بخشی از مقاله
چکیده:
اتخاذ راهبرد سرمایه گذاری در زمینه بهبود عملکرد زیست محیطی زنجیره تامین مزایا و منافع زیادی را مانند صرفه جویی درمنابعانرژیِ، کاهش الاینده ها، حذف یا کاهش ضایعات، ایجاد ارزش برای مشتریان و در نهایت ارتقای بهره وری را برای شرکت ها و سازمان ها به همراه خواهد داشت. در این مقاله پس از شناسایی معیارهای سبز به رتبه بندی تامین کنندگان به وسیله روش TOPSIS پرداخته شده است.
کلمات کلیدی: محیط زیست، TOPSIS، معیارهای سبز، بهره وری در سالهای اخیرافزایش گاز های گلخانه ایو حفظ محیط زیست بسیار حائز اهمیت واقع شده است.
افزایش سطح آگاهی های زیست محیطی مردم از یک سو و فشار دولتمردان برای کاهش صدمه به محیط زیست از سوی دیگر باعث شده است تا سازمانها به این مهم توجه بیشتری داشته باشند.همچنین سازمانها برای اینکه بتوانند در صحنه ی رقابت جهانی حضور داشته باشند باید معیارسبز بودن را در کنار سایر معیارها مورد توجه قرار دهند.از این رو سازمانها برای برون سپاری بخشی از کارهای خود به دنبال تأمین کنندگان هستند که در کنار سایر معیارها معیار سبز بودن را نیز داشته باشند. سؤال اصلی این تحقیق این است که کدام معیارهای مهم و مؤثر سنتی و سبز در انتخاب تأمین کنندگان مناسب هستند و بهترین روش تصمیم گیری چندمعیاره برای مسأله مورد بررسی کدام است؟بنابراین هدف اصلی این تحقیق تعیین معیارهای مناسب و ارائه یک رویکرد کاربردی با استفاده از روش های تصمیم گیری چند معیاره در شرایط عدم قطعیت برای ارزیابی و انتخاب تأمین کنندگان در زنجیره تأمین سبزاست.
در تحقیقات صورت گرفته به ارزیابی انتخاب تأمین کننده با معیار سبز توجه قابل ملاحظه ای شده است که در اینجا بطور خلاصه پژوهشگران پیشین در این زمینه را بیان میکنیم. خانم مریم نیک نژاد در سال ًٌَُ در مقاله خود به رفع مشکلات زیست محیطی بشر امروز پرداخت و مطالبی هم در خصوص مدیریت زنجیره تأمین سبز بعنوان راه حل این مشکل ارائه دادند.
سیاح و دیگران در سال با در نظرگرفتن TOPSIS فازی برای رتبه بندی پیمان کاران استفاده نموده است.
فرانگین و های در سال ِ از روش تحلیل سلسله مراتبی فازی با معیارهای سبز به ارزیابی پرداختند.
چان و کومار در سال َ از روش تحلیل سلسله مراتبی فازی با معیارهای سبز به ارزیابی پرداختند.
چیو و همکاران در سال َاز روش تحلیل سلسله مراتبی فازی با معیارهای سبز به ارزیابی پرداختند.
هسو و همکاران در سالُ از روش تحلیل سلسله مراتبی فازی با معیارهای سبز به ارزیابی پرداختند.
لی و همکاران در سالُ از روش تحلیل سلسله مراتبی فازی با معیارهای سبز به ارزیابی پرداختد.
روش های تصمیم گیری چند معیاره :
تعیین روش مناسب تصمیم گیری چندمعیاره از اهمیت بسزایی برخوردار است، چرا که به طور مستقیم بر وزن نهایی معیارها و ارجحیت گزینه ها نسبت به هم و نهایتا بر خروجی تصمیم گیری تأثیر میگذارد. روشهای تصمیم گیری چند معیاره ی متنوعی برای انتخاب یک گزینه از م یان گزینه های پیشنهادی وجود دارد. این روشها را به طور کلی میتوان به دو دسته ی تصمیم گیری چند هدفه وتصمیم گیری چند شاخصه تقسیم نمود. در تصمیم گیری چند شاخصه مدلهای مختلفی مانند : , TOPSIS , AHP , OWA PROMETHEE , ELECTRE در کاربردهای متنوعی مورد استفاده قرارگرفته اند .تصمیم گیری چند هدفه نیز زمانی که تعداد گزینه های پیشنهادی زیاد بوده و اهداف متناقض باشند، بکار گرفته میشود .در این تحقیق با توجه به محدودیت گزینه های پیشنهادی از روش تصمیم گیری TOPSIS استفاده شده است.
روش TOPSIS
در این روش m گزینه به وسیله n شاخص مورد ارزیابی قرار میگیرند و هر مساله را میتوان به عنوان یک سیستم هندسی شامل m نقطه در یک فضای n بعدی در نظر گرفت . این تکنیک بر این مفهوم بنا شده است