بخشی از مقاله
چکیده
هدف از پژوهش حاضر تعیین رابطه عملکرد تحصیلی با پرخاشگری دانشآموزان پسرداول متوسطه شهر رامهرمزاست، که نمونه پژوهش بصورت تصادفی چند مرحلهای و با استفاده از جدول مورگان تعداد 260 نفرانتخاب شدند. طرح تحقیق همبستگی بود. ابزار تحقیق مورد استفاده، پرسشنامه پرخاشگری باس و پری - 1992و عملکرد تحصیلی - معدل سوم راهنمایی - بود روش های آماری برای تجزیه و تحلیل، دادهها از نرم افزار spss18 استفاده شده و علاوه برفراوانی و درصد،میانگین، میانه، انحراف معیارو واریانس، حداقل و حداکثر نمرات، محاسبات لازم با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه انجام شد نتایج زیرنشان داد که بین عملکرد تحصیلی و پرخاشگری دانشآموزان رابطه منفی معنادار وجود دارد. و عملکرد تحصیلی، پیشبینی کننده خوبی برای پرخاشگری دانشآموزان هستند.
مقدمه
هر جامعه ای برای پیشرفت و رشد در ابعاد مختلف اجتماعی- اقتصادی و فرهنگی و … نیاز به افرادی دارد که از نظر روانی و جسمانی سالم باشند. با توجه بهاین که کودکان امروز، صاحبان بلافصلاینده جامعه هستند، سلامتی و بیماری آنان در سلامتی و بیماری جامعه فردا و نسلهایاینده اثراتی قابل توجه خواهد داشت. بنابراین، لازم است به سلامت روانی- جسمانیاین قشر عظیم بیشتر توجه شود و گامهایی اساسی در جهت پیشگیری و درمان بیماریها و اختلالات روانی و رفتاری آنان برداشته شود. نقش و کارکرد مدارس در آستانه هزاره سوم میلادی تغییر و جهش چشمگیری پیدا کرده است.
افزون بر ایفای نقشسنّتی مدارس مبنی بر تربیت افرادی فرهیخته، مدارس عهدهدار پرورش شهروندانی مسوؤل و رشد یافته و برخوردار از مهارتهای اجتماعی و عاطفی نیز هستند - گاربر،کیلی و مارتین1،. - 2002 از اینروتوجّه جدّی و همه جانبه به عواملی که بستر لازم جهت دستیابی به این هدف را فراهم میسازند، اجتنابناپذیر به نظر میرسد. بدین منظوروجّهت جدّی به رشد عاطفی و اجتماعی دانشآموزان یکی از راهبردهای اساسی در نیل به این هدف بشمار میرود - قنبریهاشم آبادی، باقری؛ . - 1386 روابطی که دانشآموزان با معلمان و همسالان خود در مدارس برقرار میکنند، نقش اساسی در اکتساب نگرشها، باورها و ارزشهای بنیادین اجتماعی دارد و درک دانشآموزان را از جامعه و محیطی که در آن قرار دارند، تحت تاثیر قرار میدهد.
مدرسه یکی از مهمترین بافتهای یادگیری مهارتهای هیجانی است آموزش هیجانی میتواند از طریق گسترهای از تلاشها مانند آموزش کلاسی، فعالیتهای فوقبرنامه، جو و شرایط حمایتی مدرسه و درگیر کردن دانشآموزان، معلمان و والدین در فعالیتهای اجتماعی صورت گیرد. در صورتی که فرآیند اجتماعی شدن و رشد مهارتهای هیجانی در محیط اولیه خانواده مطلوب نباشد،این امکان وجود دارد تا مدارس از طریق آموزشهای ترمیمی به جبراناین کاستیها بپردازند. براین اساس بسیاری از مربیان و روانشناسان نسبت به توجه توسعه آموزش مهارتهای اجتماعی و هیجانی در مدارس تاکید کردهاند - نقل از مایر و سالووی2، . - 1997
پرخاشگری3 به عنوان یکی از با اهمیتترین مسائل دوره نوجوانی مورد توجه است - بونیکا، یشووا، آرنولد، فیشر و زلجو4،. - 2003 البته گاهی پرخاشگری در رفتار فرد ظهور و بروز نمیکند بلکه بصورت پرخاشگری نافعال باقی میماند. رفتارهای پرخاشگرانه فعال جزء هیجانهای منفی- به خصوص خشم به شمار میآیند.این گروه رفتارها بیانگر نگرشی منفی و غیر مستقیم فرد به موضوع و مقاومت در برابر پاسخهای منطقی و معقول است. اغلب مردم، هنگامی که در بیان خواستهها و تمایلاتشان دچار احساس ناتوانی و در ماندگی میشوند و نمیتوانند آنها را مستقیما بیان کنند، اقدام به انجام کارهای پرخاشگرانه نافعال میکنند. گروهی نیز با مقاومت منفی نگرشهای بدبینانهای هرگونه ارتباط سالم با جامعه را رد میکنند و همواره در پی مخالفت و عیبجویی هستند - سلحشور، . - 1378
نوجوانان پرخاشگرمعمولاً توان مهار خود را ندارند و معیارها و ارزشهای جامعه را که در آن زندگی میکنند به راحتی زیر پا میگذارند. در بیشتر موارد والدین و اولیای مدارس با آنها درگیری پیدا میکنند و گاهی به اخراج آنها میانجامد - صادقی و همکاران، . - 381 عملکرد تحصیلی ازاین جهت اهمیت دارد که در یادگیری اثر داشته ویادگیری آموزشگاهی عملکرد تحصیلی را تحت شعاع قرار میدهد - شعاری نژاد،. - 1380 مسئله عملکرد تحصیلی در مدارس از جمله مسائلی است که ذهن رهبران ومدیران جامعه و در نتیجه محققان را به خود جلب کرده است.این که چه عواملی بر پیشرفت وموفقیت تحصیلی دانشآموزان تاثیر میگذارد یا سهم ومشارکت هر عامل چه اندازه است، همواره از حیطههای مورد علاقه پژوهشگران تربیتی وحتی روانشناسان بوده است - طباطبایی،. - 1376
زندگی تحصیلی، یکی از مهمترین ابعاد زندگی اشخاص است که برسایر ابعاد زندگی تاثیر فراوان دارد.دراین بین یکی از مسایل ومشکلات اساسی زندگی تحصیلی افراد ونظام آموزشی هر کشور، مسئله افت تحصیلی وپایین بودن سطح عملکرد تحصیلی دانشآموزان و دانشجویان آن کشور استاین پدیده علاوه بر زیانهای هنگفت اقتصادی، سلامت روانی فراگیرندگان را مخدوش مینماید. منظور از افت تحصیلی،کاهش عملکرد تحصیلی فراگیرندگان از سطح رضایتبخش به سطح نامطلوب است. عوامل مختلفی بر عملکردتحصیلی افراد اثر میگذارند که متخصصان تعلیم و تربیت آنها را به چهار دسته شامل عوامل تقسیم میکنند.
عوامل آموزشگاهی ،عوامل فردی،عوامل اجتماعی، عوامل خانوادگی - زهرا کار، . - 1386 شامراد لو - - 1387، در پژوهش خود تحت عنوان مقایسه نقش هوش هیجانی وشناختی در پیش بینی وعملکرد تحصیلی دانشآموزان پیش دانشگاهی شهر تهران، بهاین نتیجه رسید که هوش هیجانی نسبت به هوش شناختی در پیش بینی عملکرد تحصیلی از توان بیشتری برخوردار است. در پژوهشی دیگر که توسط امینی، نریمانی - - 1385، با عنوان رابطه هوش هیجانی وعملکرد تحصیلی باسلامت روان مقایسه آنها در دانشآموزان ممتاز وعادی شهرستان اشنویه انجام شد.
نتایج نشان داد که هوش هیجانی وعملکرد تحصیلی با سلامت روان درهر دو گروه از دانشآموزان رابطه معنا داری وجود دارد. یوسفی - - 1385، در پژوهش رابطه استدلال صوری و آگاهی هیجانی را با عملکرد تحصیلی دانشآموزان بررسی کرد نتایج نشان داد که بین آگاهی هیجانی و عملکرد تحصیلی دانشآموزان رابطه وجود دارد. بهرامی - - 1384، کارایی مهارت حل مسئله در کاهش پرخاشگری دختران دانش آموز را مورد بررسی قرار دادنتایج حاکی از تاثیر آموزش شناختی- رفتاری - حل مسئله - در کاهش پرخاشگری دختران بود.
منصوری - 1380 - ، طی ترجمه هنجاریابی تست هوش هیجانی شرینگ و بررسی رابطه آن با عملکرد تحصیلی و شغلی بهاین نتیجه رسید که هوش هیجانی با عملکرد تحصیلی و شغلی رابطه مثبت و معنی داری دارد. جاگر - 2003 - 5 درپژوهش خود پیرامون رابطه هوش هیجانی وعملکرد تحصیلی بهاین نتیجه دست یافت که دانشآموزانی که دراین ویژگی از سطوح بالاتری برخوردارند،از نمرات بالاتر وموفقیت تحصیلی بیشتری برخوردارند. رابین1999 - 6، به نقل از سالوی، مایر و کارسو 2000 - ، نشان داد که بین هوش هیجانی با رفتارهای ضد اجتماعی و پرخاشگری دانشآموزان رابطه معناداری وجود دارد. درتحقیقی که توسط ریگبای واسلی - 1993 - 7، انجام گردید نتایج حاکی از آن است کهاین پرخاشگری و عملکرد تحصیلی همبستگی منفی وجود دارد.
