مقاله در مورد برنامه ریزی آموزشی و درسی

اصول آموزشی
از جمله مهمترین اصول آموزشی كشور تركیه می توان به موارد ذیل اشاره نمود:
ـ ارائه آموزش عمومی به كلیه شهروندان تركیه ای
ـ رفع نیاز های فردی و اجتماعی در حوزه آموزش كشور
ـ آزادی انتخاب در گزینش محل تحصیل
ـ برخورداری همگانی از حق تحصیل

ـ ارتقاء كیفیت فرصت های آموزشی
ـ ارائه آموزش همگانی در طول دوران زندگی
ـ تبعیت از اصول اصلاحی آتاتورك در حوزه آموزش نظیر ایجاد مدارس غیر مذهبی
ـ برقراری ساختار دمكراتیك در حوزه آموزش
ـ ارتقاء سطح كیفی رویكردهای علمی
ـ فراهم سازی امكانات آموزش مختلط
ـ افزایش میزان همكاری اولیای دانش آموزان

با دست اندركاران مدارس كشور
اهداف آموزشی
از جمله مهمترین اهداف نظام آموزشی كشور تركیه می توان به موارد ذیل اشاره نمود:
- تربیت كلیة افراد مملكت در راستای اصول ملی گرایانه و اصلاح طلبانة آتاتورك(پدر ملت ترك)
- تربیت افراد خلاق، سازنده و مولد كه با ثبات و متعادل بوده، به حقوق بشر احترام گذارده و نسبت به جامعه و مسائل و مشكلات پیرامون آن احساس مسئولیت نمایند.
- آماده سازی شهروندان برای زندگی آینده(برخورداری از دانش و مهارت خاص شغلی كه متضمن رفاه فردی و اجتماعی است)

- اتخاذ سیاست برابری درحوزه آموزش(برخورداری كلیه افراد از امكانات آموزشی یكسان صرفنظر از نژاد، جنسیت،مذهب)
- برآوردن نیازهای فردی و اجتماعی شهروندان تركیه ای
- جهت دهی افراد به سمت گرایش به برنامه های آموزشی بنا برعلائق ، استعدادها و توانائیهای آنان
- تاكید بر سكولاریسم و معیارهای علمی در حوزه آموزش
- برگزاری كلاسهای آموزشی مختلط
- اتخاذ برنامه ریزی های مناسب آموزشی

- برقراری همكاریهای دو جانبه میان مدرسه و خانواده
- اتخاذ و اجرای سیاستهای آموزش همگانی
آموزش ابتدایی
ساختار آموزشی
مقطع آموزش ابتدایی شامل كودكان گروه سنی بین 6 تا 14 سال می شود. در مدارس دولتی رایگان این آموزش برای كودكان دختر و پسر اجباری است . مدارس ابتدایی مؤسسات آموزشی ملی هستند كه توسط دولت برای تعلیم و تربیت پسران و دختران از طریق دوره اموزش اجباری 5 ساله ایجاد شده اند . طول مدت آموزش در این مدارس 8 سال است . در طول سال تحصیلی92-1991، 6870683 كودك تحت نظر 234154 معلم در 50669 مدرسه ابتدایی آموزش دیده اند

.24/95 در صد كودكان در این رده سنی در مدارس حضور یافتند. آموزش ابتدایی برای تمامی شهروندان بدون در نظر گرفتن جنسیت آن‌‌‌ها اجباری است و به‌صورت رایگان در مدارس دولتی ارائه می‌‌شود.مؤسسات آموزشی ابتدایی شامل مدارس آموزش ابتدایی، كلاس‌‌های آموزشی و جبرانی و هم‌چنین مدارس و كلاس‌‌هایی است كه برای كودكان با نیاز به آموزش خاص( كودكان استثنایی) تأسیس می‌‌شود.

ساختار مراكز آموزش ابتدایی
تعداد معلمان زن تعداد كل معلمان تعداددختران ثبت نامی تعدادكل ثبت نامی تعدادمدارس سال تحصیلی
95740 225852 3225259 6848083 51055 1990
99474 234961 3238599 6878923 50669 1991

100822 235721 3163808 6707725 49974 1992
102391 237943 3092337 6526296 49599 1993
101557 233073 3065485 6466648 48429 1994
101148 231900 3033082 6403300 48038 1995
94550 217131 3013550 6389060 46292 1996
اهداف دراز مدت آموزشی
از جمله مهمترین اهداف دراز مدت آموزش ابتدایی هماهنگ با اهداف دراز مدت و اصول اساسی آموزش ملی می توان به موارد ذیل اشاره نمود:
1- ایجاد دانش‌پایه، مهارت‌‌ها، نگرش‌‌‌ها و عادات لازم برای كودكان ترك به منظور تبدیل به شهروندانی خوب و پرورش آنان در راستای اخلاقیات.

2- آماده سازی كودكان ترك برای زندگی و آموزش در سطوح بالاتر و پرورش آنان در راستای علائق و استعداد‌هایشان.
اهداف كوتاه مدت آموزشی
از جمله مهمترین اهداف كوتاه مدت آموزش ابتدایی هماهنگ با اهداف دراز مدت و اصول اساسی آموزش ملی می توان به موارد ذیل اشاره نمود:

1- خلق محیط آموزشی تحقیقاتی،مولد و مؤثر كه به دانش‌آموزان اجازه می‌‌دهد خواسته‌‌‌ها و احساسات خود را بیان كرده،نقاط ضعف و قوت خود و خانواده شان را شناسایی نموده واحساس مسئولیت خود را پرورش دهند.
2- خلق محیط‌های آموزشی و فوق برنامه كه برای دانش‌آموزان ابزار لازم برای پیدا كردن دیدی وسیع و جامع نسبت به دنیا را فراهم كند.
3- تهیه برنامه‌‌‌ها برای این‌كه دانش‌آموزان را از تكنولوژی‌های اطلاعاتی و مسائل اجتماعی و فرهنگی مطلع ساخته و آنان را افرادی چند بعدی و در حال پیشرفت دائمی در مسائل آكادمیك و اجتماعی و انسآن‌‌هایی با شعور بسازد.
4- وادار ساختن كودكان در فراگیری مهارت‌‌هایی كه به آنان توانایی پذیرفته شدن در جامعه و محیط اطراف زندگیشان را می‌‌دهد.
به طوركلی ترمی توان گفت كه هدف اصلی مقطع ابتدایی آموزش دانش و مهارتهای اولیه به كودكان،آموزش راه و رسم شهروند خوب بودن وآماده كردن آنها برای زندگی اجتماعی و مقاطع آموزشی بالاتر با درنظر گرفتن علایق،استعدادها و توانائی های دانش آموزان است.

برنامه های آموزشی
ازجمله مهمترین برنامه های آموزشی مراكز آموزش ابتدایی می توان به زبان تركی، ریاضی، تعلیمات اجتماعی،علوم، علوم اجتماعی،حقوق مدنی و حقوق بشر،تاریخ جمهوری تركیه، زبانهای خارجی، علوم مذهبی، فرهنگ و اخلاق، نقاشی- كاردستی، موسیقی، ورزش، حرفه و فن ،كمكهای اولیه و قوانین راهنمایی و رانندگی، فعالیتهای فردی و گروهی و دروس اختیاری اشاره نمود.مدت زمان هر كلاس40 دقیقه است.
پروژه‌‌های آموزشی

معرفی آموزش ابتدایی در قالب هشت سال آموزش پایه اجباری در تمامی مناطق كشور از برنامه سوم به بعد در نظر گرفته شد. این موضوع در پانزدهمین هیئت آموزش ملی پذیرفته شد. طبق قانون شماره 4306 آموزش ابتدایی به‌صورت اجباری در شكل دوره 8 ساله پیوسته در آمده و اجرای آن در سطح كشور شروع شد. بعد از این قانون «برنامه آموزش پایه» شروع شد. هم‌چنین «پروژه آموزش2000» برای كمك به دست یابی اهداف آموزش ابتدایی معرفی شد.پروژه‌‌های زیاد دیگری نیز با سرمایه‌گذاری مؤسسات خصوصی شروع شد و به‌طور مستمر ادمه یافت كه از جمله

مهمترین آنها می توان به موارد ذیل اشاره نمود:
1- پروژه آموزش 2000
به دلیل افزایش دوره آموزش ابتدایی تا 8 سال در راستای آموزش ملی، پروژه آموزش 2000 در كنار قانون 4306 به مرحله اجرا در آمد. اصول اساسی پذیرفته شده در این پروژه به شرح ذیل می باشد:
1- حذف (حالت دوشیفتی) برنامه مدارس دونوبته كه درحال حاضر در بعضی مدارس شهر‌های بزرگ انجام می‌‌شود.
2- كاهش‌تدریجی دانش‌آموزان كلاس و رساندن‌ آن به30 دانش‌آموز تا‌سال 2000

3- ، حمل و نقل دانش‌آموزان با اتوبوس از محل‌های كوچك به مدارس مركزی‌تر در مناطقی كه آب و هوا و وضع جاده مساعد است و مشكل امنیتی وجود ندارد، در جهت حصول كیفیت بالای آموزشی
4- فراهم سازی امكانات آموزشی برای دانش‌آموزان ساكن مناطق نامساعد آب و هوایی و مناطق دور افتاده از طریق مدارس آموزش ابتدایی شبانه‌روزی(YIBO) و مدارس پایه شبانه‌روزی (PIO) به هزینه دولت
5- حذف تدریج آموزشی دانش‌آموزان چند سطح در یك كلاس (به‌گونه‌ای كه در روستا‌‌ها انجام می‌‌شود) با گسترش مدارس شبانه‌روزی

6- توزیع لباس، كیف، كتاب، و دفتر در میان دانش‌آموزانی كه امكانات مالی كافی ندارد
7- تكمیل آموزشی رسمی از طریق روش‌‌های آموزش از راه دور
8- نصب آزمایشگاه‌‌های كامپیوتر در مدارس آموزشی ابتدایی و استفاده از این آزمایشگا‌‌ه‌ها برای آموزش به كمك كامپیوتر (CAE)
9- فراهم نمودن امكانات آموزش زبان برای كودكان به منظور آموزش حداقل یك زبان خارجی در سطح ابتدایی

10- مجهز كردن مدارس در راستای نیاز‌های عصر حاضر.
11 – فراهم نمودن امكانات و تسهیلات فعالیت فیزیكی در جهت رشد فیزیكی آنان در كنار رشد قابلیت‌‌های عقلی
12- فراهم نمودن موقعیت‌‌های آموزش از راه دور برای تمامی فارغ‌التحصیلان آموزش ابتدایی
2- پروژه آموزش بهداشت در مدارس
این پروژه در سال‌‌های تحصیلی99- 1995در10مدرسه ابتدایی كشور ازطریق هم‌كاریWHO، هیئت اروپایی، كمیته و وزرات بهداشت شروع شد. هدف پروژه آموزش راه سالم زندگی به كودكان و قادر ساختن آنان در فراگیری دانش ‌و نظر‌‌ها در این مورد و حساس كردن آن‌‌‌ها به مخاطرات سلامتی و پیشرفت توانایی‌‌های تصمیم گیری‌‌ آنان در رابطه با سلامتی خود و كمك به دیگران برای داشتن شخصیت‌‌ بهتربوده است درآغاز سال تحصیلی1999- 1998تعداد مدارس تحت پروژه از15 مدرسه به25مدرسه افزایش یافت.
3- پروژه كمك اجتماعی در حمایت از آموزش 8 ساله ابتدایی
پروژه كمك اجتماعی به وسیله وزارتخانه آموزش در سال تحصیلی1998-98 به مرحله اجرا گذاشته شد تا از دست یابی‌به اهداف كوتاه مدت آموزشی ابتدایی و تكمیل دوره انتقالی با حداقل مشكلات اطمینان حاصل شود. از طریق این پروژه، لباس‌‌های مدرسه، كتاب‌های درس و امكانات آموزشی دیگر و هم‌چنین تغذیه دانش‌آموزان در برنامه الحاقی (ادغام مدارس روستایی) فراهم آمد.افرادی از وزارتخانه فوق، برای ارائه آموزش حقوق كودكان در سمینار آنتالیا حضور یافتند تا به ارائه این قبیل آموزش‌‌‌ها به افراد مبادرت نمایندتا خود این افراد به نوبه خود به دیگران آموزش دهند. این سمینار در قالب برنامه مشترك دولت تركیه و سازمان یونیسف در سال تحصیلی 1999-2000 به مورد اجرا در آمد تا موضوع حقوق كودكان در برنامه‌‌های آموزش رسمی و غیر رسمی به‌صورتی سالمتر مطرح گردد.

4- پروژه KITGI
پروژه KITGI با عنوان پروزه بهبود جاده‌‌‌ها و خیابآن‌‌‌ها با هدف امنیت ملی عبور و مرور در دست اجراست تا وضعیت فعلی و توصیه‌‌هایی در مورد آموزش امنیت ترافیكی كه قسمتی از آن با وام بانك جهانی پرداخت شده است را تحت پوشش قرار دهد.
5- پروژه هدایت حرفه‌ای دانش‌آموزان مدارس شبانه‌روزی حومه و روستا‌های كشور
این پروژه به‌عنوان نمونه در13 استان با تأیید دفتر وزیر در 17 مارس 1999 انجام شد. هدف طرح فوق هماهنگ با قانون شماره 4306 تكمیل دانش ‌و مهارت‌‌ دانش‌آموزان مدارس ابتدایی شبانه‌روزی در جهت آموزش فرهنگ فن‌آوری و آشنایی آنان با مشاغل مختلف و تامین آتیه شغلی آنان است.
6- پروژه آموزش و پرورش بدون كیف

هدف از اجرای این پروژه، تكمیل آموزش و پرورش دانش‌آموزان مقاطع اول تا سوم ابتدایی است. طرح فوق به‌صورت نمونه طی سال96- 1995در42مدرسه ابتدایی15ایالت كشور به مرحله اجرا گذاشته شد. در سال تحصیلی98 -1997 این برنامه به 1875مدرسه در 66 استان گسترش یافت.
7- پروژه تهیه كتاب راهنمای معلمان
هدف این پروژه فراهم نمودن كتاب راهنمای معلمان برای راهنمایی آنان در اجرای سیاست دانش‌آموز محور در جهت هر چه فعال تر نمودن دانش‌آموزان در محیط آموزشی – یادگیری است.
سازمان یونیسف مبلغ28943 دلار امریكائی را به این پروژه تخصیص داده است.
علاوه برآن4400 دلار آمریكایی به صورت وام برای گسترش و تكمیل آموزش فنی، حرفه‌ای، مهارتی (از منابع مالی تحت قانون شماره 3418) انتقال یافته و پروژه با بودجه كل 33343 دلار امریكا به مرحله اجرا درآمد. قراردادی با گروه آموزشی دانشگاه سلیمان برای آماده سازی كتاب راهنمای معلمان امضاء شد. در نهایت كتاب راهنما در ژوئن- جولای سال1999 تكمیل و درسمینار تحولات آگوست 1999 به معلمان ارائه و نظرات آن‌‌‌ها در این مورد جمع آوری گردید.

از جمله مهمترین دلایل اجرای طرح فوق می توان از موارد ذیل نام برد:
1 ـ حصول اطمینان از امكانات و موقعیت‌‌های مساوی آموزشی و افزایش كیفیت آموزش با این حقیقت كه وجود بخش‌‌های كوچك بسیاری درمناطق وسیعی در سراسر كشور، گسترش خدمات آموزش رامشكل ساخته است.درحالیكه فراهم نمودن خدمات آموزشی (مانند ساختمان مدارس و امكانات و معلم) برای تعداد زیادی از بخش‌‌های كوچك كه در مناطق وسیعی گسترده اند، از نقطه نظر اقتصاد آموزش گران تمام می‌شود و تلاش برای كاهش هزینه‌‌‌ها باعث كاهش دركیفیت آموزش خواهد شد.مدارسی با تعداد كم دانش‌آموز كه فاقد امكانات ساختمانی مناسب و معلم كافی هستند با توجه به خواست شهروندان در مناطق حومه ساخته شده است.

این مدارس نه تنها تربیت افراد متخصص مورد نیاز برای پیشرفت را به روش مورد نظر مشكل

می‌سازند بلكه با اصل شرایط آموزش مساوی نیز منطبق نیستند. این روش كار در عوض كیفیت آموزش را كاهش و هزینه آموزش را بالا می‌برد. در نتیجه تلاش برای حصول اطمینان از موقعیت‌‌‌ها و امكانات مساوی آموزشی و بالا بردن كیفیت آموزش دلایل مهمی برای ادغام مدارس روستایی در آموزش ابتدایی بوده است.

2 ـ مهاجرت داخلی
عامل مهم دیگر در انتقال به ادغام مدارس در آموزش ابتدایی مهاجرت داخلی است. از سال 1980 مهاجرت از مناطق حومه به ایالت‌‌های مركزی شروع شده كه از جمله ایالت‌‌های فوق می توان از ایالات آدانا، آنكارا، آنتالیا، بورسا، لكل، استانبول، ازمیر، كوكالی و دیار كبروباتمن نام برد. از جمله استآن‌‌هایی كه عمده مهاجرت از آنها صورت می گیرد می توان به آرتوین، كانگیری، ارزروم، كارس، ریز، سیواز، تونسلی اشاره نمود.

مهاجرت خصوصا از مناطق حومه به استآن‌‌های مركزی، تعداد شاگردان را كاهش داده و باعث شده مدارس زیر ظرفیت خود مشغول كار باشند.
3 ـ تعداد زیاد بخش‌‌های مسكونی كوچك كه در مناطق وسیعی گسترده شده‌اند.
درحالی‌كه 35000 روستا در تركیه وجود دارد، 44319 واحد مسكونی‌ شبه روستا در اطراف این روستا‌‌ها وجود دارد. اكثریت قریب به اتفاق این مسكونی‌‌ها جمعیت خیلی كمی دارند. ارائه خدمات آموزشی به همه این مناطق مسكونی نیازمند استخدام تعداد بیشتری كارمند و در نتیجه صرف هزینه‌‌های بالاتری است. با پوشش دادن دانش‌آموزان این مناطق مسكونی كوچك با برنامه آموزش ابتدایی ادغام مدارس صرفه جویی بسیاری در نیروی كار و هزینه‌‌‌ها صورت می گیرد. علاوه بر این خدمات فضا‌های آموزشی فراهم شده در روستای مركزی تحت برنامه الحاق مدارس به این روستا‌‌ها كمك می‌كند تا به مرور زمان بزرگ‌تر شده و باعث حذف مناطق مسكونی كوچك مستقر در مناطق وسیع می‌گردد.
آمار تحصیلی
نسبت كل ثبت نام در سراسر تركیه برای سال تحصیلی 99 ـ 1998 حدود 2/92 درصد است كه شامل 3/93 درصد برای پسران و 8/85 درصد برای دختران می‌شود.
نسبت خالص ثبت نام در سراسر كشور 5/87 درصد كه 6/92 درصد برای پسران و 3/82 درصد برای دختران است. قبل از 1997 میزان ثبت نام در آموزش 5 ساله ابتدایی 8/99 درصد بود.

به دنبال قانون دوره اجباری 8 ساله ابتدایی كه به معنای تركیب دوره 5 ساله ابتدایی و دوره 3 ساله راهنمایی بود، نسبت ثبت نام در دوره 8 ساله آموزش ابتدایی در رابطه با نسبت پایین ثبت نام در آموزش مقدماتیمتوسطه (6 /69) پایین آمد. از طریق آموزش 8 ساله پیوسته ابتكارات بسیاری به روش قاطع برای افزایش شركت درآموزش ابتدایی، برای افزایش ظرفیت آموزش ابتدایی و به‌طور خلاصه برای افزایش میزان ثبت نام صورت گرفت.دولت خط مشی گسترش آموزش ابتدایی 8 ساله برای آموزش پایه را تا رسیدن پوشش همگانی، بالا بردن كیفیت آموزش پایه و افزایش

علاقه دانش آموزان به تحصیل در مدارس آموزش ابتدایی را رسم نموده است. براین اساس آماده سازی برنامه آموزش پایه در وزارت آموزش ملی و اجرای موفقیت آمیز این برنامه به‌صورت موظف در آمد.
مدارس شبانه‌روزی و مدارسی با امكانات سكونتی با هدف حصول اطمینان از دسترسی به خدمات آموزش ابتدایی در مناطق حومه و روستایی و شبه روستایی كه فاقد مدرسه هستند و برای كودكان خانواده‌‌های فقیر ایجاد شده است. تمامی هزینه‌‌های دانش‌آموزان در این مدارس توسط دولت پرداخت می‌شود. مدیریت كل آموزش ابتدایی كشور برنامه آموزش ابتدایی الحاقی (تركیب مدارس روستایی) را گسترش داده است. این برنامه با هدف حصول اطمینان از دسترسی به آموزش با كیفیت بهتر برای دانش‌آموزانی كه در مناطق وسیع كم جمعیت زندگی می‌كنند و دانش‌آموزان مدارسی كه از آموزش چند سطح دریك كلاس(مانند كلاس‌‌های روستایی) برخوردار می گردند، فراهم می آید.

فعالیت مدارس ابتدایی شبانه‌روزی محلی (CYIBO) و مدارس ابتدایی با پانسیون(PIO) مدارس ابتدایی شبانه‌روزی محلی و مدارس ابتدایی با پانسیون در سال 1962 بنا به اصل اول مقررات مدارس ابتدایی محلی تحت قانون آموزش وپرورش ابتدایی شماره 222 شروع شد. این اصل بیان می‌كند كه مدارس محلی با تسهیلات روزانه و اقامت شبانه در جا‌هایی كه چندین روستا نزدیك به یكدیگر یا در روستا‌هایی كه خانه‌‌‌ها به‌صورت گروهی در منطقه وسیعی پراكند‌ه‌اند، ایجاد شود.گشودن مدرسه‌‌های

شبانه‌روزی بعدا براساس اصل 25 قانون پایه آموزش ملی شماره 1739 و اصل 9 قانون آموزش و پرورش ابتدایی شماره 222 ادامه پیدا كرد.تمامی هزینه‌‌های دانش‌آموزان مدارس شبانه‌روزی ابتدایی بوسیله دولت پرداخت می‌شود.آموزش در184مدرسه شبانه‌روزی محلی و117مدرسه ابتدایی با پانسیون در سال تحصیلی 99 ـ1998 ادامه داشت. علاوه بر آن 105 مدرسه شبانه‌روزی محلی و 11مدرسه ابتدایی با پانسیون و 39 خوابگاه در دست تاسیس است. علاوه بر این9 مدرسه ابتدایی شبانه‌روزی محلی و 10 مدرسه ابتدایی با خوابگاه به دختران اختصاص یافته تا از شركت دختران خصوصا در مناطقی كه مدرسه ندارند اطمینان حاصل شود. ساختن مدارس

شبانه‌روزی بعد از این‌كه قانون شماره 4306 به مرحله اجرا در آمد سرعت بیشتری گرفت چون این مدارس موظفند تسهیلات لازم برای آموزش با كیفیت بهتر را برای دانش‌آموزانی كه در مناطق كم جمعیت كه جمعیت به‌طور پراكنده در مناطق وسیعی گسترد‌ه‌اند فراهم سازند. هم‌چنین ظرفیت مدارس شبانه‌روزی كنونی افزایش یافت و دانش‌آموزانی كه نمی‌‌توانستند بوسیله برنامه ادغام مدارس (تركیب مدارس روستایی) پوشش یابند، بدون امتحان ورودی به این مراكز وارد شدند.
نرخ افت تحصیلی

نكته قابل توجه در بررسی میزان مردودی در كلاس‌‌های مختلف آن است كه مردودی كلاس ششم حدود 7/12 درصد است. یكی از دلایل آن این است كه دانش‌آموزان در تطبیق با برنامه متفاوتی كه در شروع كلاس ششم اجرا می‌شود با مشكل روبرو هستند. جلوگیری از این مسئله با انتقال به آموزش پیوسته هشت ساله و حصول اطمینان از پیوستگی برنامه ممكن شده است. دومین دلیل برای این میزان بالای مردودی در كلاس ششم به دلیل روی‌كرد معلم است. دانش‌آموزانی كه بطور معمول آموزش را از یك معلم در طول پنج ساله ابتدایی دریافت می‌كرد‌ه‌اند اما در این مرحله با معلمین گوناگون در كلاس‌‌های گوناگون روبرو می‌شوند. این وضعیت باعث كاهش میزان توجه مخصوص به شخص دانش‌آموز می‌شود.

این مشكل نیز با معرفی دوره 8 ساله پیوسته آموزش پیشگیری شده است. دانش‌آموزان با درس‌‌های مختلف و معلمین مختلف در كلاس چهارم آشنا شده و به تدریج با آن كنار می‌‌آیند و این‌گونه تاثیر منفی بر دانش‌آموزان به حداقل می‌رسد.
نرخ ابقاء تحصیلی در كلاس پنجم
نرخ ورودی به كلاس پنجم در مدارس دولتی سراسر كشور 8/98 درصد است. این میزان یرای پسران6 /98 درصد و برای دختران 99 درصد تخمین زده می‌شود. این میزان به دلیل این‌كه اتمام حداقل چهار سال تحصیلی پیش نیاز باسوادی پایدار است از اهمیت زیادی برخوردار است. هم‌چنین با درنظر گرفتن این حقیقت كه این میزان شاخص نیز “قدرت نگه‌دارنده مدرسه ”است، مشاهده می‌شود كه میزان افت تحصیلی تاكلاس پنجم پایین است. علاوه بر آن به واسطه اتخاذ سیاست آموزش اجباری تا سن 14 سالگی، از ترك تحصیل قبل از این سن جلوگیری شده است.

ضریب كار آیی
براساس داده‌‌های مدارس ابتدایی طی سال تحصیلی97ـ1996ضریب كارآیی6/66 درصدبوده است. به دلیل این‌كه داده‌‌های مورد نظر خیلی قابل اعتماد نبود‌ه‌اند ارزش این شاخص پایین است. دانش‌آموزانی كه بعد از دوره پنج ساله به مدارس خصوصی انتقال یافته‌اند در آمار ترك تحصیل آمده است. اینطور بنظر می‌رسد كه تغییر ساختار سیستم فارغ التحصیلی در كنار انتقال به آموزش اجباری هشت ساله پیوسته در سال1997 و ابتكارات معرفی شده به سیستم آموزشی با هدف بهبود پیشرفت دانش‌آموزان اثرات مثبتی بر ضریب كار آیی داشته باشد.

ارزشیابی تحصیلی
طی3 سال اول دبستان دانش آموزان بر اساس فعالیتهای كلاسی ارزشیابی شده و طی سالهای چهارم و پنجم حداكثر دو آزمون كتبی برای ارزشیابی برگزار می شود.
درمرحلة دوم آموزش ابتدایی(پایه های ششم تا هشتم ) حداقل دو آزمون كتبی و یك آزمون شفاهی برای هر درس برگزار می شود . به دانش آموزی كه این مقطع را با موفقیت به پایان برساند گواهینامه ای اعطامی شود . آموزش از راه دور
فعالیت مدارس از راه دور ابتدائی به هم‌راه آموزش ابتدائی اجباری 8 ساله پیوسته شروع شد.
آموزش ابتدائی از راه دور به منظور فراهم نمودن موقعیت آموزش برای تكمیل آموزش ابتدائی 8 ساله برای شهروندانی كه در تركیه یا خارج زندگی می‌كنند و مدرسه ابتدائی را تمام كرد‌ه‌اند اما به مدرسه متوسطه نرفته‌اند شروع شد. دبیرستانهای از راه دور نیز به افرادی خدمت می‌‌كنند كه به دلایل متعدد نتوانسته‌اند درمؤسسات آموزش متوسطه رسمی شركت كنندو سن رسمی آموزش را رد كرد‌ه‌اند.
علاوه بر این در سال تحصیلی96- 1995 برنامه آموزش حرفه‌ای از راه دور آغازشد. هدف از این ابتكار فراهم نمودن امكان آموزش برای شهروندانی بود كه آموزش ابتدائی خود را به پایان رسانده بودند و به دلایل گوناگون نتوانسته بودند آموزش حرفه‌ای ببینند و هم‌چنین كمك به افرادی كه نتوانسته بودند برای فرا گرفتن مهارت‌‌‌ها و علوم حرفه‌ای وارد مراكز آموزش عالی شوند. در كلاس‌‌های مربوطه، كلاس‌‌های نظری در موضوعات آموزش حرفه‌ای از راه دور برگزار شد,

دانش‌آموزان از طریق امتحانات سیستم حرفه‌ای در امتحانات شركت كردند. آنان در كلاس‌‌های نظری دیگر و كلاس‌‌های عملی در موضوعات حرفه‌ای كه در دبیرستآن‌‌های حرفه‌ای در استآن‌‌های مختلف وجود داشت شركت كرده و از طریق آموزش رو در رو در شب‌‌ها و تعطیلات آخر هفته در این كلاس‌‌‌ها شركت كردند.در پایان دوره متوسطه از راه دور ,دیپلم متوسطه حرفه‌ای به دانش‌آموزانی كه كلاس‌‌های مشترك را كامل نموده و امتیازات لازم برای فارغ التحصیلی را كسب نموده اند، اعطا می گردد.
آموزش استثنایی

سیاستهای آموزشی
از جمله مهمترین سیاستهای آموزشی مراكز آموزش استثنایی می توان به موارد ذیل اشاره نمود:
1- آموزش كودكان استثنایی از سنین آغازین كودكی
2- ارائه خدمات راهنمایی و مشاوره به خانواده های برخوردار از كودك معلول
3- ارائه تمرینات منسجم جسمی و ذهنی به كودكان استثنایی
4- طراحی و اجرای برنامه های آموزش استثنایی فردی
5- ارائه آموزش اجباری پیش دبستانی به كودكان استثنایی
اصول و اهداف آموزشی
هدف از آموزش استثنایی تعلیم و تربیت كودكان 4 تا 18 ساله ای است كه به دلیل شرایط خاص جسمی ، روحی ، روانی ، اجتماعی و بهداشتی شان نمی توانند از نظام آموزش عادی بهره برند. یكی از اصول اساسی آموزش استثنایی این است كه افرادی كه نیاز به آموزش استثنایی دارند تا حد امكان از محیط اجتماعی و طبیعی شان جدا نگردند .از این رو ، اقداماتی انجام شده تا این كودكان در مدارس عادی تعلیم ببینند یا به عكس در مدارس عادی امكانات آموزش استثنایی برای چنین كودكانی فراهم آید تا این كودكان بتوانند در كنار همسالان خود از فرصتهای آموزشی و اجتماعی فراهم شده بهره گیرند.
مؤسسات آموزش استثنایی
این كلاس ها در كنار مدارس ابتدایی عادی برای دانش آموزان ناشنوا ، نابینا و عقب افتاده ذهنی ایجاد می شوند .طبق آمار بدست آمده در سال تحصیلی 92-1991، 159849 دانش آموز در 873 مدرسه ویژه با 8574 معلم تعلیم دیدند .در همین مدت 1813 دوره خاص و 813 درس آموزش خاص نیز وجود داشت . در این دوره های بالغ بر 227789 دانش آموز حضور داشتند.

این مدارس ، با هدف آموزش معلولان جسمی و روحی و نیز افراد داری استعداد بالا برای قادر ساختن آنها در تبدیل شدن به اعضای مفید جامعه و دست یافتن به یك شغل ، تأسیس شده اند .
در این مدارس كه كلاسهای روزانه و مسكن و غذا را برای دانش آموزان فراهم می كند ، تحصیل به صورت رایگان است . طبق آمار بدست آمده در سال تحصیلی 92-1991، بالغ بر 952382 دانش آموز در گروه سی تا 18 سال كه آموزش خاصی نیاز داشتند ، 17574 نفر در مدارس خاص و 5084 نفر در مدارس عادی جای گرفتند كه در اینصورت آنها توانستند با سایر كودكان ادغام شوند .
آموزش پایه

برنامه آموزش پایه شامل طیف وسیعی از فعالیت‌‌‌ها با هدف افزایش سطح و كیفیت آموزش ابتدایی، افزایش توجه عمومی به امر آموزش ابتدایی و بالا بردن سطح مدارس آموزش ابتدایی برای تبدیل شدن به مراكز یاد گیری برای سطوح مختلف جامعه می باشد.
اهداف كوتاه مدت آموزشی
از جمله مهمترین اهداف كوتاه مدت آموزش پایه می توان به موارد ذیل اشاره نمود:
1- گسترش آموزش هشت ساله ابتدایی
2- بالابردن كیفیت آموزش ابتدایی
3- كار آمد كردن سیستم آموزشی كه از مهمترین آن میتوان به فعالیت‌‌های مورد نظر ذیل اشاره نمود:
1- نصب آزمایشگا‌های كامپیوتر در تمامی مدارس ابتدایی
2- اطمینان از این‌كه تمامی آموزگاران و بازرسان آموزش ابتدایی سواد كامپیوتری دارند
(ارائه برنامه های آموزشی با كمك كامپیوتر )
3- آموزش 18000 معلم كامپیوتر
4- تأسیس ساختمان و مدارس برای 3500000 دانش‌آموز جدید در سطح كشور
5- تجدید و احیاء35000 مدرسه آموزش پایه در مناطق حومه
6- برگزاری كلاسهای آموزش‌‌های ضمن خدمت مداوم برای معلمان، بازرسان و مدیران
7- استخدام 1500 بازرس جدید
8- فراهم نمودن كتاب‌های درسی رایگان برای خانواده‌‌های نیازمند
9- تدارك امكانات آموزشی برای 30700 مدرسه حومه و مناطق فقیرنشین
10- فراهم سازی امكانات آموزش ضمن خدمت برای معلمین، بازرسین و مدیران
11- احداث كتابخانه‌‌های مركزی در مدارس ابتدایی
12- احداث كتابخانه‌‌های كلاسی در مدرسه‌‌های روستایی

13- انتشار و توزیع كتب مرجع در میان دانش آموزان
14- فراهم سازی امكانات دفتری برای كادر مدارس
15- فراهم سازی امكانات كمك آموزشی برای دانش‌آموزان
از طریق كار هماهنگ مدیر كل آموزش ابتدایی و بخش آموزش ، فرم نتیجه ارزیابی‌احتیاجات و امكانات آموزشی به 80 استان كشور فرستاده شد. این فرم‌‌‌ها در راستای نیاز‌های مدارس ابتدایی حومه و مدیریت مركزی مدارس ابتدایی تكمیل گردیده و به مدیر كل آموزش ابتدایی برگردانده می شود. هم‌چنین در برنامه فوق، جمع كردن اعانه برای دانش‌آموزان نیز برنامه‌ریزی شده است. از این رو، در این مورد مذاكرات با سازمآن‌‌های دولتی علاقه‌مند ادامه دارد.

فعالیت دیگر«بخش آموزش» در رابطه با آموزش ضمن خدمت تحت برنامه آموزش پایه می‌‌باشد. سمینار آموزش ضمن خدمت در این ناحیه برنامه‌ریزی شده تا2856 بازرسی آموزش را با كامپیوتر آشنا كند. زمان این فعالیت در مناطق مشخص به‌عهده استآن‌‌‌ها گذاشته شده و مكاتبات مربوط به برنامه‌‌‌ها و لیست مربوط به اتمام برنامه تا پایان آوریل به بخش آموزشی ضمن خدمت ارسال می گردد.
ارتقاء كیفی آموزش پایه
از جمله مهمترین فاكتورهای ارتقاء كیفی آموزش پایه می توان به موارد ذیل اشاره نمود:
-تبدیل آموزش دو نوبته به برنامه آموزش عادی
-پایان دادن به آموزش چند پایه ای (مانند كلاس‌‌های روستایی كه دانش‌آموزان چند پایه در یك كلاس با یك معلم می‌نشینند)
- گسترش برنامه ادغام مدارس روستایی و مدارس شبانه‌روزی در سراسر كشور
- رسیدن به میزان ثبت نام صد درصد در مدارس ابتدایی
- كاهش تدریجی كلاس‌‌‌هایی با 30 دانش‌آموز در هر كلاس تا پایان سال 2000
- داخل كردن فن‌آوری اطلاعاتی در برنامه های آموزشی
- طراحی و تدوین مطالب جدید دركتاب‌های درسی

- فراهم نمودن آموزش‌‌های ضمن خدمت برای كادر آموزشی
- حمایت از دانش‌آموزان خانواده‌‌های بی بضاعت از طریق تخصیص كمك مالی در جهت افزایش نرخ تحصیلی آنان به آموزش پایه 8 ساله
ارزیابی‌تحصیلی
تجزیه و تحلیل بازده تحصیلی برنامه آموزش پایه ,ابزاری اساسی در بررسی اجرای برنامه و پیشرفت كیفی آن خواهد بود.در این راستاMEB به انجام تحقیقی از 70000 دانش‌آموز 500 مدرسه ابتدایی مبادرت نموده است. هدف از این كار بررسی سطح پیشرفت تحصیلی دانش آموزان در4 زمینه تركی , علوم طبیعی، ریاضیات و علوم اجتماعی بوده است. گفتنی است كه تحقیق فوق از سال 1999 بریادگیری كامپیوتر و زبان خارجی نیز مشتمل می گردد.
بخش ارزیابی پیشرفت و تحقیقات آموزشی(EARGED)

از جمله مهمترین وظایف بخش ارزیابی پیشرفت و تحقیقات آموزشی می توان به موارد ذیل اشاره نمود:
1. طراحی سوالات امتحانی بوسیله بخش ارزیابی ‌و هماهنگ با تجزیه و تحلیل دقیق مطالب درسی
هر سوال در مرحله آماده سازی حتی در كوچك‌ترین جزئیات مورد مباحثه قرار می گیرد. پیشرفت دانش‌آموز كه بوسیله سوال سنجیده می‌‌شود به وضوح توصیف و مشخص شده است. سوالات نه تنها شامل سوالات چهار جوابی شده ‌بلكه سوالت تشریحی را نیز شامل می‌‌شود,كه دانش‌آموز برای جواب دادن به آن‌‌‌ها مجبور به نوشتن می‌‌شود. بنابراین سعی بر این بوده كه تمامی اطلاعات مربوط به‌پیشرفت تحصیلی دانش‌آموز مشخص شود.
2. آزمون سوالات بر روی گروهی انتخابی‌از دانش‌آموزان
تجزیه و تحلیل آماری در مورد هر سوال در این مرحله با دقیقترین جزئیات انجام و سوالاتی كه به نظر مشكل می‌‌رسند در امتحان اصلی قید نمی گردد. در نتیجه با معین شدن مشخصات فنی سوالات ,كیفیت سوالات افزایش می یابد.
دو خصوصیت فنی كه در امتحانات بین المللی مطرح می‌‌شود بوسیله این امتحانات تا حد امكان ارضا شده است كه از آن جمله می توان به دو خصوصیت ذیل اشاره نمود:
الف) نمره امتحان بیان كننده پیشرفت دانش‌آموز با حداقل خطا باشد
ب) آیا نمره امتحان در واقع انعكاس جنبه‌‌های گیرایی مورد نظر در امتحان هست یا نه.
3. بررسی پیشرفت دانش‌آموز به‌عنوان موضوعی چند بعدی نه یك بعدی و تهیه سوالات امتحانی بر این مبنا
به‌عنوان مثال در درس علوم طبیعی , دركنار سوالاتی كه دانش‌آموز می‌‌تواند با استفاده از حافظه خود به آن‌‌‌ها جواب دهد ,گروه‌‌های دیگری از سوالات نیز مطرح می‌‌شود تا مشخص شود كه آیا دانش‌آموز قادر است معنای یك نمودار را بدرستی در یابد یا متغیر‌های كنترل را در یك آزمایش تشخیص دهد.به همین صورت در امتحان درس تركی ,مهارت‌‌های عقلی دانش‌آموز مانند درك یك متن یا فهمیدن یك موضوع یك متن در كنار دانش‌وی از دستور زبان و معنی لغت سنجیده می

شود.در پایان, گروه‌‌های متفاوت سوالات به‌طور جداگانه در هر گروه مورد بررسی قرار می‌‌گیرد و به این‌گونه نقاط قوت و ضعف دانش‌آموز در مهارت‌‌های ذهنی متفاوت كشف می‌‌شود. در كنار امتحانات بخش ارزیابی، هم‌چنین یك بررسی به وسیله فرم سوالات انجام می‌‌دهد تا اطلاعات مشخص را در مورد ساختار خانوادگی دانش‌آموز , نگرش آن‌‌ها, عادات مطاله در آنان نحوه درس خواندنشان را به دست آورد. این اطلاعات با نمره امتحان مورد استفاده قرار می‌‌گیرد و به این‌گونه عوامل تاثیرگذار بر سطح فراگیری تحصیلی دانش‌آموز مشخص می‌‌شود.
4. برگزاری امتحانات در شرایطی كاملا استاندارد

اطلاعات جمع آوری شده از طریق بررسی و سوال از دانش‌آموزان طرحی كلی از ساختار خانوادگی دانش‌آموزان را بدست می‌‌دهد ,فعالیت‌‌های درون كلاسی آن‌‌‌ها مشخص ‌‌شده وافكار و عقاید شان در مورد درس‌‌های علوم طبیعی فهمیده می‌‌شود. چنین اطلاعاتی هیچ‌گاه با چنین جامعیتی در مورد هیچ برنامه امتحانی دیگر جمع آوری نشده است.
آمار تحصیلی
نرخ افت تحصیلی
این شاخص براساس داده‌‌های مدارس دولتی برای سال تحصیلی 97 ـ 1996 محاسبه شده است. هنگامیكه ارزش شاخص بررسی شد مشاهده شد كه میزان متوسط تكرار یك كلاس از كلاس اول تا پنجم در سراسر كشور 7/5 درصد است. این میزان برای مذكر ومؤنث فرقی نمی‌كند. میزان تكرار كلاس برای كلاس هشتم 7/2 درصد در كل (برای دختر و پسر)1/2 درصد برای دختران و 1/3 برای پسران است.

نسبت دانش‌آموزان به معلمین
تعداد دانش‌آموزان به معلمین در سال تحصیلی 99 ـ 1998 بطور متوسط1 معلم برای 30 دانش‌آموز در تمام كشور محاسبه شده است. گفتنی است كه این تعداد در بخش خصوصی بر1 معلم برای 17 دانش آموز بالغ می گردد.مطالعاتی برای پایین آوردن این مقدار در بخش دولتی و حصول اطمینان از پخش عادلانه معلمین در دست انجام است.

این تلاش‌‌‌ها شامل برنامه‌‌هایی برای استخدام 150000 معلم، بازرس و كادر اداری مدرسه توسط وزارت آموزش ملی به‌عنوان بخشی از برنامه آموزش ملی، در جهت افزایش میزان ثبت نامی آموزش پایه می‌شود. در این راستا، MEB و دانشگاه‌‌‌ها به منظور بالابردن كیفیت آموزشی معلمین با یكدیگر هم‌كاری می‌كنند.گروه آموزشی به منظور جوابگویی به نیاز به معلمین جدید در برنامه آموزش پایه دوباره سازماندهی شده است. ابتكاراتی شامل معرفی اموزش نوین انگلیسی توسط هیئت آموزش عالی، آموزش پیش دبستانی و درجه بندی آموزگاران در حالیكه معلمین اضافی آموزش

متوسطه به مقطع ابتدایی انتقال یافته‌اند صورت گرفته است. انتظار می‌رود كه این ابتكارات حدود 30000 معلم اضافی در 1998 و 50000 در 1999 و 70000 در سال 2000 را به هم‌راه داشته باشد در این بین 17000 اموزگار داوطلب برای آموزش ابتدایی هر ساله از برنامه‌‌های تربیت معلم فارغ التحصیل خواهند شد.
MEB هم‌چنین تدبیراتی اتخاذ كرده كه این امكان را برای آموزگاران بازنشسته فراهم می‌كند تا بطور داوطلبانه به خدمت باز گردند.
MEB همزمان در جریان ایجاد تغییراتی چند در سیاست‌‌های كادری خود است تا از توزیع منطقی آموزگاران اطمینان حاصل كند. انگیزه‌‌هایی نیز برای جذب معلمین جهت تدریس در مناطق فقیر و حومه فراهم شده است. در این راستا، قانون پرداخت اضافه حقوق متناسب با افزایش “بدی آب و هوا ”بین60 تا 150 درصد بوسیله دولت تصویب شده است.

آموزش معلمان
ساختار آموزشی
در تركیه كالجهای تربیت معلم، به سه دسته تقسیم می‌شوند؛ برخی مؤسسات تربیت معلم، طی یك دوره 2 ساله معلمین را جهت تدریس در مدارس ابتدائی تعلیم می‌دهند. مؤسسات تربیت معلم سه ساله آموزگاران را برای مدارس متوسطه آموزش می‌دهند و مؤسسات تربیت معلم چهار ساله كار تربیت معلمین برای تدریس در لیسه‌ها را به عهده دارند. دانشجویان كالجهای تربیت معلم، در سطوح بالاتر دروس تخصصی در مراكز دانشگاهی مقتضی و واحدهای روش تدریس را در مراكز تربیت معلم عالی می‌گذرانند.
برنامه های آموزشی
معلمان مدارس ابتدایی، راهنمایی و دبیرستان ملزم به گذراندن یك دورة تحصیلی چهار ساله در دانشگاه و اخذ مدرك لیسانس می باشند .این برنامه شامل واحد هایی در رشته های تخصصی دانشجویان ، آموزش روشهای تدریس و مدرك تدریس می باشد .معلمان دبیرستانهای فنی و حرفه ای یك برنامه آموزش فنی را در یك مركز دانشگاهی آموزش فنی می گذرانند و بعد از پایان دورة مدرك لیسانس دریافت می دارند . تا اوایل دهة 1990 این مدرك با نام « مدرك فنی آموزش عالی » شناخته می شد .
به طور كلی می توان گفت كه كلیه معلمان( ابتدایی و بالاتر) باید تحصیلات دانشگاهی داشته باشند. كسانی كه متقاضی تدریس در مدارس هستند باید دوره های آموزش اولیه، آموزش تداركاتی و برنامه های تدریس عملی را بگذرانند ، كه طول این دوره ها از سه تا ده ماه متغیر است . در دورة تدریس عملی ، افراد زیر نظر یك معلم ارشد تدریس می كنند .
ارتقاء تحصیلی
دوره های تربیت معلم 2 و سه ساله بوده و برای ارتقاء شغلی لازم است معلمان آموزشهای از راه دور با همكاری دانشگاهها را بگذرانند . معلمها می توانند از طریق مدارس عالی تربیت معلم مدارك تكمیلی را دریافت كنند .
مدت زمان تدریس به تفكیك مقاطع مختلف تحصیلی
مقطع ابتدایی : 5 سال اول = 30 ساعت در هفته
مقطع مقدماتی متوسطه سال 8-6 = 24 ساعت در هفته
مقطع تكمیلی متوسطه : 15 ساعت در هفته

آموزش معلمین ابتدایی
برخورداری معلمین مدارس ابتدایی از یكی از2 شرایط ذیل در نظام آموزش ملی كشور تركیه الزامی است:
الف) برخورداری ازصلاحیت‌‌های آموزشی مورد نیاز
ب) برخورداری ازصلاحیت تدریس مطابق با استاندارد‌های ملی
از نظر این حقیقت كه معلمین آموزش ابتدایی حداقل برنامه دوره چهار ساله را تكمیل نمود‌ه‌اند و صلاحیت‌‌های آموزش را از طریق آموزش‌‌های ضمن خدمت همان‌طور كه مورد نیاز استاندارد‌های ملی است گذراند‌ه‌اند تمامی معلمین در شاخص‌های نهم و دهم آورده شد‌ه‌اند بنابراین این شاخص‌‌ها را می‌توان صددرصد اعلام كرد. در سال‌‌های گذشته بسیاری از معلمین كه فارغ التحصیل برنامه‌‌های كمك معلم بودند برنامه‌‌های جبرانی را برای بالابردن صلاحیت‌‌های آكادمیك خود تا مرحله معلمی گذراند‌ه اند.

در صورتیكه تمامی معلمان هم این برنامه‌‌های جبرانی را نگذرانده باشند، نسبت آنان به كل از آنجا كه بسیار كم بود در نظر گرفته نمی‌شود و این معلمین همگی حداقل ده سال تجربه معلمی دارند.
صلاحیت‌‌های معلمین آموزش ابتدایی برطبق استاندارد‌های ISCED از این قرار است:
صلاحیت‌‌های آكادمیك معلمین آموزش ابتدایی
صلاحیت های مكسوبه سطح آموزش طول آموزش ساختار آموزشی مقطع آموزشی
مدرك آموزگاری آموزش ابتدایی عضو آموزش 4سال موضوعات كلی عمومی مطالعات حرفه‌ای، تجربه آموزگاری آموزش‌ابتدایی(سن 6 تا 10)
مدرك آموزگاری آموزش ابتدایی (مدرك آموزگاری درس خاص) عضو آموزش 4 سال موضوعات كلی عمومی مطالعات حرفه‌ای، تجربه آموزگاری آموزش‌ابتدایی(سن 6 تا 10)
در برنامه آموزش پایه، ارائه آموزش كامپیوتر به آموزگاران از جمله فعالیت‌‌هاییست كه برای گسترش افق آموزش پایه در نظر گرفته شده است. تعداد آموزش دهندگان به معلمین بیش از 1500 نفر بوده و تعداد معلمین كه از طریق كلاس‌‌های آموزش كامپیوتر كه بوسیله این آموزش دهندگان در استآن‌‌های مختلف آموزش دید‌ه‌اند از مرز 100000 نفر گذشته است. با استفاده از تجربیات آموزشی معلمین و دانش‌آموزان به كمك فن‌آوری‌های كامپیوتر، برنامه‌‌هایی برای آموزش‌‌های ضمن خدمت در آشنایی با كامپیوتر طراحی گردیده است. این برنامه‌‌‌ها معلمین سراسر كشور را تا سال 2000 پوشش می‌دهد.

اولویت استفاده از آزمایشگاههای فعلی كامپیوتر با معلمین آموزش ابتدایی و معلمینی است كه به ارائه خدمت در تمامی استآن‌‌‌ها مبادرت می نمایند.
در راستای كار برنامه‌ریزی شده، اداره كنندگان و معلمینی كه در دو دبستان ابتدایی منتخب هر منطقه و استان خدمت می‌كنند تا پایان سال 1998 آموزش كامپیوتر خواهند دید. چون این مسئله دارای اولویت است تمامی معلمین، بازرسان و كادر اداری كه در تمامی سطوح آموزشی در سراسر كشور خدمت می‌كنند تا پایان سال 2000 در كار با كامپیوتر تبحر خواهند یافت.

آموزش معلمین مدارس متوسطه
معلمین مدارس متوسطه نیز در دانشگاه‌‌‌ها آموزش دیده و به احراز مدرك كارشناسی نائل می آیند.
آموزش اساتید دانشگاهی
بر طبق قانون آموزش عالی مؤسسات أموزش عالی مسئول آموزش هیئت علمی خود چه در كشور وچه در خارج از كشور هستند. قواعدگوناگونی برای ارتقاء اعضاء هیئت علمی وجود دارد.
آموزش ضمن خدمت
اهداف آموزشی
هدف این دوره، برنامه ریزی و مدیریت برای اهداف آموزشی و اجرای مناسب برنامه های آموزش معلمان می باشد. وزارت آموزش و پرورش معلمها را برای شركت در این دوره ها انتخاب می كند . این افراد از بین افرادی كه ثبت نام كرده اند انتخاب می شوند . طول هر دوره از 3 تا 90 روز متغیر است.
ارزیابی‌پیشرفت تحصیلی
آموزش‌‌های ضمن خدمت میبایست بوسیله بازرسان در سطح استانی براساس مقیاس‌‌های طرح شده بوسیلهMEB اداره شود.آموزش‌‌‌ها باید شامل روش‌‌های آموزشی،ارزیابی‌تحصیلی،شركت جمعی،اداره كلاس و مطالب تكمیل شده از طریق برنامه‌‌های راهنمای آموزشی در مراكز آموزشی باشد.
شركت اولیا در فعالیت‌‌های مدرسه نیز باید در این برنامه‌‌‌ها مورد استفاده قرار گیرد. این آموزش دو هفته ای با حضور بازرس‌‌‌ها در مدارس مناطق روستایی و برگزاریسمینار‌های ماهیانه تكمیل می گردد.
هدف آموزش كادر اداره كننده درمدیریت استانی آموزش ملی و كادر اداری مدرسه، بهبود قابلیت‌‌های تصمیم گیری، شركت اولیا و جامعه در كار‌های مدرسه، بهبود سطح حرفه‌ای معلمین و بالا بردن قابلیت‌‌های اداره كردن مدرسه است.درحال حاضر M E Bیك سری كلاس‌‌های آموزش ضمن خدمت برای كادر اداری مدارس در خصوص آموزش برنامه ریزی، ارتباطات، آموزش مدیریت و استفاده از فن‌آوری در مدرسه را برقرار كرده است. این برنامه هم‌چنین به دلیل كمبود معلمین مشاور كه در حال حاضر فقط در یك درصد از مدارس شهری خدمت می‌كنند مسئله را مورد توجه قرار می‌دهد. این كار بوسیله افزایش آگاهی تمامی كادر وخصوصا كادر مدارس كه معلمین مشاور در آن خدمت نمی‌‌كنند صورت می‌‌گیرد.
نظام آموزشی دوره جمهوری تا حال حاضر

به موجب نخستین قانون اساسی جمهوری تركیه در سال 1924 م كلیه مراكز و موسسات آموزشی تحت كنترل و نظارت متمركز وزارت آموزش قرار گرفته، و آموزش مقدماتی نیز برای همگان بطور رسمی اجباری و رایگان اعلام شد. مدارس مذهبی نیز تعطیل و جایگزین شده و از حیطه مدیریت مذهبی خارج گردیدند. قوانین بعدی، امكان تأسیس مدارس تخصصی از سوی برخی وزارتخانه‏ها را میسر نمود.
مدارس خصوصی نیز، به تعداد محدود، و تحت نظارت كامل وزارت آموزش دائر گردیدند. در همان سال، سازماندهی مراحل آموزشی تغییر یافت و سیستم 5 ـ3 ـ3 مقرر شد. دوره مدرسه ابتدایی از6 سال به 5 سال تقلیل یافته و «لیسه» فرانسه بطور رسمی بصورت مدلی بر آموزش متوسطه در نظر گرفته شد كه به دو دوره سه ساله تقسیم می‏شد. تصفیه زبان تركی نیز با قاطعیت بیشتری دنبال گردیدند.
از دیگر اقدامات این دوره موارد ذیل را می توان برشمرد:
1- در دبیرستانها به تدریس زبان انگلیسی اهمیت داده شد.
2- كلیه مدارس از دبستان تا دانشگاه مختلط گردید، بااینحال دبیرستانهای دخترانه و پسرانه جداگانه هم وجود داشت.در دانشگاهها استادان خارجی بیشتری استخدام شدند.
3- در سراسر تركیه كلاسهای اكابر شبانه و عصرانه جهت آموزش حروف جدید تركی، حرف صنعتی و زبانهای خارجی دائر گردید.
4- جهت ایجاد ارتباط لازم میان اولیاء و دانش آموزان با مدارس، اتحادیه‏هایی تشكیل شد.
5- در سال 1931م حزب جمهوریخواه خلق، تنها در شهرها مراكزی را به نام «خانه مردم» جهت آموزش اصول كمالیسم تأسیس نمود. فعالیت این خانه ها در زمینه های زبان و ادبیات، هنرهای زیبا، هنرهای نمایشی، ورزش، تعاون اجتماعی، تشكیل كلاسها و دوره‏های آموزشی، كتابخانه و انتشارات بود. هر كس اعم از اعضاء حزب با غیر از اعضاء می توانست از تسهیلات این خانه‏ها بهره‏مند گردد. بعدها مراكز نیز با عنوان «اتاقهای مردم» در شهرها و روستاهای كوچكتر سازماندهی شد.

در سال 1950م ، 478 خانه مردم و حدود 4325 اتاق مردم در سراسر تركیه وجودداشت كه به عنوان مراكز اجتماعی، بطور عمده در زمینه توسعه فرهنگی، آموزشی و تفریحی فعالیت می‏كردند.

ساختارآموزشی
به موجب قانون اصول آموزش ملی شماره1739، سیستم آموزش ملی تركیه شامل دو قسمت اساسی به نام آموزش رسمی و آموزش غیر رسمی است.
آموزش رسمی
آموزش رسمی به معنای سیستم مدرسه ای است. سیستم مدرسه ای آموزش ملی تركیه شامل چهار سطح ذیل است:
1ـ آموزش پیش دبستانی
2ـ آموزش ابتدایی
3ـ آموزش متوسطه
4ـ آموزش عالی
آموزش غیر رسمی
آموزش غیر رسمی،سیستم آموزش و پرورشی را پوشش می‌‌دهد كه موقعیت‌‌های شغلی برای شهروندانی فراهم می‌‌كند كه هیچ‌گاه آموزش رسمی نداشته‌اند یا دریكی ازسطوح ازآموزش رسمی هستند یا آموزش رسمی را ر‌‌ها كرد‌ه اند.
به طور كلی می توان ساختار نظام آموزشی كشور تركیه را در قالب ذیل خلاصه نمود:
آموزش پایه
طول برنامه به سال : 8 سال
سطح سن از : 6 تا 14 سال
آموزش متوسطه
طول برنامه به سال : 4 سال
سطح سن از : 14 تا 18 سال
متوسطه عمومی
طول برنامه به سال : 3سال
سطح سن از : 14 تا 17سال
متوسطه فنی

طول برنامه به سال : 4 سال
سطح سن از : 14 تا 18سال
متوسطه حرفه‌ای
طول برنامه به سال : 3 سال
سطح سن از : 14 تا 17 سال
وضعیت فعلی آموزش طی سال تحصیلی 2000 – 1999

سطوح آموزشی تعداد مدارس تعداد دانش آموزان تعداد معلمان
پیش دبستانی 9882 251596 15696
ابتدایی 43324 10053127 324924
متوسطه 6168 2444407 143469
متوسطه عمومی 2663 1506379 70249
متوسطه فنی و حرفه ای 3505 938028 73220
كلیه آموزشهای رسمی 59374 12749130 484089
آموزش غیر رسمی 6531 2978799 48506
جمع كل 65905 15727929 532595
نهادهای آموزشی
در مقطع پیش دبستانی 9 هزار مربی و معلم در 5 هزار باب مركز پیش دبستانی به تربیت 150 هزار دانش آموز مشغول هستند. اما در مقاطع دبستان تا پایان دبیرستان تا سال 1997میلادی یعنی پیش از تغییر نظام آموزشی تركیه از سیستم آموزشی 11 ساله (3+3+5= دبیرستان + راهنمایی+ دبستان) به سیستم (3+8= دبیرستان + ابتدایی) وضعیت بدینصورت بوده است كه 7 میلیون دانش آموز ابتدائی در بیش از 50 هزار دبستان، 3 میلیون دانش آموز راهنمایی در 9 هزار مدرسه و 2 میلیون دانش آموز متوسطه در 5 هزار دبیرستان به تحصیل مشغول بوده‏اند.
همچنین در یكهزار باب مدرسه فنی و حرفه‏ای دورة راهنمایی حدود 500 هزار دانش آموز و در بیش از 2500 باب، مدرسه فنی و حرفه‏ای دورة متوسطه حدود یك میلیون دانش آموز به تحصیل اشتغال داشته‏اند. لازم به ذكر است بنا بر آمار مندرج در مطبوعات تركیه هر ساله 5/1 میلیون نفر به جمع دانش آموزان این كشور افزوده می‏شود، بطوریكه باید برای این عده 12250 باب مدرسه جدید آماده شود، از اینرو به علت افزایش جمعیت و نبودن مدرسه، مسئولان ناچار شده‏اند در 10333 مدرسه سیستم آموزش دو نوبتی را به اجرا درآورند.
نهادهای آموزش مذهبی

آموزش مذهبی در تركیه در سه رده دانشكده الهیات، مدارس قرآنی و مدارس مربوط به آموزش طلاب و وعاظ (مدارس امام خطیب) ارائه می گردد.
همه این مدارس از دهه 50 به بعد گسترش یافته‏اند. در حال حاضر مجموعة گروههای الهیات در 18 دانشگاه تركیه ایجاد شده است. در مجموع 4925 مدرسه قرآنی وجود دارد كه دارای 5295 مدرس، 176892 طلبه و 52028 دانش آموز در كلاسهای شبانه هستند. شمار كودكانی كه در دوره‏های تابستانی این مدارس درس می خوانند به 443،326،1 نفر می‏رسد. حقوق و مزایای مدرسین با دولت و تأمین سایر هزینه ها با خودمدارس است. مدارس امام خطیب نیز تا پیش از

اجباری شدن 8 سال آموزش ابتدائی شامل بیش از 500 باب مدرسه آموزش دینی دوره راهنمایی با 300 هزار دانش‌آموز و بیش از 400 مدرسه آموزش دینی دوره متوسطه با 200 هزار دانش‌آموز بوده‌اند. لازم به توضیح است در این مدارس علاوه بر دروس مدارس عمومی، دروس عربی، قرآن، مسائل و احكام مذهبی تدریس می گردد.