بخشی از مقاله
چکیده
هدف کلی این پژوهش بررسی رابطه جوسازمانی و رضایتمندی شغلی با سلامت روان در بین کارکنان دانشگاه شیراز بود روش پژوهش، روش همبستگی بود. جامعه آماری پژوهش حاضر مشتمل بر تمام کارکنان دانشگاه شیراز می باشد که شامل 700 نفر می باشند. نمونه این تحقیق مشتمل بر 200 نفر از کارکنان می باشد، که برای انتخاب آنها از روش نمونه گیری سیستماتیک استفاده شد. در این پژوهش به منظور اندازه گیری متغیرهای مورد نظر از پرسشنامه های جو سازمانی هالپین و کرافت - - 1963، پرسشنامه استاندارد رضایت شغلی بری فیلد وروث و نیز پرسشنامه سلامت روانی - - GHQ-28 بود . پرسشنامه ها پس از تکمیل توسط پاسخگویان وارد نرم افزار spss شده و توسط آماره های مقتضی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. بر اساس یافته های پژوهش بین جو سازمانی و رضایتمندی شغلی با سلامت روان کارکنان رابطه معنادار وجود دارد، همچنین سلامت روان کارکنان را می توان بر اساس جو سازمانی و رضایتمندی شغلی کارکنان دانشگاه شیراز پیش بینی نمود.
واژگان کلیدی: جوسازمانی، رضایتمندی شغلی، سلامت روان، دانشگاه شیراز
مقدمه
سلامت روان، یکی از مهم ترین عوامل موثر در ارتقا و تکامل انسان محسوب می شود. سازمان بهداشت جهانی، سلامت روانی را توانایی کامل برای ایفای نقش های اجتماعی، روانی و جسمی تعریف می کند و آن را قابلیت ارتباط موزون و هماهنگ با دیگران، تغییر و اصلاح محیط فردی و اجتماعی، حل منطقی تضادها و تمایلات شخصی در نظر می گیرد.با توجه به اینکه مفهوم سلامت روانی، به عنوان جنبه ای کلی از مفهوم سلامت، به کلیه ی تدابیری اطلاق می شود که برای جلوگیری از ابتلا به بیماری های روانی به کار برده می شود - میلانی فر . - 1382طبق تعریف سازمان بهداشت جهانی1 سلامت روان به معنای بهزیستی کامل فیزیکی، روانی و اجتماعی می باشد.
در مجموع سلامت روان را می توان احساس رضایت وبهبود روانی و تطابق کافی اجتماعی با موازین مورد قبول هر جامعه تعریف کرد.همچنین فرهنگ بزرگ روانشناسی لاروس سلامت روان را »استعداد روان برای هماهنگ خوشایند و مؤثر کردن « برای موقعیتهای دشوار، انعطاف پذیر بودن و برای بازیابی تعادل خود »توانایی داشتن« تعریف کرده است. - گنجی - 1376انسان موجودی اجتماعی است و از این رو، زمانی که گروهی از مردم گرد هم می آیند در بین آنها مجموعه ای از کارکردها، باورها، هنجارها و ارزش ها میانشان پدیدار می شود که بر شیوه ی رفتاری آنها اثر می گذارد.
پیداست که انسان امروزی نمی تواند جدا از تشکیلات و سازمان های متشکل از هم نوعان خود زندگی کند، بنابراین باید گفت که بخش اعظم کردار و رفتار انسان ها از نهادها یا سازمان ها سرچشمه گرفته یا این که دست کم تحت تاثیر آنهاست به همین رو، ماهیت محیط های اجتماعی کار از جمله رضایتمندی شغلی در سازمان ها از موضوع های مورد توجه دانش های رفتاری و اجتماعی است - علاقه بند، . - 1381در هر سازمان و یا ارگان دولتی و خصوصی مشکلات خاصی وجود دارد که عدم توجه به آنها می تواند عاملی در بهرهوری از سیستم و یا توجه به آن زمینه ساز موفقیت در امور باشد. اما اگر این عوامل دسته بندی و اولویت بندی شوند می تواند در صدر آنها، جمله عدم رضایت یا رضایت شغلی را مشاهده نمود. نارضایتی شغلی زمینه ساز بوجود آمدن بی انگیزگی و عدم بروز انگیزش و ارتباط آن با کاهش بهره وری می باشد و می تواند عامل نتیجه بد و پایین رفتن کیفیت زندگی اجتماعی و فردی باشد.
رضایت شغلی به نگرش کلی فرد در باره شغلش اطلاق می شود. کسی که رضایت شغلی اش در سطح بالایی است، به کارش نگرش مثبت دارد؛ ولی کسی که از کارش ناراضی است ، نگرش وی نسبت به کارش منفی است.برخی رضایت شغلی را چنین تعریف می کنند: خشنودی شغلی مجموعه ای از احساسهای سازگار و ناسازگار است که کارکنان این احساسها به کار خود می نگرند. در واقع هنگامی که کارکنان به سازمانی می پیوندند، مجموعه ای از خواستها، نیازها، آرزوها، آزردگی های گذشته را که روی هم انتظارهای شغلی آنان را می آفرینند، با خود همراه می آورند.رضایت شغلی نشانی از همداستانی توقعات نوخاسته انسان، پادش هایی است که کار فراهم می آورد - دیویس2، . - 1370
صاحبنظران زیادی به اهمیت تنوع و جو سازمانی3 و اثر گذاری آن بر کارآمدی سازمان اشاره داشته اند. برای مثال پاول هانگز و دیگران برای ارزیابی میزان سهم و تاثیر جو سازمانی بر بروندادهای عمده سازمانی، مطالعه ای انجام دادند .آنان به ویژه اثرات وّج تنوع جمعیت شناختی، وّج تنوع عمیق، جو ابتکار و خلاقیت، جو یادگیری مداوم و جو عدالت و مساوات را بر درک و احترام به مشتریان را، اساس بررسی و تحلیل خود قرار دادند. نتایج حاصل مؤید شاخصهای مربوط به سازمان سالم بود؛ اینکه تمامی این پنج نوع جو سازمانی مورد مطالعه تأثیری معنا دار و مثبت برتلقّی مشتریان از کیفیت خدمات داشته است .بنابراین، می توان گفت، مدیریت جو و تنوع در حفظ روند پاسخگویی سازمان و ارتباط آن با محیط بیرونی اهمیت حیاتی دارد - هنگس و همکاران، . - 2006
