بخشی از مقاله
چکیده
این پژوهش با هدف رابطه بین هوش هیجانی با بهره وری کارکنان استانداری استان فارس به مرحله اجرا در آمده است که به لحاظ هدف جزو تحقیقات کاربردی بوده و به لحاظ شیوه گردآوری اطلاعات در زمره تحقیقات توصیفی از نوع همبستگی بوده است. به منظور دسترسی به هدف فوق از بین کارکنان استانداری استان فارس به تعداد 192 نفر 75 - نفر زن و 117 نفر مرد - با روش نمونه گیری تصادفی طبقهی نسبی انتخاب شدند که 184 نفر به سوالات پاسخ دادند. بدین منظور از دو پرسشنامه، هوش هیجانی شوت و همکاران - 1998 - ، پرسشنامه بهره وری مدل اچیو از هرسی وبلانچارد وگلداسمیت - 1978 - استفاده گردید. دادههای حاصل از پرسشنامه ها با استفاده از ضریب همبستگی مورد تحلیل قرار گرفت. نتیجه حاصله نشان داد که بین هوش هیجانی با بهرهوری رابطه معناداری وجود ندارد. همچنین یافتهها نشان داد که بین مولفههای بهره وری - محیط یا سازگاری محیطی - با مولفه های هوش هیجانی - ارزیابی از هیجانات ، خوش بینی/ تنظیم هیجانی ، مهارت های اجتماعی، کاربرد هیجانات - رابطه ی معناداری وجود دارد.
کلید واژهها: هوش هیجانی ، بهره وری، کارکنان استانداری استان فارس
مقدمه
نیروی انسانی به عنوان پیچیده ترین پدیده عالم ، نقش با اهمیتی در بهرهوری و ساختن فرهنگ بهرهوری در استانداری استان فارس دارد. انسان ها با رفتارها و برخوردهای مختلف با پدیده های متفاوت، با شناخت از احساسات خویشتن و در نهایت آموخته ها ، تجارب شخصیت و انگیزه ها قالب کلی یک سازمان و یک جامعه را میسازند. بهرهوری1 و کارایی ارزشمندترین جایگاه را در نزد مدیران دارد و همه در جست و جوی کارایی بیشتر و اثربخشی فزون ترند و تلاش های آنان نیز در همین زمینه شکل می گیرد تا ثبات سازمان را در دنیای پر رقابت امروز تضمین کنند - الوانی، . - 1387 پایین بودن سطح بهره وری که ویژگیهای اغلب کشورهای در حال توسعه است، ناشی از عوامل مختلف تأثیرگذار بر بهره وری است - دایل، دینسون2، . - 2002 برخی از این عوامل غیر قابل کنترل و برخی دیگر قابل کنترل واصلاح می باشند. نیروی انسانی با وجدان کاری بالا بهره وری را بهبود می بخشد. گسترش وجدان کار در تک تک آحاد یک جامعه در ارتباط متقابل با نظام اجتماعی و فرهنگ کار حاکم در آن جامعه است. به اعتقاد پرندت - 2009 - 3 برای اینکه سازمان ها به بهره وری لازم برسند، نیاز به برنامه رسمی مدیریت دانش دارند. اما برای اینکه این برنامه ها اثر بخشی لازم را داشته باشند ، نیاز به هماهنگی با فرهنگ سازمانی وجود دارند - به نقل از بهمنی بهلولی، . - 1390
یکی از عوامل موثر در افزایش بهرهوری هوش هیجانی می باشد. گولمن - 1995 - 4 اعتقاد دارد؛ افراد در هر جایگاهی که با دیگران در تعامل هستند، اگر بخواهند بهرهوری بهینه و عملکرد بالایی داشته و در سایه همکاری با دیگران به اهداف خود برسند، لازم است در کنار توانایی فنی و حرفهای، به برخی از ویژگیهای خاص که وی مجموعه آنها را هوش هیجانی مینامد، نیز مجهز باشند. زیرا همین تواناییها هستند که در مواجهه با دیگران و یا موقعیتها شخص را هوشیار، آرام، محترم، مراعاتکننده، حمایتگر، گوشدهنده، پاسخگو، توضیحدهنده و پذیرنده میگرداند. تا مدت ها قبل عقیده بر این بوده است که شرط موفقیت در زندگی و محیط کار و تحصیل فقط داشتن توانایی های فنی و تحلیلی می باشد، اما در حال حاضر نظریه پردازان مدیریت منابع انسانی و مهارت های اجتماعی به این نتیجه رسیده اند که یک عنصر ضروری دیگر تحت عنوان هوش هیجانی برای موفقیت افراد لازم است - به نقل از شعبانی، . - 1388
هوش هیجانی مجموعه ای از توانایی های غیر شناختی است ، دانش ها و مهارت هایی که بر توانایی رویارویی موفقیت آمیز با مقتضیات و فشارهای محیطی تاثیر می گذارد - بار- ان و پارلیر5، . - 2000 با توجه به مطالب فوق و اهمیت ضمنی هر یک از متغیرها می توان گفت که بررسی رابطه بین هوش هیجانی با بهره وری کارکنان استانداری استان فارس از اهمیت ویژه ای برخوردار است. بررسی رابطه و نقش هر یک از این متغیرها باعث می شود مدیران راهکارهای را جهت افزایش بهره وری به کارکنان ارائه دهد وهمچنین توجه مدیران به باور و اعتقاداتی که کارکنان در مورد خود وتواناییشان دارند باعث خواهد شد تا از کارکنان در حیطه های کاری به نحو برتر استفاده کنند و نتایج مطلوبی را از این استفاده بهینه بگیرند. بنابراین توجه به نکات فوق اهمیت تحقیق حاضر را مشخص مینماید و ضرورت را برای گسترش تحقیقات در این زمینه آشکار می سازد ، ضروری است که این تحقیق را از اولویت های پژوهشی و تحقیقاتی قرار دهیم تا بتوانیم با نتیجه آن در پرورش نیروی انسانی کارآمد و موثر سهم ارزشمندی داشته باشیم. این پژوهش با هدف بررسی رابطه بین هوش هیجانی با بهره وری کارکنان استانداری استان فارس طراحی شده است نتایج این پژوهش کمک می کند تا اطلاعات مفیدی بهره وری کارکنان استانداری استان فارس بدست آید و از این نظر از اهمیت ویژهای برخوردار است.
پیشینه تحقیق
دیوید - 2014 - 1 در تحقیقی تحت عنوان "سازمان هوش هیجانی: رویکرد عمل و تئوری مبتنی بر فرهنگ و آموزش" به این نتیجه رسیدند که بین هوش هیجانی،پذیرش و فرهنگ سازمانی رابطه معناداری وجود دارد و آموزش می تواند منجر به افزایش فرهنگ سازمانی شود و جنبه های اجتماعی هوش هیجانی می تواند فرصتی برای توجه به فرهنگ سازمانی و بهبود کارایی شود. ایرنست، رونال، جفری، توماس، پیول - 2014 - 2 در تحقیقی تحت عنوان "رابطه بین هوش هیجانی و عملکرد شغلی: یک تحلیل " به این نتیجه رسیدند که بین هوش هیجانی و عملکرد شغلی رابطه معناداری وجود دارد. همچنین بین ابعاد هوش هیجانی و عملکرد شغلی رابطه معناداری وجود دارد. ریبولو - 2014 - 3 در تحقیقی تحت عنوان " هوش هیجانی و بهره وری کارکنان " به این نتیجه رسیدند که بین هوش هیجانی و بهره وری کارکنان رابطه معناداری وجود دارد که با افزایش هوش هیجانی، بهره وری افزایش می یابد. شاوتا - 2015 - 4 در تحقیقی تحت عنوان " بررسی اثر هوش هیجانی در بهره وری" به این نتیجه رسیدند که بین هوش هیجانی و بهره وری کارکنان ارتباط وجود دارد.
کارمند با هوش عاطفی بهتر می تواند عملکرد بهتری داشته باشد. معتمدی - 1390 - در تحقیقی تحت عنوان" بررسی رابطه میان هوش هیجانی و افزایش بهره وری مدیران تامین اجتماعی مازندران"به این نتیجه رسید که شاخص های درآمد با هوش هیجانی رابطه معنی داری دارند. هم چنین بین مولفه های هوش هیجانی - خودشکوفایی، خوش بینی، انعطاف پذیری - رابطه معنی داری وجود دارد. بنابراین لازم است خط مشی گذاران و مدیران ارشد سازمان جهت افزایش درآمد و بهره وری سازمان از مدیرانی استفاده نمایند که دارای هوش هیجانی بالاتری باشند. باقری هشی، حدادی - 1393 - در تحقیقی تحت عنوان" تأثیر هوش عاطفی بر بهرهوری کارکنان سازمان های امنیتی" به این نتیجه رسیدند که هوش عاطفی کارکنان بر بهره وری تأثیر معناداری دارد. افزون برآن، نتایج حاصل از فرضیات فرعی از طریق همبستگی و رگرسیون چندگانه نیز نشان داد که هوش عاطفی کارکنان با بهرهوری رابطه معناداری وجود دارد.
مواد و روشها
تحقیق حاضر به لحاظ هدف جزء تحقیقات کاربردی است و به لحاظ شیوه گردآوری اطلاعات در زمره تحقیقات توصیفی از نوع همبستگی می باشد. جامعه آماری در این پژوهش شامل کلیه کارکنان استانداری بخش اداری ساختمان مرکزی استان فارس که در سال 1393-94 به طور تقریبی 405 نفر 135 - نفر زن و 270 نفر مرد - مشغول به کار هستند، می باشد.نمونه آماری پژوهش حاضر براساس تناسب حجم نمونه با جمعیت مورد مطالعه و با استفاده از جدول کرجسی و مورگان - 1970 - متشکل از 192 نفر میباشد که از کارکنان استانداری استان فارس با روش نمونهگیری تصادفی طبقهی نسبی انتخاب شدند که به سه طبقه تقسیم گردیده است که در نهایت 184 نفر به سوالات پاسخ دادند.
