بخشی از مقاله
چکیده
هدف از پژوهش حاضر بررسی رابطه ی خود تنظیم گری در پیش بینی انگیزش پیشرفت تحصیلی دانش آموزان شهر اهواز بود. روش : طرح این پژوهش، طرح مقطعی- توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه آماری پژوهش را کلیه دانش آموزان مقطع متوسطه شهر اهواز در سال تحصیلی 94 تشکیل دادند. آزمودنیهای پژوهش شامل 302 نفر از دانش آموزان بود که به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای از بین مدارس این شهر انتخاب شدند.
برای جمع آوری داده ها از مقیاس خود تنظیم گری، ×مقیاس انگیزش تحصیلی استفاده شد. در تحلیل داده ها از ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون به روش گام به گام استفاده شد. نتایج مطالعه نشان داد که رابطه مثبت و معنی داری بین خود تنظیم گری و انگیزش پیشرفت وجود دارد - . - P<0/01 یافته ها: نتایج نشان داد که همچنین نتایج نشان داد حدود 18 درصد واریانس مربوط به انگیزش پیشرفت توسط خود تنظیم گری و باورهای فراشناختی تبیین میشود.
خود تنظیم گری - B=0/049 - و باورهای فراشناختی - B=0/376 - با توجه به آماره t نشان میدهند که میتوانند با اطمینان 99 درصد تغییرات مربوط به انگیزش پیشرفت را در دانش آموزان پیشبینی کنند. بنابراین خودتنظیم گری ×می توانند کلید مهم درک رفتارهای مختلف دانش آموزان، مانند عملکرد تحصیلی، افت تحصیلی و فرسودگی تحصیلی در دوران تحصیل آنها باشد و رابطه دانش آموزان با مدرسه خود و شوق و اشتیاق دانش آموزان را به ادامه تحصیل را تحت تأثیر قرار دهد.
مقدمه
معمولا نظام های آموزش و پرورش در دنیا بر مبنای دیدگاههای دانشمندان و نظرات صاحبنظران و اندیشه های حاکم بر جامعه شکل می گیرند و مقصد نهایی اندیشمندان، سیاست گذاران و حاکمان جامعه نیز پدید آوردن فرصت های آموزشی مناسبی است که نسل جوان و نوپای جامعه بتوانند به کسب نگرش و دانش و آموختن مهارت های لازم بپردازند تا بوسیله آن با آگاهی و درایت کامل زندگی خود را به طور واقع بینانه ای پی ریزی نمایند.
ارآنجا که یکی از کارکرد های بنیادین آموزش و پرورش ایران پیوند زدن شناخت، آگاهی و بینش افراد جامعه با اهدافی است که حاکمان و سیاست گذاران جامعه به منظور ثبات اجتماعی و توسعه پایدار تجویز می کنند، لذا برنامه ریزان درسی و کارشناسان تعلیم و تربیت بایئ پیوسته این امادگی را داشته باشند تا هدف های اموزشی را متناسب با تغییرات اساسی که در جامعه در حال وقوع است، تعیین و انتخای کنند - چگینی، . - 1378 خودتنظیم گری و باورهای فراشناختی در دانش آموزان بنا به دلایل مختلف یکی از عرصه های مهم تحقیقاتی نظام آموزشی است.
دلیل اول این است که تعلل ورزی، خودتنظیم گری می توانند کلید مهم درک رفتارهای مختلف دانش آموزان، مانند عملکرد تحصیلی، افت تحصیلی و فرسودگی تحصیلی در دوران تحصیل باشند خودتنظیم می تواند شوق و اشتیاق دانش آموزان را به ادامه تحصیل تحت تأثیر قرار دهند. با توجه به این نکته مهم، شناسایی متغیرهای پیش بینی کننده فرسودگی تحصیلی و ناگویی خلقی یکی از موضوع های اساسی در این عرصه است - نیومن1،. - 1990 نظریه انگیزش پیشرفت بر تحقیقات اولیه هوپ، سیرز، مک کللند و اتکینسون استوار است.
این نظریه بر نقش هدف در موفقیت و شکست دانش آموز تأکید دارد - گلاور، . - 1383 انگیزش پیشرفت به عنوان تمایل فرد به کسب هدف بر اساس مجموعهای از استانداردها تعریف شده است - دی کینزو فریل2، . - 2002 گیج و بلاینر انگیزهی پیشرفت را بصورت یک میل یا علاقه به موفقیت کلی یا موفقیت در یک زمینه فعالیت خاص تعریف کرده اند - سیف، . - 1380 رایان و دسی - 2008 - 3 در نظریه خود تعیین گری4 به بررسی ماهیت و نحوه اثر پذیری انگیزش تحصیلی از عوامل بافتی پرداختهاند.
بر اساس این نظریه برانگیخته شدن به داشتن انگیزه برای انجام کارها اشاره دارد. شخص هنگامی که نیرو یا منبع محرکی برای عمل کردن ندارد، فاقد انگیزه است و برانگیخته نشده است در مقابل فردی که برای رسیدن به هدفی به جلو رانده میشود یا فعالیت میکند، برانگیخته شده است. این نظریه بین دو انگیزش درونی5، انجام فعالیتهای رفتاری و روانشناختی بدون نیاز به تحریک بیرونی یا وابستهای تقویت کننده و انگیزش بیرونی6، اشتغال به کارهایی که خود وسیلهای برای دستیابی به اهداف دیگر هستند، تمایز قایل شده است - رایان و دسی، . - 2004 نتایج پژوهشها نشان داده است دانش آموزانی که از انگیزش پیشرفت تحصیلی بالاتری برخوردارند از خود تنظیم گری بالتری نیز برخوردارند.
برای مثال حسن زاده - - 1381 نشان داد که بین انگیزش درونی و پیشرفت تحصیلی رابطه مثبت معناداری وجود دارد. ثرلکد و برزوسکا - 1994 - 7 در مطالعهای به این نتیجه رسیدند که رشد سطح انگیزشی بالا و خود تنظیمی، از مولفههای ضروری پیشرفت و موفقیت دانش آموزان میباشد. یکی از حوزههای که به کار گیری آن از اهمیت بالایی برخوردار بوده و سبب موفقیت تحصیلی دانش آموزان میشود، خود تنظیمی است. نظریه یادگیری خود تنظیم گری را پینتریچ و دی گروت مطرح کردند.
یادگیری- خود تنظیم گری نیز نوعی از یادگیری است که در آن، افراد به جای آن که برای کسب دانش و مهارت بر معلمان، والدین یا دیگر عوامل آموزشی تکیه کنند، شخصاً تلاشهای خود را آغاز و هدایت میکنند - پینتریچ و دی گروت8،. - 1990 مطابق نظر باندورا - 1977 - 9 خود تنظیم گری کاربرد تواناییها و قابلیتهای خود هدایتی، خودکنترلی و خودمختاری میباشد. از نظر وی قابلیتهای ذکر شده تحت تدثیر باور افراد دربارهی خودکارآمدی در فعالیتها و رفتارهای مختلف است. خود تنظیم گری، به عنوان کوششهای روانی در کنترل وضعیت درونی، فرایندها و کارکرد جهت دستیابی به اهداف بالاتر تعریف شده است - کول، لوگان و والکر10، . - 2011 زیمرمن و اسچونک - 2004 - 11 معتقدند که فراگیران خود- تنظیم از لحاظ فراشناختی، انگیزشی و رفتاری، فرایندهای یادگیری را خودشان آغاز و هدایت میکنند.
در زمینه انگیزشی، این فراگیران خود را با کفایت، خودکارآمد و مستعد درک میکنند. وی اشاره کرده که بین میزان استفاده از راهبردهای یادگیری خود تنظیمی و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان رابطه قابل ملاحظه و معناداری وجود داشته است. ×شونکوف و فیلیپس - 2000 - 12، خود تنظیمی را به عنولان توانایی کودک در کسب کنترل کارکردهای بدنی، مدیریت هیجانها و حفظ توجه و تمرکز تعریف کرده و معتقدند رشد خود تنظیم گری اساس رشد کودکی اولیه بوده و در تمام جنبههای رفتار نمایان است. نتایج تحقیقات - کلاسن13، - 2010 نشان دادکه دانش آموزانی که از خود تنظیم گری بالاتری برخوردارند از پیشرفت تحصیلی بالاتری نیز برخوردار بوده و انگیزه و علاقه بالاتری برای ادامه تحصیل دارند.
همچنین بیان کرد که دانش آموزانی که از خود تنظیم گری پایینتری برخوردارند احتمالاض از سطوح پایین دانش فراشناختی برخوردارند. یکی از عوامل مهم و متفیرهای قابل بررسی که ممکن است در پیشرفت تحصیلی اثر گذار باشد، فراشناخت است. فراشناخت14، هرگونه دانش یا فعالیت شناختی است که موضوع آن شناخت یا تنظیم شناخت است. فلاول1976 15 برای اولین بار هشیاری شناختی را تحت عنوان مفهومی جدید به نام فراشناخت بررسی کرد تا دانش فرد را در مورد فرایندها و تولیدات شناختی یا هر چیز مربوط به آن را توصیف کند.
در باره فراشناخت، تعاریف گوناگونی ارائه شده است. آگاهی شخصی نسبت به فرایندها و راهبردهای شناختی - فلاول، - 2000، تفکر درباره تفکر - پرفکت و شوارتز16، - 2004، دانش و کنترلی که در مورد تفکر و فعالیتهای ایدگیری اعمال میشود - کریمی، - 1390 و هرگونه دانش یا فعالیت شناختی که موضوع آن شناخت یا تنظیم شناخت باشد که به دو بعد دانش فراشناختی و تجربه فراشناختی تقسیم میشود - فلاول، . - 2004 دانش فراشناختی شامل سه طبقه دانش درباره»خود تکلیف و راهبردهای شناختی « است - ستین کایا و اکتین17، . - 2002 دو نوع فراشناخت به هم پیوسته به نام»دانش درباره شناخت« و »تنظیم شناختی و نظارت بر آن« وجود دارد.
