بخشی از مقاله
چکیده:
این تحقیق در سطح استان ایلام انجام گردید. نمونه آماری این تحقیق 200 نفر از اعضای شوراهای اسلامی شهراستان می باشند. در این تحقیق ابتدا اعضاء به دو گروه تقسیم گردیدند. سپس با توزیع پرسشنامه از پیش آماده شده در بین اعضاء مسائل و مشکلات زیست محیطی استان مشخص گردید. در پایان جهت تجزیه و تحلیل نتایج ازآمار توصیفی استفاده گردید.نتایج نشان دادند که اولویت بندی مشکلات گروه یک مشکلات بهداشتی، مدیریتی و زباله و گروه دوم مدیریت پسماند که یکی از مشکلات زباله ها هستند، به عنوان مهمترین مشکلات شهری استان معرفی نمودند.پس از تعیین مشکلات و اولویت بندی آنها اعضاء در جهت فرایند بهبود محیط زیست به ارائه راه کارهایی برای حل مشکلات محیط زیست شهری در حوزه شهری استان ایلام به دو گروه محیط زیست و منابع طبیعی به عنوان مرحله ای دیگر پرداختند.
با توجه به نتایج تحقیق راهکارها در گروه محیط زیست: مدیریت شهر، فرهنگسازی، آب و فاضلاب، بهداشت وآلودگی، زباله و تخریب طبیعت و در گروه منابع طبیعی: مسائل فرهنگی و آموزش، مدیریت شهری، مسائل مالی و بودجه، مسائل بهداشتی، زباله می باشند. و در پایان تحقیق نتایج اولویت بندی بر اساس گروهای سبز - سطح جامعه - و قهوه ای - سطح جهانی - نشان دادند که اولویت دستور کار قهوه ای عبارت است از عدالت درون نسلی، عدالت روایی و اولویت دستور کار سبز عبارت است از عدالت بین نسل های مختلف، عدالت فکری، عدالت بین گونه ای می باشند.
کلمات کلیدی: زیست محیطی، ایلام، نمونه آماری، آمار توصیفی، پسماند
مقدمه
قرن بیستم، قرن استفاده بی رویه از منابع طبیعی و بی توجهی به اثرات سوء توسعه ناپایدار است. عدم رعایت ملاحظات زیست محیطی اثرات جبران ناپذیری مانند تخریب جنگلها، از بین رفتن تنوع زیستی و تغییرات آب و هوا را به همراه داشته است. از این رو اواخر قرن بیستم حفظ محیط زیست بیشتر مورد توجه قرار گرفت. در همین راستا اجلاس هایی با حضور اکثریت کشورهای جهان برای چاره اندیشی برگزار گردید. یکی از نتایج بدست آمده در این نشست ها، استفاده از مشارکت مردم در حفظ طبیعت و محیط زیست می باشد. همان طوری که یکی از بخش های دستور کار 21 که نتیجه حاصل اجلاس ریو 1992 و همچنین نتایج مربوط به اجلاس ژوهانسبورگ 2002 به بحث مشارکت مردمی در حفظ محیط زیست پرداخته است. با توجه به اینکه شهرها در گذشته بهترین نمونههای پایداری بوده اند.
بنابراین با توجه به محدودیتهای اکولوژیک محل مانند آب، توسعه همگام با طبیعت، صرفهجویی در منابع، استفاده از منابع بومی، ابداع روشهای مناسب برای ادامه حیات نظیر قنات و بادگیر، ایجاد مناظر زیبا، ایجاد باغها و باغچهها و کمربندهای سبز اطراف شهرها همه نمونههایی از عوامل مؤثر در این پایداری بودهاند . بنابراین با توجه به اینکه در سالهای آینده میزان شهرنشینی افزایش خواهد یافت و بیشتر جمعیت در شهرها ساکن می شوند چنانچه بخواهیم در راستای تحقق توسعه پایدار تلاش کنیم لازم است بیشتر فعالیتهای توسعه ای شهرها، بر روی پایدارسازی آنها متمرکز شوند.
بنابراین با توجه به تعاریف پایداری شهرها شامل:
-1-1شهر پایدار: شهر پایدار شهری است که دارای آن چنان پایه اقتصادی باشد که اثر نامطلوبی را بر محیط زیست نداشته باشد. صنعت و تجارت و فعالیتهایش باید دارای حداقل آلودگی، مصرفکمانرژی ، محصولات بدون مواد زیان آور و قابل تجزیه در چرخه طبیعی و استفاده از مواد پایدار و یک فرایند بسته تولید برای محصولات بادوام باشد. بنابراین شهرداریها و سایر ارگانهای دولتی میتوانند با اتخاذ تدابیر گوناگون مانند بخشودگیمالیاتی برای فعالیتهای هماهنگ با محیط زیست، سرمایه گذاری وحمایت مالی از چنین فعالیتهایی، اجرای قوانین و مقررات دقیقتر و برنامههای آموزشی برای صاحبان فعالیتها و نیز مسؤولان، به تشویق و ترغیب این فعالیتهای اقتصادی کمک کنند - بادکوبی و هادی پور، . - 1379
-2-1محیط زیست در شهر پایدار در سالهای اخیر، در طراحی شهرهااقدامات عمدهای در شکل شهرها، کنترل رشد و تدوین دیدگاههای جدید برای آینده شهرهاصورت گرفتهاست. طبقاین نظریات برنامه ریزان پروژههای بزرگ باید نسبت به جنبههای زیستمحیطی کاملا مسؤولانه برخورد کرده ، آثار فعالیتهای خود رابه طور صریح مشخص نمایند. در چهارچوب مفهوم پایداری باید در جست وجوی زندگی شهری و شکل شهر بدون اتومبیل بود. شهر پایدار باید دارای شبکه حمل و نقل مناسب و متعادلی باشد. تعداد اتومبیل، طول سفرهای درون شهری وسفرهای تکراری بین محل سکونت و محل کار روز به روز افزایش مییابد.
این روندها حاکی از الگوی پراکنده و گسترده کاربری زمیناست، به این مفهوم که توسعه شبکههای حمل و نقل به اطراف شهرها از یک طرف با تأمیندسترسی آسان موجب بالا رفتن قیمت زمین، رونق ساختو ساز و گسترش توسعه شده و از سوی دیگر، خود این توسعه نیاز به توسعه بیشتر شبکههای حمل و نقل را ضروری مینماید - بادکوبی و هادی پور، . - 1379در شهر پایدار بیشترین توجه به استفاده مؤثرتر از زمینهایی است که تحت پوشش توسعه شهری درآمده است. بخشاعظم رشد آینده جمعیت و نیاز به مسکن در شهر را میتوان از طریق پرکردن بافت شهر، افزایش متعادل تراکم، نوسازی و بازسازی مناطق متروکه و فرسوده و احیاء و تغییر کاربری بناهای قدیمی موجود برآورده ساخت.
بنابراین برای رسیدن به توسعه پایدار در شهرها علاوه بر همه دستگاههای دولتی مشارکت تک تک افراد جامعه امری ضروری می باشد. با توجه به اینکه شوراههای اسلامی شهرها ارگانی دولتی است که از درون مردم برخواسته اند. بنابراین برای بررسی چارچوب برنامه های توانمندسازی شوراهای اسلامی شهرها این تحقیق در سطح استان ایلام انجام گردیده است. هدف از این تحقیق ارتقای توان شوراهای اسلامی، ارائه راه کارهای محلی مناسب برای برطرف کردن مشکلات موجود در حوزه شهری شوراها، آشنا کردن شوراها با مفاهیم جدیدی مانند شهر پایدار و دستورکار سبز و قهوه ای و مقایسه و تطابق نظرات شوراها با نتایج و چارچوب های علمی میباشد. در این تحقیق همچنین سعی می شود که ضمن آشنا کردن شما با مفاهیم پایداری شهری، راه کار دستیابی به آن را نیز بصورت عملی نیز مشخص گردد.
مواد روشها:
جامعه آماری این تحقیق اعضای شوراهای اسلامی شهر و روستا در استان ایلام در سال 91 تشکیل می دهند.
نمونه آماری: نمونه آماری این تحقیق 200 نفر از اعضای شوراهای اسلامی شهر و روستا، دهیاریها و بخشداران استان می باشند. در این تحقیق ابتدا اعضاء را به دو گروه تقسیم و اعضاء ضمن معرفی خود ابتدا مسائل و مشکلات زیست محیطی هر بخش و شهر بصورت مصاحبه را بیان و با توزیع پرسشنامه از پیش آماده شده در بین اعضاء مسائل و مشکلات زیست محیطی استان مشخص گردیدند.مشکلات گروه یک شامل شش زیر گروه - جدول - 1 و مشکلات گروه دوم شامل پنج زیر گروه - جدول - 2 تقسیم بندی گردیدند. بعد از جمع بندی مشکلات اعضای شورا در دو گروه به رتبه بندی آنها نسبت به یکدیگر پرداختند. پس از تعیین مشکلات و اولویت بندی آنها اعضا با توجه به اطلاعات جدول 3 جهت فرایند بهبود محیط زیست به ارائه راه کارهایی برای حل مشکلات محیط زیست شهری در حوزه شهری استان ایلام به دو گروه محیط زیست و منابع طبیعی به عنوان مرحله ای دیگر پرداختند. با توجه به داده های جدول 1 و 2 و همچنین اطلاعات جدول 3 اعضا به ارائه راهکارهایی پرداختند. در پایان جهت تجزیه و تحلیل نتایج تحقیق ازآمار توصیفی استفاده گردید.
