بخشی از مقاله
چکیده
این پژوهش با هدف تدوین برنامه استراتژیک توسعه ی ورزش های رزمی شهرستان جهرم برای سال های 93 تا 97 انجام گرفت. این پژوهش از نوع تحقیقات کاربردی است. نمونه ی آماری تعداد 38 نفر از اعضای فعال در ورزش های رزمی شهرستان جهرم بودند که توانایی پاسخ گویی به سوالات پرسشنامه راداشتند و توسط کارشناسان علمی و ورزشی شناسایی شدو و به صورت داوطلبانه در این تحقیق شرکت کردند.
ابزار تحقیق در این پژوهش شامل پرسش نامه ای محقق ساخته مشتمل بر تعداد 130 سوال در زمینه های مختلف از جمله وضعیت ساختمان، مدیریت و نیروی انسانی، امور مالی، زیرساخت ها و تجهیزات، وضعیت داوران و مربیان، امور فنی، امور شهرستان ها، امور قضایی، سیستم ارزیابی داوری و مربیگری، آموزش، روابط عمومی، مسابقات، شهرستاندارد و ارزیابی، پذیرش میزبانی، بازاریابی، فناوری اطلاعات بود که در اختیار شرکت کنندگان جهت پاسخ گویی قرار گرفت.
همچنین پرسشنامه عوامل درونی به صورت محقق ساخته شامل 34 گویه و پرسشنامه عوامل بیرونی شامل 25 گویه 5 ارزشی بود. فرم تعیین موقعیت استراتژیک، فرم تعیین اهداف بلندمدت ، فرم تعیین شده استراتژی های ، فرم تعیین ارزش محوری ، فرم تعیین بیانیه چشم انداز و فرم تعیین بیانیه ماموریت نیز جهت پاسخ گویی در اختیار شرکت کنندگان در این پژوهش قرار گرفت.
برای تجزیه و تحلیل داده ها در بخش آمار توصیفی از شاخص های فراوانی، میانگین، انحراف شهرستاندارد، رسم جداول و نمودارها؛ و در بخش آمار استنباطی از آزمون فریدمن برای رتبه بندی قوت ها، ضعف ها، فرصت ها و تهدیدها، ارزش های محوری، اهداف بلندمدت؛ و در بخش تحلیل استراتژیک از ماتریس ارزیابی عوامل داخلی برای مقایسه قوت ها و ضعف ها نسبت به هم، از ماتریس درونی و بیرونی برای تعیین موقعیت استراتژیک و از تحلیلSWOT ، تکنیک دلفی و طوفان مغزی برا ی تعیین استراتژی های WT,ST,WO,SO استفاده شد.
یافته های پژوهش نشان داد هیئت ورزش های رزمی شهرستان جهرم در وضعیت کنونی از 12 قوت، 22 ضعف، 11 فرصت و 14 تهدید برخوردار می باشد. در ادامه براساس مدل انتخابی به تحلیل های استراتژیک هیئت ورزش های رزمی شهرستان مبادرت گردید و موضوعات استراتژیک آن شامل بیانیه رسالت، بیانیه چشم انداز، ارزش های محوری، اهداف بلندمدت، موقعیت استراتژیک، استراتژی ها و برنامه ها تعیین شد.
بر این اساس، 8 استراتژی در قالب 51 برنامه تدوین شده عبارتند از: ایجاد و توسعه پایگاه تخصصی استعدادیابی ورزش های رزمی در سراسر شهرستان؛ تقویت حضور شهرستان در صحنه ورزش های رزمی کشور؛ توسعه وجهه عمومی ورزش های رزمی؛ تقویت ارتباطات شهرستانی و کشوری؛ توسعه مدیریت بازاریابی در ورزش های رزمی شهرستان، با بررسی موقعیت استراتژیک هیئت ورزش های رزمی شهرستان جهرم مشخص شد که این هیئت برروی محور مختصات SWOT از لحاظ عوامل داخلی در ناحیه ضعف ها و از لحاظ عوامل خارجی در ناحیه تهدیدها قرار دارد؛ به نظر می رسد یکی از مهم ترین دلایل این وضعیت نامطلوب، نداشتن استراتژی توسعه ورزش های رزمی در شهرستان بوده است. لذا، در این پژوهش سعی شده است با تدوین استراتژی های مناسب، زمینه رشد و توسعه ی همه جانبه این ورزش جذاب در شهرستان فراهم شود.
.1 مقدمه
سازمانها از شالوده های اصلی اجتماع امروزی هستند و مدیریت، مهم ترین عامل در حیات، رشد و بالندگی
یا نابودی سازمان هاست. مدیر، روند حرکت از وضع موجود به سوی وضعیت مطلوب را هدایت می کند و در هر لحظه برای ایجاد آینده بهتر در تکاپوست
در سال های اخیر مدیران دریافته اند که برنامه ریزی به شکل سنتی دیگر قادر به حل مشکلات آن ها نخواهد بود. از این رو توجه و بهره گیری از برنامه های بلند مدت و استراتژیک به عنوان یک ضرورت در سازمان مطرح شده است
امروزه سازمان های ورزشی از جمله فدراسیون ها و هیئت های شهرستانی همانند سازمان های غیرورزشی در معرض تعییر و تحولات محیطی بسیاری قرار دارند و با مسائل پیچیده ای دست به گریبانند
کریمادیس - 1997 - گزارش کرده است که بخش های ورزشی با مشکلاتی همچون دوره های نزول، قوانین و مقررات دولتی محدودکننده، مشکلات مالی و قرارگرفتن در محیط رقابتی ناشی از تعییرات محیطی به ویژه در بخش خدمات ورزشی مواجه اند
افزایش تقاضای شرکت در فعالیت های ورزشی و جسمانی باعث رشد و گسترش این فعالیت ها در سطح جهان شده است؛ به طوری که برای پاسخگویی به این تقاضاها، انجمن ها، سازمان ها و نهادهای مختلفی به وجود آمده که حاکی از اهمیت برنامه های ورزشی در جوامع برای بهبود و ارتقای سطح سلامتی و نشاط عمومی و کسب موفقیت است
توسعه ی ورزش و تربیت بدنی بخش مهمی از توسعه ی اقتصادی - اجتماعی در هر جامعه است و ارائه برنامه های راهبردی و درازمدت در بخش های مختلف آن از اهمیت خاصی برخوردار می باشد. دستاوردها و پیامدهای توسعه ورزش دایره ای گسترده دارد و موجب رونق اقتصادی و شکوفایی اجتماعی می شود، بر این مبنا است که پیروزی پیوسته ملت ها در عرصه ی رقابت های ورزشی، موضوع اساسی و ویژه است و دولت ها و متولیان این امر برای تحقیق آن به ملت ها تعهد دارند
در همین راستا توسعه تربیت بدنی و ورزش در مقیاس کلان مانند ورزش ملی، منطقه ای و یا قاره-ای موضوعی پیچیده است و برای پرداختن به آن به زمینه های علمی و کاربردی مختلف نیاز است. ملل و مناطق مختلف جهان در قبال اعتلای ورزش خود از برخی رویکردها و شیوهای علمی و تجربی بهره جسته اند. این شیوه ها از همان آغاز بر پایه مبانی نظری برای شیوه ها و رویکردهای مرسوم برای اعتلا و توسعه ورزش در میان ملل مختلف بنیان یافت. بدین لحاظ یکی از خط مشی های کلی در توسعه بخش ورزش و تربیت بدنی بعد از انقلاب، تعمیم ورزش و تربیت بدنی به صورتی است که مردم اهمیت آن را پیشگیری از انحرافات روانی و جسمی و تامین سلامت آن ها بشناسند
برنامه استراتژیک که فرآیندی است در جهت تجهیز منابع سازمان و وحدت بخشیدن به تلاش های آن برای نیل به رسالت و اهداف بلند مدت، با توجه به امکانات و محدودیت های درونی و بیرونی هر سازمان. در ای ن فرآیند، قوت ها و ضعف های داخلی و فرصت ها و تهدیدهای بیرونی سازمان - تحلیل سوات - شناسایی می شوند و ب ا توجه به ماموریت سازمان، اهداف بلندمدت برای آن تدوین می گردد و برای دستابی به این اهداف، از بین گزینه های استراتژیک اقدام به انتخاب استراتژی هایی می شود که با تکیه بر قوت ها و با بهره گیری از فرصت ها، ضعف ها از بین برود و از تهدیدها پرهیز شود تا در صورت اجرای صحیح برنامه، باعث موفقیت سازمان گردد
از این رو در شرایط کنونی به دلیل گستردگی رشته های ورزشی و کمبود شدید منابع مالی فدراسیون ها، ضروری است هیئت های شهرستانی خود نیز به فکر تدوین برنامه جامع در راستای اهداف فدراسیون ها باشند و با برنامه ریزی های بلندمدت و استراتژیک در زمینه های گوناگون از جمله منابع انسانی، مالی، تجهیزات و زیرساخت ها، مدیریت و برنامه ریزی و ... از حالت ایستا و سکون خارج شده و گامی اساسی و زیر بنایی جهت رشد و توسعه ی ورزش بردارند.
بنابراین در حالی که تعدادی از سازمان های ورزشی کشور از جمله برخی از هیئت های ورزشی شهرستان ها توانسته اند حتی با اندکی برنامه ریزی، جایگاه مناسب و در خور توجهی در ورزش کشور کسب نمایند، ضرور ی است هیئت ورزش های رزمی شهرستان جهرم نیز به برنامه ای مدون و استراتژیک مجهز شده و بطور هدفمند در راستای توسعه ی این ورزش ها تلاش نماید.
بدین منظور این پژوهش سعی دارد با بکارگیری فرآیند برنامه ریزی استراتژیک ابتدا به تحلیل وضع موجود این ورزش ها در زمینه منابع انسانی، منابع مالی، مدیرتی و برنامه ریزی، زیر ساخت ها و تجهیزات ورزشی، وضعیت آموزش، وضعیت استعدادیابی، ارتباطات، فن آوری اطلاعات، تحقیقات، بازاریابی و... پرداخته و سپس با استفاده از نظرات کارشناسان و بهره گیری از الگوها و روش های علمی متداول مورداستفاده به ویژه در سازمان های ورزشی، به طراحی و تدوین برنامه استراتژیک هیئت ورزش های رزمی برای سال های 93 تا 97 بپردازد.
-2 روش بررسی: این تحقیق بر مبنای هدف، از نوع تحقیقات کاربردی است؛ که قصد داشته است با تدوین برنامه استراتژیک ورزش های رزمی شهرستان جهرم از طریق روش های علمی به بهبود عملکرد هیئت در بلندمدت کمک نماید. همچنین برحسب روش گردآوری اطلاعات، این تحقیق از نوع تحقیقات توصیفی است که به صورت مطالعه موردی با بررسی وضعیت موجود و ترسیم وضعیت مطلوب هیئت ورزش های رزمی شهرستان جهرم در حیطه مطالعات استراتژیک انجام شده است. همچنین با بهره گیری از روش های کیفی وشیوه تحلیل مطالعات راهبردی،داده های تحقیق جمع آوری وتحلیل شدند.
جهت جمع آوری اطلاعات مورد نیاز برای انجام تحقیق، ابتدا به بررسی اسناد و مدارک موجود در هیئت ورزش های رزمی و ادره کل ورزش و جوانان شهرستان پرداخته شد و سپس به نظرسنجی از اعضا ی هیئت ورزش های رزمی شهرستان و نمونه آماری تحقیق با استفاده از روش مصاحبه و پرسشنامه، اطلاعات مورد نیاز در مراحل مختلف تحقیق گردآوری شد.
جامعه آماری تحقیق شامل 115 نفر از اعضای فعال ورزش های رزمی شهرستان بود. برای اظهار نظر در مورد نقاط قوت، ضعف، فرصت ها و تهدید های اداره کل تربیت بدنی نیاز به افراد آگاه و آشنا به ورزش دانشگاه پیام نوررزمی شهرستان جهرم و عوامل درونی و بیرونی این ورزش بود که به همین منظور اشخاصی در نظر گرفته شدند که در مشاغل کلیدی این ورزش فعالیت داشته اند بنابراین تعداد 38 نفر از اعضای فعال در هیئت های ورزش رزمی شهرستان جهرم بودند که توانایی و اطلاعات کافی در پاسخ گویی به سوالات پرسشنامه را داشتند و به صورت داوطلبانه در این پژوهش شرکت کردند.
پس از بررسی وضعیت موجود ورزش های رزمی شهرستان جهرم، مدارک و مستندات موجود و نظرخواهی از کارشناسان؛ موضوعات امر طی چند مرحله بررسی شد و در نهایت تعداد 59 گویه - شامل 22 ضعف، 12قوت، 11 فرصت و 14 تهدید - جهت نظرسنجی از نمونه آماری تحقیق آماده گردید که پس از عودت پرسش نامه ها و انجام آزمون فریدمن نقاط قوت، نقاط ضعف، فرصت ها و تهدیدهای ورزش های رزمی شهرستان رتبه بندی شدند. پس از انجام این مرحله جهت کاهش تعداد گویه ها و شناسایی عوامل کلیدی، با نظر اعضای شورای راهبردی گویه هایی که از اهمیت کمتری برخوردار بودند و یا با یکدیگر همپوشانی داشتند حذف گردید.
-3یافته ها: یافته ها نشان دهنده این است که در خصوص کمیت مربیان و داوران هیئت رزمی شهرستان جهرم نتایج یافته ها نشان دهنده این است که تعداد مربیان درجه 2 شامل 20 مرد و 5 زن می باشد. لازم به ذکر است که هیئت ورزش های رزمی شهرستان جهرم فاقد مربی درجه یک می باشد. همچنین داورهای هیئت ورزش های رزمی شامل 2 مرد و یک زن می باشد .
ماتریس عوامل درونی و بیرونی ورزش های رزمی جهرم در جدول - - 1 نشان داده شده است. در ستون ماتریس، با توجه به کلیدی بودن یا عادی بدون فرصت ها و تهدیدها به ترتیب رتبه 4 یا 3 به فرصت ها و رتبه 2 یا 1 به تهدیدها اختصاص یافت. در تخصیص رتبه به فرصت های استثنایی رتبه 4، به فرصت های معمولی رتبه 3 به تهدیدهای معمولی رتبه 2 و تهدیدهای بحرانی رتبه 1 داده شد. لذا، در روند رتبه دهی با حرکت از فرصت استثنایی به سمت تهدید بحرانی، میزان رتبه کاهش یافته و از 4 به 1 می رسید.
شایان ذکر است از آنجا که از ماتریس عوامل خارجی برا ی تعیین موقعیت - نه واکنش - و تدوین استراتژی استفاده شد، به فرصت ها رتبه 4 و 3 و به تهدیدها رتبه 2 و 1 داده شد. در ستون چهارم ماتریس، ضرایب ستون دوم و رتبه های ستون سوم برای هر عامل در هم ضرب شدند تا امتیاز آن عامل - فرصت یا تهدید - برای هیئت مشخص شود. در انتهای این ستون از جمع امتیازات بدست آمده، امتیاز نهایی هیئت به لحاظ برخورداری از فرصت یا تهدید تعیین شد
