بخشی از مقاله
چکیده
هدف اساسی این تحقیق بررسی میزان برخوردار کتاب فارسی خوانداری اول دبستان ازمولفه های خلاقیت گیلفورد است. روش تحقیق دراین پژوهش توصیفی - پیمایشی ازنوع تحلیل محتو ا وکاربردها می باشد جامعه آماری این پژوهش شامل بخش اول کتاب فارسی - بخش نگاره ها - می باشد. ابزار این تحقیق فرم تحلیل محتوای محقق ساخته باتوجه به الگوی عوامل خلاقیت گیلفورد است که تنها دوعامل تفکر همگرا وواگرا دراین پژوهش لحاظ شده است. برای تحلیل محتوای کتاب درسی فارسی خوانداری پایه اول ازیک طرح کدگذاری استفاده شده است. این کاردرسه مرحله انجام شده است.
درمرحله اول محتوای کتاب به سه بخش متن ,پرسش ها وفعالیت ها وتصاویر تقسیم شده، درمرحله دوم کلیه واحدها درتمامی قسمت ها با طبقه موردنظر ازنظر شاخص تفکرهمگرا وواگرای گیلفورد مطابقت داده شده ودرجداول مربوطه ثبت شده ، درمرحله سوم واحدهایی که درسطح بالای عوامل خلاقیت گیلفورد قرارداشتند شناسایی وشمارش شده اند. ودرنهایت باتوجه به یافته ها درکتاب درسی فارسی خوانداری اول دبستان تاکید بیش ازحد برتفکرهمگرا وبه تفکر واگرا درحد ضعیفی توجه شده است وبین دوسطح ازخلاقیت گیلفورد تعامل مناسبی وجود ندارد وبایستی دراین زمینه تمهیداتی اندیشیده شود.
مقدمه
خلاقیت ازشگفتی های منحصربه فردآدمی وازامتیازات اوست که بی تردید این توان شعاعی ازقدرت مطلق خلاقیت باری تعالی است که درروان آدمی به ودیعه نهاده شده است وانسان را ازرهگذر همین نشانه ها وصفات خالق رهنمون می گردد. بی شک یکی اززیباترین ویژگی های انسان،قدرت آفرینندگی ویا خلاقیت اوست به کمک همین ویژگی است که انسان می تواند اهداف آرمانگرایانه خود را پدیدآورد وتوانایی های خودرا شکوفا سازد.به گفته اندرسون ،خلاقیت درکودکان اهرمی همگانی است .درحالیکه دربین بزرگسالان تقریباً وجود ندارد. بنابراین، سوال پیش می آید که چه برسراین توانایی عظیم بشر پیش آمده است؟ - خانواده، . - 1358
مسأله ی خلاقیت ازجهات مختلف مورد بررسی قرارگرفته است. این مفهوم به مثابه یک مسأله انگیزشی، به عنوان شرط اساسی بقا درعصر فراصنعت ومعادله های موجود درعصر جهانی شدن وتحولات فوق سریع درعرصه های علمی مورد توجه وعنایت علمای تعلیم وتربیت، روان شناسان،جامعه شناسی تعلیم وتربیت محققان وبرنامه ریزان درسی واقع گردیده است . درنگاه به مسئله ی خلاقیت ازمنظرآموزشی به جرأت می توان ادعا نمود که یکی ازاساسی ترین مسا ئل آموزشی جهان حاضربه شمارمی رود. - منطقی،. - 1380 درایران به عنوان نمونه رشد قوای تخیل، ابتکار وپرورش مهارتهای خلاقیت، به عنوان اصل پنجم اصول آموزش وپرورش کودکان 5-10 ساله درآموزش عمومی کشور، موردنظرقرارگرفته است. - حج، فروش . - 1375 توجه به مسأله ی خلاقیت درسنین ابتدایی بسیارحائز اهمیت است، ازاین رو کتاب فارسی بخوانیم اول دبستان را برای سنجش میزان خلاقیت موردتحلیل قراردادیم.
بیان مسأله واهمیت تحقیق
کودکان بزرگترین سرمایه هرکشور به حساب می آید. درحقیقت ثروت هرملت کیفیت زندگی آن درچنددهه آینده را می توان براساس وضعیت آموزش وتوانایی های آن ها برای حل مشکلات خود وخانواده جامعه وکشورشان پیش بینی کرد آموزش ویادگیری واین توانایی ها را شکوفا می کند. درآموزش ابتدایی هدف های چندگانه ای دنبال می شود که یکی ازمهم ترین آن ها آموزش مهارت های فکری پایه وگسترش افق فکری کودکان است. برای تحقق این هدف باید به رشد تفکر خلاق کودک توجه کرد وهرچند توانایی تفکر خلاق به طوربالقوه وبه نحوی فطری درانسان به ودیعه نهاده شده است واما ظهور فعالیت که یکی ازپیچیده ترین فعالیت های ذهنی بشراست مستلزم پرورش می باشد. - قاسمی مظاهر،. - 1389
هدف ازیک برنامه آموزشی خلاق این نیست که دانش آموزان همگی چون انیشتین وپاستور و... به اختراعات پیچیده ودستاوردهای علمی جهان مشتمعل ودست یابند، بلکه هدف این است که بتوانند بی واهمه مسائل پیش روی خودرا به بهترین شکل ممکن حل کنند - زکی پور لنگرودی . - 1387 اگرنظامی بخواهد دگرگونی اساسی در روش های آموزش خود به وجودآورد، باید به دگرگونی اساسی درروش های آموزش خود به وجودآورد، باید به دگرگونی وتجدید بنای تمام عواملی که به تحولی درایجاد فضای تفکرخلاق موثراست بپردازد. وازمیان این عوامل، کتاب درسی نقش مهمی درتامین اهداف آموزشی هرکشورایفا می کند. دراین زمینه می توان به نقش کتاب درموارد زیراشاره کرد:
-1 تدارک مجموعه ای ازفرصت های یادگیری برای تحقق بخشیدن به هدف های کلی وجزئی آموزش وپرورش .
-2 ملزم کردن دانش آموزان به خواندن وفهمیدن محتوای کتاب. -3 هدایت ومتمرکز کردن فعالیت های معلم برمحور کتاب.
