بخشی از مقاله
چکیده
پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه بین شبکه های اجتماعی مجازی با عملکرد شغلی معلمان متوسطه انجام شده است. این پژوهش از نوع تحقیقات کاربردی و از نظر شیوه جمع آوری اطلاعات، توصیفی از نوع همبستگی میباشد. جامعه آماری این پژوهش را تمامی معلمان متوسطه اول و دوم شهر استهبان در سال 95-96 تشکیل دادند که تعداد آنها برابر با 213 نفر بوده است که ازبین آن ها، تعداد 177 نفر، با روش نمونهگیری تصادفی طبقهای انتخاب شدند.
تجزیه و تحلیل نتایج با استفاده از همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون گام به گام انجام گرفته است. نتایج پژوهش با استفاده از روابط همبستگی پیرسون نشان داد که از بین ابعاد شبکههای اجتماعی مجازی - بعد فردی، بعدفرهنگی - اخلاقی و بعد اجتماعی - ،بعد فردی آن با عملکرد شغلی رابطه معکوس معنادار داشته است در حالیکه بعد فرهنگی- اخلاقی آن با عملکرد شغلی رابطه مستقیم معنادار داشته است. نتایج رگرسیون گام به گام نیز نشان داد که از بین ابعاد شبکه های اجتماعی، بعد فردی و فرهنگی- اخلاقی بطور معنا دار پیشبینی کننده عملکرد شغلی بودهاند.
مقدمه
یکی از تاثیرگذارترین سرویسهای ارائه شده در اینترنت، شبکههای اجتماعی مجازی 1است که به نوبه خودتحول شگرفی را در نظام اجتماعی کشورهای جهان ایجاد کرده است. شبکههای اجتماعی بخشی از رسانه اجتماعی هستندکه با اهداف مختلفی ایجاد شدهاند و کاربران بسیار زیادی را به خود جذب کردهاند. امروزه بعضی از شبکههای اجتماعی با سرویسهایی که ارائه می دهند و با کاربریهایی که دارند، خود به یک رسانه خبری تبدیل شدهاند و اثرات عمیقی بروقایع مختلف در دنیای واقعی گذاشتهاند - اسلامی، - 1392 .یک شبکه اجتماعی، سایت یا مجموعه سایتهایی است که به کاربرانی که علاقه به اشتراک گذاری علاقهمندیها، افکار و فعالیتهای خود با دیگران دارند،این امکان را میدهد.
بر این اساس که انسان موجودی اجتماعی است و ارتباط و انس با دیگران از ضروریات زندگی او به شمار می رود اما با آمدن شبکههای اجتماعی مجازی، شکل جدیدی از زندگی او در فضای مجازی شکل گرفت و ارتباط میان انسانها با شکل سنتی آن که به صورت ساده و چهره به چهره بود، تفاوت کرد. امروزه این شبکههای اجتماعی مجازی به یکی از مهم ترین ابزارهای ارتباطی در سطح جامعه و جهان تبدیل شده و از شهرت فراوانی برخوردارند.
- پمپک و همکاران3، 2009، به نقل از رجایی، . - 1393 شبکه های اجتماعی مجازی، مکان هایی هستند که در آن ها افراد فرصت می یابند خود را معرفی نموده، ویژگیهای شخصیتی خود را بروز داده و با سایرین ارتباط برقرار کرده و روابط خود را حفظ نمایند - الیسون، . - 2000 پس شاید به جرات بتوان گفت که شبکه های اجتماعی مجازی به جزء جدا نشدنی زندگی ساکنین زمین تبدیل شده اند. رشد انواع شبکه های اجتماعی مجازی و خدمات متنوعی که به کاربران خود ارائه می کنند، فرهنگ نوینی را گسترش می دهند که فرصت و چالش را همزمان به همراه دارد و تاثیرات زیادی بر جنبه های مختلف فردی و اجتماعی زندگی افراد بر جای گذاشته است.
معلمان4 که همواره در نقش گروههای مرجع، وظیفه انتقال ارزشها و هنجارها را از نسلی به نسل دیگر عهده دار هستند نیز نمی توانند خود را جدا ازاین تاثیرات نگه دارند. در میان مشاغل مختلف یک جامعه، شغل معلمی از پر اهمیتترین آنهاست که در آن ارتباط و روابط اجتماعی گسترده وجود دارد و شبکه های اجتماعی مجازی ، پل ارتباطی بین معلمان و کلاس های درسی هستند. معلمان می توانند از این طریق با تجارب و فعالیتهای یکدیگر آشنا شوند و تجارب خود را در کلاس درس مبادله کنند و روشهای تدریس و تکنیک های آموزشی مختلف را با یکدیگر به مشورت بگذارند و از آنها در راستای کیفیت تعلیم و تربیت دانش آموزان بهره ببرند - عرفانمهر،نجمینژاد و دهویی، . - 1394 معلمان،مهمترین و اساسیترین عامل در مدرسه شناخته شده و در برابر عملکرد شغلی5 خود و پیشرفت تحصیلی دانشآموزان و اعمال هدفمند در سازمان، مسئول میباشند.
در نظام آموزشی موفق معلمان نقش حیاتی دارند و اعتقاد بر این است که عملکردخوب دانشآموزان به کارایی تدریس معلمانشان وابسته است - باولداف و کراون، . - 2002 امروزه مهم ترین و اساسی ترین مسئله هر سازمانی، عملکرد شغلی نیروهای انسانی آن سازمان است - کاشف ،. - 1388 روانشناسان ،عملکرد شغلی را محصول رفتارهای انسانی می دانند و معتقدند انگیزه ها و نیازها، در عملکرد افراد و در نهایت رشد و توسعه ی اقتصادی تاثیر دارند - فراس و فوی6 ،. - 2001 سیستانی - - 1380، عملکرد شغلی را کارایی و اثر بخشی در وظایف محوله می داند.
بیشتر محققان معتقدند که عملکرد بالاتر به احساس رضایت و اثر بخشی بیشتر در کارکنان منجر می شود - کانفر و آکرمن7، . - 2005 ساعتچی - - 1386، معتقد است که عملکرد شغلی موضوعی است که میتوان بازخورد نتایج آن را در افزایش کیفیت تصمیمگیریهای سازمانی در زمینه های افزایش حقوق، مزایا و اخراج کارکنان و افزایش کیفیت تصمیم گیری های فردی در زمینه های انتخاب شغل تا رشد و بهبود فرد برای تصدی مشاغل مهمتر در آینده را داد. به همین دلیل عملکرد شغلی یک متغیر مهم درپژوهش های سازمانی محسوب می شود.
بر این اساس هدف از پژوهش حاضر این است که آیا استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی بر بهزیستی روانشناختی و عملکرد شغلی معلمان متوسطه تاثیر دارد یا خیر؟ امروزه با توجه به نقشی که تاکنون شبکه های اجتماعی در ابعاد مختلف زندگی داشتهاند، نمیتوان آنها را نادیده گرفت و در آینده نقش وتاثیر بیشتری نیز خواهند داشت. آنچه ضرورت انجام این پروژه را دو چندان می کند جایگاه حساس آموزش و پرورش در اعتلای دانش و فرهنگ جامعه و دستیابی و اجرای موفقیت آمیز هر فعالیت آموزشی است که علاوه بر منابع مالی و وسایل فناوری، نیازمند معلمانی متعهد و کار آمد است . استفاده از این شبکههای اجتماعی بر کارکرد سازمانی و عملکرد شغلی آنان تأثیرگذار خواهد بود.
لذا لازم است همگام با رشد و تکامل فناوری ومحتوای سایر شبکه های اجتماعی مجازی در ابعاد مختلف، کارکرد آنها به ویژه نقش آنها در عملکرد افراد، مطالعات بیشتری انجام شود. گرچه شبکه های اجتماعی را از جنبه های مختلف می توان مورد کنکاش و ارزیابی قرار داد اما با توجه به موارد ذکر شده و همچنین بررسی های مقدماتی که نشان دهنده انجام نشدن پژوهشی در این زمینه می باشد اهمیت و ضرورت این پژوهش را موجب می شود.
پیشینه پژوهش
از جمله پژوهش هایی که در این زمینه انجام شده اند میتوان به موارد زیر اشاره کرد: ان جی و چو - 2005 - 8، در پژوهشی به بررسی ارتباط بین ویژگی های شبکه و عملکرد شغلی پرداختند. نتایج بررسی آنها نشان داد که تنوع اطلاعات تاثیر منفی بر عملکرد شغلی مدیران زن داشت و زنان کمتر از اندازه از شبکه و روابط سطوح بالاتر سود می برند. همچنین نتایج نشان دادند که وجود همکاران بیشتر در یک شبکه به عملکرد مدیران مرد کمک می کند اما برای مدیران زن زیان آور است.
همچنین مدیران سطوح بالاتر با شبکه های داخلی، عملکرد ضعیف تری دارند. همچنین نتایج پژوهش آنها نشان داد که دسترسی گسترده به اطلاعات هیچ مزیتی را برای مدیران سطوح بالای سازمان نسبت به زیر دستان آنها به وجود نمی آورد. ژنگ و دنکتاش - 2013 - 9، در پژوهش خود به بررسی تاثیر شبکه های ارتباطی محیط کاری آنلاین و آفلاین بر عملکرد شغلی کارکنان پرداختند.با تمایز بین شبکه های ارتباطی آنلاین و آفلاین کارکنان،آنها تکنولوژی را در نظریه شبکه اجتماعی جای دادند تا عملکرد شغلی کارکنان را درک کنند.
