بخشی از مقاله
چکیده
توانمندسازي فرآیندي است که طی آن فرد از نیازها و خواسته هاي درونی و قابلیت هاي خود آگاه می شود و با هدف رسیدن به خواسته ها به کسب توانایی هاي لازم می پردازد. در کشور اي،ران با وجود آنکه زنان نیمی از جمعیت جامعه را شکل می دهند و از نظر کسب تحصیلات عالی روندي صعودي را طی نموده اند، ولی از نظر وضعیت اشتغال نتوانسته اند با توجه به ظرفیت هاي شخصی، اجتماعی و قانونی به جایگاهی متناسب دست یابند.
در این پژوهش جهت پاسخ به سوالات پژوهش براي کشف شیوه هاي توانمند سازي زنان هیات علمی در آموزش عالی ،از روش مطالعه کتابخانه اي و اسنادي با ماهیت تحلیل محتوي بدون جهت استفاده شده است . از سوي دیگر چون هدف پژوهش شناسایی مانع اصلی توانمندسازي و شناسایی عوامل تاثیر گذار بر توانمند سازي آنها در کسب جایگاه اجتماعی و شغلی با تأکید بر حرفه هیئت علمی می باشد، یک تحقیق کاربردي محسوب می شود. در پایان بر پایه یافته هاي پژوهش مدل مطلوب براي ارتقاي توانمندسازي زنان به منظور کسب جایگاه هیئت علمی در آموزش عالی ارائه می گردد.
مقدمه
مطالعات اخیر صاحب نظران اجتماعی نشان می دهد که دستیابی به توسعه پایدارملی بدون مشارکت فعال زنان در عرصه هاي مختلف اعم از خانوادگی، اقتصادي و اجتماعی امکان پذیر نمی باشد. بررسی هایی که در زمینه مشارکت زنان در امور جامعه انجام گرفته است نیز حاکی از آن است که عوامل اجتماعی و فرهنگی و انتظارات متفاوت جامعه از جایگاه زن و مرد، از جمله موانع مهم بر سر راه مشارکت زنان به حساب می آیند.
با توجه به این مطلب دهه 1980 به جاي اصطلاح زن در توسعه، اصطلاح»جنسیت و توسعه« به کار گرفته شد و در پی آن، در بسیاري از کشورهاي در حال توسعه، راهبردهاي افزایش م عملی مشارکت زنان در توسعه، توانمندي زنان با تاکید بر این نکته است که مشارکت زنان صرفا به مفهوم بهره مندي آنان از مزایا و نتایج برنا مه هاي توسعه نیست، بلکه آنان باید در اجراي برنا مه ها و طرح هاي توسعه مشارکت فعالانه داشته باشند.
به گزارش سالنامه آماري مرکز آمار ایران در سال تحصیلی 89 – 90 نسبت پسران مشغول به تحصیل در مراکز آموزش عالی دولتی در مقطع کارشناس ارشد 1/09 و در مقطع دکتراي حرفهاي و تخصصی 1/02 برابر دختران بوده است .آمار مربوط به دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی هم حکایت از برتري 1/1 و 1/09 تعداد دانشجویان پسر به دختر در این مقاطع دارد. بررسی توزیع جنسیتی هیات علمی دانشگاههاي کشور نیز حکایت از نابرابري عمیقتر در این بخش دارد.
هر چند به گواهی سالنامه آماري مرکز آمار ایران، به لحاظ روند رشد اعضاي هیات علمی دانشگاههاي کشور شاهد روند صعودي در رشد اعضاي هیات علمی زن در دانشگاههاي کشور بوده است، اما از اظهارات معاون علمی و فناوري رئیس جمهور میتوان برداشت کرد که فاصله بین زنان و مردان در این بخش قابل توجه است. امروزه توانمندسازي زنان و مشارکت آنان بر پایه برابري، در همه زمینه ها از جمله در فرآیند تصمیمگیري و مدیریت جامعه یکی از پیش نیازهاي توسعه پایدار میباشد که کشور سخت بدان نیازمند است.
روشناسی و سوالات پژوهش
سوالات پژوهش بقرار ذیل هستند:
-1 مانع اصلی توانمندسازي زنان جهت ارتقا به پست هیات علمی در دانشگاه ها کدام است؟
-2 عوامل تاثیرگذار در توانمندسازي زنان جهت ارتقا به پست هیات علمی در دانشگاه ها کدام است؟
-3 دیدگاه اسلام در زمینه مولفه هاي توانمند سازي زنان چه می باشد؟
محقر - - 1389 در تحقیقی با عنوانل نقش توانمندسازهاي سازمانی زنان در موفقیت اجراي مهندسی مجدد - مورد مطالعه: سازمان هاي منتخب ایرانیل - به تغییرات اساسی که در نتیجه اجراي مهندسی مجدد در سازمان ها ایجاد می شود و می تواند عاملی براي شکست پروژه هاي مهندسی مجدد باشد پرداخته است. علیرغم تلاش سازمان ها و هزینه هاي زیادي که براي اجراي مهندسی مجدد کرده اند، نرخ شکست مهندسی مجدد حدود 50 تا 70 درصد گزارش شده است. این امر، اهمیت بررسی عوامل موثر در موفقیت مهندسی مجدد را دو چندان کرده است.
این تحقیق در صدد بود تا اثرات توانمندسازي هاي سازمانی تحت عنوان مدیریت منابع سازمان، فرهنگ سازمانی، مدیریت تغییر و مدیریت مقاومت کارکنان را بر موفقیت اجراي مهندسی مجدد بررسی نماید و رهنمودهایی براي موفقیت هرچه بیشتر پروژه هاي مهندسی مجدد ارائه کند. از این رو رابطه متقابل بین هر یک از توانمندسازهاي سازمانی و موفقیت اجراي مهندسی مجدد از طریق تحلیل همبستگی موردد بررسی قرار گرفته است. نتایج بدست آمده بر وجود رابطه بین مدیریت منابع سازمان و مدیریت تغییر با موفقیت اجراي مهندسی مجدد دلالت دارد. جامعه آماري این تحقیق مدیران سازمان ها و دست اندرکاران پیاده سازي پروژه هاي مهندسی مجدد در سازمان هاي منتخب ایرانی بوده اند.
در پژوهش حاضر جمع اوري اطلاعات براي یافتن شیوه هاي توانمند سازي زنان هیئت علمی، از طریق بررسی کتابخانه اي و اسنادي با ماهیت تحلیل محتوي بدون جهت انجام شده است . مصیعبی - 1386 - در تحقیقی با عنوانل طراحی و توسعه مدل استراتژِك توانمندسازي منابع انسانی در سازمان هاي دانش محورل مبتنی بر رویکرد مدیریت دانش در حوزه مدیریت منابع انسانی پرداخته است. در این تحقیق نتایج بدست آمده نشان داد که از بین عوامل موثر بر توانمندسازي استراتژِك، عامل بعد استراتژیک بیشترین تاثیر را در توانمندي کارکنان دارد و مولفه بعد ساختاري اولویت بعدي را در اختیار دارد و در نهایت بعد فردي کمترین تاثیر را در توانمندي کارکنان دارد.
صلاحی - - 1384 در تحقیقی با عنوانل بررسی رابطه توانمندسازي و مهارت هاي ارتباطی با عملکرد شغلی کارکنان شرکت طراحی و مهندسی صنایع پتروشیمی شیرازل پرداخته است. این تحقیق به منظور بررسی رابطه بین توانمندسازي روان شناختی و مهارت هاي ارتباطی با عملکرد شغلی کارکنان شرکت طراحی و مهندسی صنایع پتروشیمی شیراز انجام گرفته است. جامعه آماري شامل کلیه کارکنان شرکت مذکور در سال 89 به تعداد 500 نفر بود که از بین آن 217 نفر با توجه به جدول مورگان به طور تصادفی ساده انتخاب و به پرسش نامه هاي توانمندسازي روانشناختی، مهارت هاي ارتباطی و عملکرد شغلی پاسخ دادند. یافته ها نشان داد که بین مولفه هاي توانمندسازي با عملکرد شغلی رابطه مثبت معنی داري وجود دارد همچنین مولفه هاي توانمندسازي قادر به پیش بینی عملکرد شغلی می باشند.
