بخشی از مقاله
چکیده:
روند کنونی اقتصاد، نشانگر جایگاه و اهمیت خلاقیت و کارآفرینی در حفظ و بقای سازمانهاست. عاملی که به تعبیر بسیاری از اندیشمندان، مناسب ترین گزینه برای کاهش فاصله بین کشورهای توسعه یافته و کمتر توسعه یافته و همچنین سازمان های پیشرو و پیرو است . وصول به مدیریت موثر در سازمان ها توجه بیش از پیش به آن را به وظیفه اساسی مدیران مبدل نموده است. سؤال اساسی تحقیق عبارتست از اینکه آیا میزان بالای مؤلفه های رهبری تحول آفرین در سازمان به سطح بالای کارآفرینی سازمانی منتهی می شود . .جامعه آماری پژوهش شرکت ایران خودرو دیزل می باشد و با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای به تعیین نمونه پرداخته شد . روش گردآوری داده ها پرسشنامه حضوری بوده و از روش تحقیق توصیفی- میدانی استفاد شده است
واژگان کلیدی: رهبری، رهبری تحول آفرین، دانش، کارآفرینی ،کارآفرینی سازمانی.
مقدمه:
دوره کنونی حیات بشری با تحولات و دگرگونی های شگفت انگیزی همراه بوده است تقریباً. هر سازمانی با نوعی تغییر در سیستمهای اطلاعاتی خود مواجه شده است . امروزه وضعیت سیستم های اطلاعات ی از لحاظ سرعت و تنوع جریان های ارتباطی به گونه ای است که قابل مقایسه با ده سال گذشته نمی باشد . - کرافورد1، ًًٍِ: ّ - این پدیده از نشانه های وقوع انقلاب اطلاعاتی است و اهمیت یافتن روزافزون آن موجب شکل گیری اقتصاد دانش محور شده است. در طلیعه قرن جدید که سازمانها با محیط رقابت جهانی مواجه هستند، همواره نیاز به تغییرات ریشه ای و خلاقیت های کاری احساس می شود؛ نیروی رقابتی جهانی، سازمانهای امروزی را مجبور کرده است که بعد از ده ها سال پیگیری روش ها و رویه های کاری ثابت خود، روش های کاری جدید را در پیش بگیرند، به گ ونه ای که سازمانها دارای ثبات کاری نبوده و از نوعی ثبات نسبی برخوردارند - - Geijsel & Leithwood & Jantzi,2003 و برای اینکه از قافله عقب نیافتند اکثر این سازمانها توجه خود را معطوف به رهبران سازمانی کرده و با شجاعت و جسارت خاصی سعی در ایجاد تغییرات بنیادی درون سازمان دارند، چرا که رهبری با ایجاد تغییر سروکار دارد . - Robbins,2002 -
در واقع در حال حاضر یک نیروی شتابان آشکار و نمایان برای تغییر سازمانی و جامعه جهانی در حال حرکت است. از این رو نیاز به رهبری متفوتتر بوجود آمده است که نیازهای مختلف جدیدی را مورد تاکید قرار می دهد. در واقع پاسخ به این نیازها، نیاز به یک تغییر شکل سازمانی گسترده به پارادایم سازمان یادگیرنده می باشد. از این رو نیاز به رهبران تحول آفرین در سازمانهای یادگیرنده نمود پیدا می کند که الگوهای تفکر در آن گسترده و پرورش یافته و اشتیاق همگانی به طو ر گسترده ای در آن تنظیم شده است. افراد در چنین سازمانهایی توانمند هستند و صلاحیت دستیابی به چشم انداز روشن سازمانی را به طور نمایانی دارند .
بنابراین وجود رهبری تحول آفرین در چنین سازمانهایی مستلزم تغییر و تحول و موفقیت مستمر می باشد . - wax,2005 - در مجموع اهم یت و ضرورت تحول گرایی در سازمان آن چنان است که می تواند برای سازمان ها، انسانیت و برای اجتماع، فعالیت و برای محیط، مسئولیت را به ارمغان آورد . - Gibbons, 2001 - اگر چه رهبری یک موضوع مورد علاقه برای هزاران سال بوده است اما تحقیق علمی در این زمینه درست در قرن بیستم شروع شده است . - Judge&Bono&Ilies&Gerhardt, 2002 - در واقع یک تحولی در توسعه نظریات رهبری از جنگ جهانی دوم بوجود آمده است که چندین نظریه در زمینه انگیزش پیروان شامل نظریه مسیر- هدف ، رهبری کاریزماتیک ، رهبری تحول آفرین و تعاملی ارائه شده است . - Fry,2003 - اما اگر با تعمقی دقیق به سیر تکوین مطالعات رهبری توجه کنیم خواهیم دید تا کنون تحقیقات مختلفی در مورد ویژگی های فیزیکی، ذهنی و عاطفی رهبران صورت گرفته ولی موضوعی که در سال های اخیر توجهات زیادی را به سوی خود جلب کرده، ویزگی رهبران تحول آفرینی می باشد و اینکه چگونه می توان از این طریق، سلامت فردی و سازمانی را به ارمغان آورد. - - Fry, 2006
تاکید بر مدیریت و رهبری توجه اکثر سازمان های خواهان تحول را به خود جلب نموده است . نقش موثر مدیران و رهبران در تغییر و تحولات بنیادی در سازمان انکارناپذیر است . رهبران از طریق یک فرآیند نفوذ اجتماعی، فرهنگ سازی نموده و با اثرگذاری بر کارکنان، آنان را به سمت تحقق اهداف متعالی و کسب مزایای رقابتی در اقتصاد دانش محور هدایت می کنند . در مقاله حاضر قصد بر آن است تا موضوع "رهبری تحول آفرین " بهعنوان رویکردی جدید در هدایت سرمایه های ان سانی و موفقیت سازمان ها و نحوه تعامل آن با کارآفرینی سازمانی پرداخته شود.
ادبیات موضوع تحقیق: کارآفرینی سازمانی1
تا اوایل دهه ًٌُْ تحقیقات در زمینه کارآفرینی بر اقدامات یا ویژگیهای افراد متمرکز بود .محققان متعاقبا تشخیص دادند که خودسازمانها نیز مبادرت به فع الیتهای کارآفرینانه می نمایند. این امر باعث شکل گیری ایده کارآفرینی سازمانی گردید.کارآفرینی سازمانی مفهومی است که بر سازمان نه بر افراد، و بر فرهنگها و فرایندهای سازمانی متمرکز است - . - Cornwall&Perlman,1990,Jennings,1994 کارآفرینی به معنی اکتشاف، ارزیابی و ب هره برداری از فرصتها، از طریق ایجاد کالاها و خدمات نوین است - . - shane&venkatarman,2000 و کارآفرینی به عنوان فرایندی تعریف شده است که می تواند در همه سازمانها، در هر اندازه و هر نوعی، محقق گردد . - burglemann,1983,drucker,1985,kao,1989 -
یک سازمان کارآفرین به عنو ان سازمانی در نظر گرفته میشود که مبادرت به فعالیت های نوآورانه نموده تا بتواند قابلیت ها و توانمندیهای متمایزی بدست آورد.کارآفرینی سازمانی به مثابه احیا و بازسازی سازمانهای موجود در نظر گرفته میشود، و کارآفرینی به عنوان ابزاری برای توسعه و بهبود کسب و کار ، افزایش درآمد و سودآوری، پیشگامی در ایجاد و توسعه محصولات، خدمات و فرایندهای جدید مورد استفاده قرار می گیرد - - Zahra &et al,1999 و این مطلب که کارآفرینی سازمانی بر اساس نظر هیتون بر توانایی یک سازمان در یادگیری از طریق جستجوی دانش های جدید و بهره گیری از دا نش موجود مبتنی است .این فرایندهای یادگیری بر سرمایه فکری سازمان وابسته است . - hayton,2005,29 - همچنین جنینگز و لامپکین کارآفرینی سازمانی را به عنوان میزان ایجاد و توسعه محصولات و بازارهای جدید تعریف کرده اند . - Jennings&lumpkin,1989 -
هبطور کلی می توان گفت کارآف رینی سازمانی به انجام فعالیتهای کارآفرینانه در یک یا چند سازمان موجود اشاره دارد. - - burglemann,1983,Hornsby,et al,2002 اما آنتونیک و هیسریچ 2 - ًًٍَ - با توجه به بررسی هایی که انجام دادند، هشت بعد را برای کارآفرینی سازمانی بر شمردند . آنها بر این عقیده اند که کارآفرینی سازمانی بایستی به عنوان مفهوم چند بعدی، - با هشت بعد - متمایز ، ولی در حین حال مرتبط نگریسته شود . این ابعاد عبارتند از : ٌ- ایجاد شرکتها یا واحدهای مستقل ٍ - کسب و کار جدید َ- نوآوری در محصول و خدمات، ُ- نوآوری در فرآیند ِ- خود تجدیدی ّ- ریسک پذیری ْ-پیشگامی َ- رقابت تهاجمی در تحقیق حاضر بنا بر نظر متخصصان سازمانی جامعه آماری مورد نظر و به دلیل رعایت تناسب و موضوعیت بیشتر با مقوله عوامل سازمانی مدیریت دانش و نیز حسب تایید همکاران پژوهشی، سه بعد از ابعاد مدل کارآفرینی سازمانی آنتونیک و هیسریچ به دلیل تحدید نمودن مسأله تحقیق به عنوان ابعاد کارآفرینی سازمانی به شرح جدول َ در نظر گرفته شده است.
