بخشی از مقاله
چکیده
هدف از این پژوهش بررسی رابطه شادکامی با بهزیستی ذهنی دانشجویان زن متأهل دانشگاه آزاد اسلامی اهواز بود. نمونه این پژوهش شامل 280 نفر بودند که به صورت تصادفی دردسترس از بین تمامی دانشجویان زن انتخاب شدند. برای گردآوری دادهها از پرسشنامههای شادکامی آکسفورد و رضایت از زندگی - SWLS - استفاده شد. پژوهش حاضر از نوع همبستگی بود و نتایج تحلیل دادهها با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون در سطح معنی داری p= 0/001 نشان داد که بین شادکامی و احساس بهزیستی ذهنی رابطه معنی داری وجود دارد.
کلید واژه ها: شادکامی ، احساس ذهنی بهزیستی.
مقدمه
از زمانهای دور بشر به دنبال آرمان شهری بوده است که در آن با رضایت زندگی کند و از زندگی خود خشنود باشد .شادمانی1، رضایت از زندگی2 و احساس ذهنی بهزیستی3 واژههایی هستند که در روانشناسی امروز برای بیان این حالت به کار میروند، این واژهها باآن که در ظاهر با یکدیگر تفاوت دارند، اما به یک موضوع اشاره دارند - هادیان فرد، . - 1382 احساس ذهنی بهزیستی اصطلاحی است که به حالت مثبت ذهن اشاره دارد و کیفیت زندگی ما را نشان میدهد. در ادبیات روان شناختی، بهزیستی ترکیبی از رضایت از زندگی یا چگونگی تفکر ما از زندگی مطلوب، و آنچه ما راجع به زندگیمان اح ساس میکنیم، فرض شده ا ست - بارترام و بونیول4، . - 2007 برای سالهای زیادی مو ضوع بهزی ستی و شادکامی مورد غفلت واقع شده بود،و روی جنبههای ناشاد انسانی مثل افسردگی1، اضطراب2 و اختلال هیجانی3 تأکید میشد. اما اخیراً این عدم تعادل،تعدیل شده و در حال حاضر مطالعات زیادی تحت عنوان احساس ذهنی بهزیستی مورد توجه قرار گرفته است. در واقع، در حال حاضر یک زمینه کلی به نام روان شناسی مثبت نگر برای درک فرایند شادکامی انسان اختصاص یافته است - فارنهایم و کریستوفاور4، . - 2007
بالندگی، سرزندگی و نشاط روانی انسان به دلیل تأثیر قابل ملاحظه ای که تمامی جنبه های شخصیتی انسان و چگونگی بروز و ظهور رفتارهای مختلف او دارد، همواره مورد توجه پژوهشگران بوده است. از عهد باستان به احساسات مثبت انسان از جمله شادکامی5 توجه شده است - مصباح ،. - 1388 تعریف های مختلفی از مفهوم شادکامی از سوی روان شناسان ارائه شده است. پژوهشگرانی چون لوبومیرسکی، شلدون واسکاد - 2005 - 6، مارتین2005 - 7؛ به نقل از: اوت8، - 2006، کار - 1385 - و آرگیل - 2001 - 9 "شادکامی را حالت روانی مثبتی، سطح بالای رضامندی کلی از زندگی، عاطفه مثبت و سطح پایین عاطفه منفی تعریف میکنند". شادی، یکی از نیازهای انسان و لازمه ی زندگی است. واژه ی شادکامی، در بر گیرنده چند مفهوم ذهنی مثل شادمانی، خشنودی، لذت و خوشایندی است اما به معنای خوش بینی بی پایه و خودفریبی، انکار واقعیت ها و ندیدن مشکلات خود و دیگران نیست. از این رو تعدادی از روان شناسان، مفهوم کلی تر »خوشبختی ذهنی« را که دربر گیرنده ی ارزشیابی هایی مثل خشنودی از زندگی، هیجان، خلق مثبت و فقدان افسردگی و اضطراب است به کار می برند - داینر، سو و لوکاس10،. - 2003
کار معتقد است افراد شاد، معمولا مهارتهای خود را بهتر ارزیابی کرده و رویدادهای مثبت را بیشتر از رویدادهای منفی، یادآوری نموده و در برنامه های زندگی، تصمیم گیری بهتری دارند.همچنین وی معتقد است شادی می تواند بر سامانه ی ایمنی ما تأثیر گذاشته موجب افزایش عمر افراد شاد شود - کار، . - 1385 هادیان فرد - 1382 - ، در پژوهشی به بررسی رابطه مذهب و احساس ذهنی بهزیستی در گروهی از بزرگسالان مسلمان پرداخت. یافتهها نشان داد که اقامه نمازهای واجب پیشبینی کننده نیرومندی برای احساس رضایتمندی از زندگی است. انتخاب دوست مذهبی، انتخاب همسر مذهبی، پرداخت وجوهات شرعی، تشویق دیگران به مذهبی بودن و بررسی درباره دین، پیشبینی کنندههای خوبی برای احساس رضایتمندی از زندگی هستند . همچنین بین احساس ذهنی بهزیستی و نیز عمل به باورهای دینی در زنان و مردان تفاوت معنی داری وجود ندارد. پیرو - 2011 - 11
طی مطالعه ای نشان داد که سلامت و وضعیت تأهل قویا با شادکامی و بهزیستی ذهنی در ارتباط است . بروه - 2011 - 12 طی مطالعه ای به این نتیجه رسید که درجه رضایت از استاندارهای زندگی از عوامل رسیدن به شادکامی است . وینهوون - 2011 - 13 در پژوهشی نشان داد که عوامل روانشناختی بر کارکرد جسمی تأثیر می گدارد کسانی که بهزیستی ذهنی بالاتری دارند از سلامت جسمی بالاتری برخوردارند و همچنین این افراد شادکامی ، خوشبینی ، مثبت گرایی بیشتری دارند و از ثبات عاطفی بالاتری برخوردارند.
اهمیت بهزیستی ذهنی در انسان، در چند دهه گذشته به صورتی روزافزون توجه روانشناسان و متخصصان بهداشت روانی را به خود جلب کرده است .پیشرفت علم روانشناسی از یک سو و ماهیت پویا و پیچیدهی جوامع نوین از سوی دیگر، باعث شده است که سلامت روانی نیز مانند سلامت جسمانی مورد توجه ویژه ای قرار گیرد به طوری که سازمان بهداشت جهانی در تعریف ابعاد وجودی انسان، به ابعاد جسمانی، روانی، اجتماعی ، ذهنی اشاره میکند ؛ عوامل زیادی بر بهزیستی ذهنی تأثیر گذارند که یکی از این عوامل که در این پژوهش به آن پرداخته شده است شادکامی است.
فرضیه پژوهش
بین شادکامی با احساس ذهنی بهزیستی در دانشجویان زن متأهل رابطه وجود دارد. جامعه آماری، نمونه و روش نمونه گیری جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه دانشجویان زن متأهل دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز در سال تحصیلی 1394 می باشد . نمونه این تحقیق مشتمل بر 280 نفر از جامعه مذکور می باشد که برای انتخاب آنها از روش نمونه گیری تصادفی ساده استفاده گردید. و همچنین برای تعیین حجم نمونه از جدول مورگان1 استفاده شده است.
ابزار اندازه گیری
در این پژوهش به منظور اندازه گیری متغیرهای مورد نظر از ابزارهای زیر استفاده شده است: پرسشنامه شادکامی آکسفورد:2 پرسشنامه ارزیابی شادکامی در سال 1989 توسط آرجیل و لو3 تهیه شده است که دارای 29 ماده است و 5 حیطهی رضایت، خلق مثبت، سلامت، کارآمدی و عزت نفس را میسنجد. خرده مقیاس رضایت شامل یازده پرسش، خرده مقیاس خلق مثبت شامل هشت پرسش و خرده مقیاس سلامتی شامل 6 پرسش، خرده مقیاس کارآمدی دارای 4 پرسش و خرده مقیاس رضایت و سلامتی 14 پرسش در خرده مقیاسهای رضایت و خلق مثبت به صورت مشترک محاسبه میشوند. - بفخم، . - 1387 آرجیل و مارتین1989 - 4،
نقل از کریمی، - 1381، از طریق همبسته کردن پرسشنامه شادکامی و یک مقیاس ده درجهای ضریب 0/43 بدست آوردند. آرجیل و همکاران - 1999 - ، جهت تعیین پایایی پرسشنامه شادکامی آکسفورد با استفاده از آلفای کرونباخ ضریب 0/90 را گزارش دادند. در تحقیق حاضر، از پرسشنامه شادکامی برای اعتبار یابی پرسشنامه امیدواری و رضایت از زندگی استفاده شده است. برای تعیین پایایی پرسشنامه یاد شده نیز از دو روش آلفای کرونباخ و تنصیف استفاده شده است که به ترتیب برابر 0/95 و 0/90 ،که بیانگر ضرایب مطلوب می باشد. همچنین مشخص شد که رابطه مثبت معنی داری بین دو پرسشنامه مذکور وجود دارد.
