بخشی از مقاله
چکیده
شرایط جامعه ایران در پسا تحریم و پسابرجام به گونه ای است که نیاز به یک نیروی مولد و دورنی دارد که بتواند به صورت خودجوش و بدون وابستگی به منابع نفتی و با نگاه به درون، چرخ های اقتصاد کشور را به حرکت در آورد. رشد اقتصادی از مولفه های بسیار مهم پیشرفت و رشد هر جامعه ای محسوب می شود و یکی از ارکان مهم این رشد نقش کارآفرینی و کارآفرینان به عنوان یکی از راهکارهای مقابله با عوامل و فشارهای خارجی و حرکت درمسیر پیشرفت جامعه و رهایی از وابستگی صرف از منابع و حمایت دولتی می باشد.
یکی از نهادهایی که در ایجاد تفکر و نگرش کار آفرینی و ایجاد اشتغال پایدار می تواند نقش مهمی ایفاکند دانشگاهها و مراکز آموزش عالی می باشند، از این رو دانشگاهها باید در مسیری حرکت کنند که افرادی نوآور، مبتکر و خلاق پرورش دهند. در این تحقیق سعی بر آن بوده است که با روش مطالعه اسنادی، دانشگاه های کار آفرین و شاخصه های اقتصاد مقاومتی و رابطه این دو مشخص گردد. نتایج پژوهش حاضر به استناد ادبیات تحقیق حاکی از آن است که دانشگاههای کار آفرین نقشی مثبت و مستقیم در تحقق اقتصاد مقاومتی دارند و بایستی دانشگاههای کشور شرایط لازم را برای کار آفرینی و اشتغال جوانان با بازنگری در اهداف، برنامه ها، سرفصل ها و روش های آموزش فراهم سازند.
مقدمه
با توجه به شرایط چند سال اخیر و وجود تحریم های گسترده بخصوص در زمینه های اقتصادی، بحث اقتصاد مقاومتی در کشور مطرح گردیده است. این موضوع به ویژه بعد از تاکید مقام معظم رهبریمورد توجه همگان و به وِیژه جامعه علمی و دانشگاهی قرار گرفته است. اقتصاد مقاومتی به معنای تشخیص حوزه فشار یا در شرایط کنونی تحریم و متعاقبا تلاش برای کنترل و بی اثر کردن و در شرایط آرمانی تبدیل این فشارها به فرصت، که قطعا باور و مشارکت همگانی و اعمال مدیریت های عقلایی و مدبرانه پیش شرط و الزام چنین موضوعی است. اقتصاد مقاومتی کاهش وابستگی ها و تاکید روی مزیت های تولید داخل و تلاش برای خود اتکایی است - قاسمی، . - 8 :1391
در این راستا تمام عوامل جامعه مکلف به نوآوری، ابتکار، نظریه پردازی و الگوسازی در عرصه های جدید و تازه ی اقتصادی هستند. ساختارهای اقتصاد مقاومتی با بومی سازی و محدود کردن اتکاء به منابع نفتی، شرایط را برای دستیابی به خودکفایی در تولیدات داخلی فراهم می سازد. برای دستیابی به اقتصاد مقاومتی علاوه بر جنبه های اقتصادی در جنبه های فرهنگی نیز باید تدابیری اتخاذ شده و تغییراتی صورت گیرد زیرا افراد جامعه براساس دیدگاه و فرهنگ نهادینه شده شان به سمت و سوی ارجحیت دادن تولیدات داخلی بر واردات سوق داده می شوند به عبارتی توسعه اقتصادی نیازمند باورهای فرهنگی مناسب و سازگار با توسعه است - عظیمی، . - 1371در واقع به اعتقاد بسیاری از صاحب نظران یکی از دلایل عمده شکست اقتصاد مقاومتی در کشورهای در حال توسعه عوامل غیر اقتصادی نظیر: ارزش ها، طرز فکر و انگیزهی افراد آن جامعه است.
اکثر اقتصاددانان برای موفقیت طرح های اقتصادی و بویژه رشد و توسعه اقتصادی به ترکیب سرمایه های انسانی و فیزیکی اعتقاد دارند. در نظریه های جدید رشد، بر نقش سرمایه انسانی در دستیابی به رشد اقتصادی تاکید بیشتری شده است و نیروی انسانی آموزش دیده به عنوان مهمترین عامل توسعه یافتگی معرفی گردیده است. مهمترین محورهای اقتصاد مقاومتی به شرح زیر می باشد :
1 - حمایت از تولید ملی: در این رابطه ارتباط و تعامل سه جنبه تولید کننده ی داخلی، مصرف کننده و دولت حائز اهمیت می باشد.
2 - سیاست های کلی اصل 44 قانون اساسی: بر اساس این اصل باید تاحد ممکن اقتصاد دولتی محدود گریده و سیاست ها به سمت اقتصاد آزاد برود. اقتصاد آزاد اقتصادی فعال و پویاست که توانایی جذب سرمایه و استفاده ی بهینه از منابع انسانی کارآمد را به بهترین شکل دارد. توجه به نخبگان و استفاده از فناوری ها و تکنولوژی های روز دنیا: تاثیر گذارترین افراد در تولید علم و هنر و 3 - فناوری نخبگانی هستند که باعث رعت بخشیدن به فرایند رشد و توسعه ی متوازن کشور می شوندو در شرایطی که کشور در دست یابی به فناوری های جدید در تحریم قراردارد نقش نخبگان در دستیابی به این فناوری ها و ×تبدیل این فناوری ها به فعالیت های تجاری بسیار حائز اهمیت است .
باور و مشارکت همگانی و اعمال مدیریت مدبرانه از شرایط اساسی برای تحقق اقتصاد مقاومتی است.سیستم های اطلاعاتی اقتصادی باید شرایطی فراهم می کنند تا امکان دست یابی همه ی افراد جامعه به اطلاعات اقتصادی در جهت مبارزه با سوداگری ها و فسادهای اقتصادی فراهم گردد. همه ی افراد جامعه باید به این باور برسند که امکان حضور فعال آنها به عنوان افرادی موثر در جهت بهبود فعالیت های مولد اقتصادی فراهم است. بمنظور رهایی از وابستگی به درآمدهای نفتی و ایجاد خوداتکایی اقتصادی باید اقداماتی از قبیل تکیه بر درآمدهای مالیاتی یا درامدهای ترانزیتی و... صورت گیرد .
الزامات اقتصاد مقاومتی از نظر مقام معظم رهبری عبارت است از:
1. الزامات بلند مدت و میان مدت که مربوط به اصلاح نظام اقتصادی کشور بوده و شامل:
1.1. مقاوم بودن اقتصاد: اقتصاد باید توان مقاومت در مقابل تهدیدات خارجی را داشته باشد.
2.1. تکیه بر مردم: استفاده حداکثری از ظرفیت های دولتی و مردمی
3.1. اقتصاد دانش بنیان
4.1. کاهش وابستگی به نفت
5.1. تبیین دانشگاهی و آکادمیک اقتصاد مقاومتی
2. الزامات کوتاه مدت که مربوط به برنامه ها و امور اجرایی کشور بوده و شامل :
1.2. حمایت از تولید ملی: ترجیح مصرف کالای داخلی بر کالای خارجی
.2.2 مدیرت منابع ارزی: تا حد ممکن باید موانع اقتصادی هموار شود.
.2.3 مدیریت مصرف: مصرف بایستی به سمت دوری از از مصرف گرایی و تجمل گرایی هدایت شود.
