بخشی از مقاله
چکیده
تحقیق حاضر با هدف تعیین بکارگیری روش حل مساله بر سبک های یادگیری با مدیریت آینده پژوهی دانش آموزان دوره دوم متوسطه دخترانه شهر ساری انجام شده است که روش پژوهش مورد استفاده شبه آزمایشی می باشد، جامعه مورد مطالعه در این تحقیق کلیه دانش آموزان دوره دوم متوسطه شهرساری به تعداد 2800 نفر و نمونه مورد مطالعه 51 نفر می باشد.روش نمونه گیری در این پژوهش تصادفی طبقه ای است.
ابزار مورد استفاده ،شامل پرسشنامه سبک یادگیری کلب ، پرسشنامه، آینده پژوهی می باشد..پرسش نامه ها را در اختیار اساتید راهنما و مشاور قرار داده و بدین ترتیب روایی صوری و محتوایی ابزارها مورد تایید قرار گرفته اند و پایایی پرسش نامه سبک های یادگیری کلب در پژوهش رمضان زاده 1394 با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ در سبک تجربه عینی =0/81 ، سبک مشاهده تاملی =0/80 ، سبک مفهوم سازی انتزاعی=0/72 و سبک آزمایشگری فعال =0/75 بدست آمده ، همچنین پایایی پرسشنامه آینده پژوهی در پژوهش حاضر با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ =0/86 بدست آمده که این مقادیر از لحاظ آماری معنادار و مورد تأیید می باشد.
به منظور تحلیل داده های آماری از آزمون تی مستقل استفاده شده است. یافته ها نشان داد که: بکارگیری روش حل مساله بر - تجربه عینی - دانش آموزان موثر نمی باشد. بکارگیری روش حل مساله بر - مشاهده تاملی - دانش آموزان موثر نمی باشد. بکارگیری روش حل مساله بر - مفهوم سازی انتزاعی - دانش آموزان موثر نمی باشد. بکارگیری روش حل مساله بر - آزمایشگری فعال - دانش آموزان موثر می باشد. بکارگیری روش حل مساله بر - آینده پژوهی - دانش آموزان موثر نمی باشد.
.1 مقدمه
در نظام آموزشی، دانش آموز به مدرسه می رود تا علم و دانش را که در مدرسه وجود دارد بدست آورد. براین اساس آموزش و پرورش با ارائه اطلاعات لازم سعی بر آن دارد تا دانش آموزان، اطلاعات و دانش خود را در جامعه بکار گیرندمی توان گفت، محور تمام برنامه های درسی و آموزشی بهتحقق امرِ یادگیری معطوف است
آنچه بدان نیاز است، روش هایی است که بتوان با آنها، یادگیری دانش آموزان را تقویت کرد و شرایط لازم را برای پرورش و پیشرفت تحصیلی آنها فراهم آورد. چرا که امروزه یکی از مشکلاتی که در آموزش و پرورش مطرح می باشد، ضعف یادگیری دروس از سوی دانش آموزان می باشد
در سال های اخیر در راستای بهبود یادگیری دانش آموزان، عوامل مختلفی مورد ارزیابی قرار گرفته است که برخی از عوامل مربوط به معلم، برخی مربوط به دانش آموزان و برخی عوامل مربوط به عوامل محیطی می باشد.در این راستا، پژوهش های انجام شده همچون مرسلی - - 1391،روش تدریس حل مساله از سوی معلم یکی از مهمترین عواملی است که می تواند زمینه سازی یادگیری و بهبود عملکرد دانش آموزان گردد. روش تدریس حل مسأله مجموعه ای از مراحل است که شرایطی را برای هدایت دانش آموزان فراهم می کند تا در موقعیت های اجتماعی و تحصیلی با پاسخ های سازگارانه نسبت به همسالان عمل کنند
در این روش،دانش آموز با یک مسأله مطرح شده توسط معلم رو به رو می شود و باید بر اساس مهارت ها و دانش مورد نیاز، تجربیات خود و تحقیق و بررسی مطالب مرتبط با آن مسأله، به حل آن بپردازد
ویژگی مهم این روش تدریس آن است که با اولین پاسخی که به ذهن می رسد نمی توان مساله را حل کرد، بلکه حل کردن مساله مستلزم تفکر، جست و جو و کشف مناسب ترین راه حل برای آن است
لازم است اشاره شود که نظریه یادگیری کلب1 از رویکردهای موثر در مطالعه یادگیری افراد است. کلب با مطرح کردن نظریه سبک های یادگیری خود آن را روشی منحصر به فردی می داند، که به برخی از تواناییهای یادگیری فرد نسبت به سایر تواناییها، تاکید بیشتری دارد و معتقد است که آگاهی و شناخت فرد از پیامد سبک های یادگیری خود، در اکتساب روش های دیگر یادگیری مزایایی خواهد داشت
از سویی در سال های اخیر معلمان در تلاش هستند تا با بهبود یادگیری دانش آموزان، زمینه ای را فراهم نمایند که تا به واسطه آن دانش آموزان آینده نگر بوده و با پیش بینی آینده، زمینه بهبود آن را فراهم نمایند که این مساله به آینده پژوهی معروف شده است و در تعریف آن باید گفت، آینده پژوهی، نگاه به آینده و تلاش برای شناخت و رصد تغییرات آتی است.در تعریف دیگر باید گفت، آینده پژوهی، دانش و معرفتی است که چشم مردم را نسبت به رویدادها، فرصت ها و مخاطرات احتمالی آینده باز نگه می دارد.مهمترین هدف آینده پژوهی ایجاد تصویری از آینده است تا به بهبود آن بیانجامد
با توجه به مطالب یاد شده و بنابر اهمیت روش تدریس معلم و تاثیر آن بر دانش آموزان، این پژوهش در صدد است به تعیین بکارگیری روش حل مساله بر سبک های یادگیری دانش آموزان دوره اول متوسطه دخترانه شهر ساری با مدیریت آینده پژوهی بپردازد تا به این سوال کلی پاسخ دهد که آیا بکارگیری روش حل مساله بر سبک های یادگیری و مدیریت آینده پژوهی تاثیر گذار است؟
.2تئوری و پیشینه تحقیق
اهم پژوهش های انجام شده پیرامون موضوع پژوهش را می توان به این شرح بیان نمود :
رمضان زاد - 1394 - پژوهشی با عنوان » بررسی رابطه میزان آگاهی معلمان از روش های نوین تدریس و رابطه آن با سبک های یادگیری دانش آموزان مقطع ابتدایی« انجام داده است که یافته ها نشان داد : بر اساس نتایج به دست آمده، بین میزان آگاهی معلمان از روش های نوین تدریس با سبک یادگیری تجریه عینی، مشاهده تاملی و آزمایشگری فعال رابطه معناداری وجود داشت.
بر اساس یافته های دیگر پژوهش بین سبک های یادگیری تجربه عینی، مشاهده تاملی، مفهوم سازی انتزاعی و آزمایشگری فعال بین دانش آموزان دختر و پسر تفاوت معناداری وجود داشت و سبک های یادگیری تجربه عینی، مشاهده تاملی، مفهوم سازی انتزاعی و آزمایشگری فعال در دانش آموزان دختر نسبت به دانش آموزان پسر بهترمی باشد. اما بین آگاهی معلمان از روشهای نوین تدریس از لحاظ جنسیت، سابقه خدمت و میزان تحصیلات تفاوت معناداری مشاهده نشد.
چناری - - 1394 پژوهشی تحت عنوان » مطالعه تاثیر آموزش تفکر انتقادی و حل مساله بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان« را ارائه نمود.نتایج حاصل از پژوهش نشان از آن دارد که آموزش تفکر انتقادی و حل مساله می تواند بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان تاثیرگذار باشد.
عاشوری - 1393 - پژوهشی تحت عنوان» مقایسه تأثیر روش های تدریس سکوسازی، حل مسئله و سنتی بر پیشرفت تحصیلی درس ریاضی« را ارائه نمود. نتایج نشان داد در مرحله پسآزمون روش سکوسازی برخلاف روش حل مسئله باعث افزایش پیشرفت تحصیلی شده است. اما در مرحله پیگیری اثر روشهای تدریس سکوسازی و حل مسئله در افزایش پیشرفت تحصیلی تفاوت معنیداری نداشتند. گرچه اثر روش سکوسازی زودتر از روش حل مسئله بروز میکند، اما در بلند مدت میان این دو روش تدریس تفاوت معنیداری وجود ندارد. بنابراین روشهای تدریس سکوسازی و حل مسئله در افزایش پیشرفت تحصیلی مؤثر هستند.
یاسینی اردکانی - - 1391 پژوهشی تحت عنوان » سبک های یادگیری و روش آموزش ترجیحی دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شهید صدوقی یزد« انجام داده اند که یافته ها نشان داد از روشهای آموزش ترجیحی در قسمت دروس نظری، روش سخنرانی و در قسمت دروس عملی، روش آموزش تیمی بیشترین امتیاز را کسب کرد.
کرمی - 1389 - پژوهشی تحت عنوان » بررسی تاثیر کاربست برنامه درسی مساله محور در آموزش تخصصی اپراتورهای تولید صنعت خودروسازی« را ارائه نمود. نتایج نشان داد که بکارگیری رویکرد برنامه درسی مساله محور در آموزش های صنعتی موجب افزایش اثربخشی دوره های آموزشی می شود. همچنین در خصوص مولفه های تشکیل دهنده اثربخشی نتایج نشان داد که فراگیران در گروه یادگیری مساله محور رضایت بیشتر، نگرش مثبت تر، یادگیری بهتر و تغییر عملکرد شایسته تری در قیاس با فراگیران گروه موضوع محور داشتند.
مدانلو - 1389 - پژوهشی تحت عنوان » تأثیر آموزش به شیوه مبتنی برحل مسئله بر سطوح یادگیری دانشجویان پرستاری« را ارائه نمودند.نتایج پژوهش نشان داده است که اکثر نمونه های مورد پژوهش مجرد، میانگین سنی21 سال و مقیم خوابگاه بودند. میانگین نمرات گروه مداخله، دو ماه پس از آموزش بیش از گروه سخنرانی بود، ولی تفاوت آماری معنی داری بین میزان یادگیری دانشجویان دو گروه وجود نداشت.این تفاوت در سطوح شناختی مختلف از نظرآماری معنی داری بود دین معنی که دانشجویان گروه سخنرانی در سطح دانش و گروه حل مسئله در سطوح تحلیل، ترکیب و ارزشیابی نمره بیشتری کسب نمودند.
لای - 2015 - 1 پژوهشی تحت عنوان »تاثیر آموزش تفکر خلاق در دوره های یادگیری مبتنی بر پروژه مهندسی دانشجویان دانشگاه« را ارائه نمودند. نتایج پژوهش نشان داده است که آموزش تفکر خلاق به دانشجویان می تواند بر افزایش نوآوری در حل مسائل و بهبود عملکرد فنی آنها تاثیرگذار باشد.
گانیاپفو - 2013 - 2پژوهشی با عنوان» بررسی تاثیر روش تدریس بر عملکرد تحصیلی دانش آموزان«را مورد مطالعه قرار داده اند. نتایج پژوهش نشان داده است روش های تعاملی معلم دانش آموز بهترین نتیجه را داشته و پس از آن روش های تدریس دانش آموز محور و معلم محور در رتبه های بعدی قرار دارند.
تیانجالا - 2013 - 3 پژوهشی با عنوان» بررسی تاثیر روش تدریس گروهی محور بر پیشرفت و انگیزش تحصیلی دانش آموزان«را مورد مطالعه قرار داده اند. نتایج پژوهش نشان داده است دانش آموزان گروه آزمایش که تحت تاثیر تدریس گروه محور قرار گرفتند پیشرفت تحصیلی بیشتری نسبت به دانش آموزان گروه سنتی داشته و همچنین انگیزش دانش آموزان گروه آزمایش بیش از دانش آموزان گروه کنترل می باشد.
تانجیتانونت - 2011 - 4پژوهشی با عنوان »تأثیر استفاده از تکنیک بدیعه پردازی بر مهارت نوشتن خلاقانه انگلیسی«را مورد مطالعه قرار داده اند. نتایج پژوهش نشان داده است که میانگین نمرات پس آزمون دانشجویان در توانایی نوشتار خلاق انگلیسی و پس از استفاده از تکنیک بدیعه پردازی 19/5 درصد بیشتر از نمرات پیش آزمون بود.
امیر و جلاس - 2010 - 5 پژوهشی با عنوان »بررسی تطابق سبک تدریس و سبک یادگیری در مالزی« انجام دادند . نتایج نشان داد که سبک تدریس آموزشگران بیشتر خبره، تسهیل گر و انتقالی، و سبک یادگیری دانشجویان بیشتر رقابتی و همکارانه بوده است
