مقاله در مورد نورپردازی در فضای شهری

بخشی از مقاله

نورپردازی در فضای شهری

این مقاله دارای تصویر است و در سایت قابل نمایش نیست
طرح مسئله
- تاثیر نور پردازی بر افراد از لحاظ فیزیکولوژیکی و روانشناسی
- نور روشي به منظور تامین امنیت و آسودگی بهتر در محیط می باشد
اهداف طرح
نورپردازی فضاهای مختلف ، نیاز به شناخت روشها و فنون مختلف نورپردازی و استفاده صحیح از ویژگی های نور و ارتباط با محیط پیرامونش را دارد.

دستیابی به روشهای جدید نورپردازی در محیط های شهری
- شاخص نمودن فضا و نشانه های شهری
- ارتقا کیفیت محیط های شهری
- تمایل به حضور در فضا
- ایجاد امنیت در فضا

تاثیرنور بر فضای شهری
معماري بازي استادانه ، صحيح و با شكوهي از احجام تركيب شده زير نور مي باشد. چشمان ما تربيت شده اند كه فرم ها را زير نور ببينند، سايه و روشن ، اين فرم‌هارا اشكار مي سازند .
)لوكوربوزيه(
ازدید همگان نور"جزء اساسی و ضروری“ در ساختمان است ، که کاربرد آن روشن کردن فضا به منظور قابل رویت ساختن آن می باشد. در هنر ساختمان سازی یا به عبارتی معماری نور یکی از اجزایی است که کنار عناصر و مفاهیم دیگر از قبیل ساختار" نظم فضایی "مصالح" رنگ و .... مطرح می شود و در طراحی به عنوان یک عنصر مجزا باید نقش خود را ایفاکند.

همانطور که گفته شد اولین وظیفه نور روشن کردن فضا وفرم¬های ساختمانی است، با این¬حال نور، چه طبیعی و چه مصنوعی، علاوه بر کارکرد اصلی خویش، می تواند نبوغ معمارانه را برجسته تر نماید، اشتباهات را بپوشاند و پنهان کند، توجه بیننده را جلب نماید و یا اینکه باعث شود مکانی مقدس یا امن به نظر برسد.
در بعد معماری ساختمان های عمومی ، بحث نورپردازی بصورت علمی مطرح می شود و برای هر ساختمان نوعی از نورپردازی را می طلبد

اجسام از خود هیچ نوری را ندارند و این وظیفه ی طراح و نورپرداز است که با تابش نورهایی با طیف های خاص و رنگ های متفاوت ماهیت هر نوع جسم رانمایان کند. استفاده از نورهای مات و مستقیم و غیر مستقیم همچنین به کاربردن وسایل نورپردازی نوین که درخارج از ساختمان برروی نما منعکس می شوند نیز در شب می تواند جلوه ای خاص به محيط ببخشد.

نور وطبیعت
نور طبیعی که حامل انرژی حیات بخش درونی است به عنوان یکی از منابع وجود حیات بر روی زمین محسوب می گردد. علاوه بر آن نور می تواند با رنگ ها و جلوه های متفاوت خود باعث تغییر چهره یک مکان شود زیرا نور در هر یک از فصول سال " در آب و هواهای متفاوت و یا در هر زمانی از طول روز دارای چهره ای مخصوص به خود می باشد .
ضمناهرمکانی دارای نور خاصی است که تنها به آنجا تعلق دارد برای مثال در صحرای یک منطقه استوایی تابش به قدری شدیدوسایه ها آنقدرکوتاه است که اشیا به چشم بیننده مرتعش ودرحال ذوب شدن به نظرمی آیند.
به همین ترتیب نور موجود در مناطق کوهستانی " جنگلی و یا سواحلی نیز دارای ویژگی های مکانی مخصوص به خود و متمایز از سایر مناطق است . زمانی که نور را به داخل فضای ساخته شده هدایت می کنیم در اصل نوعی ارتباط بین ساختمان و محیط خارج از آن ایجاد کرده ایم . بدین وسیله می توان جلوه های متفاوتی از فضای داخلی را که هر یک دارای ماهیت خاص خود از لحاظ ادراک فضایی می باشند " ایجاد کرد .

نور و بشر
از دوران ما قبل تاریخ همواره اجسام نورانی که تجسمی از یک شی ء زنده را در ذهن بیدار می کردند توسط بشر مورد ستایش و احترام قرار گرفته و مشتاقانه برایشان جشن می گرفتند " آنها را عبادت کرده و می پرستیدند.

این توجه بیش از اندازه به عنصر نور در اغلب فرهنگ های اولیه بشری و در جوامعی با آداب و رسوم و عقاید مذهبی متفاوت همچنان در طول زمان مشاهده می شود . برخی از جوامع نور خورشید را در تشریفات مذهبی شان به کار می برند و برخی دیگر درخشش اجسام نورانی را به عنوان عامل ایجاد فعل و انفعالاتی رمز آلود جهت دست یابی به حیطه هایی ماورای دنیای زمینی تلقی می کردند.

حتی امروزه در بسیاری از مدارس شرقی که به تدریس یوگا اشتغال دارند برای ایجاد تمرکز ذهنی از اجسام نورانی مانند لامپ " خورشید "ماه " بلور و نور آتش استفاده می کنند .
در اغلب ادیان " نور نماد عقل الهی و منشا تمامی پاکی ها و نیکی هاست و خارج شدن انسان از تاریکی جهل و تابیده شدن نور معرفت در وجودش همواره یک هدف نهایی می باشد . در اثر تابیده شدن نور الهی به درون کالبد مادی " یعنی جایگاه نفس آدمی است که انسان به رشد و تکام

ل معنوی می رسد در نتیجه برای نمایش این تمثیل " در معماری اغلب بناهای مذهبی " نور به عنوان عنصری بارز و مستقل از سایر عناصر و مفاهیم به کار رفته در ساختمان به کار گرفته می شود به گونه ای که شعاع های آن به طور واضح در داخل کالبد مادی و تاریک حجم قابل مشاهده است . فضاهای عمیق و تاریک کلیساهای قرون وسطی و یا مساجد اسلامی که با عنصر نور مزین

شده اند به خوبی قادر به انتقال یک حس روحانی و معنوی می باشند . انسان در چنین فضاهایی که با نوری ضعیف روشن می شوند با مشاهده سایه های مبهم از اشیا و احجام " در ذهن خود به کامل کردن تصاویر پرداخته و با این عمل به نوعی خلسه فرو می رود که نتیجه آن یک حس نزدیکی به منبع وجود و هستی در درونش بیدار می شود .

روشهای نوین نورپردازی
- لامپ¬های metal halide
- استفاده از نورافکن های دیجیتال
- استفاده ازLEDها،به عنوان یکی از جدیدترین فناوری¬های نورپردازی
لامپهای متال هالید(metal halide)

لامپهای متال هالید با رنگ نور جذاب ، بازدهی نور بالا و طول عمر زیاد بهترین انتخاب در نورپردازی سالنهای ورزشی ، استادیومها، مراکز خرید و ... می باشند.
قابلیت¬ تغییر رنگ سریع را دارند ,از این لامپ¬ها برای نورپردازی ساختمان Met Life در نیویورک استفاده شده است : «به همراه این لامپ ها بایستی یک چرخ رنگی یا یک عنصر فیزیکی که به دور لامپ حرکت می کند وجود داشته باشد.

موزه زیر آب اسکندریه
استفاده از نورافکن های دیجیتال در یک فضای شهری روش جدیدی برای شاخص نمودن و جلب توجه استفاده کنندگان از آن فضا می باشد.
این موزه که از بزرگترین و مهمترین بناهای خدماتی زیر آبی می باشد، توسط نورافکن های دیجیتالی زیر آبی نورپردازی شده است.

این موزه در ساحل، نزدیک کتابخانه ی جدید اسکندریه ساخته شده، جایی که به علت زلزله هایی که در آن ناحیه به وقوع پیوسته، فرورفتگی ای مابین ساحل و خط باریکی از خشکی شکل گرفته است. در مصر باستان و درست زیر این فرورفتگی، کاخ یکی از فراعنه ی مصر قرار داشته که بر اثر همین زلزله ها ، همراه خشکی به زیر آب رفته است و این موزه برای نمایش آثار به جا مانده بنا شده است. این آثار شامل تعداد زیادی از سنگ تراشه ها، مجسمه هاو کشتی های شکسته ی یونانی و رومی است که در این محل غرق شده اند. همچنین بقایای یک فانوس دریایی که احتمال میرود همان فانوس اسکندریه باشد ( یکی از عجایب هفت گاهنه ی جهان ) نیز در این محل پیدا شده است.
این یافته ها به علت احتمال آسیب دیدن، قابل جابجایی از آن محل نبودند، به همین علت بهترین راه برای حفظ و نمایش آنها ایجاد موزه ای در زیر آب ها بود. این موزه از ۴ المان بزرگ که از بادبان قایق های قدیمی مصری که روی رود نیل وجود داشته اند الهام گرفته شده است. در داخل موزه هم، به وسیله ی تونل های شفافی از جنس فایبرگلاس، این توانایی به تماشاگران داده شده تا آثار را به راحتی در زیر آب مشاهده کنند. عمقی که این تونل ها در آن قرار دارند، چیزی حدود ۵ تا ۶ متر است که در این عمق فشار زیادی به دیواره ها وارد نمی شود. این پروژه قرار است طی ۳ سال ( تا سال 2010 ) تکميل شود.

LEDها، یکی از جدیدترین فناوری¬های نورپردازی
LEDها (مخفف Light Emitting Diodes ، به معنی دیودهای نورافشان) ، وسیله های نیمه رسانایی هستند که با استفاده از Solid-state electronics نور تولید می کنند
امروزه diodeهای نور افشان دیگر یک ابزار پر هزینه برای طراحان نمی باشد بلکه به سرعت تبدیل به لامپهای آینده خواهند شد.

Adam Dawason نگاهی به فواید و استفاده LED یاDiodeنورافشان می اندازد.
با اقدام استرالیا به ممنوع نمودن استفاده از لامپ برق معمولی تا سال 2010 وهمینطور اتحادیه اروپا وکالیفرنیا با پیروی از این عمل,دنیای نورپردازی به سرعت توجه خود را به فواید زیاد LEDیاDiodeنورافشان معطوف می کند.با شروع استفاده تزLED برای امکانات کارآمد,دیگر تنها برای اهداف طراحی ویا تصویری بکار برده نمی شود

بیشترین استفاده از LEDیا دیودهای نور افشان را در طراحی یک فضا میتوان دید، کوچکی و این واقعیت که آنها میتوانند تا 16 میلیون رنگ را تولید کنند طراحان را به استفاده بیشتر و بیشتر از LED ترغیب می نماید.
LEDها یا دیودهای نور افشان تاثیر شگرفی بر نور پردازی نمای ساختمان و معماری آن می گذارند. آنها میتوانند بصورت مخفی در فضا مستقر شوند و برای بوجود آوردن جلوه های ظریفی مثل نورپردازی مجسمه ها بکاربرده شوند. یا اینکه در مقیاس وسیعترمانند قاب های دیوار ، پنجره های نوری و یا نورهای نشانگر بکار برده شوند. بخاطرولتاژ کم LED ها سیم کشی کوچک تری موردنیاز است و می توان به آسانی آنها را مخفی نمود.

LEDها کوچک¬تر و روشن¬تر شده¬اند، برق کمتری مصرف می¬کنند، می¬توانند توسط کامپیوتر کنترل شوند، و تمام رنگ¬های رنگین¬کمان را به نمایش بگذارند
متداول¬ترین کاربرد LEDها، تغییر رنگ زمینه صحنه¬ها و همچنین استفاده به عنوان عناصر و جزئیات تزئینی در محیط¬های¬ بزرگ و وسیع است.
یکی دیگر از قابلیت¬های LEDها که معماران را به استفاده از آنها ترغیب می¬کند، این است که LEDها می-توانند در نماهای مدرنیستی مرکب از شیشه و فلز جاسازی شوند و این امکان را بوجود بیاورند که طرح نورپردازی ساختمان در هر شب تغییر کند. با اینکه هزینه¬های اولیه LEDها بیشتر است، اما به گفته Nolan، معماران به این نتیجه رسیده¬اند که LEDها در درازمدت، به لحاظ اقتصادی باصرفه¬تر هستند

عمر بی¬نهایت طولانی LEDها، آنها را به یک گزینه کاملاً بی¬عیب ¬و ¬نقص، جهت نورپردازی در محل¬هایی که تعمیر و نگهداری لوازم و تأسیسات در آنها دشوار است، تبدیل می¬کند.

ساختار LED

ساختمان Paco Rabannesque در سئول
نمای این ساختمان از 4330 دیسک شیشه¬ای تشکیل شده است که با همین تعداد LED پوشش داده شده و پنهان گشته است. هر دیسک همچون یک پیکسل بسیار بزرگ عمل می¬کند و در نتیجه ساختمان به یک صفحه نمایش بزرگ تبدیل شده است.

هتل جدید Semiramis در آتن یونان

با اینکه شدت کلی نور خروجی از منابع LED موجود پایین است، اما LEDهای بسیار روشنی نیز، برای استفاده در فضاهای کوچک از قبیل جعبه¬های نمایش یا فضاهای محصور، وجود دارند.همچنین LEDها برای کاربرد در سطوح واقع در هوای آزاد، مثل پله¬ها و کف¬¬ها، یک محصول کاملاً

ایده¬آل هستند، زیرا فناوری آنها بگونه¬ای است که در طیف وسیعی از دماها کارآیی خود را حفظ می¬کنند، بر خلاف فلورسنت¬ها که در سرما به خوبی کار نمی¬کنند و نیز بر خلاف لامپ¬های HID که در سرما سریع روشن یا خاموش نمی¬شوند.از طرف دیگر چون LEDها برق کمی مصرف می¬کنند، می¬توانند با استفاده از نور خورشید و یا باتری نیز کار کنند که این ویژگی آنها را برای استفاده در محل¬هایی که تأمین پیوسته و لاینقطع روشنایی در آنجا از اهمیت خاصی برخوردار است، به یک محصول کاملاً مناسب تبدیل می¬کند.

کاربرد ال – ای – دی به همراه شیشه رنگی به منظور افزودن جلوه¬های تزیینی به کار
ساختمان جدید اداره مرکزی Chanel در توکیو
نمای تماماً شفاف این ساختمان از شیشه (با دید کنترل¬شده) است که ساختمان را در طول روز کاملاً شفاف و در شب همچون فانوس نورانی می¬سازد.

این ساختمان دارای یک صفحه ی نمایشگر دیجیتال می باشد که توسط یک کامپیوتر کنترل می شود و با روشن – خاموش شدن پیکسل های موجود بر صفحه تصویر واحدی بر نمای ساختمان ایجاد می شود. . این ساختمان دارای یک مدیر هنری است که طرح¬های مختلفی را برای نمای آن برنامه¬ریزی می¬کند.

برج Agbar اسپانیا

سیستم نورپردازی شامل 4000 نورافکن و 4500 لامپ ال – ای - دی برای روشن ساختن 32 طبقه این برج می باشد که تنها با یک کامپیوتر کنترل می شود.
برج ”اگبار ” یکی از نشانه های شهری برجسته قرن 21 در شهر بارسلونا می باشد .
طراح فرانسوی این اثر برج اگبار را به گدازه های آتشفشانی که از دل زمین فوران می کند تشبیه کرده است .

پارك هزاره شيكاگوMillennium

فواره های این پارک به صورت دو برج 50 فوتي پوشیده از چراغ های ال - ای – دی به صورت نمايشگري است که تصاويري ويدئويي از ساكنين شيكاگو و نور پخش مي کند.
تصویر این برج ها در فاصله زمانی کوتاه تغییر کرده و بیش از 1000 چهره شیکاگویی را به نمایش می گذارد.

در آخر هر چه تصاویر (crown fountain) چهره هایی که بر روی صفحه ی LED برج های fountain وجود دارد ، تصویری هست که لبهای خود را غنچه می کند و آب به طور مستقیم و واقعی از لبهایش جاري
ميشودد .

Podium، دبی - بزرگترین LED جهان
اين برج داراي یک نمایشگر LED به ارتفاع ۱۰۰ متر ميباشد که از فاصله ی ۱/۵ کیلومتری قابل رويت است
شیشه های مورد استفاده در این صفحه ی نمایش از بالاترین درجه ی خلوص برخوردارند و باالاترین کیفیت را برای این کار دارند، همچنین رنگ آنها آبی کبود یک دست است که ارتباطی بیشتر با محیط این شهر ساحلی ایجاد میکند.

شاید مهمترین نکته ای که در مورد این صفحه ی نمایشگر باید دانست، طول زیاد یا کیفیت بالای نمایش آن نباشد، بلکه این نکته است که حتی هنگامی که این صفحه در حال پخش تصویر باشد، این کار مانعی برای ورود نور طبیعی به داخل ساختمان نیست؛ به عبارت دیگر، افرادی که در پشت این صفحه و در داخل ساختمان قرار داردند، چیزی غیر از شیشه هایی بزرگ در نما را نخواهند دید

برج ANARA ، دبی

یک برج بسیار بلند با یک جسم توربین مانند در نوک آن. این برج ۶۶۵متری، توسط گروه Atkins Designs Studio طراحی شده ، از تکنولوژی LED در نمای خود استفاده خواهد کرد و سال آینده ساخت آن آغاز خواهد شد.

این برج برای کاربری های گوناگونی طراحی شده است : طبقاتی مسکونی، تجاری ، همراه با فروشگاه ها ، هتل و حتی یک گالری بزرگ هنری در سطح بین المللی.
این آسمان خراش، ۱۲۵ طبقه دارد و در بین هر ۲۷ طبقه ی آن، یک فضای سبز پارک مانند طراحی شده و در نک برج، در قسمت مکزی توربین آن، یک رستوران در اتاقی شیشه ای و کپسول مانند با دیدی فوق العاده قرار دارد. این پروژه در اواخر سال ۲۰۰۹ شروع خواهد شد.

سراميكهاي آفتابي ( SOLAR)
این سرامیکهای بی نیاز از هرگونه سیم کشی برق و باطری بوده و فقط با نور آفتاب کار می کند
جنس این سرامیکها از مارابل که نوعی مرمر مصنوعی است بوده ودارای 300 عدد led میباشد که به هنگام روشن شدن با عوض شدن هفت رنگ آن به ملایمت زیبایی خاصی به محیط اطراف خود می دهد

مصرف برق این سرامیکهای فقط 15 وات در ساعت می باشد.

هم اکنون LED ها جایگاه ویژه ای در کاربرد نورپردازی پیدا کردند. LED های نشانگر به دلیل عمر بالایشان تا 100،000 ساعت شناخته شده هستند،
. فناوری LED برای طراحان نور مناسب است زیرا مصرف توان و تولید دمای بسیار پایین ، کنترل روشن/خاموش آنی ، و در مورد نور تک رنگ ، ثبات رنگ بسیار بالایی در طول عمر خود و به نسبت هزینه تولید پایینی دارد. در سال های اخیر ، نرم افزارهایی برای تلفیق نور و تصویر طراحی شده تا تصاویر ویدیویی را در LED های نصب شده به تصویر بکشند تا دیواره هایی تصویری با رزولوشن پایین را به وجود آورند.

شارژ سرامیک های چراغدار به صورت زير مي باشد :
- هر8 ساعت شارژ روزهای آفتابی- 16 ساعت بازدهی در شب
- هر10 ساعت شارژ روزهای ابری- 14 ساعت بازدهی در شب
برج باد ژاپن Tower of wind
اين برج در مرکز ميداني در نزديکي ايستگاه متروي شهر يوکوهاماي ژاپن بوده که پوشيده از صفحات ترکيبي آينه وار و استوانه اي شکل آلومينيومي است. وقتي نورافکن هاي جاگذاري شده بين دو لايه برج روشن مي شوند, برج را به يک کلادسکوپ (شهر فرنگ دستي) غول پيکر تبديل مي کند

در طي روز ، پانل هاي انعکاس دهنده از جنس آلومينيوم, به شکل ساده هندسي و رنگ متاليکي برج تاکيد مي کند. ولي شب هنگام, کلادسکوپ روشن مي شود و نمايش نورهاي انعکاسي روي نورهاي انعکاسي ارائه مي گردد. اين برج شامل 1280 لامپ کوچک و 12 رينگ نئون سفيد رنگ است که به صورت افقي قرار داده شده اند

تکنولوژی پنهان در مراسم افتتاحیه المپیک پکن
صفحه نمایش LED لوله شده ای در میان زمین باز شد تا نمایش دهنده تمدن و فرهنگ 5000 ساله چین بر روی خود باشد، این صفحه ابعادی معادل 147 متر در 22 متر داشته و بالغ بر 44000 LED بزرگ رنگی در آن به کار رفته بود که بین هر یک از LEDها 600 میلیمتر فاصله بود.
جهت ایجاد یک محیط چندرسانه ای ایده آل، LEDهای بزرگ در تمامی مساحت 20000 متری محل برگزاری افتتاحیه استادیوم ملی پکن (آشیانه پرنده) نصب گردیده بودند.

مکعب آبی Water Cube
این نام، برای مرکز شنا و بازی های آبی المپیک سال ۲۰۰۸ پکن در نظر گرفته شده. پروژه به شکل یک مکعب بسیار ساده ، ولی پیچیده در نظر گرفته شده که سعی در شبیه شدن آن به اجتماع مولکول های آب شده.