بخشی از مقاله
چکیده
پژوهش حاضر با عنوان رابطه ی خلاقیت با خودکارآمدی تحصیلی دانش آموزان دختر دوره دوم متوسطه شهر کوهدشت در سال تحصیلی 1394-95 انجام شد جامعه آماری این پژوهش کلیه دانش آموزان دختر دوره دوم متوسطه شهر کوهدشتمیباشد و نمونهی این پژوهش شامل 100 نفر بود. که از روش نمونه گیری تصادفی استفاده شده است. اطلاعات اصلی این پژوهش با استفاده از دو پرسشنامه پرسش نامه خلاقیت شناختی عابدی ،پرسش نامه خودکارآمدی مورگان-جینکز - - 1999بدست آمد. به منظور تجزیه و تحلیل دادهها و آزمون فرضیههای تحقیق از آزمونهای آمار استنباطی مانند آزمون ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه به شیوه گام به گام استفاده شد. نتایج نشان داد که بین خلاقیت و خودکارآمدی رابطه مثبت و معنادار وجود دارد - . - sig < 0/01 همچنین بر اساس نتایج تحلیل رگرسیون چندگانه به روش گام به گام از بین متغیرهای پیش بین وارد شده در تحلیل، ابعاد خلاقیت پیش بینی کننده ی قوی برای خودکارآمدی بودند.
واژههای کلیدی : خلاقیت ، خودکارآمدی تحصیلی ، دانش آموزان دختر
مقدمه
امروزه تصور و آگاهی آدمی نسبت به ویژگی های خویشتن و ارزیابی از آن ، یکی از مهم ترین موضوعات مورد مطالعه به شمار می آید . یافته های پژوهشی نشان می دهد که باور انسان نسبت به ظرفیت ها و توانایی های خود ، عامل تعیین کننده ای در بهداشت روان و موفقیت او در عرصه های مختلف زندگی می باشد. باورهای خودکارآمدی از جمله باورهایی هستند که نقش بنیادینی در کیفیت زندگی و ایجاد تعادل و توازن بین ابعاد مختلف زندگی دارند . از نظر بندورا - 1997 - خودکارآمدی به باورهای افراد در مورد قابلیت های خود در یادگیری و انجام رفتار در سطحی معین مربوط می شود در حقیقت خودکارآمدی یک نوع پیش بینی موفقیت براساس توانایی های فعلی است - حاتم زاده عربی، . - 1394
به نطر بندورا نحوه رفتار افراد را اغلب بهتر می توان از روی باورهایی که آنها در مورد قابلیت هایشان دارند-یعنی از روی خودکارآمدی آنها B پیش بینی کرد تا از روی قابلیت هایی که آنها واقعا دارند . افراد همانی هستند که می اندیشند ، بنابراین دانش آموزی که فکر می کند از پیشرفت ناتوان است ، قطعا پیشرفتی نخواهد داشت . دانش آموزانی که فکر می کنند توانایی پایینی دارند ، ندانسته و ناخواسته ، خود را خراب می کنند . به طور مثال در کلاسی که یکی از دانش آموزان به عنوان یک دانش آموز دشوار شناخته می شود ، این باور که "او در هر صورت عملکرد ضعیفی خواهد داشت "، تبدیل به بهانه ای برای از دست دادن کلاس ها یا گرفتن نمرات پایین در امتحان می شود و البته آن باور هر چه بیشتر در مورد تایید شده و به تدریج آنقدر تقویت می گردد که نهایتا تاثیر آن تمام سرنوشت دانش آموزان را تحت اشعاع قرار می دهد - لیونز - شنک ، . - 2006
تحقیقات نشان داده است که باورهای خودکارآمدی ، تاثیر نیرومندی بر انگیزش پیشرفت ، انتخاب ها و میزان تلاش و سطح پشتکار افراد و نهایتا بر پیشرفت و موفقیت آنها دارد . دانش آموزانی که باورهای خودکارآمدی بالا دارند ، تکالیف دشوار را به عنوان چالش می بینند ، نسبت به اهدافشان متعهد باقی می مانند و در صورت شکست بر تلاش خود می افزایند و نهایتا پشتکار آن ها موجب موفقیت می شود ، اما برای دانش آموزان دارای باورهای خودکار آمدی پایین ، تکالیف دشوار در حکم تهدید شخصی هستند و مواجه شدن با شکست ، موجب درماندگی و دست کشیدن از تلاش و نهایتا اکتفا به عدم موفقیت می شود - لانگ و همکاران ، . - 2007
از نظر بندورا ، خودکارآمدی مختص به زمینه و مختص به موقعیت است و می توان آن را در رابطه با زمینه های مختلف کارکرد انسان مورد بررسی قرار داد . این بدان معناست که ادراکات کارآمدی وابسته و مرتبط به تکالیف و موقعیت هایی هستند که در مورد آنها ارزیابی و مطالعه می شوند .براین اساس،باور دانش آموزان در مورد توانایی هایشان برای انجام موفقیت آمیز تکالیف تحصیلی خودکارآمدی تحصیلی آنان را تشکیل می دهد - بندورا 2007 به نقل از نجمی - . جای هیچ شک و تردیدی نیست که همه ی تحولات اجتماعی،اقتصادی ،فرهنگی و علمی از آموزش و پرورش آغاز می شود و آموزش و پرورش هر کشوری مرکز تربیت نیروی انسانی است لذا تربیت نیروی انسانی سالم و خلاق و توانمند اساسی ترین بحث در توسعه همه جانبه است.متاسفانه در نظام آموزش و پرورش ایران پرورش خلاقیت جایگاهی خاص ندارد و به رشد آن توجه نمی شود . بیشتر معلمان کلیشه ای فکر می کنند و عمل کردن را به دانش آموزان یاد نمی دهند .در دنیای در حال تغییر امروز انتقال معلومات هدف نیست بلکه پرورش قدرت خلاق و ابتکار هدف است . امروز لازم است کودکان و نوجوانان به گونه ای تربیت شوند که خلاق باشند و برای مسایل قدیم و جدید راه حل های نو بیابند - قنبری،. - 1393
بی شک یکی از عوامل عمده ی پیشرفت و رشد انسان در تسلط بر محیط و اضطراب ناشی از ابهام آن ، قدرت خلاقیت انسان می باشد . این قدرت را در کشف ابزارها و روش های بسیار متنوع و گسترده می توان یافت . در واقع نوع بشر به کمک چنین استعدادی توانست فاصله ی خود را با سایر جانداران به وضع فعلی برساند و موفق به ایجاد تمدنی با این وسعت و تازگی شود . در جهان امروز نیز ، خلاقیت به عنوان یکی از روش های دستیابی به اکتشاف ، اختراعات و پیشرفتهای علمی،فنی و هنری تلقی می شود.توسعه خلاقیت در دانش آموزان مستلزم شناخت ابعاد و عوامل تاثیرگذار بر آن است . گر چه مطالعات نشان می دهد عوامل متعددی بر خلاقیت دانش آموزان تاثیر می گذارد،اما یکی از مولفه های کلیدی افزایش و توسعه ی خلاقیت ، انگیزه ی درونی فرد می باشد . کافمن و استنبرگ - 2010 - انگیزش درونی را از عناصر ضروری خلاقیت می دانند . این انگیزه برای خلاق بودن آنقدر نادیده گرفته شده که می توان آن را حلقه ی مفقود خلاقیت نامید - کولینز و آمابیل ،. - 2009توانمندسازی روانشناختی رویکردی نوین در انگیزش درونی به معنی آزاد کردن نیروها و قدرت درونی افراد است - عبداللهی،. - 1384 فرهنگ لغت جهانی جدید وبستر خلاقیت را اختراعات هنری یا عقلانی تعریف می کند. برای خلاقیت تعاریف مختلفی ارایه
