بخشی از مقاله
چکیده
هدف پژوهش میزان حرکت آموزش ایران در سال های اخیر به سوی آموزش جهانی که به صورت موضوعی کتاب فارسی سال پنجم ابتدایی که در سال 1394 تألیف شده می پردازد. پژوهش حاضر با روش تحلیل محتوا و استفاده از چک لیست انجام گرفت. جامعه آماری در بخش تحلیل محتوا کتاب فارسی - بخوانیم - سال پنجم که دارای 216 صفحه به بررسی سه مؤلفه صلح, محیط زیست و بهداشت پرداخته شد. نتایج به دست آماده این است که کتاب در بررسی سه مؤلفه توانست 64 امتیاز راکسب کند که نشان می دهد برخی از مؤلفه های آن بیشتر باید تقویت شود.
مقدمه
امروزه واژه جهانی شدن و در راستای جهان حرکت کردن برای همه انسان ها مفهومی آشناست. تحولات جهانی از جمله گسترش روز افزون دامنه ی ارتباطات با کمک پیشرفت های علمی و فناورانه سبب به هم پیوستگی و در هم تنیدگی مسائل جهانی شده است این وضعیت جدید اقتضائات و الزاماتی را در همه حوزه های تأثیر گذار زندگی انسان و در ابعاد فردی و اجتماعی به دنبال داشته و آموزش و پرورش به شکل عام و حوزه ی برنامه ی درسی به شکل خاص نیز از این امر به کنار نبوده اند.در این زمینه می توان گفت که نهاد اجتماعی آموزش و پرورش چون سایر نهاد ها در خلأ عمل نمی کند و نه تنها جزئی از کل به حساب می آید بلکه در معادلات بین المللی نیز جزئی از کل نظام جهانی به شمار می رود و باطبع با سایر جریان های اجتماعی در کنش متقابل است.
نهاد آموزش و پرورش باید افرادی را برای زندگی تربیت کند ، از این رو طبیعی است همواره نگاهی به آینده داشته باشد؛ به گونه ای که با تحلیل شرایط زندگی در سال های آتی ،مشکلات ، نیازها ، امکانات و محدودیت ها را فهرست کند ، در برنامه ریزی فعالیت های آموزشی خود به دانش آموزان توانایی ببخشند و در آنها برای استفاده بهتر از فرصت های آینده ، چاره اندیشی برای مشکلات و نیاز ها و اجرایی کردن برنامه های آینده ، توانایی ایجاد کند.
نهاد آموزش و پرورش به شدت تحت تأثیر رویکرد های جهانی قرار دارند و با توجه به اهداف مهم مدرسه که آماده سازی کودکان و نوجوانان برای زندگی در جامعه است انتظار می رود که آموزش و پرورش با تغییرات اجتماعی ، سیاسی و اقتصادی در سطح ملی و بین المللی متناسب ،همسو و هم جهت باشد و اگر آموزش و پرورش با رویکردی جهانی هم سو نباشد منسوخ خواهد شد و آموزش پرورش های غیررسمی و فراملی جای آن را خواهد گرفت.
بیان مسئله :
آموزش در لغت به معنای یاد دادن ، تعلیم و تربیت دادن می باشد. جهان یعنی عالم ، دنیا و یا زمین می باشد
با توجه به پیشینه تحقیقی که در این زمینه وجود دارد من را نیز به این تفکر وا داشت که کتاب های سال پنجم ابتدایی که در سال 1394 تالیف گردیده است و در عصری که همه ی دنیا به سوی پیشرفت و تکامل و دنیایی با آرامش و سلامت گام بر میدارد و این امر را نیز از سنین پایه آغاز می نمایند کشور ما به چه میزان در این راستا گام برداشته است آیا کتب درسی ما که در سال های اخیر تألیف گردیده اند به این موضوع اهمیت داده اند آیا به صلح و دوستی در دنیایی که هم اکنون جنگ های بسیاری را شاهد می باشد پرداخته است؟
به برادری و برابری که اسلام بر آن تاکید دارد توجه کرده است؟ به موضوع بهداشت چه فردی چه گروهی توجه شده است؟ به حفاظت از منابع خدا دادی و نگهداری آن برای آیندگان چه مقدار اهمیت داده شده است؟ لذا برای یافتن پاسخ این سوالات از بین کتب درسی جدید کتاب فارسی - بخوانیم - را به دلیل اینکه از دروس مهم و کلیدی و کتابی برای آموزش زبان ملی که می بایست به همه جنبه های آموزشی توجه کند را انتخاب نموده ام تا بررسی این موضوع در این کتاب بپردازم .
در دوره کارورزی در مدارسی که حضور داشتم با دانش آموزانی روبه شدم که بسیار پرخاشگر و دانش آموزانی که دائماً در حال تلافی رفتار زشت هم بودند، از طرفی ریختن زباله در سطح شهر توسط دانش آموزان و انجام این کار همچنین در مدارس و توجه نداشتن به محیط زیست اطراف و بهداشتی که هنگام غذا خوردن به آن توجه نمی کنند و اهمیت ندادن به این مسائل من را به این فکر وا داشت تا اهمیت این موضوعات جهانی را در کتاب های درسی جدید جست و جو کنم شاید بتوانم گوشه ای از مشکلات را حل نمایم.
پیشینه تحقیق:
محمد جانی و همکارانش در پژوهشی با عنوان »تحلیل محتوا کتاب های آموزشی دوره ابتدایی بر مبنای مولفه های آموزش جهانی « به این نکته اشاره کردند که بیشترین میزان توجه به مولفه های جهانی شدن در کتاب فارسی سال سوم دبستان و کمترین میزان توجه در محتوای کتاب فارسی سال ششم دبستان می باشد.
نجفی و همکارانش در پژوهشی با عنوان »تحلیل جایگاه مولفه های آموزش جهانی در محتوای کتاب های درسی پایه ششم دوره ابتدایی ایران« به این نتیجه دست یافتند که -1 درمجموع 771 مرتبه به مولفه های مربوطه توجه شده که میزان آن در کتاب های فارسی بخوانیم ،هدیه آسمان ، تعلیمات اجتماعی ، علوم تجربی ، ریاضی ، تفکر و پژوهش و کار و فناوری به ترتیب 32 ،29 ، 119 ، 53 ، 50 ، 31 ، 457 مرتبه بوده است -2. در بین مولفه های مختلف بیشترین توجه به - - فناوری و اطلاعات - - 457 - مرتبه - و کمترین توجه به - - صلح ،دوستی،برابری و عدالت - - 29 - مرتبه - بوده است.
قلتاش و همکارانش در پژوهشی با عنوان » تحلیل محتوا ی برنامهی درسی مطالعات اجتماعی دوره ی ابتدایی ایران از منظر توجه به ویژگی های شهروند جهانی « در بخش تحلیل محتوا مهم ترین یافته ها بیانگر آن است که در برنامه ی درسی مطالعات اجتماعی دوره ابتدایی در بعد شناختی به میزان 10/20 درصد و بعد عملردی به میزان 6/10 درصد و بعد نگرشی به میزان 3/15 درصد به ویژگی های شهروند جهانی توجه شده است که این موضوع بیانگر کم توجهی به این مولفه ها است . در بخش تصاویر نیز به میزان 30 درصد به مولفه ها و ویژگی های شهروند جهانی توجه شده است.
هدف پژوهش:
بررسی میزان توجه کتاب به مؤلفه های آموزش جهانی - صلح ، محیط زیست ، آموزش سلامت -
فرضیه ها:
-1 در کتاب فارسی به آموزش صلح توجه شده است.
2 -در کتاب فارسی به آموزش محیط زیست توجه شده است.
-3 در کتاب فارسی به آموزش سلامت پرداخته شده است.
-4 در کتاب فارسی از نظر ساختار کلی به مؤلفه های آموزش چهانی پرداخته است
