بخشی از مقاله
چکیده
پژوهش حاضر به دنبال بررسی وضعیت قابلیتهای شرکت بیمه"ملت" است. پس از شناخت قابلیتها - قابلیتهای اجرایی، قابلیتهای منابع انسانی، دانش کارکنان و قابلیتهای مدیریتی - ، دانش کارکنان شرکت بیمه ملت استخراج شده و نقش آن در ایجاد مزیت رقابتی پایدار با استفاده از مدل VRIO مورد بررسی قرار گرفت. زیربنای اصلی این مدل، رویکرد مبتنی بر منابع بوده که به منظور کسب مزیت رقابتی پایدار مورد تحلیل قرار میگیرد. در این پژوهش با استفاده از تحلیل تم، منابع و قابلیتهای شرکت بیمه ملت استخراج شده و با استفاده از مصاحبه نیمه ساخت یافته، نقش دانش کارکنان در مزیت رقابتی پایدار مورد مطالعه قرار گرفت. یافتهها نشان داد که دانش ایجاد خدمات بیمهای جدید به طور مستقیم در ایجاد مزیت رقابتی پایدار موثر است.
واژگان کلیدی: رویکرد مبتنی بر منابع، مزیت رقابتی پایدار، منابع انسانی، قابلیت، مدل VRIO
.1 مقدمه:
جهان به مرحلهی نوینی وارد شده است و اقتصاد مبتنی بر تولید به سرعت جای خود را به اقتصاد مبتنی بر دانش داده است. در اقتصاد جدید، سرمایههای فکری به مهمترین منبع مزیت رقابتی تبدیل شده است. در اقتصاد مبتنی بر دانش، تولید و بهرهبرداری از دانش، نقش اصلی را در فرایند ایجاد ثروت ایفا میکند . یکی از ارکان مدیریت دانش، مفهوم سرمایههای فکری است. سرمایههای فکری در یک سازمان، داراییهایی هستند که ارزش آنها با به اشتراک گذاشتن با دیگران و گذشت زمان افزایش مییابند. بنابراین، برای یک سازمان شناخت و مدیریت سرمایه-های فکری از اهمیت ویژهای برخوردار است .سرمایههای فکری، هر گونه دانش در شرکت از جمله مهارت و خبرگی کارکنان، روابط با مشتریان و عرضهکنندگان دانش و فرایند که میتواند به سود تبدیل شود را در بر میگیرد . سرمایهی فکری، محصول نهایی فرایند تبدیل دانش و یا خود دانش سازمانی است .
سرمایهی فکری بخشی از مدیریت دانش است و در یک سازمان برابر با مجموع دانش کارکنان است . اندیشمندان برای توصیف عصر کنونی، اصطﻻحات گوناگونی مانند عصر فراصنعتی، عصر اطلاعات، موج سوم یا جامعه دانشی را به کار بردهاند.
در اقتصاد خدماتی و دانش امروزی سازمانها نیاز به کسب یک مزیت رقابتی پایدار جهت اطمینان از رقابتپذیری خود دارند. امروزه مزیت رقابتی مبتنی بر داراییهای نامشهودی همچون سرمایه انسانی قرار دارد. این امر به خصوص درسازمانهای خدماتی بسیار مشهود است. در سازمانهای خدماتی عامل مهم و حیاتی در جهت کسب مزیت رقابتی پایدار کارکنان شایسته و خدمت محور - سرمایه انسانی - میباشد. در نتیجه سازمانها باید تلاشهایشان را متمرکز بر توسعه و تقویت یک فرهنگ سازمانی کنند که بر رضایت مشتریان درونی - کارکنان - به اندازه رضایت مشتریان بیرونی اهمیت قائل شود .
بدون شک تداوم فعالیت بنگاههای تجاری منوط به دسترسی مدیران به منابع، توانایی جذب آنها در فرایندهای کسب وکار و بهرهگیری کارآمد از آنها در راستای اهداف بنگاه است. اهمیت نقش منابع در کسب وکار سبب پیدایش دیدگاه منبع محور به عنوان یکی از شاخههای اصلی حوزه مدیریت راهبردی شده است و محققان در تشریح اهمیت نقش منابع، جوهره مباحث راهبرد را در بذل توجه نسبت به مردم، جذب، ارزیابی، اداره و به کارگیری ترکیبی از منابع خاص و منحصر به فرد میدانند .اهمیت فراوان سرمایه فکری در صنعت بیمه را می توان یکی از عوامل پیشگام شدن شرکت بیمه اسکاندیا در توسعه و به کارگیری سرمایه فکری در دهه 90 میلادی که به نوبه خود سهم بسیار زیادی در جلب توجه گسترده به موضوع سرمایه فکری نیز داشت، دانست .
