بخشی از مقاله
چکیده
یادگیری یکی از مهارت های اساسی و پایه ای زندگی است که به زندگی رونق و دوام می بخشد. در دنیا شخص یا موجودی را نمی توان یافت که از ابتدایی ترین تا پیچیده ترین و تخصصی ترین رفتارها و عملکردهای فردی و اجتماعی خود را مدیون یادگیری نباشد. هر چه میزان یادگیری بیشتر عمیق تر باشد در بهبود شرایط زندگی نقش مؤثری بازی می کند. اختلال یادگیری به گروه نامتجانسی از اختلال ها اطلاق می شود که به شکل مشکلات عمده در فراگیری و به کارگیری توانایی های گوش دادن، صحبت کردن، خواندن، نوشتن و استدلال یا محاسبات ریاضی آشکار می شود. اکثر کودکان با اختلال یادگیری دارای مشکلات اجتماعی - هیجانی نیز می باشند که در درمان این کودکان باید به آن ها توجه ویژه شود. انسان دارای ظرفیت ها و استعدادهای متفاوت است و همچنین بنا به تفاوت های اجتماعی، ذهنی و محیطی ممکن است در فرآیند یادگیری افراد، اختلال به وجود آید. والدین باید درک کنند که این مسئله طبیعی است و باید برای حل آن اقدام نمایند.
روش تحقیق
این پژوهش، توصیفی و جمع آوری اطلاعات کتابخانه ای بوده است. هدف اصلی این مقاله واکاوی شرایط گوناگون اختلال یادگیری و خانواده بوده است.یافته های این پژوهش نشان داد که به ویژگی های روان شناختی خانواده های با کودکان اختلال یادگیری توجه شود. نتیجه این که: افزایش مهارت های مادران دارای کودکان اختلال یادگیری با فرزندپروری و تغییر ادراک آنها در کاهش انزوای اجتماعی و بهبود احساس سلامت خانواده نقش دارد.
واژه های کلیدی: اختلال یادگیری، آموزش خانواده، فرزندپروری
مقدمه
انسان از بدو تولد تا هنگام مرگ، همواره یاد می گیرد. و بیشتر رفتارها، گفتار و فعالیت های خود را براساس عمل یادگیری انجام می دهد. به همین دلیل بین زندگی و یادگیری ارتباطی پیوسته و ذاتی وجود دارد؛ به عبارتی هر قدر میزان یادگیری فرد بیشتر باشد، زندگی او با معناتر، موثرتر و مطلوب تر خواهد بود.مهم این است که بپذیریم مهارت یادگیری، یکی از مهارت های اساسی زندگی بشری است و علاوه بر آن یکی از نیازهای بنیادین زندگی سالم و جامعه سالم به شمار می رود. از طرفی بین انسان ها تفاوت فردی بسیاری وجود دارد، همه یکسان نمی آموزند؛ زیرا استعدادها، ظرفیت ها، قابلیت ها و انگیزه های آنان گوناگون است. از سویی هم بدیهی است که انسان بی مشکل در دنیا وجود ندارد. لذا به همین خاطر »یادگیری« هم ممکن است دچار مشکلاتی شود که بعضی از آنها منشاء ذهنی داشته و برخی هم ریشه جسمانی، محیطی و اجتماعی دارند. آنچه مهم است این است که مشکلات را طبیعی بپنداریم و راه پیشگیری و رفع آنها را کسب کنیم.
اختلال یادگیری به گروه نامتجانسی از اختلال ها گفته می شود که به شکل مشکلات عمده در فراگیری و به کارگیری توانایی های گوش دادن، صحبت کردن، خواندن، نوشتن، استدلال یا محاسبات ریاضی آشکار می شود. گاهی در کنار اختلال های یادگیری، اشکالاتی در خود نظم دهی رفتارها، ادراک اجتماعی و تعامل اجتماعی وجود دارد، اما این مسائل به خودی خود اختلال یادگیری به شمار نمی آیند. اختلال های یادگیری ممکن است همراه با سایر عارضه های معلولیتی باشد. - برای مثال نقص حسی، کم ذهنی، اختلال اجتماعی و هیجانی - یا با تأثیرات محیطی توأم باشد. - نظیر تفاوت های فرهنگی، آموزش ناکافی و نامناسب، عوامل روانی - ، اما نتیجه این عارضه یا تأثیرات نیست - لرنر، 1997؛ ترجمه دانش، . - 1384
بیان مسأله
مانند هر واحد پایه در جامعه، خانواده ها به حمایت همگانی وسیع تری نیاز دارند. لازم است تا به اطلاعات مناسبی برای یادگیری مهارت های پرورشی و محافظت و مراقبت از کودکانشان دسترسی داشته باشند.آموزش زندگی خانوادگی که از نظر تاریخی از سال 1960 آغاز شده نیز به نوعی آموزش گروهی والدین است که می تواند علاوه بر توجه به رشد توانایی های بالقوه خانواده معطوف به حل مشکل باشد. این نوع آموزش باید بر مبنای ارتقای دانش پایه ریزی شود و یا اینکه به نگرش و مهارت ها توجه کند، - ایرلن، وایزنر، . - 2004 ارکوس و هنون - 1999 - عنوان کرده اند که برنامه های آموزش زندگی خانوادگی می توانند با توجه به افراد و خانواده ها و شرایط ویژه آنها هنجار شوند. تأکید می شود که آموزش زندگی خانوادگی بایستی بر مبنای نیاز فوری افراد و خانواده ها باشد.
شفیع آبادی - 1386 - بیان می کند آموزش گروهی والدین نوعی از تعلیم و تربیت گروهی است که آموزش وسیعی را شامل می گردد، و به والدین کمک می کند تا دانش و توانایی های خود را در زمینه پرورش و تربیت کودکان به نحو مطلوب گسترش دهند.در چنین موقعیت هایی برنامه های آموزش زندگی خانوادگی می توانند به والدین بیاموزد که چگونه با ارایه الگوهای مناسب، نقش مثبت تری را برای کودکان شان ایفا کنند. سبک های سالم زندگی را خود بیاموزند و به کودکانشان منتقل کنند. در چنین حالتی با افزایش توانمندی های والدین، ناتوانی کودکان و اختلال یادگیری آنان کاهش می یابد. در نتیجه ترکیبی ازحمایت خانوادگی، خدمات والدگری و کیفیت بالای تربیت در دوره کودکی، به پیشگیری از بروز مشکلات در دوره نوجوانی و جوانی منجر می شود.
از این رو سرمایه گذاری در برنامه های پیشگیری جهت حمایت از خانواده ها مثل برنامه آموزش زندگی خانوادگی، جوامع را از صرف هزینه های مجدد رها نموده و هزینه های مربوط به بزهکاری، خدمات قانونی و حقوقی و اجتماعی را کاهش داده و بار نظام مراقبت تربیتی را می کاهد. آموزش زندگی به منزله یک برنامه پیشگیری و در عین حال مکمل برنامه های درمانی اختلال یادگیری می تواند سبب کاهش هزینه درمان کودکان و مادر و صرفه جویی اقتصادی اجتماعی و خانواده باشد - گرین، . - 1379مطالعات انجام شده، نشان داده که آگاهی و آموزش والدین یکی از راه هایی است که برای پیشگیری از ناتوانی های یادگیری در کودکان مؤثر می باشد.
این تحقیقات این اعتقاد را ایجاد می کنند که اگر بتوانیم کودکان را در دوران دبستان درمان کنیم یعنی قبل از اینکه مشکلات یادگیری سبب عوامل شکست در مدرسه شود - برای مثال عزت نفس پایین، مشکل در روابط دوستانه و غیره - و موجب تغییر نگرش های بزرگسالان و بهتر شدن تعامل های کودک با والدین گردد، می توانیم یک مداخله ابتدایی مؤثرتر انجام دهیم - والاس، ترجمه: طوسی، . - 1373فارشتاین - 1986 - بیان می کند هنگامی که به والدین آگاهی درستی از مشکلات کودکشان داده می شود، مادران سازوکارهای مناسبی از خود نشان می دهند تا بدون دخالت احساسات شان با فرزندان خود برخورد منطقی نمایند - مختاری، . - 1387در قرن حاضر با وجود اضطراب های ناشی از زندگی اجتماعی، اقتصادی که والدین دچار آنها هستند، و وجود اختلال یادگیری در دانش آموزان نوعی تنش را در والدین به وجود می آورد که به عدم همکاری آنها در رفع مشکلات فرزندانشان منجر می گردد.
با ایجاد نگرش مناسب و دادن آگاهی های لازم به والدین، کودک تنها با اختلال یادگیری دست به گریبان است و دغدغه ی مسایل جنبی را ندارد. چه بسا کودک با کمک و حمایت خانواده بتواند موفقیت های چشمگیری به دست آورد. در حالی که اگر خانواده ها در مورد مشکل ناتوانی یادگیری فرزند خود، بی اطلاع و یا دارای نگرش منفی و غلط باشند، کودک آنان از هر طرف تحت فشار است و دچار مسایل حاشیه ای ناتوانی - عزت نفس، رشد اجتماعی، خودپنداره و ... - و به تدریج مشکل عظیمی می شود که برای حل آن وقت و نیروی بسیاری باید صرف کرد. به نظر می رسد با تشکیل کلاس آموزشی - با عناوین : معرفی ویژگی های کودکان اختلال یادگیری و چگونگی برخورد با آنان و ... - برای مادرانی که دارای کودکان با اختلال یادگیری بتوان از افکار منفی آنها کاست.
اهداف پژوهش هدف کلی
بیان نقش خانواده در تربیت و تعلیم کودکان دارای اختلال یادگیری
اهداف جزئی
-1وظایف والدین کودکان دارای اختلال یادگیری مشخص شود.
-2والدین به چه میزان در آموزش و یادگیری کودکان دارای اختلال یادگیری نقش دارند.
