بخشی از مقاله
چکیده
هدف از این پژوهش تحلیل محتواي کتب اول تا ششم ابتدایی چاپ 1394 براساس مولفه هاي آموزش سلامت پیشنهادي سازمان بهداشت جهانی می باشد. مولفه هاي آموزش سلامت سازمان بهداشت جهانی شامل بهداشت پوست ، دهان و دندان، تغذیه ، ورزش و تحرك بدنی، بیماري و سیگار و مواد مخدر در کتب ابتدایی می باشد. جامعه آماري مورد مطالعه در این پژوهش کتب اول تا ششم علوم تجربی ابتدایی چاپ 1394 می باشد.
روش تحلیل پژوهش حاضر از نوع توصیفی می باشد و واحد تحلیل نیز صفحات کتاب شامل متون، پرسش، تمرین و تصاویر بودند. نتایج تجزیه و تحلیل نشان می دهد که در محتواي کتاب درسی - متن، تصاویر و فعالیتها - علوم تجربی اول تا ششم ابتدایی از مجموع 44 فروانی به مولفه هاي بهداشت پوست 7 - مورد - ، بهداشت دهان ودندان - 11مورد - ، ورزش و تحرك بدنی - 21مورد - و تغذیه 5 - مورد - پرداخته شده است، که نشان می دهد به مولفه ورزش و تحرك بدنی بیش از سایر مولفه ها توجه شده و همچنین در کتب علوم تجربی، مولفه هاي سلامت به صورت مساوي مورد توجه قرار نگرفته است.و به مولفه هاي بیماري - ایدز - و سیگار و مواد مخدر هیچ گونه توجهی نشده است.
مقدمه
سلامتی یکی از نعمت هاي بی کران الهی است که بر انسان ارزانی گشته است و انسان براي سالم نگه داشتن خود باید تلاش نماید به خصوص در عصر کنونی که زندگی ماشینی رایج شده است، در این ارتباط پیش از رخ دادن هر گونه بیماري، لازم است آموزش هایی داده شود تا افراد سالمی در جامعه حضور داشته باشند. - ایزدي و عابدینی، - 1386 هرچه به جلو پیش می رویم، پیچیدگی زندگی افزایش می یابد و بحث بهداشت و آموزش سلامت ضروري و مهم تر می شود تا جایی که شاید مهمترین اولویت هاي کاري در جامعه باشد.
سلامت تعاریف متفاوت و گسترده اي دارد، سازمان بهداشت جهانی سلامت را "برخورداري کامل از سلامت جسمی، روانی و اجتماعی و نه صرفا فقدان بیماري یاناتوانی" می داند.
یونیسف - - 1997 آموزش سلامت را شامل برقراري ارتباط بین فردي، آموزش ایدز، بهداشت جهانی، آموزش پیشگیري از مصرف موادمخدر؛ و قدرت تصمیم گیري، توانایی نه گفتن، مهارت حل مسئله و جرات مندي می داند.
لذا با توجه به اهمیت سلامت می بایست در تمامی اقشار جامعه در ابعاد فردي و اجتماعی باید آموزش داده شود. یکی از اقشار بسیار مهم و تاثیر پذیر ، قشر گسترده دانش آموزان هستند. گروه سنی هفت تا پانزده سال بخصوص در کشور هاي جهان سوم رقم بزرگی را تشکیل می دهند و به علت آسیب پذیري این توده عظیم، توجه به بهداشت و برقراري سلامت آنها تاثیر انکارپذیري در ارتقاء سطح بهداشت کشور خواهد داشت. لذا بررسی مسائل بهداشت و درمان دانش آموزان و تدوین برنامه هایی جهت این مسائل و ارتقاء سطح سلامت و بهداشت دانش آموزان از این نظر حائز اهمیت است
کودکان سنین مدرسه با مشکلات بهداشتی قابل توجهی مواجه هستند که عمده ترین آنها سوء تغذیه، بیماري هاي دهان ودندان، مشکلات بینایی وشنوایی هستند که بر سلامتی آنها تاثیر می گذارد.
نظام آموزشی مدرسه نقش بسیار مهمی در آموزش سلامت و ارتقاي آن در دوران کودکی و بعد از آن ایفا می کند و باعث بهبود شخصیت دانش آموز، نگرش ، مهارت و نیز آگاهی آنان می شود
مدرسه به عنوان یک ساختار اجتماعی، براي آموزش محیطی را فراهم می نماید که کودك در آن سال هاي حساس زندگی خود را سپري می کند. هنگامی که کودك، دبستان را آغاز می کند، شش سال عمرش گذشته است و از محیط خانه به واحد اجتماعی مدرسه وارد و با محیط و با خطرات تهدید کننده سلامتی، تماس بیشتري پیدا می کند. کودك در مدرسه، فردي از افراد جامعه کوچک مدرسه است، به علاوه عضوي از اعضاء یک خانواده نیز می باشدکه مجموع آنها جامعه واجتماع را تشکیل می دهد لذا با ارائه خدمات و دانش سلامت به دانش آموزان به جامعه نیز گسترش می یابد.
بنابراین آشنا سازي کودکان در رده هاي مختلف سنی با بهداشت و سلامت در محتواي کتاب درسی که به عنوان مرجع ومنبع آموزشی کلاس درس می باشد در برنامه درسی علوم تجربی امري ضروري و غیر قابل انکار می باشد تا ضمن کسب توانایی لازم براي اجراي مطلوب برنامه ها مربوط به سلامت در برنامه درسی کودك را قادر سازد که در دنیاي پرپیچ وخم امروز که سرشار از بیماري هاي مختلف و معضلات گوناگون چون اعتیاد می باشد، زندگی مطلوب و سرشار از سلامتی را براي خود بسازد. لذا فراهم آوردن آموزش موثر بهداشت و سلامت سنگ بناي و شالوده اصلی ارتقاي سلامت است.
لذا با توجه به اهمیت موضوع آموزش سلامت بر آن شدیم مقاله اي جهت بررسی کتب علوم تجربی اول تا ششم ابتدایی بر اساس مولفه هاي آموزش سلامت بهداشت جهانی از جمله بهداشت پوست، بهداشت دهان ودندان، تغذیه، ورزش وتحرك بدنی، بیماري ها - چون ایدز - ، مسئله سیگار و مواد مخدر تحلیل کرده و میزان فراوانی وحضور این مولفه هاي را در این کتب بررسی کند و در پایان تجزیه و تحلیل مطالب صورت گرفت تا در هرچه بهتر شدن کتب درسی که مهمترین منابع یادگیري است بپردازیم.
اهداف پژوهش :
هدف اصلی :
بررسی میزان حضور مولفه هاي آموزش سلامت بهداشت جهانی در کتاب هاي اول تا ششم علوم تجربی ابتدایی
اهداف فرعی :
بررسی میزان توجه به آموزش بهداشت پوست، بهداشت دهان ودندان، ورزش وتحرك بدنی، تغذیه، بیماري ها، سیگارو مواد مخدر در کتاب هاي اول تا ششم علوم تجربی ابتدایی.
سئوالات پژوهش:
-1 میزان توجه به مولفه هاي آموزش سلامت بهداشت جهانی در کتاب اول علوم تجربی ابتدایی چقدر است؟
-2 میزان توجه به مولفه هاي آموزش سلامت بهداشت جهانی در کتاب دوم علوم تجربی ابتدایی چقدر است؟
-3 میزان توجه به مولفه هاي آموزش سلامت بهداشت جهانی در کتاب سوم علوم تجربی ابتدایی چقدر است؟
-4 میزان توجه به مولفه هاي آموزش سلامت بهداشت جهانی در کتاب چهارم علوم تجربی ابتدایی چقدر است؟
-5 میزان توجه به مولفه هاي آموزش سلامت بهداشت جهانی در کتاب پنجم علوم تجربی ابتدایی چقدر است؟
-6 میزان توجه به مولفه هاي آموزش سلامت بهداشت جهانی در کتاب ششم علوم تجربی ابتدایی چقدر است؟
روش پژوهش :
در این تحقیق از روش تحلیل محتوا توصیفی استفاده شد، واحد تحلیل صفحات - متون، تصاویر و تمرین ها - بود. جامعه آماري کتاب هاي اول تاششم علوم تجربی ابتدایی که به شرح زیر است.
ردیف کتاب مورد تحلیل سال چاپ
1 علوم تجربی – اول ابتدایی 1394
2 علوم تجربی – دوم ابتدایی 1394
3 علوم تجربی – سوم ابتدایی 1394
4 علوم تجربی – چهارم ابتدایی 1394
5 علوم تجربی – پنجم ابتدایی 1394
6 علوم تجربی – ششم ابتدایی 1394
