بخشی از مقاله
چکیده :
دراین مقاله پژوهنده قصدداردبه راهکارهای عملی برای تقویت سوادخواندن بین دانش آموزان دست یابد وبا واشکافی روش های سنتی پیشین ودرک ودریافت ازریشه هاوعلل نقص خواندن به راهکارهای عملی تقویت سوادخواندن اشاره نماید. دراکثرکشورها رابطه مطلوبی بین پیشرفت سواد خواندن دانش آموزان و فعالیت های آموزشی وسواد خواندن درقبل ازمدرسه وجود دارد. دراین پژوهش سعی شده است به راهکارهای مدرن وعملی اشاره شود تا درجهت تقویت سواد خواندن دانش آموزان مفید فایده واقع گردد.
مقدمه
پیشرفت وبهبود سوادخواندن دانش آموزان از وظایف اصلی نظام آموزش وپرورش می باشد وارتقاء این مهارت بایدیکی ازنتایج قطعی نظام آموزش باشد خواندن یک نیاز ضروری برای هرفردمی باشد ازلحاظ فردی مسایل ومطالب ویادگیری انسان چنان وسیع وعمیق است که هیچ کس قادرنخواهدبودشخصا این موارد را مستقیم یادبگیردوبایدآنهارا تجربه کند خواندن وسیله ای برای شناخت ارزش های حاکم وفردوجامعه می باشد خواندن انواع مختلفی دارد وعوامل موثربرآن تاثیرگذاراست ازجمله خواندن باصوت بلندبازمزمه ومطالعه ی چشمی.
راه کارهای تقویت سواد خواندن دانش آموزان
اقرا باسم ربک الذی خلق
بخوان به نام پروردگارت که آفریننده ی عالم است - قرآن کریم، سوره علق، آیه یک - در زبان کلامی ، خواندن تنها شناسایی و فهم و درک نماد های مکتوب - خطی - است . خواندن یک نیاز ضروری برای هر فرد است . تقریباً می توان مدعی شد که یک زندگی متعادل و رضاینبخش بدون داشتن توانایی در مهارت خواندن به ندرت قابل تصور است . امروزه حتی برای راندن یک وسیله ی نقلیه یا رفتن از محلی به محل دیگر در داخل یک شهر احتیاج به خواندن داریم . شاید شغل و کاری که به خواندن اصلاً احتیاج نداشته باشد پیدا نشود . بنابراین خواندن هم از لحاظ فردی و هم از نظر اجتماعی برای اشخاص امری ضروری و غیر قابل اجتناب است .
از لحاظ فردی مسئلا و مطالب و یادگیریهای انسان چنان وسیع و عمیق است که هیچ کس قادر نخواهد بود خود شخصاً همه ی این موارد را تجربه کرده و از طریق مستقیم بیاموزد . بنابراین برای انطباق و سازگاری با چنین جهانی مهارت خواندن برای فرد امری حیای است . در غیر این صورت انطباق با جهان پیچیده ، مشکلات فراوانی برای فرد به وجود می آورد . خواندن می تواند وسیله ای برای اعتلای سطح دانش و فرهنگ فرد و جامعه باشد . روی این اصل خواندن مهمترین و قویترین وسیله ی یادگیری محسوب می شود . - کولایی نژاد - 1374
خواندن به عنوان وسیله ی مناسبی در جهت پر کردن اوقات فراغت و برای انبساط خاطر و رهایی از یکنواختی امور زندگی به کار گرفته می شود که مالاً وسیله ای در جهت تکامل و باروری شخصیت فرد است . خواندن وسیله ی مناسبی براس شناخت ارزشهای حاکم ر فرد و جامعه است . جامعه ای که افراد آن خواننده ی خوبی باشند ، با معارف و دانشهای بشری در گذشته و حال آشنا می شوند و از این طریق می توانند درباره ی موقعیت فرد و اجتماع قضاوت و انتقاد نمایند.
در این صورت چنین قضاوتهایی امکان رفع معایب و نواقص را فراهم نموده به تقویت محاسن منجر شده ، سبب تکامل و پیشرفت بیشتر فرد و جامعه خواهد شد . موضوع مهم تحریک میل و رغبت کودکان به خواندن کتاب است . والدین که برای بچه هایشان کتاب می خوانند یا داستان می گویند در واقع آنها را به نقش و اثر کتاب خواندن آشنا ساخته اند و به این وسیله گامی مهم برای تحریک علاقه و رغبت بچه ها به خواندن برداشته اند .
انواع خواندن
هرگاه خواندن را از لحاظ جهت و منظوری که خواننده تعقیب می کند در نظر گیریم ملاحظه می شود که خواندن ممکن است به منظور های مختلفی انجام گیرد . به طور کلی این جنبه ها را می توان در سه نوع زیر خلاصه نمود :
- خواندن به منظور پیشرفت در خواندن - زبان -
- خواندن برای کسب اطلاعات و توسعه ی معلومات - جنبه ی کاربردی خواندن -
- خواندن برای تفریح و سرگرمی و درک زیبایی . - هنر -
-1 خواندن به منظور پیشرفت در خواندن : این نوع خواندن در جریان آموزش رسمی زبان و زیر نظر معلم انجام می گیرد . وقتی دانش آموزان در یکی از سالهای دبستان یا بالاتر اقدام به خواندن کتاب فارسی خود می کنند در واقع این کار را به منظور روان خوانی و یادگیری واژه ها و به طورکلی برای مهارت یافتن در خواندن انجام می دهند . این نوع خواندن غالباً در کلاس و در جریان رسمی آموزش اتفاق می افتد . - شکوهی-دانشگاه تهران - 1355
-2 خواندن برای یادگیری و کسب معلومات: این نوع خواندن در هر شرایطی ممکن است اتفاق بیفتد . کشاورزی که کتابچه کوچکی را به منظور چگونگی مبارزه با آفات نباتی و شناسایی انواع سموم و چگونگی به کار بردن هر یک از سموم ، مطالعه می کند در واقع برای کسب اطلاعات بیشتر ویادگیری مسئله ای عملاً اقدام به خواندن نموده است . دانش آموزی که کتاب تاریخ یا جغرافیا یا علوم خود را به دست گرفته و آن را می خواند . در واقع برای یادگیری مسائل و کسب معلومات در هر یک از این زمینه ها ، خواندن را انجام داده است . این نوع خواندن جنبه ی کاربردی و عملی دارد و به صورت وسیله و ابزاری برای اخذ دانش و یادگیری مطالب عمل می کند .
