، در آینده به تعمیر و نگهداری نیاز خواهند داشت. به این ترتیب، این ساختمان ها در 50 تا 80 سال اینده، تا حد زیادی بر میزان نیاز به انرژی و آب تاثیر خواهند داشت.این بدین معنی است که از امروز، طراحی، ساخت و اجرای این ساختمان ها می بایست بر اساس ضوابط کارایی انرژی، جنبه های اقلیمی و حفاظت از منابع آبی صورت پذیرد - بور و همکاران، 1394،. - 10 پایداری محیطی نه تنها در مراحل ساخت بنا بلکه در طراحی داخلی نیز اهمیت ویژه ای دارد. واضح است که خانه هرکسی باید نشان دهنده شخصیت او، یا حداقل نمایی از سلیقه و ترجیحات او باشد. اما مهم تر این است که خانه جایی برای ارامش و استراحت فرد باشد. هرچقدر هم که شیک و باشکوه و مدرن باشد اگر صمیمی و راحت نباشد و با سبک زندگی فرد سازگار نباشد به چشم داشت او لطمه جدی می زند. به بیان دیگر خلق خانه ای که هم زیبا و هم کارآمد باشد برای رفاه حال کاربر آن خانه مهم است - گیلیت، 1388،. - 2 عوامل زیادی در ایجاد حس آرامش در خانه دخیل هستند که نور طبیعی از مهمترین انها به شمار می رود و از طرفی در دمای محیط نیز اثرگذار است و در صورت استفاده بهینه از عوامل مثبت بهینه سازی مصرف انرژی محسوب می شود.
-2-2 نور
مطمئنا نور طبیعی همه مزایای تنوع را دارد. شدت نور طبیعی در خلال فصل ها و حتی از ساعتی به ساعت دیگر تغییر می کند. رنگ آن از آبی ژرف آسمان های صاف تا خاکستری تیره روزهای ابری، از روشنایی بارز فلق تا درخشش ارغوانی شفق و از طلایی پرجلای نیمه تابستان تا سفید خیره کننده زمستان های برفی تغییر می کند. در طول هر دوره داخل یک ساختمان به شکل ظریفی متفاوت تر به نظر خواهد رسید.پنجره های کوچک تا جای ممکن باید بدون پوشش استفاده شوند تا بهترین استفاده از نور موجود به عمل آید، در حالیکه پنجره های بزرگ باید پرده ها یا پارچه های حریری داشته باشندتا بتوانند هرگونه نور اضافی بپالایند - گیلیت،1388،. - 16
-3-2 آسایش بصری
آسایش بصری با در نظر گرفتن نور روز و میزان نورهای مصنوعی تعیین می شود. به طور معمول این دو وسیله روشنایی می توانند جداگانه استفاده شوند، زیرا نور مصنوعی جهت تعیین روشنایی در شرایطی که نور روز وجود ندارد، در نظر گرفته شده است. با این حال، در ساختمان های سبز، اثر متقابلی بین این دو منبع نور، کنترل و تنظیمات آنها وجد دارد. این امر به تغییری نامحسوس از روشنایی روز به روشنایی بعد از ظهر منجر می گردد.
آسایش بصری در قالب معیارهای زیر قابل ارزیابی است:
· میران روشنایی در سطوح افقی و عمودی
· یکنواختی توزیع روشنایی در فضا
· عدم ایجاد خیرگی و درخشش
· جهت تابش نور، سایه اندازی و رنگ
· رنگ نور
جهت روشنایی با جهت و ظرفیت پرتو لامپ های مورد استفاده تعریف می شود.از مزایای نور غیر مستقیم: میزان بالای یکنواختی، خیرگی کمتر، مصرف پایین انرژی برق، کنتراست بهتر نور و تنظیمات در جهات دلخواه است. تصاویر 1 و 2 تاثیر روشنایی مستقیم و غیر مستقیم را در یک فضا نشان می دهد - بور و همکاران،1394، . - 46 کیفیت مطلوب نور روز هنگامی حاصل می شود که:
- روشنایی داخلی، از آنجا که در ضدیت با روشنایی فضای باز می باشد، به حد مطلوبی برسد
- نور طبیعی در داخل فضا به صورت یکنواخت توزیع گردد
- روشنایی فضای داخل متناسب با روشنایی فضای بیرون تغییر کند، به گونه ای که آهنگ روز و شب به خوبی احساس شود - به خصوص برای فضاهایی که بخشی از سال نور خورشید را دریافت می کنند -
