بخشی از مقاله
چکیده
احساس امنیت احساس آزادی نسبی از خطرات و تهدیدات است که به فرد آرامش جسمی و روحی می بخشد بنابراین هدف از انجام پژوهش حاضر بررسی رابطه بین تعالی معنوی با امنیت روانی در دانش آموزان بود. روش پژوهش همبستگی و جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان متوسطه دوم شهر کرمانشاه در سال تحصیلی 1394-95 بود. نمونه آماری شامل 350 دانش آموز دختر که با روش نمونه گیری خوشه ایی چندمرحله ایی انتخاب و پس از جلب رضایت و همکاری در این پژوهش شرکت کردند و از آزمودنی ها خواسته شد که پرسشنامه تعالی معنوی پایدمونت - 1999و پرسشنامه امنیت روانی مازلو - - 2004 را تکمیل کنند. تحلیل داده ها با محاسبه ضرایب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون همزمان انجام شد. نتایج نشان داد که تعالی معنوی همبستگی مثبت معناداری با امنیت روانی دارد و همچنین توان پیش بینی امنیت روانی را دارد. در نتیجه می توان گفت که یکی از عناصر سازنده معنویت تعالی معنوی است آنجا که فرد از وابستگی های دنیوی اعراض کرده و از غیرخدا به خدا روی می آوردو همین امر توان تحمل فرد را در برابر مشکلات بیشتر می کند و منجر به امنیت خاطر فرد می شود.
کلید واژه ها: امنیت روانی، تعالی معنوی،
مقدمه
امنیت از نیازها و انگیزه های اساسی انسان به شمار می رود - مک لئود2، . - 2014 امنیت روانی1، یکی از مهم ترین فاکتورهای زندگی سالم است - حسنی، احمدی و دریکوندی، . - 1391 امنیت روانی، یعنی داشتن روح و روانی آرام و به دور از ترس که دراین صورت، زندگی آدمی گوارا و دلپذیرخواهد شد. امنیت روانی عبارت است از ایمنی نسبی از خطر، مساله امنیت از دو جهت قابل بررسی است یکی آسایش خاطر ناشی از اطمینان شخص به ارضای نیازمندی ها خود و دیگری اطمینان از اینکه هیچ کس یا هیچ چیز فرد را تهدید نمی کند. به عبارتی امنیت حالتی است که در آن ارضای احتیاجات و خواسته های شخصی انجام می یابند یا احساس ارزش شخصی، اطمینان خاطر، اعتماد به نفس و پذیرش از طرف افراد جامعه است - ماه زاده، . - 1394
نتایج پژوهش های مختلف نشان می دهد که بین امنیت روانی با بهداشت روانی - فتحی، - 1391، با معنویت در کار - اردلان، قنبری، زندی و سیف پناهی، - 1392 و با راهبری اخلاقی - طالبی، شهودی و حمزه زاده، - 1393 همبستگی مثبت و با سوء مصرف مواد مخدر - جلالی، منشئی و مظاهری، - 1390 همبستگی منفی وجود دارد.معنیوت و نزدیکی به خدا می تواند دربرگیرنده امنیت، سلامت، شادکامی، فرزانگی، موفقیت شود - نادری و رجایی پور، . - 1390 تعالی معنوی2 که تلاش فردبرای ساختن معنایی وسیع از هدف نهایی مرگ و زندگی است . به عبارت دیگر استعداد فرد برای بیرون ایستادن از زمان و مکان حاضر و دیدن زندگی از یک منظرگاه بزرگ تر و عینی تر است تعالی معنوی به انسان کمک می کند تا بخش های مجزای زندگی را به هم متصل کند و یک کل معنادار بسازد - کونیق و همکاران3، . - 1997
نگاهی به تعاریف موجود معنویت بیانگر وجود چهار ویژگی اساسی لازم و ملزوم در این تعاریف است - دلگادو4، - 2005 که عبارتند از: -1معنویت به پذیرش سیستمی از باورها نیاز دارد. مارکوئن - 1994 - 5 معتقد است»معنویت نمی تواند کاملاً خود ساخته باشد، بلکه طی تعاملاتی که فرد با فرهنگ خود دارد شکل می گیرد- 2 .« معنویت مستلزم جستجو یا پرسش برای معنا و هدف زندگی است. این پژوهش مربوط است به جوهر و اصل هستی. یافتن معنا و هدف زندگی مربوط است به رسالتی که فرد احساس میکند به خاطر آن به سرنوشت خاصی فراخوانده شده است. در راستای این جستجو، معمولاً تغییراتی در ارزش های فرد دیده می شود - از ارزش های مادی به ارزش های نوعدوستانه یا آرمانگرایانه - -3 معنویت شامل آگاهی از پیوند یا ارتباط با دیگران است.
حین جستجویی که فرد برای یافتن معنا و هدف زندگی انجام می دهد، خودشناسی و رشدی حاصل می شود که به برقراری پیوند بین خود، دیگران، جهان و وجود نهایی - خدا - منجر می شود-4 معنویت در برگیرنده ی تعالی یا فرا رفتن از خویشتن خود می باشد. تعالی یعنی باور به اینکه فرا رفتن از خود امکان پذیر است. تعالی در ضمن اشاره دارد به تجربه ای متافیزیکی - فرای از جنبه های معمول ادراک انسان - الکینز و همکاران - 1988 - 6 معتقدند تجربه تعالی شبیه است به تجربه اوجی که مازلو از آن نام می برد. در اینگونه تجارب فرد در نتیجه ی تماس با بعدی نادیدنی قدرت خاصی پیدا می کند. بنابراین با توجه به مطالب گفته شده هدف این پژوهش بررسی رابطه بین تعالی معنوی با امنیت روانی در دانش آموزان دختر بوده است.
روش:
پژوهش حاضر با توجه به ماهیت موضوع و اهداف مورد نظر، از نوع تحقیقات توصیفی همبستگی است.جامعه آماری پژوهش حاضر شامل کلیه ی دانش آموزان دختر پایه سوم و چهار دوره ی دوم متوسطه مدارس دولتی آموزش و پرورش شهر کرمانشاه در سال تحصیلی 1394-95بود که با استعلام از اداره ی آموزش و پرورش کرمانشاه تعداد 4135 نفر بوده اند. حجم نمونه با توجه به تعداد جامعه آماری پژوهش مذکور و براساس جدول مورگان تعداد 350 نفر تعیین شد. روش نمونه گیری به صورت خوشه ایی چند مرحله ای انجام شد بدین صورت که از بین نواحی سه گانه ی آموزش و پرورش شهر کرمانشاه یکی از نواحی - ناحیه - 3 انتخاب شد وسپس از بین مدارس این ناحیه 4 مدرسه به صورت تصادفی انتخاب و پرسشنامه های پژوهش توزیع و جمع آوری گردید پس از اجرای تحقیق، 332 پرسشنامه در مرحله فرضیه آزمایی تحلیل شدند. لازم به ذکر که تعدادی از پرسشنامه ها به علت نقص در تکمیل کناره گذاشته شدند.
ابزار پژوهش
پرسشنامه تعالی معنوی: این مقیاس شامل 18 گویه می باشد و توسط پایدمونت - - 1999 به منظور سنجش مولفه های تعالی معنوی ساخته شده است. مولفه های این مقیاس عبارتند از: کامروایی معنوی: احساس لذت وخرسندی که ناشی از مواجهه ی شخص با یک وجود متعالی است - مثلاً به واسطه ی نیاش ها و مراقبه های روحی دردرون خودم احساس قدرت و آرامش می کنم - ، وحدت ویکپارچگی : باور به ماهیت متحد کننده ی زندگی - بعنوان مثال، احساس می کنم تمامی انسان ها در سطحی بالاتر از جهان مادی، در یک ارتباط مشترک سهیم هستند - و پیوند معنوی: باور به اینکه فرد بخشی از حقیقت انسانی بزرگتری است که از بین نسل ها و گروه ها عبور می کند - بعنوان مثال، درباره ی کسانی که بعد از من پا به این دنیا می گذارند نگران هستم - . در مقابل هر گویه طیف پنج گزینه ای از نمره یک برای کاملاً مخالفم تا پنج برای کاملاً موافقم درنظر گرفته شده است.
پایدمونت - - 1999 نشان دادکه این مقیاس پایایی قابل قبولی دارد. - برای خرده مقیاس های وحدت، کامروایی معنوی و پیوند معنوی به ترتیب 0/83، 0/87 و . - 0/64 در پژوهش حاضر نیز ضریب آلفای کرونباخ محاسبه و 0/83 بدست آمد.پرسشنامه امنیت روانی: این پرسشنامه در سال 2004 توسط مازلو به منظور سنجش امنیت روانی برای نوجوانان 15 تا 19 ساله براساس مطالعات وسیع نظری و بالینی، در زمینه احساس ایمنی تهیه شده است. دارای 71 سوال دو گزینه ای با گزینه های بلی و خیر است و برای شناخت و سنجش آن دسته از خصوصیات فردی که احساس ایمنی و ناایمنی را به وجود می آورد و شناسایی افرادی که ناایمنی روانی و هیجانی دارند قابل استفاده است. اعتبار و روایی این پرسشنامه توسط امین پور - - 1386 محاسبه شده است ضریب پایایی 0/92 گزارش گردید و روایی محتوای آن نیز مورد تایید قرار گرفت در پژوهش حاضر نیز ضریب آلفای کرونباخ محاسبه و 0/90 بدست آمد.
یافته ها
جدول1 میانگین وانحراف استاندارد متغیرهای پژوهش را نشان می دهد. نتایج جدول نشان می دهد که بین تعالی معنوی با امنیت روانی رابطه مثبت و معناداری وجود دارد.جدول 3 نتایج تحلیل رگرسیون همزمان برای پیش بینی امنیت روانی براساس تاب آوری و تعالی معنوی را نشان می دهد.برای پیش بینی امنیت روانی از تحلیل رگرسیون همزمان استفاده شد و نتایج نشان داد که F مشاهده شده - - F=88/1 معنادار
