بخشی از مقاله
چکیده
زمینه و هدف: CA_125 یک گلیکوپروتئینی است که در بافتهای سالم همچون سینه، شکم، پانکراس، تخمدان در خون ترشح می شود. بعنوان یک بیومارکر تشخیصی نشان دهنده سرطان است در زنان سالم میزان طبیعی آن زیر 35 واحد درخون است. زمانیکه بر اثر عوامل گوناگونی همچون سرطان، بالارفتن سن، فعالیت بدنی و غیره هموستاز بدن برهم می ریزد میزان ترشح این گلیکوپروتئین نیز تغییر می کند.
میزان غلظت مشکوک به بیماری برای زنان پس از یائسگی بالای 30 و زنان پیش یائسه بالای 25 می باشد.2 از آنجائیکه میزان غلظت این گلیکوپروتئین در زنان سالم معلوم و مشخص می باشد بررسی آستانه های غلظتی این بیومارکر در آزمایشاتی که سطوح بالا یا مناسبی از آن را نشان می دهند بطور مستقیم یا غیر مستقیم چگونگی این بیومارکر را برای تشخیص بیماری در زنان سالم تعیین می کند.3 در پژوهش حاضر هدف بررسی رابطه میان سطح این آنتی ژن و فعالیت بدنی زنان پیش یائسه و یائسه می باشد.
روش کار: 30 زن سالم - سن 44/93 2/95 سال - برگزیده و به دو گروه زنان پیش یائسه و یائسه تقسیم شدند. نمونه خونی آزمودنی ها توسط فرد مجرب آزمایشگاهی گرفته شد و سطح سرمی CA_125 مورد سنجش قرار گرفتتحقیق. حاضر از دو بُعد مجزا بررسی می شود. مطالعه اول از نوع تحقیقات توصیفی است که به روش همبستگی، به روش رگرسیون چند متغییره، رابطه بین متغیر فعالیت بدنی با فاکتور سطح سرمی آنتی ژن CA_125 را مورد بررسی قرار می دهد. مطالعه دوم از نوع مقایسه ای است که به مقایسه ی متغیر فعالیت بدنی و سطح سرمی آنتی ژن CA_125 در دو جامعه زنان پیش یائسه و زنان توسط آزمون خی دو یائسه می پردازد.
یافته ها: بین فعالیت بدنی و سطح سرمی CA_125 در هر دوگروه تفاوت معناداری مشاهده نشد. هیچ رابطه معناداری بین فعالیت بدنی با سطح سرمی CA_125 در دو گروه زنان مشاهده نشد و هریک مستقل از هم بوده و برهمکنشی بر یکدیگر نداشتند.
نتیجه گیری: بطور کلی می توان چنین اظهار داشت که رابطه معناداری بین فعالیت بدنی با سطح سرمی CA_125 در زنان یائسه و پیش یائسه وجود ندارد و بین فعالیت بدنی و سطح سرمی CA_125 در دو گروه تفاوت معنادار مشاهده نشد.
مقدمه
شاخص CA_125 یک گلیکوپروتئینی است که سلولهای بافتهایی همچون سینه، شکم، پانکراس، تخمدان آن را در خون ترشح می کنند و میزان سرمی آن در زنان سالم زیر 35 میلی مول در لیتر می باشد، زمانیکه بر اثر عوامل گوناگونی همچون سرطان، بالارفتن سن، فعالیت بدنی و غیره، هموستاز بدن برهم می ریزد میزان ترشح این گلیکوپروتئین نیز تغییر می کند. در زمان بیماری سرطان یکی از بیومارکرهای تشخیصی سطح سرمی CA_125 استCA_125. 1 یک گلیکو پروتئین سنگین است که بوسیله یک آنتی ژن بنام OC-125 شناسایی شده که در زنان مبتلاء به سرطان تخمدان بالا می باشد. میزان غلظت مشکوک به بیماری برای زنان پس از یائسگی بالای 30 و زنان پیش یائسه بالای 25 می باشد.
از آنجائیکه میزان غلظت این گلیکوپروتئین در زنان سالم معلوم و مشخص می باشد بررسی آستانه های غلظتی این بیومارکر در آزمایشاتی که سطوح بالا یا مناسبی از آن را نشان می دهند بطور مستقیم یا غیر مستقیم چگونگی این بیومارکر را برای تشخیص بیماری در زنان سالم تعیین می کند3 .یائسگی یکی از مراحلی است که هورمونهای زنان را دستخوش تغییرات زیادی می کند و این تغییرات هموستاز بدن را تغییر می دهد، حدود 40 سالگی میزان تخمک گذاری در زنان کاهش یافته و دوره هایی از کم کاری تخمدان برای تخمدان آغاز می گردد که ممکن است این دوره 20 سال به طول بیانجامد و منجر به کاهش باروری، یائسگی و پیری پیشرونده گردد.
در پزشکی لفظ یائسگی با قطع کامل قاعدگی اطلاق می شود. 8 در مطالعات زیادی تعیین میزان سطح سرمی این بیومارکر بعنوان یکی از راههای تشخیص سرطان شناسایی شده است. 4 حرکت و فعالیت بدنی یکی از نیازهای اصلی و بیولوژیکی انسانها است و باتوجه به سبک زندگی در عصر حاضر این نیاز نادیده گرفته شده است. نداشتن آمادگی جسمانی و داشتن اضافه وزن از عوارض ناشی از این شیوه زندگی است و باعث بروز بیماریهای مختلف میشود. مطالعات بیشماری نقش فعالیت بدنی و سبک زندگی فعالانه را در کاهش خطر ابتلاء به انواع بیماری های از جمله سرطان نشان داده اند7 فعالیت بدنی از طریق اثر بر روی ترشح هورمون های جنسی، متابولیک این هورمون ها و کاهش چاقی افراد و تغییر در شاخص های آنتروپومتریکی آنان در کاهش خطر ابتلاء به سرطان موثر است.
فعالیت بدنی به عنوان یک ریسک فاکتور در خیلی از سرطانها مورد توجه قرارگرفته است9,10 .مطالعات در مورد فعالیت بدنی و سرطان تخمدان اندک است و مدارک مرتبط با این مطلب از سایر سرطان ها کمتر است. اگرچه برخی از مطالعات از نظر آماری ارتباط معنی داری بین سرطان تخمدان و فعالیت بدنی گزارش نکرده اند11,12 .در یک مطالعه متاآنالیزی بین یک جامعه بزرگ و موردهای نمونه ایی %20 کاهش خطر ابتلاء را در بین زنان کم تحرک و پر تحرک گزارش کرده است .
مکانیسم های پیشنهادی برای اثرات پیشگیری فعالیت بدنی بر روی بیماری سرطان تخمدان شامل اثراتش بر روی تخمک گذاری، سطوح هورمون های جنسی، راه های متابولیکی، مارکرهای التهابی و سیستم ایمنی است12,13 .از آنجائیکه فعالیت بدنی یک ریسک فاکتور قابل تغییر است که اگر منجر به کاهش خطر ابتلاء به سرطان شود پس با رجوع افراد به آن می توان میزان مرگ و میر و مبتلا شدن به بیماری را کم کرد14 .محقق قصد دارد رابطه فعالیت بدنی را بر روی سطح سرمی CA_125 زنان پیش یائسه و یائسه مورد مطالعه قرار دهدو این متغییرها را در دو گروه مقایسه کند. دریافت انرژی اضافی منجر به اضافه وزن می شود.
هرچند که چاقی در جوانی خطر ابتلاء به بیماری را بالا می برد بالا رفتن سن و همچینین ورود به مرحله یائسگی نیز می تواند روی خطر ابتلاء به بیماری اثرگذار باشد .15 بالای بیش از یک دهه از تشخیص های کلینیکی از CA_125 به عنوان یک تومور مارکر در تشخیص بیماری سرطان استفاده می شود. مهمترین استفاده کلینیکی از اندازه گیری سطح سرمی این مارکر در فرآیندهای تشخیصی زنان بدون سرطان می باشد.16 یکی از مسائل مهم در مراحل کلینیکی برای تشخیص سطح بیماری یا پیش بینی و جلوگیری از ابتلاء داشتن بیومارکرهای تشخیصی است، بطوریکه این نکته مورد توجه بیشتر پژوهش های بیولوژیکی درمانی است.
بیشترین آرزوی محققین دستیابی به بیومارکرهای تشخیصی برای پیشگیری از بیماری هایی همچون سرطان است 17,18 .سرطان تخمدان به عنوان شمشین بیماری و پنجمین بیماری کشنده زنان در ایالت متحده امریکا است. بطوریکه تقریبا %4 زنان در این کشور مبتلا به این بیماری هستند 19,20 ریسک فاکتورهای ثبت شده برای سرطان تخمدان شامل سن، تاریخچه خانوادگی ابتلا به سرطانهای سینه، پروستات، دهانه رحم، کورکتال، وراثت و سندروم ارثی سرطان کورکتال هستند.
سایر ریسک فاکتورها درمان دراز مدت استروژن بدون پروژسترون، ناباروری و یا استفاده درازمدت از داروهای باروری، اوایل شروع سن قاعدگی،یا اواخر سن یائسگی است. عوامل حفاظتی همچون درآوردن رحم، بستن لوله های رحم و مصرف قرص ضدبارداری هستند.19,20,54 تعداد کمی از سایر ریسک فاکتورها همچون فعالیت بدنی شناسایی شده اند، در دو تحقیق عواملی که بلقوه بر روی چرخه هورمونهای جنسی اثرگذارند، همچون فعالیت بدنی بعنوان یک ریسک فاکتور برای این سرطان درنظر گرفته شده اند23،. 21
روش کار:
گردآوری اطلاعات در این تحقیق با استفاده از روش میدانی انجام می شود. تحقیقحاضر از دو بُعد مجزا بررسی می شود. مطالعه اول از نوع تحقیقات توصیفی است که به روش همبستگی، رابطه بین متغیر فعالیت بدنی با فاکتور سطح سرمی آنتی ژن CA_125 را مورد بررسی قرار می دهد. مطالعه دوم از نوع مقایسه ای است که به مقایسه ی متغیر فعالیت بدنی و سطح سرمی آنتی ژن CA_125 در دو جامعه زنان پیش یائسه و زنان یائسه می پردازد.
آزمودنیها زنان 40تا 45 سال بعنوان زنان پیش یائسه و زنان 45تا 50 سال بعنوان زنان یائسه انتخاب شدند.همگی این آزمودنیها سالم هستند که توسط پرسشنامه این زنان انتخاب شدند. در اصل هدف این مطالعه توصیف و تبیین ارتباط فعالیت بدنی با سطح سرمی آنتی ژن CA_125 زنان پیش یائسه و یائسه و همچنین مقایسه این ارتباط بین این دو گروه از زنان است. ارتباط بین متغییر های پیش بین و معیار بررسی شدند.
فعالیت بدنی زنان بعنوان متغییر پیش بین در نظر گرفته شد.ارتباط این متغییر با متغییر خونی CA_125 بعنوان متغییر معیار ارزیابی شد. زنان توسط پرسشنامه خودساخته انتخاب شدند و فعالیت بدنی زنان در طی یکسال قبل از چکاب توسط پرسشنامه فعالیت بدنی سازمان جهانی WHO جمع آوری شد، برای دست یابی به میزان فعالیت بدنی پرسشنامه ای طراحی شده در دو بخش که با کد گذاری ها و شاخص بندی برای هر فرد در زمینه ی فعالیت بدنی نمره ای در نظر گرفته میشود که هر چه میزان این نمره بیشتر باشد قطعا فرد فعال تر است.
در صورتیکه فرد فعالیت سنگینی داشته 3 برابر امتیاز بیشتری نسبت به فردی که فعالیت متوسطی داشته خواهد گرفت. نمونه های خونی افراد برای اندازه گیری تومورمارکر مورد نظر مورد استفاده قرارگرفت. سن زنان یکی از عواملی است که می تواند به تنهایی میزان این تومورمارکر یعنی CA_125را در خون بالا نشان دهد بنابراین محقق زنان پیش یائسه و یائسه را مورد ارزیابی قرارداده است و از این طریق یکی از متغییرهای مخل را تحت کنترل درآورده است. سبک زندگی زنان و سابقه فعالیت بدنی که این افراد داشته اند جزء محدودیت تحقیق بشمار می روند. مصرف قرص ضدبارداری، سابقه جراحی رحم و درآوردن آن، شیردادن کودک و بستن لوله های رحم، سن شروع و قطع قاعدگی، کیست تخمدان، سابقه ابتلاء به سایر سرطانها از متغییرهای مخل محسوب می شوند که محقق توسط پرسشنامه تحت کنترل درآورده است.
