بخشی از مقاله
چکیده
این پژوهش با هدف بررسی رابطه بین جو سازمانی با تعهد سازمانی و رضایت شغلی به مرحله اجرا در آمده است. روش پژوهش ازنظرهدف کاربردی وازنظرماهیت وروش توصیفی ازنوع همبستگی است. جامعه آماری بین دبیران متوسطه دوم در شهرستان فسا به تعداد 130 نفر می باشد. روش نمونهگیری سرشماری بوده است. به منظورجمع آوری اطلاعات ازسه پرسشنامه رضایت شغلی وتعهدسازمانی و پرسشنامه جو سازمانی استفاده شده است.روایی وپایایی ابزار موردتاییدقرارگرفته است تجزیه وتحلیل داده هادردوبخش آمارتوصیفی وآماراستنباطی انجام پذیرفت . داده های حاصل از پرسشنامه ها با استفاده از ضریب همبستگی و رگرسیون به روش همزمان با استفاده از نرم افزار spss مورد تحلیل قرار گرفت. نتیجه حاصله نشان داد که بین جو سازمانی و ابعاد آن با تعهد سازمانی و رضایت شغلی رابطه معناداری وجود دارد. از بین ابعاد جو سازمانی، بعدهای روشنی اهداف و ارتباطات قادر به پیش بینی تعهد سازمانی می باشد اما ابعاد جو سازمانی قادر به پیش بینی رضایت شغلی نمی باشد .
کلید واژه ها: جوسازمانی-3،تعهدسازمانی-4،رضایت شغلی.5
مقدمه
یکی از عوامل مهم در رشد و توسعه هر جامعه ای عامل کار و نیروی انسانی است. از این رو اغلب صاحب نظران، توسعه نیروی انسانی، کمیت، کیفیت و نحوه بهره گیری از آن را یکی از عمده ترین شاخص های رشد و توسعه جوامع به شمار می آورند. افراد به عنوان عاملان اصلی و هدف نهایی هرگونه تولید و توزیع، دارای ارزش ها، بینش ها و رفتارهایی هستند که در فرایند جامعه پذیر شدن به آنها دست می یابند. وجدان کاری و تعهد کاری از جمله همین ارزش هایی است که چنانچه جامعه ای فاقد آن باشد، خواه ناخو اه افراد از انجام کار صحیح و مولد بازمی مانند و به جستجوی راهی برمی آیند که در عین رفع حوایج آنها زحمت و تلاش کمتری را طلب کند و این راهمستقیماً راه تولید و سازندگی نخواهد بود. زیرا اندیشه دائمی دستیابی به طرقی برای کسب پول و ثروت بیشتر جایگزین خلاقیت و نوآوری می شود و هرگز جا برای رشد نگرش ها و اندیشه های تولیدی باقی نمی گذارد، تا جایی که فرد کار پرتلاش و پرزحمت را شایسته خود نمی داند و خود را بسیار برتر از آن می پندارد که به کار مولد و فکری بپردازد.
در چنین حالتی جامعه دچار سستی، رخوت، کاستی، بی کیفیتی و ضعف می شود و بر اثر تعارض و خود باختگی افراد در معرض فشار قرار می گیردمحسنی تبریزی ومیرزای، - 1383 - نقش نیروی انسانی در پیشبرد امور جامعه دارای اهمیتی والاست و موثرترین رکن تحولات اقتصادی اجتماعی و فرهنگی محسوب می شود. پیشرفت های اقتصادی و اجتماعی نیز، تجهیز نیروی انسانی متعهد، متخصص، ماهر و افزایش مهارتهای مداوم او را اجتناب ناپذیر می کند.. کوششهای بشر همواره بر آن بوده تا حداکثر نتیجه را با کمترین امکانات و عوامل موجود به دست آورد. این کوششها را می-توان دستیابی به بهرهوری بالاتر نامید. بهرهوری، مفهومی است که بهعنوان یک ویژگی بسیار مهم به سیستم-های باز نسبت داده میشود و اهمیت آن تا اندازهای است که میتوان آن را هدف نهایی هر سیستمی به حساب آورد. بهرهوری در سازمان از طریق نیروی انسانی کارا و ماهر میسر میشود پاول و مایر1، Powell & 2009 - . - Meyer
یکی از عاملهایی که رفتار سازمانی هر فرد را به شدت تحت تأثیر قرار میدهد رضایت شغلی است. رضایت شغلی احساس مثبت و منفی و نگرشهایی که دربارهی شغل خود داریم را منعکس میکند که به تعداد زیادی از عاملهای مربوط به کار وابسته است و دامنهی آن از جایی که ما قرار داریم تا جایی که احساسی از تحقق در وظایف خود به دست می آوریم، ادامه دارد مهداد، - . - 1384 تعهد ساز مانی صرفا وفاداری به سازمان نیست، بلکه فرایند مستمری است که از طریق آن کارکنان سازمان علاقه مندی خود را نسبت به سازمان واهداف آن ابراز می کنند امروزه یکی از شاخصهای برتری یک سازمان به سازمان دیگر دارا بودن نیروی انسانی متعهد می باشد. وجود چنین نیروی متعهد ی وجهه سازمان را در اجتماع مهم جلوه داده و زمینه را برای رشد و توسعه سازمان فراهم میکند. عدالت و اجرای آن یکی از نیازهای اساسی و فطری انسان است که همواره در طول تاریخ وجود آن بستری مناسب جهت توسعه جوامع انسانی فراهم کرده است حسین زاده و ناصری، . - 1386 -
امروزه درسازمان ها جهت ایجاد جوی مثبت توجه فزاینده ای به سلامت روحی و روانی کارکنان معطوف می گردد و تعداد قابل توجهی ازمدیران اثربخشی سازمان خویش را وابسته به فداکاری و تعهد کارکنان می دانند. ازطرف دیگر در تصور کارکنان مدیران مسئول مسائل فکری و احساسی آنان هستند دعائی، .1374 مسائل مذکور درمحیط های سازمانی نیز بالطبع قابل توجه است، زیرا هرمحیط سازمانی همراه با جوی است که ممکن است آن را غیرقابل اعتماد و سرد و یا گرم و صمیمی و قابل اعتماد سازد. هرچه جو مثبت تر باشد، برقراری روابط انسانی آن آسان تر است و بالعکس جو بسته افراد را ازهم دور خواهد ساخت و منجر به استرس می گردد . نیز علاوه برآسیب های جسمانی و روانی تلاش های سازمان را عقیم می سازد الوانی، - . - 1368 اکثرمحققین براین باورند که از زمانی که رضایت شغلی در زمینه رفتارسازمانی مطرح شد این مقوله یکی از موضوع هایی بوده که همیشه در رأس علاقه محققین قرارداشته است.
آنان معتقدند که مدیریت صحیح میتواند منجر به نتایج سودمندی از قبیل اثربخشی سازمانی، بهبود عملکرد، افزایش رضایت شغلی، کاهش جابه جایی وهمچنین کاهش غیبت شود. کارکنانی که دارای رضایت شغلی بالایی هستند، نظم بیشتر در کار خود دارند، مدت بیشتری در سازمان می مانند و بیشتر کار می کنند. بنابراین مدیران باید بتوانند به روشهای مختلف رضایت و پای بندی کارکنان را بیشترکنند و از راه های گوناگون آن را حفظ نمایند کریموند، - . - 1386 در عصر حاضر سازمانها جهت موفقیت و کارآمد بودن باید کارکنان آنها عملکرد مناسبی داشته باشند، عملکرد مناسب کارکنان در سازمان تحت تأثیر عوامل مختلفی قرار دارند که از جمله این عوامل میتوان به جو سازمانی1 اشاره کرد جانز و پراسارنفانیچ2، - . - Janz & Prasarnphanich2003
جو یعنی ادراک رسمی و غیررسمی از سیاستها، اعمال و رویههای سازمانی که میتواند بر متغیرهای دیگر سازمانی اثر بگذارد اشنایدر، اسمیت، تیلور و فلینور3، - . - Schnider , Smith, Taylor & Fleenor جو سازمانی از دو رویه جو همکارانه4 و جو نوآورانه5 تشکیل شده است جاو و لیو6، . - Jaw & Liu 2010 هنگامی که در یک سازمان جو همکارانه وجود دارد اعضای آن تمایل بیشتری به کار کردن با یکدیگر به صورت گروهی و رشد و ارتقای یکدیگر دارند جانز و پراسارنفانیچ، جو سازمانی با ادراک کارکنان و توصیف آنان از ویژگیهای درونی سازمان سنجیده میشود دیکسون، ری سیک و هنگز7، - . - Dickson, Resick & Hanges2006 پژوهشها نشان میدهد که جو مثبت سازمانی از یک سو منجر به خشنودی، تعهد، دلبستگی به کار و عملکرد بالاتر و از سوی دیگر استرس و تمایل به ترک شغل و غیبت کمتر میشود. همچنین افراد در این جو بیشتر کار می کنند.
دیگر پژوهشها حاکی از آن است که سازمانهایی که برج و حمایتی، ارتباطات باز، تشریک مساعی، آزاداندیشی و پاداش دادن به موفقیت ها تأکید دارند، از آنهایی که جوی محدود، خشک، سرد و فاقد شور و هیجان دارند، عملکردشان بیشتر است گودرزی و گمینیان - . - Goudarzi and Gmynyan2002 اهمیت نظری پژوهش حاضر از این لحاظ هست که نظریهای متعددی بر اهمیت جوّ سازمان بر رشد عملکرد کارکنان تاکید داشتهاند. از جمله این نظریهها میتوان نظریه رفتار مثبت - 1999 - 8، نظریه انضباط مقتدرانه - 1996 - 9 و نظریه جوّ استاکارد و میبری - 1992 - 10 اشاره کرد عباسی و همکاران، - . - 1392 تمام نظریه های ذکر شده بر تأثیر جو سازمانی بر عملکرد کارکنان اشاره دارند.
اهمیت دیگر پژوهش حاضر از این جهت است که نتایج کاربردی پژوهش حاضر مدیران را به توجه بیشتر به محیط سازمان و فراهم کردن جو مطلوب و شایسته ترغیب میکند و همچنین کمک میکند تا سازمان به منشور اخلاقی و منشور رفتاری جامع و هدایتگر مجهز شود و اخلاق حرفهای در سازمان نهادینه شود. علاوه بر این نتایج این پژوهش می تواند با توجه به رویکرد های جدید به مسائل مدیریتی با تاثیر پذیری از یافته های علمی که در بافت و زمینه های فرهنگی پیرامون جامعه کنونی انجام گرفته گامهای موثری در
