بخشی از مقاله
چکیده
پژوهش حا ضر به برر سی رابطه مهارتهای ارتباطی با اح ساس تنهایی در دانش آموزان دختر دبیر ستانی دوره اول شهراهواز در سال 1394پرداخته شد. جامعه آماری کلیه دانش آموزان دختر دبیرستانی دوره اول شهراهواز هستند که در سال تحصیلی 94-95 مشغول به تحصیل می باشند.نمونه این پژوهش مشتمل بر 200 نفر از دانش آموزان دختر دوره اول که برای انتخاب آنها از روش نمونه گیری خو شه ای ا ستفاده شده ا ست. روش این پژوهش تو صیفی از نوع همب ستگی بود. ابزارهای مورد ا ستفاده در این پژوهش مهارت های ارتباطی هارجی و مارشال و مقیاس احساس تنهایی راسل می باشد. یافتهها نشان داد که بین مهارتهای ارتباطی با احساس تنهایی در دانش آموزان رابطه منفی معنی داری وجود دارد.
کلمات کلیدی: مهارتهای ارتباطی، احساس تنهایی، دانش آموزان دختر دبیرستانی
.1 مقدمه
انسان دنیای امروز به لحاظ پیچیدگیهای زندگی با چالشهای بیشماری روبروست از جمله بحران جمعیت، بحران سلامتی و تغذیه و دگرگونیهای فن آوری و شرایط حرفهای، اثرات فن آوری نوین بر مهارتهای اجتماعی و اخلاقیات و مشکلات خانوادگی و غیره هر کدام از این بحرانها، مشکلاتی را بر چگونگی زندگی افراد و رفتارهای اجتماعی و فردی آنها تحمیل میکند. صرف نظر از مشکلات جاری، دگرگونی های پی درپی و تغییر در الگوهای زندگی، تغییر در انتظارات اجتماع از فرد تا تغییر در ارزشها، باورها و فرهنگها بگونهای است که میتواند بطور مستقیم یا غیر مستقیم تواناییهای سازشی فرد را تحت تأثیر قرار دهد - بهرامی . - 1386
احساس تنهایی 1 حالت ناراحت کنندهای است که زمانی به وجود میآید که بین روابط بین فردی که فرد تمایل دارد آنرا داشته باشد و روابطی که وی درحال حاضر دارد فاصله وجود داشته باشد. احساس تنهایی یک تجربه عاطفی ناراحت کننده است، اما بر عنصر شناختی نیز تاکید دارد به این صورت که احساس تنهایی ناشی از این ادراک است که ارتباطات اجتماعی فرد، برخی از انتظارات او را برآورده نمیکند - بحیرانی، . - 1387تنهایی از جمله احساساتی است که گاهی دچارش میشویم. تمایل به کناره گیری از دیگران امر غیر عادی نیست ولی اکثر اوقات عمر کوتاهی دارد و اصلاح میشود.کناره گیری اجتماعی میتواند شامل فقدان علاقه به دنیای بیرون باشد و یا گاهی فرد در جمع و جدا از جمع گاهی ممکن ا ست از نظر عاطفی اح ساس تنهایی کنیم در حالیکه در میان افراد جامعه ه ستیم ولی در برقراری رابطه با دیگران ناتوان باشیم.
نباید دقت داشت که احساس تنهایی برابر تنها بودن نیست چون هر شخصی گاهی زمانی را برای تنها بودن در نظر میگیرد، تنهایی یک احساس انفعالی است؛ بقای آن ناشی از اجازه خود ماست؛ هیچ کاری برای رفع آن انجام نخواهیم داد، پس اجازه میدهیم ما را در بر بگیرد و گاهی به این احساس خوشامد نیز می گوئیم؛ ولی باید بخاطر داشته باشیم که پذیرفتن تنهایی و غرق شدن در آن، به احساس افسردگی و درماندگی منجر میشود - مشایخ، - 1391 روابط بین فردی، از مهمترین مؤلفههای زندگی ان سان از آغاز تولد تا هنگام مرگ ا ست. هیچ یک از توانمندیهای بالقوه ان سان، جز درسایه روابط بین فردی ر شد نمیکند .
فراگیری روابط بین فردی صحیح، اهمیتی ب سزا در ایجاد سلامت روانی، ر شد شخ صیت، هویت یابی، افزایش کیفیت زندگی، افزایش سازگاری و خود شکوفایی دارد. افرادی که از مهارتهای ارتباطی ضعیفتری برخوردارند کمتر از سوی اطرافیان خود پذیرفته میشوند و با مشکلات کوتاه مدت و بلند مدت زیادی روبرو هستند.پیامد چنین ارتباطی در بی شتر موارد تنهایی، م شکلات خانوادگی، عدم صلاحیت و نار ضایتی شغلی، ف شار روانی، بیماری ج سمی و حتی مرگ خواهد بود. برای رهایی از چنین مشکلاتی، باید با مجموعهای از مهارتها آشنا شد، یعنی هر فرد باید دانش و مهارت لازم، برای بر قراری ارتباط سالم و سازنده با دیگران را کسب کند - فیاض و همکاران، . - 1389ارتباطات فرایند انتقال پیام از فرستنده به گیرنده به شرط همسان بودن معانی بین آنها است. ارتباطات فرایندی ست که در آن معنا بین موجودات زنده تعریف و به ا شتراک گذا شته می شود.
ارتباط به یک فر ستنده، پیام و گیرنده درنظرگرفته شده نیازدارد، هرچند گیرنده نیاز ندارد ح ضور دا شته با شد یا از منظورفر ستنده برای برقراری ارتباط در زمان ارتباط آگاه با شد؛ بنابراین ارتباطات میتواند درسرتاسر مسافتهای گسترده زمانی و مکانی رخ دهد. ارتباطات نیازمند آن است که بخشهای ارتباط ناحیهای از مشترکات ارتباطی را به اشتراک بگذارند - ابراهیمی،. - 1392ارتباط یک ضرورت اساسی در زندگی بشری است. انسانها به طور طبیعی موجودات اجتماعی هستند که نیازهای یکدیگر را از طریق همکاری متقابل رفع می سازند، ارتباط انسانی نه تنها ما را قادر می سازد تا نیازهای جسمی و ایمنی خود را بر طرف سازیم، بلکه ما را در برآورده ساختن نیازهای روانی مانند نیاز به عشق، تعلق وارزش نفس نیز کمک میکند.
توانایی برقراری ارتباط برای ایجاد رفاه و عملکرد انسانی، اساسی میباشد - همتی مسلک پاک، . - 1387دانش آموزان در صحنه وسیع اجتماعی باید حل مسئله، گشودن مشکلات خود، برقراری ارتباط با افراد گوناگون، درک فردی و گروهی و توانایی کنترل کردن احساسات، انگیزهها و رفتارهای خود را داشته باشند، ناتوانی افراد یک جامعه در شناخت صحیح مشکلات، عدم همکاری بایکدیگر، عدم درک همدیگر و نظایر اینها، آنها را در برقراری ارتباط مؤثر با دیگران در جامعهای که به سوی جهانی شدن در حرکت ا ست، با م شکل مواجه میکند که از این افراد ن سلی ضعیف و ناتوان در مقابل انواع م سائل اجتماعی بار خواهد آورد که این موارد از عدم مهارتهای اجتماعی از جمله مهارتهای ارتباطی ناشی میشوند - خسروی، . - 1387
آموختن مهارتهای ارتباطی مؤثر به فرد کمک میکند که درک بهتری از خود داشته باشد و به نحو بهتری با دیگران سازش کند. همچنین در ارتباطات شخصی و شغلی دارای اهمیت است این مهارت به فرد کمک میکند تا بتواند نظرها، عقاید، خواسته ها، نیازها و هیجانهای خود را ابراز و به هنگام نیاز از دیگران درخواست کمک و راهنمایی نماید، مهارت تقاضای کمک و راهنمایی از دیگران در مواقع ضروری از عوامل مهم یک رابطه سالم است. ارتباط بین فردی فرایندی است که بوسیله آن اطلاعات و احساسات خود را از طریق پیامهای کلامی و غیر کلامی با دیگران در میان میگذاریم. این توانایی باعث روابط گرم و صمیمی ما با دیگران به ویژه اعضای خانواده میشود و سلامت روانی و اجتماعی ما را بیش از پیش فراهم نموده و به قطع روابط ناسالم ما منجر خواهد شد.
افراد از طریق توانایی ارتباط صمیمانه قادر خواهند بود که احساسات و عواطف خود را به اعضای خانواده، دوستان و نزدیکان خود ابراز نموده و به تقویت ارتباط عاطفی خود با آنها کمک نمایند. در این صورت ا ست که در م سائل و م شکلات پیش آمده، هیچگاه اح ساس تنهایی و عجز نکرده بلکه با کمک و یاری خواستن به موقع از دیگران موفق خواهند شد که با مسائل و مشکلات پیش آمده، به بهترین نحو ممکن برخورد نموده و راه حلهای جدیدی را کشف نمایند.
.2 اصل مقاله
-1-2مهارتهای ارتباطی
ارتباط معانی متفاوتی نزد اشخاص گوناگون دارد. محققین غربی که پایه گذاران دیدگاههای جدید و روشها و فنون ارتباطی موجود هستند در این مورد بر این عقیدهاند که کلمه ارتباط1 از لغت لاتین کمیونیکیت 2مشتق شده است که این لغت خود در زبان لاتین به معنای تو میک کومان3 یا عمومی کردن و یا به عبارت دیگر در معرض عموم قرار دادن است. این بدان معنی ا ست که مفهومی که از درون فردی برخا سته ا ست به میان دیگران راه یافته و به دیگران انتقال یافته ا ست - کایوند، . - 1388در فرهنگ جامع روانشناسی- روانپزشکی - انگلیسی به فارسی - پور افکاری برای لغت کمیونی کیشن4 معادلهای فارسی و تو ضیحات زیر ارائه شده ا ست. ارتباط، انتقال مفهوم و سیع، انتقال چیزی از یک محل به محل دیگر ا ست.
این چیز ممکن ا ست یک پیام، علامت، معنی و نظایر آن با شد. برای برقراری رابطه، انتقال دهنده و گیرنده باید کد یا رمز م شترکی دا شته باشند تا معنی اطلاعات موجود در پیام بدون اشتباه تعبیر شود - پور افکاری، . - 1386ارتباط میان فردی، یک تعامل گزین شی نظام مند، منح صر به فرد و رو به پی شرفت ا ست که سازنده شناخت طرفین از یکدیگر است و موجب خلق معانی مشترک در بین آنها میشود - فیروزبخت، . - 1387ارتباط عبارت است از فراگرد انتقال پیام از سوی فرستنده برای گیرنده، مشروط بر آنکه در گیرنده پیام، مشابهت معنی با معنی مورد نظر فرستند پیام ایجاد شود. هر چه معنای مورد نظرفرستنده پیام با معنی تجلی شده در گیرنده پیام مشابهت بیشتری داشته باشد، ارتباط کاملتر خواهد بود - محسنیان راد،. - 1391
ارتباط فرآیندی است که توسط آن اطلاعات از طریق نظام - سیستم - مشترک علائم، نشانهها یا رفتار منتقل میشود - ابراهیمی،. - 1392ارتباط عبارتست از انتقال اطلاعات از یک منبع به منبع دیگر و درک آن توسط منبع و چهار عامل در این عمل نقش فعال دارند که عبارتند از فرستنده، دریافت کننده، مجاری ارتباط و نمادها - علائم - - جاسبی،. - 1387ارتباط فرآیندی است اجتماعی که به وسیله آن اطلاعات، افکار، عقاید واحساسات یک فرد یا گروه با زبان یا رفتار مشترک به طرف دیگر انتقال داده میشود تا سبب تفاهم، هماهنگی و ادراک یا رفتار واحد بین گیرنده و فرستنده شود - میرکمالی،. - 1390
