بخشی از مقاله
چکیده
این تحقیق با هدف شناسایی اجزاء برنامه راهبردی دانشگاه پیام نور لارستان انجام شده است. جمع آوری اطلاعات تحقیق از طریق مصاحبه با مدیران و کارکنان دانشگاه بوده است. تجزیه و تحلیل اطلاعات با استفاده از ابزار SWOT بوده است. نتایج تحقیق نشان داد که این واحد دانشگاهی در حال حاضر از نظر عوامل استراتژیک داخلی با به دست آوردن نمره 2/021 در مجموع دارای قوت می باشد و از نظر عوامل استراتژیک خارجی با به دست آوردن نمره 2/745 واکنش سازمان در استفاده از فرصتها و به حداقل رساندن تهدیدها مؤثر بوده است. مجموع راهبردهای دانشگاه پیام نور لارستان را می توان به چهار دسته راهبردهای بنیادی، راهبردهای مبتنی بر مزیت اعضای هیات علمی، راهبردهای تبلیغاتی و سایر راهبردها تقسیم نمود.
مقدمه
برنامه ریزی راهبردی فرایندی است که برای تعریف راهبرد سازمان و تصمیم گیری برای چگونگی یافتن منابع مورد نیاز برای رسیدن به مقصود استراتژی، صورت میگیرد. این فرایند افراد و منابع را نیز شامل میشود. برای آنکه سازمان بداند به کجا خواهد رفت باید بداند اکنوندقیقاً کجا قرار گرفته است. پس از آن باید آنچه میخواهد باشد را به درستی تعریف کرده و چگونگی رسیدن به آن جایگاه را مشخص کند. مستندات حاصل از این فرایند را برنامه راهبردی سازمان مینامند.
برنامه ریزی راهبردی برای برنامه ریزی مؤثر به منظور تصویر کردن طرح و برنامه یک سازمان بکار میرود، اما هرگز نمیتواند مشخصا پیش بینی کند بازار در آیندهدقیقاً چگونه خواهد بود و در آینده نزدیک چه اتفاقاتی رخ خواهد داد. در هر صورت، متفکران استراتژی باید استراتژیهای سازمان را بر اساس زنده ماندن در شرایط سخت طراحی کنند. درواقع برنامه ریزی راهبردی به نوعی تصویر رسمی آینده سازمان است. هر برنامه راهبردی دست کم به یکی از پرسشهای زیر پاسخ خواهد داد:
-1 سازمان دقیقا چه کاری انجام می دهد؟
-2 سازمان برای چه کسی کار میکند؟
-3 سازمان چگونه می تواند کار خود را به بهترین شکل انجام دهد؟ - رضائیان، 1380، ص - 1
ادبیات تحقیق
بیانیه مأموریت و بیانیه چشم انداز
مأموریت: هدف بنیادی یک سازمان یا یک سرمایهگذاری را بیان میکند ومختصراً توضیح میدهد چرا سازمان وجود دارد و برای رسیدن به چشم اندازش چه کاری انجام میدهد. گاهی مأموریت برای نمایش تصویر سازمان در آینده به کار میرود. یک بیانیه مأموریت گاهی جزییات کارهای را که انجام داده در اختیار میگذارد و به سؤال "چه کاری انجام میدهیم؟" پاسخ میدهد. برای مثال ممکن است یک نیکوکار "کارآموزی برای بیکار و بی خانمان" را فراهم سازد. یک بیانیه مأموریت مشتری و فرایندهای مهم را تعریف میکند. این بیانیه سطح کارایی مطلوب را به آگاهی شما میرساند و معیار تصمیم گیری صریح را مهیا میسازد.
چشم انداز: چگونگی سازمان در آینده را تعریف میکند. چشم انداز یک افق دراز مدت است که گاهی جهانی را که سازمان در آینده در آن فعالیت میکند توصیف میکند. برای مثال، نیکوکاری که به فقیری کمک میکند ممکن است بیانیه چشم اندازی داشته باشد که میگوید: »یک جهان بدون فقر.« یک بیانیه چشم انداز آینده سازمان را به صورت خلاصه بیان میکند. این بیانیه بر روی آینده متمرکز میشود.
در معدودی از شرکتها یک بیانیه چشم انداز ممکن است شبیه یک بیانیه مأموریت باشد، اما این میتواند یک خطای سنگین باشد چرا که میتواند موجب سردرگمی مردم شود. کدام یک اول میآیند؟ بیانیه مأموریت یا بیانیه چشم انداز؟ بستگی دارد. اگر شما یک کسب و کار تازه یا طرح یا برنامه جدید برای خدمات جاری خود داشته باشید، آنگاه چشم انداز، مأموریت و باقی برنامههای استراتژیک را هدابت خواهد کرد. اگر شما یک کسب و کار تأسیس شده دارید در حالیکه مأموریت ایجاد شده، آنگاه مأموریت، چشم انداز و باقی برنامه های استراتژیک را هدایت میکند. در هر صورت شما نیازمند دانستن اهداف بنیادی خود یعنی - ماموریت، موقعیت کنونی شما از نظر منابع درونی و قابلیتها - تعداد نفرات و/یا نقاط ضعف - و شرایط بیرونی - فرصتها و/یا تهدیدها - ، و اینکه به کجا میخواهید بروید - و چشم انداز آینده هستید. این مهم است که شما پایان و نتیجه مطلوب را از ابتدا در نظر بگیرید
تعریف بیانیه مأموریت سازمان
سند تدوین شده ای است که اهداف باثبات و منحصربه فرد سازمان را تعریف می کند:چرا ما وجود داریم؟ اهداف ما چیست؟ ما میخواهیم به چه چیزی برسیم؟ این ها بعضی سوالات اساسی هستند که بیانیه ماموریت قصد دارد پاسخ دهد . بیانیه ماموریت دربرگیرنده اهداف-ارزش ها- عقاید و مزیت رقابتی سازمان است در واقع بیانیه ماموریت ابزار اولیه موردنیازمدیران است که راهنمای عمل سازمان محسوب می شود بدین منظور بیانیه ماموریت در کانون توجه مدیر هر سازمانی قرار گرفته است و از این رو دو هدف را دنبال می کند: -1 راهنمایی برای تصمیم گیری-2 برانگیختن و تحریک کارکنان در جهت رسیدن به اهداف سازمان. بیانیه ماموریت جزیی جدایی ناپذیر از استراتژی است زیرا هردو بر عملکرد تاثیر قابل ملاحظه ای دارند
فرایند مدیریت راهبردی
مدیریت راهبردی برنامه ریزی- هدایت- سازماندهی و کنترل تصمیمات راهبردی فعالیت های واحد اقتصادی را دربر می گیرد. از دیدگاه دیوید مدیریت راهبردی عبارت است ازهنر و علم تدوین- اجرا و ارزیابی تصمیمات-وظیفه ای چندگانه که سازمان را قادر می سازد به اهداف بلندمدت خود دست یابد
برنامه ریزی راهبردی
فرایندی است که طی آن مدیران ارشد اجرایی برنامه ریزی راهبرد سازمان را طراحی می کنند. مهمترین ویژگی این فرآیند در ماهیت کارگروهی آن نهفته است زیرا در قالب چنین فرایند و کارگروهی است که اعتقاد و باور به راهبرد سازمان شکل می گیرد و افراد درگیر در این فرایند احساس تعلق و مالکیت نسبت به آن پیدا می کنند. به علاوه چنین فرایندی باعث تسهیل مرحله استقرار راهبرد سازمان می گردد
اجزای تشکیل دهنده بیانیه ماموریت
ماموریت سازمان ها از نظر حجم، محتوا، شکل و پرداختن به جزئیات با هم متفاوت هستند. بیشتر کارشناسان و افراد صاحب نظر در مدیریت استراتژیک چنین می پندارند که مفاد ماموریت سازمان باید دارای 9 ویژگی برجسته باشد
