بخشی از مقاله
چکیده
پژوهش حاضر با هدف رابطه بین فضای مجازی با رشد فردی در دانش آموزان دختر متوسطه دوم شهرستان اسفراین انجام شد. روش تحقیق مورد استفاده در این پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری تحقیق در این تحقیق کلیه ی دانش آموزان دختر متوسطه دوم شهرستان اسفراین که در سال تحصیلی 1396-97 مشغول به تحصیل می باشند، جامعه ی آماری این پژوهش را تشکیل می دهند که تعداد کل این دانش آموزان 800 نفر می باشد. حجم نمونه بر اساس جدول مورگان 260 نفر انتخاب شد.
روش نمونه گیری در تحقیق حاضر بر اساس نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انجام گرفت. در این تحقیق از دو پرسشنامه زیر استفاده شده است بخش اول پرسشنامه استفاده از فضای مجازی نیازی و شفائی مقدم - 1391 - با پایایی 0/84 و بخش دوم شامل پرسشنامه استاندارد اقدام برای رشد فردی رابیتچک - 2012 - با پایایی بالای 0/94 استفاده شد. روش تحلیل این اطلاعات نیز با استفاده آمار توصیفی و استنباطی و نرم افزار SPSS23 استفاده شده است. نتایج نشان داد بین فضای مجازی و رشد فردی و مولفه های آن رابطه معنی داری وجود دارد.
مقدمه
در دنیای امروز، فضای مجازی نقش بسیار مهمی در روابط مردم سرتاسر جهان ایفا میکنند . به طوری که به جزیی جداییناپذیر از زندگی بیشتر مردم تبدیل شدهاند. این در حالی است که اساس پیدایش این شبکه ها تسهیل و کوتاه نمودن مسیر ارتباطی میان افراد جامعه تلقی می گردد. فضای مجازی1 در واقع نامی است که تعداد زیادی از کاربردهای امروز فناوریهای جدید ارتباطی را در بر میگیرد. این نام نخستینبار به وسیله ویلیام گیبسون2 در رمان نورومانسر - 1984 - 3 ابداع شد - هولمز4، . - 2005 فضای مجازی، فضایی غیرواقعی است که استفادهکنندگان شبکه الکترونیک در آن ساکن شدهاند.
در واقع، ویژگی اصلی فضای مجازی، ارتباط است، که از طریق آن مفهوم جدیدی از خود و جامعه به وجود میآید - کانتلمی و تالی5، 2009؛ به نقل از زندوایان و دریاپور، . - 1393 در ایران نیز این پدیده نوظهور روز به روز بر خیل مشتاقان خود می افزاید . شاید در گذشته نه چندان دور افراد شناخت کمی نسبت به ماهیت و چگونگی استفاده از این شبکه ها داشتند ، اما این روزها در زندگی روزمره شاهد آن هستیم که طیف متفاوت مردم راجع به این شبکه ها با هم صحبت و تبادل اطلاعات مینمایند .
طبقات مختلف در جامعه از زن و مرد ، جوان و پیر، باسواد و بیسواد ، از آن حرف میزنند . عدهای بسیار مخالف آنها بوده ، وجودشان را باعث مضرات اجتماعی و فساد اخلاقی برای طبقات جامعه دانسته و مایل به بستن ، تعطیل و فیلتر کردن آنها هستند و در مقابل ، عدهای دیگر آنها را مظاهری از تمدن جدید شمرده ، وجود آنها را برای پیوستگیهای اجتماعی مفید ، بلکه لازم میدانند . فراگیر شدن استفاده از این پدیده ، پیامدهای مثبت و منفی بسیاری را بر زندگی ما القاء نموده و در مواردی نیز تبعات گریز ناپذیری را بر ما تحمیل داشته است . تا آنجائی که بعضا اصطلاحات مرسوم در این شبکه ها بخشی از فرهنگ محاوره افراد جامعه ما را تشکیل میدهند.
محیط های مجازی که پیشرفت های علوم رایانه ای آن را گسترش داده اند، زمینه جدیدی است که بررسی عوامل مؤثر بر آن و پیامدهای حاصل از آن را واجد اهمیت می کند. جذابیت این گونه محیط ها تأثیرات زیادی بر رفتار آدمی دارد تا حدی که ممکن است آدمی به تدریج بیشتر در محیط هایی زندگی کند که خالق آنها برنامه نویسان هستند. در سراسر کره زمین اینترنت در حال تبدیل شدن به جزئی از زندگی روزمره مردم است و هر نوآوری که با تمامی مردم همبسته و وابسته گردد اثرات روانشناختی و جامعه شناختی گوناگونی برآنها اعمال می کند .
جوهره اجتماع، ارتباطات پایدار میان انسان هاست و ارتباط به عنوان نخستین نیاز هر نظام، شکل خاصی از کنش متقابل اجتماعی است - دوران، . - 1385 فضای مجازی در کنار پیامدهای منفی افت تحصیلی - لی6، - 2014 که دارد دارای پیامدهای مثبتی نیز می باشد، که از جمله آنها می توان به تاثیر گذاری بسزا در نحوه رفتار و ارتباطات بین فردی - عقیلی و پوری، 1390 - ؛ اطلاع رسانی به سریع ترین، گسترده ترین و کارآمدترین شکل، صرفه جویی در وقت و هزینه - رضایی والا و همکاران، 1395 - ؛ افزایش ارتباطات اجتماعی - محسنی، دوران و سهرابی، - 1385 و کاربرد در آموزش و یادگیری - مازور7و ریچاردز،20118؛ یانگ9 ، - 2008نام برد.
رشد فردی از جمله مواردی است که همواره در ذهن همگان وجود دارد و بر اساس پژوهش های انجام گرفته، از جمله عواملی است که مرتبط با میزان و نحوه استفاده از فضای مجازی می باشد - هاشمی و همکاران،. - 1391 اقدام برای رشد شخصی به عنوان شرکت فعالانه ، ارادی و آگاهانه فرد در فرآیند تغییر و تحول تعریف می شود. این سازه شامل مؤلفه های شناختی مانند علم به چگونگی تغییر و تعهد به فرآیند رشد است . از سوی دیگر این سازه شامل مؤلفه های رفتاری نیز می شود - روبیتچک ، . - 2012
رشد فردی مثل هر چیز دیگری اگر از روی آگاهی باشد سرعت و پیشرفت قابل ملاحظهای پیدا خواهد کرد. افرادی که برای ارتقاء سطح توانمندیهایشان اهمیت قائل هستند و در این زمینه تلاش میکنند، همواره افراد شاخصی به شمار میآیند. در واقع کسی که به توسعه دامنه توانمندیهایش توجه میکند، زندگی و اطراف خود را دچار تغییرات عمدهای خواهد کرد و این تغییرات باعث میشود که از دیگران متمایز بوده و جایگاه اجتماعی و شغلی خود را تقویت کنیم - امیدوار، . - 1391
