بخشی از مقاله
چکیده
ماده 1 قانون مجازات اسلامی مشتمل بر جرایم و مجازا تهای حدود ، قصاص، دیات، تعزیرات و اقدامات تأمینی و تربیتی ، شرایط و موانع مسئولیت کیفری و قواعد حاکم بر آنهاست. این تعریف از قانون مجازات اسلامی است کهتلویحاً مجازات ها را شامل حدود و قصاص و دیات و تعزیرات و اقدامات تأمینی و تربیتی دانسته است و بر خلاف قانون مجازات قبلی، مجازات های بازدارنده یا حکومتی را که در ماده 17 قانون سابق تعریف شده بود حذف کرده است یشبینی شده است.
در قانون مجازات اسلامی، حد لواط برای فاعل در صورت اکراه، عنف یا دارا بودن شرایط احصان، اعدام ولی در غیر این صورت حد فاعل صد ضربه شلاق است. حد مفعول هم در صورت نبود اکراه و اجبار و بالغ بودن اعدام است. از این رو هدف پژوهش حاضر بررسی تحولات جرایم زنا و لواط در حقوق کیفری ایران با تاکید بر قانون جدید مجازات اسلامی می باشد. روش تحقیق به شیوه توصیفی-تحلیلی برگرفته از اسناد و منابع کتابخانه ای معتبر می باشد که در نهایت مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است.
مقدمه
فلسفه ی وضع جرایم و اعمال مجازات ها در نظام های حقوقی مذهبی و غیرمذهبی، متفاوت است. حق اعمال مجازات و اهداف مجازاتها، که عمده ترین مباحث در فلسفهی جرایم و مجازاتها است، به نوع نگرش و جهان بینی سیستم های حقوقی مرتبط است - احمدی، . - 38 :1391 قانون گذار اسلامی در هنگام تشریع احکام حدود، اهداف خاصی را مد نظر داشته که همگی دنباله روی هدف اصلی نظام حقوقی اسلامی می باشند.
با تفحص در احکام و مقررات مربوط به حدود مشخص می گردد که پیش گیری از ارتکاب جرم اصلاح مجرم و اجرای عدالت با تعیین یک سیاست جنایی مناسب و هم سو با سایر تعالیم دین، از مهمترین اهداف نظام کیفری حاکم بر حدود می باشد. هر یک از این اهداف، به فراخور آن در یک مرحله از فرایند عمل مجرمانه بیشتر جلوه نمایی می کند. سیاست جنایی پیش بینی شده برای رسیدن به این اهداف، اصول و قواعد خاص خود را دارد؛ که ناشی از ارتباط دو سویه و محکم بین اخلاق و جرم انگاری اعمال است. این ارتباط به حدی است که بر ماهیت جرم نیز تاثیر گذاشته و تا حدود زیادی به آن جنبه ی اخلاقی داده است.
در جرایم حدی این ارتباط بیشتر به چشم می خورد. فی الواقع رابطه ی جرم با حرام و حلال های دین، عموم و خصوص من وجه است - محقق داماد، 2 :1379 ؛ حسینی، . - 126 : 1383 قبح بسیاری از افعال مورد نکوهش در جرایم حدی از دوران پیش از اسلام وجود داشته است. پس از این که بشر در زمینه ی فکری و اجتماعی به درجه ای از بلوغ رسید، حرکت گسترده ای از جانب ادیان برای سوق دهی بشر به سمت اخلاق آرمانی شکل گرفت. در واقع این گونه نبوده که اسلام با جرم انگاری جرایم حدی، به یک باره افعالی را مورد نکوهش قرار دهد که از لحاظ اجتماعی و یا در ادیان گذشته فاقد حرمت بوده اند. در این زمینه اسلام به عنوان آخرین حلقه، گام نهایی را در جهت نیل بشر به جامعه ی آرمانی برداشته است.
سه جرم زنا، لواط و مساحقه از گناهانی است که اسلام در زمره ی جرایم حدی جای داده است. از دیدگاه مذهبی حفظ عفت و پاکدامنی و عدم روی آوری به جرایم منافی عفت از موضوعات مورد اتفاق صرف نظر از این دیدگاه، با شکل گیری مالکیت خصوصی برای مرد، جرم زنا که پیش از این اهمیت زیادی نداشته و گاه، مرد جنگلی به خاطر بقای نسل، خود را ملزم به این کار نیز می دانسته در زمره ی گناهان کبیره جای می گیرد. در واقع از زمانی که مالکیت خصوصی برای مرد شکل گرفت، از زن خود وفاداری کامل را خواستار شد و به زودی متوجه شد که زن نیز ملک اوست. حتی وقتی که زن خود را از جهت میهمان نوازی به هم خوابگی میهمان وا می داشت، این عمل را از آن رو می کرد که زن را از لحاظ جسم و روح ملک خود می دانست.
زنا: زنا عبارت است از جماع مرد و زنی که علقه زوجیت بین آنها نبوده و از موارد وطی به شبهه نیز نباشد - ماده 221 قانون مجازات اسلامی جدید - . باتوجه به تعریف جرم زنا که در ماده 63 قانون مجازات اسلامیآمده است:»زنا عبارت است از جماع مرد با زنی که بر او ذاتا حرام است گرچه در دبر باشد، در غیرموارد و طی به شبهه« و در ماده 221 آمده است: زنا عبارت است از جماع مرد و زنی که علقه زوجیت بین آنها نبوده و از موارد وطی به شبهه نیز نباشد. علم به حرمت زنا و ممنوع بودن آن، از شرایط تحقق موضوع زنا لحاظ گردیده است: بدیهی است تا زمانی که موضوع زنا محرز و محقق نشده باشد، حکم - حد زنا - وجود پیدا نمیکند تا بر مرتکب و زانی جاهل تحمیل گردد.
در کتب فقهی زنا به »إیلاج ذکر الانسان حتی تغیب الحشفه فی فرج امرأه محرمه، من غیر سبب مبیح و لا شبهه« تعریف شده است. در این تعریف و تعاریف مشابه آن در دیگر کتب، واژه »ایلاج« و یا »دخول«ظاهراً قید در تعریف زناست، لذا افعالی مثل ملاعبه، مضاجعه و ... عناوینی غیر از زنا هستند و از تعریف آن خارجند. این مطلب متسالم علیه همه فقهاء است. اما اینکه متعلق ایلاج و دخول چه چیزی می باشد و اینکه آیا زنا تنها به واسطه دخول در قبل محقق می شود و دخول در غیر آن حتی دبر موجب صدق زنا نخواهد بود و یا اینکه دخول در فرج اعم از قبل و دبر محقق عنوان زناست؟ میان فقهاء اختلاف نظر وجود دارد؛ مشهور فقیهان نظر اخیر را پذیرفته و قائل به تعمیم هستند لکن صریح کلام ابن حمزه در الوسیله و ظاهر عبارت شیخ مفید در المقنعه و شیخ طوسی در النهایه وجه نخست را برگزیده اند.
کیفر زنا درحقوق کیفری ایران
نظریّه مشهور در میانمفسّران و فقیهان این است که در آغاز پیدایش اسلام، زن زناکار را تا هنگام مرگ در خانه حبس میکردند. یعنی همان حکمی که در آیه پانزدهم از سوره نساء آمده است. بر پایه برخی از نقلها این مجازات در دورانجاهلیّت نیز در مورد زنان اجرا میشد. - عاملی، 1403 ق: - 351پس از آن، آیهدوّم سوره نور این حکم را نسخ کرده است. آیه یاد شده کیفر صد تازیانه را برای مرد و زن زناکار پیش بینی نموده است. پس از نزول این آیه، پیامبر صلیااللهعلیهوآله مرد و زن زناکاری را کهمحُصَن نبودند صد تازیانه میزد و زناکار محصن را رجم مینمود. مقصود از محصن کسی است که امکان آمیزش جنسی با همسر دایمی خود را داشته باشد. این همان نظریّه مشهور در میان فقیهان شیعه وسنّی است.
بر پایه نظریه مشهور،حدّ زنا در چهار مورد اعدام است: 1 زنا با محارمنَسَبی 2 زنا با زن پدر که موجب قتل زانی است. 3 زنای غیر مسلمان با مسلمان که موجب قتل زانی است -4 زنای به عنف و اکراه که موجب قتل زانی اکراهکننده است. با این حال برخی روایات گویای آن است که مرتکب زنای به عنف و زنای با محارم را یک ضربه شمشیر میزنند، خواه زنده بماند یا بمیرد. - نجفی، 309 : 1367، 313 و - 315در موارد یاد شده تفاوتی میان جوان و غیرجوان و محصن و غیر محصن نیست، جز این که برخی مانند ابن ادریس معتقدند هرگاه زانی محصن باشد ابتدا تازیانه زده میشود و سپس او را میکشند.
