بخشی از مقاله
چکیده
در دنیای رقابتی امروز، انتخاب و گزینش تامینکنندگان بعنوان بخش اصلی از فرایند زنجیره تامین برونسپاری، میتواند در تعیین موفقیت و بقاء سازمانها نقش کلیدی و راهبردی داشته باشد، و عملکرد سازمانها را در زمینه قیمت، کیفیت، تحویل کالا و ... تحت تاثیر قرار دهد. محیط پیرامون سازمانها بدلیل تنوع تقاضا و نیازهای مشتریان به سرعت در حال تغییر است.
منابع در دسترس سازمانها محدود است و برای آنکه بتوانند در فضای رقابتی بمانند ناچارند فعالیتهایی که اهمیت حیاتی ندارند را از طریق برونسپاری و با استفاده از تامینکنندگان چابک و منابع بیرونی تامین نمایند. پژوهش حاضر به دنبال شناسایی شاخصهای تاثیرگذار بر انتخاب تامینکنندگان جهت انتخاب مناسبترین آنها میباشد. در این پژوهش ابتدا معیارهای سنجش تامینکنندگان شناسایی شده است.
سپس با استفاده از روش فرآیند تحلیل شبکهایی فازی وزن معیارهای سنجش تامینکنندگان تعیین و در پایان با استفاده از این فرآیند به رتبهبندی 5 تامینکننده پرداخته شده است. نتایج این پژوهش نشان میدهد معیارهایی که از نیروی پیش برندگی بیشتر و وابستگی کمتری برخوردارند در مدل فرآیند تحلیل شبکهایی از وزن بیشتری برخوردار هستند. لذا برای افزایش چابکی تامینکنندگان باید بر دیگر متغیرهای مدل تمرکز نمود.
.1 مقدمه
انتخاب و حفظ روابط تامینکننده در پژوهشهای گذشته به عنوان جزء اساسی در رقابتجویی شرکت تعیین شدهاست.[1] در طی دهه گذشته، در مورد اهمیت استراتژی روابط همکاری بین مشتریان و تامینکنندگان اتفاق نظر وجود داشت.
در مطالعات علمی مختلف به منافع همکاری با تامینکنندگان اشاره شده است4]،.[3 تعداد رو به رشدی از شرکتها، مبنای تامین خود را توجیه نمودهاند که موجب شده آنها با تعداد محدودی از تامینکنندگان کلیدی استراتژیک، همکاری نزدیکتری داشته باشند. بطور همزمان بیشتر مشتریان تشخیص میدهند که مشارکت قوی در فعالیتهای تامینکنندگان آنها، مزیت رقابتی به آنها میدهد. معمولاً در زمان مدیریت روابط کلیدی تامینکننده، طرحهای ابتکاری جهت انتخاب تامینکنندگان مورد نیاز است
تلاش برای همکاری بلند مدت یک شرکت به منظور ارتقاء تواناییهای فنی تامینکنندهاش، تحویل با کیفیت و هزینهها از نقطه نظر بهبود مستمر، فرایند انتخاب تامینکنندگان یا انتخاب تامینکنندگان تعریف میشود.[5] تحقیقات در مورد انتخاب تامینکنندگان اکثراً از نقطه نظر شرکت خریدار برای کشف سوابق و پیامدهای طرحهای ابتکاری انتخاب تامینکنندگان انجام شده است. اطلاعات کمی درباره چشم انداز تامینکننده در انتخاب تامینکنندگان شناخته شده است. با این حال موفقیت طرحهای انتخاب تامینکنندگان به خریدار و تامینکننده بستگی دارد. به منظور برنامهریزی و اجرای بهتر طرحهای انتخاب تامینکنندگان، خریدار باید انگیزهها و نگرانیهای تامینکننده را برای مشارکت در این تلاشهای بهسازی درک کند.
.2 پیشینه تحقیق:
اصطلاح انتخاب تامینکننده برای اولین بار توسط لیندرز - 1996 - برای توصیف تلاشهای صورت گرفته توسط تولیدکنندگان جهت افزایش تعداد تامینکنندگان ماندگار و بهبود عملکرد تامینکننده مورد استفاده قرار گرفت. انتخاب تامینکننده پیشتر مخصوصاً به عنوان هر گونه تلاشی که توسط شرکت صنعتی خریدار جهت بهبود عملکرد و یا قابلیت تامینکنندگان خود انجام میدهد، تعریف شده است
عمل انتخاب تامینکننده در ژاپن و کاربرد آن در سطح جهان به خوبی به اثبات رسیده است9]،.[8 قابل توجه است که طرز اجرای آن - انتخاب تامینکننده - ابتدا در دهه سال 1900 در صنعت خودروسازی آمریکا، هنگامی که فورد در جستجوی بهبود ظرفیت و عملکرد تامین کنندگان بوده، ثبت شده بود .[10] هدف از انتخاب، شناسایی تأمینکنندگانی با بالاترین پتانسیل برای رفع نیازهای شرکت به طور سازگار و با هزینه قابل قبول میباشد.
به طور کلی، در تصمیمات مربوط به انتخاب تأمینکننده ، دو موضوع از اهمیت ویژه برخوردار هستند، یکی اینکه چه معیارهایی باید استفاده شود و دیگر اینکه چه روشهایی برای مقایسه تأمینکنندگان باید به کار رود. آنالیز این دو موضوع در انتخاب تأمینکننده، توجه بسیاری از دانشگاهیان و مدیران خرید را از دهه 1960 جلب کرده است. اولین تحقیق در این باره را دیکسون در 1962 انجام داد. وی 23 معیار برای ارزیابی تأمینکنندگان ارائه داد و آنها را برحسب اهمیت رتبهبندی کرد، که نتایج آن در جدول ضمیمه 1 آمده است.
از 1994، معیارهای جدیدی در مقالات مربوط به انتخاب تأمین کننده ارائه شده اند که برخی از آنها انتخاب معیارهای اولیه دیکسون هستند و برخی دیگر با توسعه فلسفه مدیریت به وجود آمدهاند، به طوری که دو معیار تحویل و کیفیت همچنان به عنوان معیارهای مهم انتخاب مطرح می باشند و طراحی و توسعه محصول و انعطافپذیری، دو معیاری هستند که به تازگی با توسعه مدیریت زنجیره تأمین در ادبیات مربوطه آورده شدهاند.[12] پژوهشهای بسیاری در این حوزه انجام شده است. در ادامه بررسی آخرین پژوهشهای در این حوزه میپردازیم.
آزادی و همکاران[18] به شناسایی و اولویتبندی انتخاب تامینکننده پایدار در فرآیند تامینکننده پایدار پرداختند. در این پژوهش از روش تحلیل پوششی داده استفاده شد. از روش تحلیل پوششی داده برای بهبود روش اندازه- گیری مدل راسل در محیط فازی برای انتخاب و توسعه تامینکننده پایدار بهره بردند. روش پیشنهادی برای مشکل انتخاب تامینکننده پایدار در یک شرکت تولید رزین مورد استفاده قرار گرفت. نتایج بدست آمده در این پژوهش نشان داد، مدل ارائه شده میتوانید اثربخشی، کارایی و بهرهوری در محیط نامشخص با سطح مختلف را اندازه گیری نماید، علاوه برآن نتایج این مطالعه به تصمیم گیرندگان برای مقابله با عوامل اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی در هنگام انتخاب تامین کننده پایدار کمک مینماید.
روتروی و همکاران - 2014 - در مطالعه" تجزیه وتحلیل توانمندسازهای برنامهی انتخاب تامینکننده با استفاده از روش دیمتل فازی" توانمندسازهای مختلف در برنامههای انتخاب تامینکننده را شناسایی کردند. آنها در پژوهش خود، شرکت های تولیدی کشور هندوستان را مورد بررسی قرار دادند و به این نتیجه رسیدند که از میان 20 توانمند ساز در نظر گرفته شده، دو عامل" تعهد مدیران ارشد "و" بازدید مشترک انجام شده توسط پرسنل ذی صلاح در هردو طرف - خریدار و تامین کننده - "، بیشترین اهمیت را در شرکت های تولیدی دارند.
لی و وان - 2014 - ، در پژوهشی مدل ریاضی جهت انتخاب تأمینکننده مناسب در فرایند زنجیره تأمین ارائه دادند. آن ها از رویکرد برنامهریزی آرمانی فازی جهت تعیین وزن معیارها و رویکرد تاپسیس جهت اولویتبندی گزینهها استفاده کردند و در نهایت با توجه به معیارهای مدیریت، فناویی، استراتژی، اقتصادی و کیفیت تأمینکننده مناسب انتخاب گردید
یوکان و همکاران - 2014 - در پژوهشی به ارزیابی و تعیین تأمینکنندگان از منظر استراتژی برای شرکت مخابرات مورد ارزیابی قرار دادند. در این پژوهش با استفاده از رویکردهای یکپارچه دیمتل جهت تعیین معیارهای اصلی و تحلیل شبکهای فازی جهت تشکیل ماتریس مقایسه زوجی بین معیارها پرداختند و در انتها تأمینکنندگان شرکت مخابرات را انتخاب کردند[.21 ]پون و هیسِ - 2014 - ، در پژوهشی با در نظر گرفتن 5 استراتژی به تصمیمگیری در مورد خرید یا ساخت، زمانی که اطلاعات ظرفیت بالقوه تأمینکنندگان در دسترس نباشد، پرداختند. در نتیجه با توجه به رویکرد تئوری بازیها استراتژی ممیزی قبل از توسعه و انتخاب تامین-کننده بهعنوان استراتژی مناسب، انتخاب گردید
آساری و همکاران - 2013 - در پژوهشی نقش بهبود فرایند بازاریابی در ارتباط بین فعالیتهای تامینکننده شرکت خریدار و عملکردش را مورد بررسی قرار دادند. همچنین طبق یافتههای این پژوهش فعالیتهای انتخاب تامین کننده در شرکت خریدار میتواند منجر به بهبود فرایند بازاریابی شرکت شود[23]
چِ. هسیو و لیو - 2013 - ، مدلی جهت تصمیمگیری برای انتخاب تأمینکننده در صنایع هوایی ارائه دادند. در این پژوهش محققان از رویکردهای ترکیبی چند معیاره استفاده نمودند. آنها با توجه به 4 معیار کیفیت، هزینه، ریسک و سازگاری از رویکرد دیمتل برای تعیین ارتباط بین معیارها و همچنین روش فرآیند تحلیل شبکهای برای وزن این روابط استفاده نمودند.
در پایان نتایج تحقیق نشان داد که: - 1 کارمندان ماهر به بهتر ارائه دادن خدمات کمک میکنند، - 2ریسک نقش مهمی در فرایند تامین دارد و - 3 رابطه خوب بین شرکتهای هوایی پایه و اساس فعالیتهای تامینکننده هدف میباشند.
کنان و همکاران - 2013 - در پژوهشی از رویکردهای ترکیبی چند معیاره برای انتخاب تأمینکننده و تخصیص سفارشها به آنها استفاده کردند. در این مطالعه برای محاسبه وزن معیارها و رتبهبندی گزینهها از روش تحلیل فرآیند سلسله مراتبی فازی استفاده نمودند.
