بخشی از مقاله

مبانی نظري و الزامات اجرایی توسعه پایدار گردشگري روستایی
چکیده
امروزه گردشگري به صنعتی مهم و درآمدزا در جهان تبدل شده است که توجه اغلب کشورها را به عنوان یکی از مهمترین زمینه هاي کسب و کار به خود جلب کرده است؛با این حال در ایران که به لحاظ پتانسیل ها و جاذبه هاي گردشگري از کشورهاي بسیار مناسب توسعه و گسترش این صنعت می باشد ,متأسفانه امکان بهره برداري مناسب از این پتانسیل ها هنوز به طور کامل تحقق پیدا نکرده است.در این مقاله تلاش شده تا ضمن رویکردي به وضعیت نامناسب گردشگري,ابعاد و پتانسیل هاي گردشگري روستایی در ایران ـ به عنوان یکی از منابع درآمد گردشگري در سالیان اخیرـ مورد بررسی قرار گرفته و با ارایه مبانی نظري و تئوریک در زمینه پژوهش, راهبردها و راهکارهاي رسیدن به توسعه پایدار در زمینه گردشگري روستایی تبیین شوند.
کلمات کلیدي :گردشگري، گردشگري روستایی، ایران ، توسعه پایدار


1- مقدمه
در کشورما اهمیت دادن به توریسیم به عنوان منبع درآمد ملی به طور رسمی از سال 1314 شمسی مورد توجه قرار گرفت و سازمان هایی همچون اداره امور جهانگردي و شوراي عالی جهانگردي زیر نظر وزارت کشور و پس از آن سازمان جلب سیاحان، رسیدگی به امور جهانگردي را عهده دار شدند.
نکته اي که از لحاظ برنامه ریزي و رویکردهاي مدیریتی گردشگري در ایران قابل ذکر می باشد این است که به طور کلی جهت گیري هاي توسعه توریسم در سال هاي قبل از انقلاب ، توسعه توریسم خارجی و تحصیل درآمد ارزي بیشتر بود براي نمونه در برنامه چهارم عمرانی (1347-51) هدف اصلی توسعه توریسم ،افزایش جهانگردان از298 هزار نفر به 520 هزار نفر در سال 51
طولانی تر کردن متوسط مدت اقامت آنها به میزان حداقل 8 روز بود اما بعد از انقلاب اسلامی ایران در کنار کسب درآمد ارزي به زمینه هاي فرهنگی و اجتماعی توریسم هم توجه شده است و هدف از توسعه توریسم جدا از منابع اقتصادي ، شناساندن فرهنگ و تمدن ایران اسلامی به جهانیان ، ایجاد زمینه هاي مناسب براي صدور معنوي انقلاب ، شناسایی نقاط طبیعی و دیدنی در سراسر کشور و ترغیب مردم به بازدید از این نقاط در اوقات فراغت به منظور آشنایی با یکدیگر و تحکیم وحدت بین مردم کشور و سایر موارد فرهنگی بوده است .بنابراین امروزه ساحت ها و اهداف توسعه توریسم در ایران و- حتی سایر ملل- به نسبت مقاصد و اهداف گذشته داراي ابعاد گسترده تر و انگیزه هاي متنوع تر بعضاًو مهمتري شده است. با پیروزي انقلاب اسلامی و دگرگونی و منقلب شدن بنیان هاي ساختاري ، تشکیلاتی ، مدیریتی ، عقیدتی و ایدئولوژیکی در کشور ، پرداختن به مقوله گردشگري و توسعه توریسم مراحل گوناگون مختلفی را به خود دید و می توان اشاره کرد که در آغاز انقلاب نوعی توریست ستیزي ناشی از پیشینه ذهنی از توریست با توجه به ساختار سیاسی و وابستگی شدید فرهنگی به غرب و برخی افکار ابتدایی انقلاب در تلقی جاسوس یا عیاش بودن مسافران خارجی به وجود آمد که موجب رکود شدید و افت تعداد گردشگران وارد شده به ایران گردید و در حالی که گذر از این دوره در شرف انجام بود متاسفانه به علت تحمیل شدن جنگ ناخواسته و بمباران شهرها نبود امنیت ، این بار موجب بروز توریست گریزي و رکود شدید این صنعت گردید با پایان جنگ و ارتقاء ضریب امنیت و نیز رویکردهاي جدید مدیریتی در کشور این بار سیاست و برنامه توریست پذیري در سرلوحه برنامه هاي توسعه این فعالیت قرار گرفت که موجب افزایش سالانه آمار گردشگران در کشور شد .
علیرغم افزایش محسوس آمار جهانگردان در ایران هنوز سهم ایران از این لحاظ بسیار ناچیز می باشد و آنگونه که پتانسیل ها و ظرفیت هاي بالقوه کشورمان ایجاب می کند کسب درآمد ارزي حاصل از توریسم بسیار کمتر از مقداري است که در ایران با توجه به این سرمایه هاي بالقوه در زمینه جذب گردشگر باید بدست آورد . بر اساس گزارش سازمان جهانی جهانگردي ، ایران رتبه دهم جاذبه هاي باستانی و تاریخی و رتبه پنجم جاذبه هاي طبیعی را در جهان داراست و یکی از امن ترین کشورهاي منطقه و جهان از لحاظ امنیت براي گردشگران خارجی است با این حال اقدامات زیرساختی براي این حوزه انگار هنوز به میزانی نیست که واژه گردشگري براي ایران به توسعه اي که شایسته آن است دست یابد و مزین به نام صنعت گردشگري شود زیرا هنوز هم وقتی کشورمان را با سایر کشورهاي منطقه که بیشترین درآمد را از محل جذب گردشگر دارند مقایسه می کنیم متوجه اختلاف فاحش در کسب درآمدهاي ایران از محل ورود توریست به کشورمان می شویم و این در حالی است که کشورهاي منطقه به هیچ وجه صاحب جاذبه هاي تاریخی و طبیعی در حد ما نیستند.
بر طبق آمار و گزارش ها سهم ایران از توریست جهان بسیار ناچیز بوده و رتبه 57 در میان کشورهاي جهانگردپذیراصلاً خوشایند نیست حتی در میان کشورهاي اسلامی منطقه نیز و با وجود مواهب بی شمار در زمینه گردشگري و جاذبه هاي تاریخی ، فرهنگی ، طبیعی و نیز مذهبی مانند مشهد و قم هنوز نتوانسته ایم به تراز جذب گردشگر در کشورهایی اسلامی چون مالزي ، ترکیه ، عربستان و مصر برسیم ، آمار نشان می دهد که 10 درصد توریست هاي دنیا متعلق به گردشگران کشورهاي اسلامی است که 6/4 درصد از کل گردشگران دنیا متعلق به این چهار کشور اشاره شده و 3/6 درصد نیز مربوط به سایر کشورهاي اسلامی است که از این مقدار مانده نیز سهم بسیار کمی عاید کشورمان شده است (پاك,آرزو؛.(497: 1389
به نظر کارشناسان کمبود امکانات مالی براي توسعه تجهیزات موردنیاز در صنعت توریسم و شبکه راهها و حمل و نقل و مواردي دیگر موجب شده تا ما از برکات و فواید این صنعت تا حد زیادي محروم بمانیم و تا زمانی که گسترش این صفت به عنوان یک ضرورت در کشور از جهت کسب منبع درآمد و نیل به اهدافی ملی و فراملی در عرصه هاي اجتماعی ، فرهنگی و سیاسی تلقی نشود و فرهنگ سازي مناسب در این زمینه صورت نگیرد گردشگري ما با وجود این همه پتانسیل متعدد رونق پیدا نمی کند .

اهمیت مساله وقتی هویدا می شود که طبق مطالعات انجام شده در صورتی که ایران قادر باشد سالانه تنها 12 میلیون گردشگر جذب کند درآمد ارزي حاصل از هر گردشگر برابر ارزش ده ها بشکه نفت خواهد بود و درآمد بخش گردشگري جانشین درآمد نفت خواهد شد و این یعنی درآمدي پایدار از صنعتی پایدار که همان مصداق توسعه پایداري است که امروزه دغدغه تمام کشورها در سیاست گذاري هاي کلان توسعه می باشد .

2ـ گردشگري روستایی ابعاد و قابلیت ها
گردشگري داراي اشکال و انواع گوناگون است و این گوناگونی و تنوع موجب شده تا تعاریف و تقسیم بندي هاي گوناگونی براي آن ارایه شود براي مثال والن اسمیت در طبقه بندي خود به 6 نوع توریسم اشاره می کند که عبارتند از: 1ـ توریسم قومی (باهدف آشنایی با زندگی افراد بومی وا قوام محلی)2 ـ توریسم هنري (با هدف آشنایی با هنر ملل)3 ـ توریسم طبیعت گرایی (با تاکید بر جاذبه هاي طبیعی و محیطی)4ـ توریسم تاریخی (باهدف آشنایی با جاذبه هاي تاریخی و باستانی)5ـ توریسم تفریحی و ورزشی و 6ـ توریسم کاري و حرفه اي (اعم از مأموریت هاي حرفه اي و کنفرانس ها) ؛ چاك واي گی نیز در تقسیم بندي دیگري توریسم را به 8 دسته تقسیم می کند که عبارتند از: 1ـ مسافرت به قصد تماشا 2ـ سفرهاي حادثه جویی 3ـ توریسم روستایی
4ـ سفرهاي آموزشی 5ـ توریسم فرهنگی 6ـ سفر براي درمان 7ـ سفر براي تجارت و 8ـ سفرهاي عصر نوین (ویسی و پناهی؛1386 .(333:
با بررسی این دسته بندي ها و سایر تقسیم بندیها که توسط صاحبنظران موضوع گردشگري ارایه شده است مشاهده کنیم که گردشگري روستایی و بهره بردن از مواهب و قابلیت هاي روستا و طبیعت زیباي آن از ارکان اصلی مقوله گردشگري میباشند به طوري که امروزه افزایش تقاضا براي گردشگري روستایی در سراسر جهان منجر به توجه حداکثري برنامه ریزان در توسعه این قسم از گردشگري شده است از عمده ترین دلایل رشد گردشگري روستایی میتوان به موارد زیر اشاره کرد:

- افزایش علاقه نسبت به میراث فرهنگی باعث افزایش تمایل به مناطق روستایی شده است زیرا در بسیاري از کشورها از جمله ایران، مناطق روستایی محل قرار گیري بسیاري از جلوه هاي میراث فرهنگی است.
- افزایش آگاهی جامعه در خصوص شیوه هاي معیشت زندگی روستایی در کنار بهره بردن از مواهب طبیعی و زندگی پاك و سالم روستا و تفریحات و لذت هاي مختص به این مناطق

- توسعه نسبی شبکه حمل و نقل و دسترسی به مناطق روستایی و افزایش تورهاي مسافرتی و گردشگري به این مناطق روستاعمدتاً یک واحد همگن طبیعی، اجتماعی، اقتصادي و فرهنگی میباشند که اکثریت ساکنان شاغل آن به طور مستقیم و غیر مستقیم به یکی از فعالیت هاي اصلی زراعی، دامداري، باغداري، صیادي، صنایع روستایی و یا ترکیبی از این فعالیت ها اشتغال دارند و پیوند فرهنگی وا جتماعی عمیقی بین اعضاي این جوامع برقرار است؛ روستا چهره نجیب زندگی اجتماعی و مامن نخستین تجارب یکجا نشینی در تاریخ حیات بشري است سادگی روابط افراد جامعه روستایی از یکسو و لزوم تلاش همگانی آنان در عرصه تولید از سوي دیگر موجب ایجاد تفاوت هاي ماهوي میان زندگی و به تبع آن تمایز کالبدي روستاها با شهرها شده است کهاتفاقاً یکی از مهمترین علل گسترش تمایل به گردشگري روستایی در همین وجه تمایز روستا با زندگی شهري می باشد.
گردشگري روستایی امروزه به عنوان یک بخش از بازار و یکی از مردمی ترین نوع گردشگري مورد توجه بسیاري از گردشگران قرار گرفته است، این بخش از گردشگري به عنوان یک مقصد هم داراي مشتریان خاص خود است که روز به روز در حال رشد بوده و مشتریان و بازدید کنندگان بیشتري را به سمت خود جذب می کند؛ آنچه گردشگران را جذب نواحی روستایی می کند متنوع بوده و از سکوت محض و آرامش طبیعت جاذبه هاي مذهبی به تاریخی تفریحی مختص به خود تا سایر انواع جاذبه هایی را که در شهرها نیز یافت می شود را در برمی گیرد(قاسمی و شهابی؛.(56: 1387
منابع عمده گردشگري روستایی بسته به اقلیم، محیط، فرهنگ و مناطق مختلف داراي ابعاد و انواع گوناگون میباشند از جمله منابع طبیعی (شامل منابع آبی، جنگل ها، پوشش گیاهی، اکوسیستم هاي کوهستانی، زندگی جانوري، چشمه هاي آب گرم، معادن و ذخایر، غارهاي طبیعی، کوه ها و بیابان ها و اقلیم و فضاهاي روستایی ویژه) منابع طبیعی (شامل اماکن تاریخی و باستانی، اماکن مذهبی و زیارتگاه هاي مقدس، آداب و رسوم محلی، شیوه هاي معیشتی، موسیقی، رقص و بازي هاي محلی، لباس و پوشش مردم محلی) و جاذبه هاي ویژه (شامل پارك هاي موضوعی، پیست هاي ورزشی، فعالیت هاي تفریحی) ،که این قابلیت هاي متنوع را اغلب میتوان در یک منطقه مشاهده نمود ویا به صورت مستقل هم هر کدام از این موارد داراي کشش و جاذبه منحصر به خود میباشند که اغلب در جایی دیگر یافت نمی شوند.
با عنایت به تعریف گردشگري روستایی که غیر از گردشگري کشاورزي تمامی فعالیت هاي گردشگري در مناطق روستایی را شامل می شود(یعقوب پور و دیگران؛(314: 1386 (تعریف کمیسیون اروپایی توریسم در سال (1986 و اینکه مناطق و محیط هاي روستایی پیوندي ناگسستنی با محیط زیست و منابع طبیعی و اکوسیستم دارند لذا موضوع اکوتوریسم با توریسم روستایی گره خورده است چرا که اکوتوریسم به گردشگري از طبیعت و محیط زیست اطلاق می شود که و در بسیاري از موارد مشترکاتی با گردشگري روستایی دارد کهقطعاً اهمیت و گستردگی این نوع گردشگري را نشان می دهد.

ـ3 پیشینه گردشگري روستایی
تفکر اولیه و پایه گذاري گردشگري روستایی به منظور بازدید از مناطق روستایی به منظور گذراندن اوقات فراغت ، به زمانی پس از انقلاب صنعتی در اروپا بازمی گردد که در اوایل و بر اثر صنعتی شدن و توسعه شهرنشینی و مهاجرت روستا- شهري در کنار عواملی چون توسعه حمل و نقل ، افزایش سطح درآمد و افزایش اوقات فراغت این امکان را مهیا نمود که تعداد افراد بیشتري از حومه شهرها دیدن کنند اساساًو تحول تدریجی جامعه از روستایی به سبکی کهعمدتاً شهري بوده را می توان عامل اصلی توسعه گردشگري روستایی دانست که در ادامه تحت تاثیر عواملی چون آلودگی محیط زیست شهري و فشار و استرس هاي روانی ناشی از محیط هاي کار و زندگی از طرفی و تفکرات فلسفی بازگشت به طبیعت و احیا مجدد طبیعت گرایی، باعث توجه شهرنشینان به روستاها علی الخصوص روستاهاي خوش آب و هواي مجاور شهرها گردید که این روستاها اغلب در ایام پایان هفته به عنوان مکانی جهت روي آوردن مردم خسته از زندگی شهري و روزمره گی هاي کار و معیشت توسعه پیدا کردند (قاسمی و شهابی؛.(57: 1387
در ایران اگرچه نوع فرهنگ اجتماعی و معیشتی از دیرباز پیوندي محکم مابین شهر و روستا برقرار نموده است اما اصطلاح
»گردشگري روستایی« به معناي خاص وتخصصی خودقدمت چندانی ندارد و هر چند که گردش در مناطق طبیعی کهغالباٌ با شکار نیز همراه بود توسط پادشاهان و حکمرانان تاریخی سابقه طولانی دارد اما گردشگري روستایی مبتنی بر برنامه ریزي آگاهانه و تلقی آن به عنوان یک صنعت کسب درآمد و نیل به توسعه سابقه زیادي ندارد که با گسترش صنعت گردشگري در طی سالیان اخیر و بوجود آمدن سازمان هاي دیگر موجب توجه برنامه ریزان به آن شده است آن گونه که براساس مصوبه شوراي عالی میراث فرهنگی و گردشگري تا سال 1404 باید آمار گردشگران ورودي ایران به 20 میلیون نفر برسد که بیشترین سهم از این ارقام نیز از راه طبیعت گردي و به خصوص گردشگري روستایی و عشایري پیش بینی گردیده است(یعقوب پور و دیگران؛.(319 : 1386
برگزاري تورهاي گردشگري در طی سال هاي اخیر به روستاهاي توریستی، برگزاري جشنواره هاي فرهنگی هنري گردشگريِ روستایی و عشایري، انجام طرح هاي مطالعاتی روستاهاي داراي بافت با ارزش توسط سازمان میراث فرهنگی و گردشگري و نیز تدوین برنامه هاي توسعه گردشگري در محیط هاي روستایی در برنامه چهارم توسعه اقتصادي، اجتماعی و فرهنگی کشور در

365 روستا به عنوان روستاهاي هدف گردشگري، همه حکایت از رویکرد به توسعه این قسم از گردشگري در کشوري باشند چرا که روستاها و مناطق عشایري بکر و دست نخورده ایران براي گردشگران جهان از جذابیت ویژه ي برخوردار است ثانیاًو این برنامه ها آثار مثبت دیگري نیز در توسعه روستاها به دنبال دارد که به آنها اشاره خواهد شد.

ـ4ت وسعه پایدار و گردشگري روستایی
با مشکلاتی که فراروي زندگی بشر و مخاطراتی که آینده بشر را از نظر محیط زیست و آلودگی هاي محیطی و کاهش منابع انرژي تجدید ناپذیر تهدید می کرد از حدود دهه 70 قرن گذشته توسعه پایدار و برقراري پایداري در عرصه هاي محیطی، اقتصادي و اجتماعی به عنوان یک التزام در سیاست گذاري ها و برنامه ریزي هاي ملل رواج یافت بدین مضمون که توسعه اي پایدار تلقی می شود که ضمن بر آوردن نیازهاي عصر حاضر توانایی بهره برداري نسل هاي آتی را نیز در نظر بگیرد.
با تعاریفی که آمد گردشگري روستایی گونه اي از گردشگري است که در زمره توسعه پایدار روستایی قرار می گیرد مفهوم پایداري موازنه دقیق میان نیازهاي ضروري امروز و فردا است و نیز میان انگیزه هاي خصوصی و اقدامات عمومی در تنگناي حرص و ترحم اجتماعی افراد و همدردي اجتماعی میباشد بر این اساس توسعه پایدار گردشگري در روستا که مفهومی است که در آن تامین مستمر نیازها و رضایت مندي، همراه با افزایش کیفیت زیست بومی سکنه روستا را در نظر دارد که در آن گسترش صنعت جهانگردي و جذب جهانگردان با استفاده از منابع و جاذبه هاي موجود روستا، به گونه اي برنامه ریزي می شود که ضمن پاسخگویی به نیازهاي اقتصادي، اجتماعی، فرهنگی و ضوابط قانونی و انتظارات جهانگردان، بتوان وحدت و یکپارچگی وهویت فرهنگی، سلامت محیط زیست، تعادل اقتصادي و رفاه جامعه میزبان و میهمان را به طور متوازن و پیوسته در حد بهینه تامین کند.(اکرمی و طاهري؛.(75: 1387 در خصوص موضوع روستا و مقوله گردشگري در آن باید اذعان نمود که روستا جداي از جاذبه هاي طبیعی و محیطی ویژگی هاي متمایز دیگري مانند نوع معماري و بافت کالبدي روستا نوع روابط اجتماعی، فعالیت هاي معیشتی، شیوه سخن گفتن، نوع لباس پوشیدن، نحوه زندگی و کار مراسم و آیین هاي محلی و بسیاري از جنبه هاي فرهنگی، اجتماعی و عملکردي دارد که خصوصیتی خاص و منحصر به آن بخشیده است به طوري هر گونه طراحی و مداخله و برنامه ریزي در آن حساسیت خاصی داشته لذا باید با وسواس و دقت بیشتري انجام شود چرا که هر گونه توسعه گردشگري در این زمینه مستقیماً زندگی اجتماعی و محیطی روستا و اهالی آن را تحت تاثیر قرار می دهد لذا هنگامی میتوان توسعه گردشگري در روستا را توسعه اي پایدار قلمداد نماییم که منافعی پایدار را براي روستا به دنبال داشته باشد براي نمونه گردشگري وقتی به توسعه روستایی کمک خواهد کرد که براي روستا منافع اقتصادي همراه داشته باشد و با در نظر داشتن روستاییان به عنوان کسانی که از عواید طرح بهره مند می گردند امکان افزایش درآمد اقتصادي خانوارهاي روستایی را در روند توسعه امکان پذیر سازد چرا که هر گونه طرح و برنامه اي که بدون مشارکت پذیري، آگاه سازي و توانمند سازي روستاییان اجرا شودقطعاً یا با شکست مواجه شده و یا اثراتی زودگذر و مقطعی و ناپایدار خواهد داشت و حتی در ابعادي غیر اقتصادي هم به هیچ وجه توسعه هاي پایدار اجتماعی و فرهنگی و محیطی به بار نخواهد نشست؛ به جرأت می توان ادعا کرد که در مقوله گردشگري پایدار روستایی اولین و مهمترین شرط رویکردي باید با محوریت جامعه میزبان (روستا) باشد و پس از آن جهانگرد و سایر اولویت ها باید لحاظ گردد.
در خصوص برقراري توسعه پایدار گردشگري در روستا باید اشاره کرد که تعادل و هماهنگی میان اجزاي مختلف فعالیت گردشگري نقش به سزایی در تامین اهداف و حداکثر بهره برداري از پتانسیل ها و ظرفیت هاي حوزه هاي گردشگري را خواهد داشت اگرچه عوامل بی شماري در توسعه گردشگري نقش دارند و ارتباط و تعامل بین آنها توسعه را شکل می دهد اما سه عامل عمده اصلی در توسعه گردشگري، عبارتند از: گردشگران، مردم منطقه (مقصد) و ویژگی هاي مقصد،(قاسمی و شهابی؛(59: 1387 و میزان انطباق و همپوشی این سه مورد منطقه اي را به وجود می اورد که در آن توسعه یکپارچه تحقق پیدا می کند.

همانگونه که ملاحظه شد مردم منطقه (در این جا مردم روستا) یکی از ارکان اصلی تامین پایدار و یکپارچگی توسعه گردشگري میباشند که بدون لحاظ نمودن آنها این مهم تامین نخواهد شداصولاً در برنامه ریزي توسعه گردشگري در روستا راهکارها و شیوه هاي گوناگون پیش روي مجریان و برنامه ریزان قرار دارد که عبارتند از:

1. اعمال آزادي واختیار بی قید و شرط در ساختن ابنیه و ویلاهاي شخصی توسط افراد مرفه در گذراندن اوقات فراغت
2. فراهم نمودن تسهیلات لازم و مکان مناسب در روستا با سرمایه گذاري هاي متمرکز توسط سرمایه گذاران و انتفاع و بهره آنان از این سرمایه گذاري
3. تلفیق و همگون نمودن هر گونه بهسازي، ساماندهی و توسعه با بافت و محیط روستا و ایجاد تسهیلات و امکانات گردشگري در درون یا در جوار بافت روستا و با مشارکت خود اهالی روستا البته با تامین سیستم نظارتی و اجرایی (اکرمی و طاهري؛1387 (59:

در روش اول با عنایت به نبود هیچگونه ساز و کار نظارتی بیم از بین رفتن کالبد و بافت سنتی روستا، گران شدن زمین و شهري شدن سیماي روستا وجود دارد در ضمن این شیوه بدون توجه به مشارکت اهالی روستا و صرفا به علت بهره بردن عده اي خاص، قابلیت تامین یکپارچگی و پایداري را نخواهد داشت چرا که رکن اصلی یعنی مردم منطقه روستایی نادیده گرفته است.
روش دوم نیز که به امري متداول و متعارف بدل شده است ساخت و سازهاي چون هتل، رستوران، محل بازي و استراحت، امکانات گردشگري را فراهم می کند دراین حالت سرمایه گذار خارجی نقش متولی را داشته و اهالی روستا هیچ نقشی ندارند و حتی اگر این شیوه به توسعه و رونق گردشگري در منطقه منجر بشود اما چون براي ساکنین بومی روستا هیچ گونه منفعتی ندارد نمی توان عنوان پویا، یکپارچه و پایدار را بر آن نامید.
اما در حالت سوم چون متولی گردشگري اهالی روستا میباشند، توسعه گردشگري همراستا و همگون با توسعه روستا خواهد شد لذا هم بافت، محیط و کالبد روستا از هر گونه خدشه مصون مانده و هم مشارکت اهالی منفعت اقتصادي را به دنبال خواهد داشت و نیز پویایی و یکپارچگی توسعه را تامین خواهد نمود.

ـ5 پیامدهاي مثبت گردشگري روستایی
هر چند که اصلی ترین عامل در گردشگري کسب منبع در آمد و بهره اقتصادي است اما در روستا به علت خصوصیات ویژه محیطی، فرهنگی اجتماعی و کالبدي اهداف و پیامدهاي دیگر نیز مد نظر قرار دارند که مهمترین آن نیل به توسعه و عمران و آبادي روستاها از طریق گسترش و توسعه گردشگري در آنها می باشد که در صورت اجراي موفقیت آمیز برنامه ها و اهداف پیامدهاي مثبت و مطلوبی را نصیب این مناطقگاهاً محروم از توسعه می نماید عمده ترین این آثار مثبت در گردشگري روستایی عبارتند از:
-1 توسعه شبکه حمل و نقل، خدمات بهداشتی و درمانی و بهبود کیفیت زندگی روستایی
2ـ توسعه و ایجاد امکانات آموزشی، فرهنگی و مراکز تفریحی و ورزشی براي روستاییان
3ـ افزایش نقش زنان در تولید و عرضه محصولات فرهنگی و صنایع دستی و سایر خدمات
-4 افزایش احساس مسئولیت و انگیزه، توجه و مراقبت از یادمان ها و آثار تاریخی مهم و محیط زیست توسط روستاییان و سایرین
-5 افزایش روابط مثبت اجتماعی در جوامع روستایی و جلوگیري از انزواي این جوامع

در متن اصلی مقاله به هم ریختگی وجود ندارد. برای مطالعه بیشتر مقاله آن را خریداری کنید