بخشی از مقاله
چکیده
هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه راهبردهای تنظیم شناختی هیجان با سبکهای حل تعارض بین فردی در بین دانشجویان دانشگاه آزاد ارومیه بود. روش تحقیق توصیفی از نوع همبستگی بود، بههمین منظور از جامعه موردنظر به شیوه نمونهگیری خوشهای و براساس جدول مورگان تعداد 375 نفر - 213 پسر و 162 دختر - از دانشجویان مقطع کارشناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ارومیه انتخاب شدند که پرشنامههای تنظیم شناختی هیجان - - 1999 و مقیاس سبکهای حل تعارض رحیم - - 1983 را تکمیل کردند و سپس جهت تجزیه و تحلیل دادهها از روش آمار توصیفی، روش همبستگی پیرسون، تحلیل رگرسیون چندمتغیری و آزمون تحلیل واریانس چند متغیری - مانوا - استفاده شد.
نتایج پژوهش نشان داد که بین مؤلفههای تنظیم شناختی هیجان با سبکهای حل تعارض بینفردی رابطه معناداری وجود دارد - . - 3 0/05 نتایج رگرسیون نیز نشان داد که مولفههای تنظیم شناختی هیجان قادر به پیشبینی سبکهای حل تعارض بینفردی میباشد. همچنین بین دانشجویان دختر و پسر درخصوص راهبردهای تنظیم شناختی هیجان و سبکهای حل تعارض تفاوت معنادار وجود داشت. در نتیجه مؤلفههای تنظیم شناختی هیجان سبکهای حل تعارض بینفردی را به صورت معناداری پیشبینی میکند.
مقدمه
بسیاری از تعارضها و اختلافهای افراد از آنجا سرچشمه میگیرند که افراد متفاوت، دیدگاههای متفاوتی نسبت به یک موضوع دارند و جالب اینجاست که معمولاً در هر اختلافی هر یک از طرفین فکر میکنند که درست میگویند و حق با آنهاست و این دیگریست که اشتباه میکند. تعارض در روابط موقعی بروز میکند که رفتار یک شخص با توقعات شخص دیگر جور درنیاید. ارتباط ضعیف به حفظ این روند کمک میکند - دهقانی فیروز آبادی، حمیدی و سیف پناهی، . - 1389 خلیلی - - 1378 معتقد است تعارض یا تضاد هنگامی ایجاد میشود که چیزی رضایت را برای یکی فراهم نموده و درعین حال، برای دیگری محرومیت به دنبال داشته باشد، تعارض ایجاد میشود.
رحیم، گارنت و بونتزمان - 1992 - 1 سبکهای حل تعارض را به پنج سبک تقسیم میکند که توجه کردن - اهمیت دادن - به خود و توجه کردن - اهمیت دادن - به دیگران در هنگام حل تعارض اساس این تقسیمبندی است. این سبکها عبارتند از: سبک یکپارچگی، سبک متعهد شده، سبک مسلط، سبک اجتناب و سبک مصالحه - رحیم، گارنت و بونتزمان، . - 1992 یکی از موضوعاتی که در طی دو دهه گذشته تلاش و توجهات تجربی و نظری فراوانی را به خود جلب کرده است بحث هیجانات است این علاقه و توجه میتواند بدلیل نقشی باشد که هیجان و تنظیم هیجانی در رفتارهای بیرونی و سبکهای حل تعارض بینفردی ایفا میکند - عیسی زادگان، جناآبادی و سعادتمند، . - 1389 مفهوم کلی تنظیم شناختی هیجان2 دلالت بر شیوه شناختی دستکاری ورود اطلاعات فراخواننده هیجان دارد. بهعبارت دیگر راهبردهای تنظیم شناختی هیجان، به نحوه تفکر افراد پس از بروز یک تجربه منفی یا واقعه آسیبزا برای آنها اطلاق میگردد.
پژوهشهای پیشین نه راهبرد متفاوت تنظیم شناختی را بهصورت مفهومی شناسایی کردهاند؛ سرزنش خود، پذیرش، نشخوار ذهنی، توجه مجدد مثبت، توجه مجدد به برنامه ریزی، باز ارزیابی مثبت، اتخاذ دیدگاه، فاجعه آمیزپنداری، سرزنش دیگران - اوکسنر و گروس3، . - 2008 توانمند بودن افراد از نظر تنظیم هیجانی، روبهرو شدن آنها را با چالشهای زندگی آسان میکند و درنتیجه آنها را از سلامت روان بیشتری برخوردار مینماید و سبکهای حل تعارض را در آنان بهبود میبخشد - مهدیزاده، زهراکار و افشار،. - 1391 در پژوهشی بشارت، محمدی و لواسانی - - 1393 نحوه ارزیابی، ابراز و تنظیم هیجانها را با سبکهای حل تعارض در ارتباط دانستهاند. با توجه مطالب فوق پژوهش حاضر به دنبال بررسی این موضوع است که آیا بین راهبردهای تنظیم شناختی هیجان با سبکهای حل تعارض بینفردی در بین دانشجویان دانشگاه آزاد ارومیه رابطه معنیداری وجود دارد؟
روش
طرح پژوهش حاضر توصیفی و از نوع همبستگی است. جامعه آماری این پژوهش، شامل کلیه دانشجویان مقطع کارشناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ارومیه که در نیمسال دوم سال تحصیلی 1394-95 در این دانشگاه مشغول تحصیل بودند، میباشد که تعداد آنها 12954 نفر میباشد. با استفاده از روش نمونه گیری خوشهای چند مرحلهای، تعداد 375 نفر - 162 دختر و 213 پسر - انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش شامل:-1 پرسشنامه جمعیت شناختی؛ برای ارزیابی میزان تحصیلات، سن، جنس، تاهل، از پرسشنامه محققساخته استفاده گردیده است.-2 پرسشنامه تنظیم شناختی هیجان CERQ؛ پرسشنامه تنظیم هیجان شناختی در سال 1999 توسط گارنفسکی، کریج و اسپین هاون طراحی شده است.
این نسخه اصلی این پرسشنامه با 9 مؤلفه - سرزنش خود، پذیرش، نشخوار ذهنی، توجه مجدد مثبت، توجه مجدد به برنامه ریزی، باز ارزیابی مثبت، اتخاذ دیدگاه، فاجعه آمیزپنداری، سرزنش دیگران - دارای 36 ماده است. از جمع کل نمرات 36 ماده یک نمره کلی بدست میآید که بیانگر استفاده از راهبردهای شناختی تنظیم هیجان است و میتواند در دامنهای از 36 تا 180 نمره قرار گیرد - امین آبادی، دهقانی و خداپناهی،. - 1390 سازندگان این پرسشنامه اعتبار آن را از طریق آلفای کرونباخ برای راهبردهای مثبت 0/91 و برای راهبردهای منفی 0/87 و کل پرسشنامه 0/93 محاسبه کردهاند - امین آبادی، دهقانی و خداپناهی،-3 . - 1390 پرسشنامه سبکهای حل تعارض رحیم ROCI-II؛ این پرسشنامه توسط رحیم - 1983 - 4 ساخته شده است.
این پرسشنامه متشکل از 5 خرده مقیاس است که عبارتند از: سبک یکپارچگی، سبک ملزم شده، سبک مسلط، سبک اجتناب کننده و سبک مصالحه میباشد. همسانی درونی این پرسشنامه با استفاده از آلفای کرونباخ برای خرده مقیاسهای آن 70 تا 75 درصد میباشد که همسانی درونی مناسبی را نشان میدهد. نمرهگذاری به صورت طیف لیکرت است که از کاملا مخالفم نمره یک تا کاملا موافقم نمره 5 است - حقیقی، زارعی و قادری،. - 1391
نتایج
از بین آزمودنیهای مورد مطالعه، 43/2 درصد دختر و 56/8 درصد پسر بودند که از بین پاسخدهندگان پسر، 60/09 درصد لیسانس، 39/91 درصد فوقلیسانس بودند و از بین پاسخدهندگان دختر، 55/55 درصد دارای مدرک تحصیلی لیسانس، 44/45 درصد فوقلیسانس بودند. همچنین از بین پاسخدهندگان پسر، 69/48 مجرد، 30/52 درصد متاهل بودند و از بین پاسخدهندگان دختر، 63/58 درصد مجرد، 36/42 درصد متاهل بودند. برای بررسی آماره های توصیفی متغیرهای پژوهش جدول 1 و 2 آورده شده است.
