بخشی از مقاله
چکیده
در این مقاله جهت توسعه پیاده مداري و بررسی مولفه هاي ایمنی و زیبایی در فضاي شهري جهت برقراري تعاملات اجتماعی و کمک به حفظ سلامت جسم و روان شهروندان با هدف بهسازي محیط زیست ، تقویت زندگی اجتماعی، اقتصادي و فرهنگی و بهبود مدیریت ترافیک، به ارزیابی معابر وشناسایی مشکلات و پیشنهادات از دیدگاه کاربران پرداخته شده که روش پژوهش از نوع توصیفی-تحلیلی بوده است.
نتایج به دست آمده از این تحقیق نشان داد که مولفه هاي قابلیت پیاده مداري در معابر مرکزي شهر یاسوج در وضع مطلوبی نیست و مهم ترین مشکلات از دیدگاه کاربران ،مشکلات معابر - به ترتیب : کم عرضی معابر، عدم جذابیت، نبود مبلمان و تجهیزات لازم،حجم ترافیک و کمبود امنیت و ... - ، عدم مدیریت شهري کارآمد در برخورد با قوانین مرتبط با عابر پیاده ونداشتن فرهنگ مناسب پیاده روي می باشد.
-1مقدمه
پس از انقلاب صنعتی و اختراع خودرو و گسترش استفاده از آن ، برنامه ریزي جهت جابجایی انسان در شهر ها که تا پیش از این زمان بر اساس محوریت انسان بود ، به نگرش مبتنی بر تردد وسایل نقلیه موتوري تغییر نمود . مجموعه مشکلات ناشی از خودرو در شهرها سبب گردیده تا صاحبنظران از دیدگاههاي مختلف نسبت به آن واکنش نشان دهند . از جمله فرانسیس تیبالدز ، خودرو را به عنوان عاملی در تقابل با فضاهاي شهري معرفی نموده و به طراحان شهري توصیه نموده که در جهت افزایش کیفیت محیط شهري تردد خودروها را به حداقل کاهش دهند - کاشانی جو،. - 23:1389براي جلوگیري از متروك شدن مناطق شهري و تقویت سرزندگی باید آسانی حرکت با خودروي شخصی را سخت تر نمود.
همچنین برقراري تعامل اجتماعی و به اشتراك گذاردن فضاهاي شخصی یکی از مهمترین شاخصه هاي فضاهاي عمومی شهري است که با وجود خودرو امکان پذیر نمی گردد - پاکزاد،. - 145-144:1386 به هنگام رانندگی با خودروي شخصی ،یا در اتوبوس یا در هر نوع وسیله نقلیه دیگر ،با عابرین پیاده تماس ندارید،بلکه با پیاده روي است که با افراد دیگر برخورد چهره به چهره داشته و حضور آنها را تجربه می کنید. تعاملات اجتماعی و لذات جمعی در زندگی روزمره می توانند به راحتی حاصل گردند.
از طریق پیاده روي است که افراد می توانند رابطه صمیمانه اي با محیط شهري ،فروشگاهها،خانه ها،محیط زیست و افراد جامعه داشته باشند - بصیري مژدهی،. - 1:1388 در تحقیق حاضرکه به توسعه پیاده مداري جهت رسیدن به شهري انسان محور می پردازد.محور مورد مطالعه را مرکز شهر یاسوج در نظر گرفتیم.چرا که شهر یاسوج داراي آب و هواو طبیعت گردشگري مناسبی می باشد
و نباید با گسترش زندگی ماشینی و ساختن شهري خودرو محور، این جاذبه ها را ازبین برد.
ازآنجائیکه مرکز شهر یاسوج مرکز تجاري شهر نیز می باشد . روزانه شمار زیادي از شهروندان در آن عبور و مرور می کنند و به تبع آن سبب افزایش حجم ترافیک سواره نیزدر این محدوده میشود .بنابراین اهمیت این تحقیق مبنی بر امکان سنجی قابلیت پیاده مداري در شهر و دسترسی راحت و ایمن به خدمات و مراکز تجاري شهر از طریق معابر پیاده و بررسی مولفه هاي ایمنی و زیبایی در فضاي شهري جهت ترغیب و تشویق شهروندان به حضور و فعالیت در شهر و برقراري تعاملات اجتماعی و کمک به حفظ سلامت جسم و روان آن ها روشن می گردد.
لذا در این مقاله در مرحله نخست به شناخت مفاهیم مرتبط با مبحث پیاده مداري پرداخته و ضمن بررسی شاخص هاي شهرسازي انسان محور به نمونه توسعه هاي شهري جدید اشاره میگردد و پس از آن با معرفی محدوده پژوهش وبررسی نقاط ضعف و قوت مولفه هاي اجتماعی- اقتصادي و کالبدي محدوده به تجزیه و تحلیل یافته هاي پژوهش در خصوص مولفه هاي کمی و کیفی قابلیت پیاده مداري و عوامل موثر بر میزان رضایت و تمایل شهروندان به پیاده روي پرداخته می شود که با مقایسه و سنجش این عوامل مهمترین عوامل و مشکلات شناخته شده و پیشنهادات کارامد در راه رسیدن به شهري انسان محور داده می شود.
-2فضاي شهري
فضاهاي شهري بخشی از فضاهاي باز و عمومی شهر ها هستند که به نوعی تبلور ماهیت زندگی جمعی می باشندیعنی جاییکه شهروندان در آن حضور دارند - پاکزاد،. - 5:1386 فضاهاي شهري یا عرصه هاي عمومی ، مکان اصلی زندگی اجتماعی شهروندان و اساس و بنیان دانش-حرفه طراحی شهري هستند. از این رو از اهمیتی بسزا در پویایی محیطی و حیات مدنی برخوردار هستند . بنابراین ، مشخص می گردد که فضاهاي عمومی شهري با حضور انسان و فعالیت اوست که معنا می یابد و بیشتر از آنکه داراي نقشی کالبدي باشند به دلیل ایجاد تعامل اجتماعی میان شهروندان واجد اهمیت هستند - کاشانی جو، - 13:1389
-3پیاده راه
پیاده راه ها،معابري با بالاترین حد نقش اجتماعی هستند که در آنها تسلط کامل با عابر پیاده بوده و از وسایل نقلیه موتوري تنها به منظور سرویس دهی به زندگی جاري در معبر استفاده می شود. پیاده راهها ، ابزاري براي فعالیت جمعی بخصوص در ارتباط با اقتصاد شهري،کیفیت محیطی و سلامت اجتماعی اند - پاکزاد،. - 274:1386
-4پیاده مداري
قدم زدن ساده ترین روش جا به جا شدن انسان هاستاین. مقوله مهم همواره عاملی در طراحی جوامع ، از شکل گیري نخستین سکونتگاه هاي انسانی تا کنون ، بوده استاخیراًمفاهیم. پیاده و پیاده مداري بر اثر طرح مشکلات چند گانه اي- ناشی از طراحی بافت بر اساس حرکت سواره- معناي جدیدي پیدا کرده است. افزون بر آن ، نگرانی هایی که به خاطر تاثیرات منفی زندگی کم تحرك بر سلامتی انسان ایجاد شده ، توجه بیشتري را به نقش پیاده روي در بهبود سلامت و ایمنی و رفاه مردم جلب کرده است.در این زمینه پیاده مداري به طیف گسترده اي از موضوعات طراحی که با مقوله پیاده روي ارتباط می یابد اشاره دارد. در مقیاس کلان، برنامه ریزان و طراحان شهري می بایست اختلاط کاربري ها را در کنار موضوعات مرتبط با طراحی سایت و شبکه معابر ، در نظر بگیرند.
