بخشی از مقاله
چکیده :
پژوهش حاضر توصیفی از نوع همبستگی است. در این پژوهش جامعه آماری کلیه دانش آموزان دختر مقطع متوسطه دوم شهرستان کازرون می باشند. نمونه این پژوهش مشتمل بر 200 نفر از دانش آموزان دختر مقطع متوسطه دوم می باشد که برای انتخاب آنها از روش نمونه گیری خوشه ای استفاده شده است . ابزارهای مورد استفاده در این پژوهش پرسشنامه هدفگرایی اجتماعی، مقیاس مسئولیت پذیری، نیازهای روانشناختی وانگیزش درونی می باشد. نتایج پژوهش نشان دادند که بین هدف های اجتماعی با مسئولیت پذیری در دانش آموزان دختر رابطه مثبت معنی داری وجود دارد.
بین نیازهای روانشناختی با مسئولیت پذیری در دانش آموزان دختر رابطه مثبت معنی داری وجود دارد. بین انگیزش درونی با مسئولیت پذیری در دانش آموزان دختر رابطه مثبت معنی داری وجود دارد. متغیر های هدف های اجتماعی، نیازهای روانشناختی و انگیزش درونی 41 درصد واریانس مسئولیت پذیری در دانش آموزان دختر را پیش بینی می کند .همچنین با توجه به ضریب بتای بدست آمده متغیر نیازهای روانشناختی بیشترین سهم در پیش بینی مسئولیت پذیری در دانش آموزان دختر را دارد و مولفه هدف های اجتماعی پیش بینی کننده بعدی مسئولیت پذیری در دانش آموزان دختر است.
مقدمه :
هدف های اجتماعی مجموعه توانمندی هایی است که موجب موفقیت در زندگی اجتماعی فرد می شود. هر فرد برای زندگی موفق در یک جامعه، علاوه بر هدف های فردی به هدف های دیگری نیاز داردکه از آن به نام هدف های اجتماعی یاد می کنند. هدف های اجتماعی، مجموعه رفتارهایی است اکتسابی که از طریق مشاهده، مدل سازی، تمرین و بازخورد آموخته می شود و دارای ویژگی هایی است، رفتارهای کلامی و غیر کلامی را در بر می گیرند و پاسخ های مناسب و مؤثر را در بر دارند، بیشتر جنبه تعاملی داشته، تقویت اجتماعی را به حداکثر می رسانند و بر اساس ویژگی ها و محیطی که فرد در آن واقع شده است، توسعه می یابند و از طریق آموزش رشد می کنند.
انسان دنیای امروز به لحاظ پیچیدگی های زندگی با چالشهای بیشماری روبروست از جمله بحران جمعیت، بحران سلامتی و تغذیه و دگرگونیهای فن آوری و شرایط حرفه ای، اثرات فن آوری نوین بر مهارتهای اجتماعی و اخلاقیات و مشکلات خانوادگی و غیره هر کدام از این بحران ها، مشکلاتی را بر چگونگی زندگی افراد و رفتارهای اجتماعی و فردی آنها تحمیل میکند. صرف نظر از مشکلات جاری، دگرگونیهای پی درپی و تغییر در الگوهای زندگی، تغییر در انتظارات اجتماع از فرد تا تغییر در ارزش ها، باورها و فرهنگها بگونهای است که میتواند بطور مستقیم یا غیر مستقیم تواناییهای سازشی فرد را تحت تاثیر قرار دهد - بهرامی، . - 1386
از دید روانشناسان و همچنین معلمان، انگیزش، یکی از مفاهیم کلیدی است و برای توضیح سطوح مختلف عملکرد بهکار می رود. این مفهوم تفاوت میزان تلاش برای انجام تکالیف درسی را بازگو میکند. وقتی در نظام آموزشی، مشکلاتی هم چون افت تحصیلی رخ میدهد، از انگیزهی یادگیرنده به عنوان یکی از علل مهم آن یاد میشود. در نظریههای آموزشی، انگیزش یک مفهوم اساسی به شمار میرود - رشیدیان، . - 1390
در کاربردهای آموزشی انگیزش، به تعبیرهای مختلفی از قبیل انگیزش دانشآموز، انگیزش یادگیری و انگیزش تحصیلی بر میخوریم که با وجود نزدیکی این مفاهیم به یکدیگر، برخی کوشیدهاند آنها را از هم متمایز کنند و منبع آنها را گاهی درونی و گاهی بیرونی میدانند. انگیزش درونی، انگیزشی طبیعی است که بهطور خودانگیخته از نیازهای افراد به شایستگی و خودمختاری به دست میآید. بنابراین؛ رویدادها نمیتوانند در افراد انگیزش درونی بهوجود آورند، ولی میتوان از آنها برای کمک کردن به انگیزش درونی که از قبل دارند، استفاده کرد. با استفادهی سنجیده از رویدادهای بیرونی میتوان علاوه بر انگیزش بیرونی افراد به انگیزش درونی آنها نیز کمک کرد - ریو، 2005؛ ترجمه سیدمحمدی . - 1388
نظریه خودتعیینگری نیز ادعا دارد افراد بصورت ذاتی در جهت تمایز و انسجام یافتگی به لحاظ توانائیها، ارزشها و ارتباطات اجتماعی عمل میکنند. این تمایلات ذاتی انسجام بخش احتیاج به تغذیه یا سوخترسانی - ارضای نیازها - دارند تا تداوم داشته باشند و پیامدهای مثبت را به دنبال داشته باشند. اما ارضای نیازها الزاماً هدف این رفتارها نیست. برای مثال کودکان دلشان میخواهد بازی کنند. اما آنها برای اینکه احساس شایستگی کنند بازی نمیکنند، از طرفی کنجکاویهای کودک، گشودگی به تجارب حسی طبیعت و درونی سازی ارزشهای محیط اجتماعی و به عبارتی تمام رفتارهای طبیعی احتیاج به ارضای نیازهای بنیادی برای رفتار بهینه دارند، اما این رفتار الزاماً آگاهانه در جهت ارضا کردن نیازهای بنیادی نیست - احمدیان،. - 1390
روش تحقیق
پژوهش حاضر توصیفی از نوع همبستگی می باشد. تحقیق همبستگی که خود زیر مجموعه تحقیقات توصیفی - غیر آزمایشی - است با این هدف انجام میشود که رابطه میان متغیرها را نشان دهد.متغیرهای مستقل در این تحقیق هدف های اجتماعی،نیازهای روانشناختی و انگیزش درونی و متغیر وابسته مسئولیت پذیری است.
