بخشی از مقاله
خلاصه
احساس امنیت به عنوان یکی از عوامل تعیین کننده سطح کیفیت زندگی در محلات و بافتهای مسکونی مطرح است در این تحقیق به بررسی رابطه امنیت - امری عینی - و احساس امنیت - امر ذهنی - از طریق طراحی معماری پرداخته میشود. بر این اساس به بررسی عوامل تاثیرگذار بر امنیت و ایجاد حس امنیت پرداخته میشود. نتایج حاصله حاکی از ناکارآمد بودن رشد شهری بر اساس تقسیمات شطرنجی خیابانها و نوع چیدمان همسایگیها در ایجاد حس امنیت و نشاط در بین ساکنین است.
نتایج حاصله از این تحقیق حاکی از آن است که ایجاد حس امنیت و نشاط از طریق غیر مستقیم و با بهرهگیری از سیاستهای پیشگیرانه تلفیقی کالبدی - معماری و روابط اجتماعی – فرهنگی از قبیل - مساله اشراف دید، افزایش قابلیت رویت پذیری بصری، برقراری تناسب میان تراکم جمعیت و مجموعههای مسکونی، ایجاد کاربریهای متنوع و متجانس و غیره تحقق پذیر خواهد بود - بر این اساس این پایاننامه به بررسی نقش و جایگاه امنیت در طراحی شهرک مسکونی میپردازد. روش تحقیق توصیفی تحلیلی میباشد و از منابع کتابخانهای و اسنادی میدانی برای انجام تحقیق استفاده شده است.
.1 مقدمه
یکی از مهمترین مسائل شهری به ویژه در کلانشهرها،مسئله جرم ونا امنی است.محققان عرصه جرم شناسی ومطالعات شهری به این نتیجه رسیده اندکه با تاثیر گذاردن بر محیط فیزیکی و موقعیت بزهکار و بزه دیده ، با هدف دشوار یا سلب نودن امکا وقوع جرم و کاستن از جاذبه های محیطی بزهکاری می توان از آمار جرایم کاست و امنیت و نشاط را محیا کرد.
باتوجه به روند کلی مهاجرت روز افزون به شهرهای بزرگ و صنعتی، کلانشهر اهواز به عنوان قطب پولساز منطقه و در مقابل عدم تقسیم منابع اقتصادی در مناطق جنوبی کشور؛ شاهد مهاجرت نگران کننده ی شهروندان دیگر نقاط کشور به کلانشهر اهواز هستیم . از این رو روند سنتی و تکرار مکررات منسوخ شده شهرسازی دیگر جوابگوی این حجم جمعیت درخصوص امنیت و ارتقای کیفیت خدمات شهری نیست .
این درحالی است که با توجه به سابقه تاریخی صنعت نفت در مناطق جنوبی و نفتخیز کشور، در مناطق مسکونی مربوط به شرکت ملی نفت و توابع آن با وجود تنوع قومی و کهن الگویی شاهد نوعی پایداری اجتماعی اعم از امنیت، نشاط و آرامش هستیم . و حتی با وجود واگذاری های انجام شده در برخی مناطق و خارج شدن از طیف خدمات حراستی و در پی آن خرید و فروش این واحدهای مسکونی و تغییر کاربران آن ها بازهم شاهد این پایداری هستیم.
جالب بودن موضوع در این است که طراحی این مناطق به دست معماران و شهرسازان انگلیسی انجام شده است. مناطق مسکونی همچون نیوساید در اهواز ، بریم و بوارده درآبادان ،به دلیل داشتن ساختارهای مهم معماری مدرن و ایرانی امروز در فهرست میراث ملی ایران به ثبت رسیده اند. گویی مهندسان و شهرسازان انگلیسی روی مردم شناسی منطقه و عناصر معماری ایرانی مطالعه کرده اند و بخشی از چکیده ی خود را در قالب نقشه های شهری پیاده کرده اند
در این تحقیق به دنبال یک روند متعادل و راهکار عملی درمورد موضوع مسکن و بافت مسکونی با توجه به الگوهای موفق مسکونی در شهر اهواز هستیم و سعی می شود با توجه به شرایط موجود و داشته های مناسب طراحی کرد.
.2 مبانی نظری
امنیت : معنای لغوی امنیت رهایی از تشویش، اضطراب، ترس، یا احساس آرامش و اطمینان خاطر است . در فرهنگ معین امنیت با معانی ایمن شدن، در امان بودن و بی بیمی آمده است. در تعریفی دیگر : برقراری امنیت منوط به رهایی نسبی از تهدید و بهره گیری بهینه از فرصت ها می باشد . امنیت مجموعه شرایط و وضعیتی است که موجب ثبات و آرامش خاطر در جامعه می گردد و ترس و خوف از نظر عامه مردم رخت بر می بندد به این ترتیب می توان گفت امنیت "به معنای فراغت از هر گونه تهدید و تعرض به حقوق و آزادیهای مشروع و قانونی شهروندان است .
احساس امنیت : احساس امنیت حالتی است که در آن ارضای احتیاجات و خواسته های فردی و اجتماعی افراد انجام و شخص در آن احساس ارزش، اطمینان خاطر و اعتماد به نفس نماید. در فضاهای شهری احساس امنیت شهری به این معناست که شهروندان بتوانند آزادانه جابه جا شوند، با همشهریان خود ارتباط برقرار کنند و به فعالیت های اجتماعی بپردازند، بدون آنکه تهدید شوند یا با خشونت و آزار و اذیت جسمی و روحی یا نابرابری جنسی مواجه شوند .احساس امنیت به معنای امنیت خاطر شهروندان از مال،جان، و ... است که خود نشانگر سازمان یافتگی، قانونمندی و با ثبات بودن جامعه است . بنابراین احساس امنیت در یک جامعه به احساس روانی شهروندان از میزان وجود یا عدم وجود جرم و شرایط جرم خیز در آن جامعه باز می گردد و هر مقدار فراوانی جرم و شرایط جرم خیز بالاتر باشد احساس امنیت شهروندان پایین تر است .
جدول:1 راهکارهای کاهش جرم بر اساس CPTED
تعریف مسکن مسکن اسم مکان است بر وزن مفعل به معنای محل آرامش و سکونت که از ماده سکن به معنی آرامش می آید و در اصطلاح به مکانی می گویند که انسان در آن زندگی می کند.در لغت نامه دهخدا مسکن چنین معنی شده: جای باشش و خانه، منزل و بیت، جای سکونت و مقام، جای آرام. در دومین اجلاس اسکان بشر - - 1996 که در استانبول برگزار شد مسکن مناسب چنین تعریف شده است:“ سرپناه مناسب تنها به معنای وجود یک سقف بالای سر هر شخص نیست.
سرپناه مناسب یعنی آسایش مناسب، فضای مناسب، دسترسی فیزیکی و امنیت مناسب، امنیت مالکیت، پایداری و دوام سازه أی. روشنایی، تهویه، سیستم گرمایی مناسب، زیرساختهای اولیه از قبیل آبرسانی مناسب، بهداشت و آموزش، دفع زباله، کیفیت مناسب زیست محیطی عوامل بهداشتی مناسب، مکان مناسب و قابل دسترس از نظر کار و تسهیلات اولیه که همه این موارد باید با توجه به استطاعات مردم تامین شود.
عوامل کلی موثر بر مطلوبیت مسکن الف- از نظر فرهنگی – این مسئله همینطور که اشاره شد یکی از مهمترین مسائل در طراحی خانههای مسکونی میباشد . خانهأی که در تقسیمبندی فضایی آن عامل فرهنگ و نحوه زیست مردم رعایت نشده باشد به هیچ عنوان خانه مطلوبی برای ساکنان آن نیست.
