بخشی از مقاله
چکیده
انگیزش به عنوان متغیری فرایندی در سیستم رفتاری فردی تلقی شده که این پژوهش در صدد پاسخ به این پرسش که چه رابطه ای میان الگوی انگیزش اسلامی و رفتار فردی وجود دارد انجام گردیده واز نظر نوع تحقیق با روشی توصیفی - تحلیلی وبرای گردآوری اطلاعات،باروش کتابخانه ای و اسنادی بوده و برای این منظور از ابزار فیش برداری استفاده گردیده وبرای تجزیه و تحلیل از روش تحلیل محتوا ناظر به تحلیل اجتهادی بهره گرفته شده است؛ نتایج تحقیق نشان می دهد که الگوی انگیزش اسلامی دارای مؤلفه هایی است که در درون سیستم رفتاری فردی معنادار بوده و با رفتار فردی رابطه مستقیم دارد؛ انگیزش در ادبیات اسلامی دارای مفاهیم متعددی است که با مفهوم علمی آن مشابهت دارد؛ مع الوصف، بررسی الگوی اسلامی انگیزش حاکی از آن است که متغیرهای این الگو تنها شامل جنبه های مادی نیست بلکه دربرگیرنده مؤلفه های مادی و معنوی است که در تئوری اسلامی بر انگیزه های مادی ،معنوی و تلفیقی پافشاری می شود ؛ ازسوی دیگر نتایج بررسیها نشان می دهد که عوامل مؤثر بر انگیزش در الگوی اسلامی انگیزش در برگیرنده عوامل فردی همچون باورهای دینی ،جذابیت و ارزشمندی
مقدمه
یکی از متغیرهای مهم فرایندی در سیستم فردی رفتاری ، انگیزش است که در این پژوهش به بررسی آن پرداخته می شود ؛ به منظور درک بهتر انگیزش و انگیزه بهتر است به چرایی برخی از رفتارها پاسخ داده شود ؛ پرسشهای زیر می تواند ناظر به مفهوم انگیزشی باشند : چرا افراد به کار خاصی اشتغال پیدا میکنند؟ چرا تغییر فعالیت میدهند؟ چرا بعضی افراد بسیار فعّال و برخی کم کارند؟ علت علاقهمندی به شغل و بیعلاقگی به کار چیست؟ این سؤالات و بسیاری دیگر، همه با موضوع انگیزش در ارتباطند؛ بدیهی است که مدیران با درک انگیزهها و علل رفتارهای نیروها و با توجه به انسانشناسی نیروهای سازمانی میتوانند در پیشبینی ، تحلیل و کنترل رفتار آنان توفیق پیدا کنند.
بیان مساله
در سازمانها تلاش کارکنان برای رسیدن به هدف که محرک خارجی است به سوی تأمین هدفهای سازمانی سوق داده میشود؛ و همزمان با تلاش و کوشش فرد برای ارضای نیاز-هایش، اهداف سازمان نیز تحقق مییابد. مساله اصلی در این پژوهش بیان و تحلیل رابطه الگوی اسلامی انگیزش و سیستم رفتاری فردی است از اینروست که پرسش کلیدی در این پژوهش این است : رابطه الگوی انگیزش اسلامی و رفتار فردی چگونه است ؟ در ضمن پاسخگویی به این سؤال اصلی ، لازم است پاسخ داده شود که انگیزه و انگیزش چیست ؟جایگاه آن در ادبیات اسلامی کجاست ؟نظریه های انگیزشی در بین علمای غربی و اسلامی چیست؟الگوی سیستمی انگیزش در رویکرد اسلامی چیست؟ عوامل انگیزشی از منظر آموزه های اسلامی شامل چه مواردی است؟ انگیزش چه رابطه ای بارفتار دارد ؟بدیهی است که تبیین و تحلیل موضوع با روشی توصیفی - تحلیلی انجام گرفته و از ابزار فیش برداری و روش کتابخانه ای و اسنادی و نیز از روش تحلیل محتوا ناظر به تحلیل اجتهادی استفاده می شود.
ادبیات پژوهش
برخی از روانشناسان »غرائز« را شکل دهنده رفتار و کنشهای فردی می دانند »داروین« از جمله افرادی است که نظریه اش مبنای این رویکرد است - فرانکن ص - 38 رویکرد دیگری از سوی »فروید« و »هال« مطرح شد که در آن بر »نیروهای کشاننده «تاکید می شده است و به آن »سائق« گفته اند ؛ ویژگی مشترک نظریه »غریزه« و »کشاننده ای« این بود که هردو بر عوامل درونی در انگیزش تاکید داشته اند؛ بر اساس رویکرد رفتارگرایی، اساس رفتار از عوامل درونی به عوامل و محرکهای محیطی تغییر جهت داده شد؛ در این رویکرد، نظریه های »یادگیری« و» تقویت« مطرح شد ؛ رویکرد دیگر مبتنی بر نظریه های »نیاز« است که با کار نظریه پردازانی همچون »مازلو «،»راجرز«،»آدلر«،»مک کللند« و»آلدرفر« عینیت یافته است؛ رویکرد دیگر رویکرد «رشد و تسلط« است؛»پیاژه« بر اساس این رویکرد ،به نظریه پردازی پرداخته است؛ رویکرد شناختی -اجتماعی از جمله رویکردهای مهمی است که بر اساس آن ، انگیزش حاصل باورهای آموخته شده فرد در باره احساس،خودکارآمدی ،توانایی ها وقابلیتهای خود ،اهداف و انتظارهای فرد برای کسب موفقیت و احساسات مثبت و منفی ناشی از فرایند خودارزشیابی است؛ با عنایت به رویکردهای پیشگفته در انگیزش، تئوریهای مهمی در انگیزش ارائه گردید ؛ شاید بتوان گفت که تحقق تئوری روابط انسانی توسط »التون میو« که در آن به جنبه انسانی و شخصیتی آدمی توجه گردید، باعث شروع تئوریهای روانشناختی از جمله تئوریهای نیاز شد؛ . »قضیه اصلی در تئوریهای نیاز آن است که انگیزش ناشی از وجود کمبود در یک یا مجموعهای از نیازهای انسان است؛ نظریهپردازان سعی داشتند نیازهای مهم انسانی را گروهبندی کنند؛ یکی از مشهورترین نظریههای انگیزشی، نظریه سلسله مراتب نیازها است که بوسیله "آبراهام مازلو" ارائه شد. او اساس فرض خود را بر این
