مقاله تدوین برنامه ریزی استراتژیک دانشگاه پیام نور مرکز خاش

بخشی از مقاله

چکیده

هدف از این پژوهش بررسی و تدوین برنامه ریزی استراتژیک دانشگاه پیام نور مرکز خاش می باشد تا براساس این برنامه ریزی در جهت ارتقای کیفیت کلیه خدمات دانشگاه اقدام شود. جهت تهیه برنامه ریزی استراتژیک نیاز به شناسایی عوامل خارجی - فرصتها1و تهدیها - 2 و عوامل داخلی - نقاط قوت3و نقاط ضعف - 4 می باشد.اساتید هیئت علمی و مدعو دانشگاه پیام نور مرکز خاش به تعداد64 نفر جامعه آماری را تشکیل می دهند و حجم نمونه از جدول کرجسی مورگان بدست آمده و جهت گردآوری داده ها از پرسشنامه و از ماتریس های ارزیابی عوامل خارجی و داخلی و ماتریس سوات استفاده شده اند.

جمع نمرات ماتریس عوامل خارجی - فرصتهاوتهدیدها - 2/21 و جمع نمرات ماتریس عوامل داخلی - نقاط قوت و نقاط ضعف - 2/88 بدست آمده است. و بر اساس ماتریس سوات چهار استراتژی بدست آمده است . باتوجه به این که جمع نمرات عوامل خارجی کمتر از 2/5 است ، می توان نتیجه گرفت دانشگاه پیام نور مرکز خاش از فرصتها در مقابل تهدیدها عملکرد مناسبی نداشته است .و با توجه به اینکه جمع نمرات عوامل داخلی بیشتر از 2/5 بدست آمده ، می توان نتیجه گرفت که دانشگاه پیام نور مرکز خاش از نقاط قوت در مقابل نقاط ضعف عملکرد بهتری داشته است. در این تحقیق چهار استراتژی برای دانشگاه پیام نور مرکز خاش ارائه شده است.

.1 مقدمه

امروزه مهمترین کلید موفقیت دانشگاهها ، مدیریت براساس برنامه ریزی استراتژیک است . دانشگاه که یک سازمان پویا می باشد و با محیطی متغیر روبرو است ، تدوین و اجرای برنامه ریزی استراتژی یک ضرورت است.مدل ارائه شده در این پژوهش مدل سوات - مخفف فرصتها،تهدیدها،نقاط قوت ، نقاط ضعف - است . در این مدل ابتدا ماموریت دانشگاه بر اساس چشم انداز تعریف می شود و سپس با بررسی و شناسایی نقاط قوت و ضعف داخل دانشگاه و فرصت ها و تهدیدهای محیط بیرون از دانشگاه ، چهار نوع استراتژی اصلی استخراج می شود که استراتژی کلی ترکیبی از این چهار استراتژی است.

این استراتژی به گونه ای تدوین و طراحی می شود که از طریق آن به ماموریت دانشگاه و هدفهای عالیه آن که ارائه بهینه خدمات آموزشی ، پژوهشی و تربیت نیروی انسانی مورد نیاز جامعه اسلامی است ، دست یابیم.لذا در این پژوهش با توجه به چشم انداز بیست ساله کشور و در همین راستا چشم انداز در افق 1404 دانشگاه پیام نور و نوع ماموریت دانشگاه ، برنامه ریزی استراتژیک تدوین می گردد تا در جهت ارتقای کیفیت کلیه خدمات دانشگاه پیام نور مرکز خاش بر اساس این برنامه اقدام شود.

.1 معرفی شهرستان خاش موقعیت جغرافیایی

شهرستان خاش با مساحت 23105 کیلومتر مربع در مرکز استان سیستان و بلوچستان قرار گرفته و فاصله مرکز شهرستان تا مرکز استان 180 کیلومتر است . این شهرستان دارای تعداد 2 مرکز شهری و 3 بخش ، 11 دهستان و 799 آبادی دارای سکنه است .

عوارض طبیعی

ارتفاعات ، رودخانه ها ، قنات ، چاه و چشمه سرچشمه رودخانه و منتهی به کوه تفتان از نظر تقسیم بندی شهرستان خاش را 5 محدوده مطالعاتی در بر می گیرد که قمستهایی از سه حوزه آبریز اصلی حوزه های کویر ولت ،جازموریان و ماشکید را در بر می گیرد

اقلیم

شهرستان خاش دارای اقلیم گرم و خشک می باشد . میانگین بارش سالانه در این شهرستان 174/9 میلی متر و متوسط دمای آن از 7 درجه سانتیگراد الی 37 درجه سانتی گراد در تغییر است .

گردشگری

از مناطق دیدنی و گردشگری می توان به سرو کهنسال سنگان ، قلعه حیدرآباد ، ناصری ، کمال آباد ، ایرندگان ،قلعه تفتان ، قبرستان هفتاد سال ، سرو کهنسال دهپابید ، بازارچه سرپوشیده ، مناره مسجد جامع اشاره نمود.

زبان و دین

مردم شهرستان خاش به لهجه بلوچی محلی تکلم می کنند و لهجه های فارسی نیز رایج و اکثریت مسلمان هستند .

جمعیت

جمعیت شهرستان خاش در سال 1375 حدود 129569 نفر بوده این رقم در سال 1382 به 128209 نفر رسیده است . تغییرات جمعیت در سال 1382 نسبت به سال 1375 ، برابر 4/6 درصد بوده است.

سطح سواد

میزان باسوادی شهرستان در سال 1375 برابر 54/67 درصد بوده که به 62/35 درصد در سال 1382 افزایش یافته است

آموزش و پرورش

از کل دانش آموزان این شهرستان 62/19 درصد در مقطع ابتدائی ، 22/41 درصد در مقطع راهنمائی ، 14/99درصد در مقطع متوسطه و 16/50 درصد در مقطع متوسطه در رشته های فنی و حرفه ای و کار و دانش مشغول به تحصیل می باشند. 437/ درصد از کل دانش آموزان شهرستان خاش را دانش آموزان دختر تشکیل می دهند و دانش آموزان مناطق روستائی نیز 49/40 درصد میباشند.

آموزش عالی

شهرستان خاش دارای سه دانشگاه پیام نور،دانشگاه آزاد اسلامی و دانشکده صنعت می باشد که کل دانشجویان درشهرستان حدود 4000 نفر مشغول به تحصیل می باشند

بهداشت و درمان

شهرستان خاش از لحاظ امکانات بهداشتی و درمانی دارای یک بیمارستان 100 تخته خوابی می باشد.
اماکن سیاحتی تاریخی،توریستی وجاذبه های گردشگری

آتشفشان نیمه فعال تفتان ، دریاچه سر دریا واقع در ارتفاعات تفتان ، روستای کوشه ، قلعه حیدرآباد ، مسجد جامع

صنایع دستی و محصولات فرهنگ

سوزن دوزی ، سکه و آیینه دوزی 3، گلیم و پتش بافی ، تولیدات حصیری ، سیاه چادر بافی

تربیت بدنی

این شهرستان از وجود 2 استادیوم ، 1 میدان فوتبال ، 1 میدان والیبال ، 1 بسکتبال ، 6 سالن ورزشی و 1 ورزشگاه بهرمنداست ،سرانه فضای ورزشی به ازای هر هزار نفر - سر پوشیده - 13/7 متر مربع و سرانه فضای ورزشی روباز 87 متر مربع برای هزار نفرجمعیت است.

امور تولیدی ، اقتصادی و راههای ارتباطی

• منابع آب و خاک

در سال 1382 حجم آب های زیر زمینی در شهرستان خاش ، 294 میلیون متر مکعب بوده که معادل 21 درصد کل آب های زیر زمینی استان می باشد در سال زراعی 1382-83 سطح زیر کشت محصولات زراعی و باغی شهرستان خاش بالغ بر 25126 هکتار است که 15/7 درصد از سطح کشت زیر کشت استان را تشکیل می دهد .

• جنگل و مرتع در سال 1382 شهرستان خاش ، 1865618 هکتار مرتع وجود داشته و مقدار علوفه قابل برداشت از این مراتع صفر تن بوده است .مساحت جنگل های طبیعی شهرستان 12000 هکتار و مساحت جنگل های مصنوعی نیز 365 هکتار می باشد

. • صنعت و معدن

تعداد صنایع موجود شهرستان خاش ، 31 واحد می باشد . درسال 1382 تعداد 3 کارگاه فعال مسئولیت استخراج معادن را به عهده داشته که عمده ترین معادن موجود در سطح این شهرستان عبارتند از : آهک و مارن ، پوزولان ، لاشه ساختمانی ، تالک ، کرومیت .

راه های جادهای ، هوایی و ریلی

در شهرستان خاش ، 2319 کیلومتر راه وجود دارد که 90 کیلومتر راه اصلی و 698 کیلومتر آن راه فرعی می باشد . سهم این شهرستان از جاده استان 14/2 درصد می باشد . و فرودگاه فعال ندارد.شهرستان خاش در آینده نزدیک دارای مسیر راه آهن می شود.

.2 وضعیت دانشگاه پیام نور مرکز خاش

دانشگاه پیام نور مرکز خاش در سال 1382 با یک رشته کارشناسی شروع به فعالیت نمود. در سال 1394 تعداد دانشجویان این دانشگاه حدود2000 نفرو تعداد61 نفر استاد عضو هیئت علمی ومدعو دارد.تعدادرشته های تحصیلی20 رشته کارشناسی میباشد.

.3چارچوب جامع تدوین استراتژی

شکل:1 چارچوب جامع تدوین استراتژی

مراحل تدوین برنامه ریزی استراتژیک مطابق شکل - 1 - است.

-1 مرحه شروع : تعیین ماموریت و تهیه بیانیه ماموریت

-2 مرحله ورودی : ماتریس ارزیابی عوامل خارجی - ماتریس ارزیابی عوامل داخلی

-3 مرحله مقایسه تهیه ماتریس سوات - swot -

-4 مرحله تصمیم گیری تدوین استراتژی بر اساس چهار نوع استراتژی

.3-1 مرحله شروع

اولین مرحله تدوین استراتژی ، تعیین ماموریت و تهیه بیانیه ماموریت دانشگاه است .ماموریت دانشگاه مبنای اولویت ها ، استراتژیها ، برنامه ها و وظایف کاری است . در بیانیه ماموریت که به شیوه ای خوب تهیه شود مقصود ، مشتریان ، محصولات ، یا خدمات ، بازارها ، فلسفه و فن آوری اصلی مشخص خواهند شد.برخی از دانشگاهها برای ماموریت و چشم اندازهای دانشگاه دو سند تهیه می کنند . اگر در بیان ماموریت دانشگاه سعی شود که به این پرسش پاسخ داده شود: » ما به چه کاری مشغول هستیم ؟ « در سند مربوط به چشم اندازهای دانشگاه به این پرسش پاسخ داده خواهد شد : » ما می خواهیم چه بشویم؟«