بخشی از مقاله
چکیده:
تحقیق آزمایشی رابطه ی علت - معلولی بین دو یا چند متغیر است.از ویژگی های تحقیق آزمایشی ،دستکاری متغیر های مستقل،ثابت نگه داشتن و کنترل سایر متغیر ها به جز متغیر وابسته،تاثیر متغیر های مستقل بر متغییر های وابسته اشکارمیشود. تحقیق آزمایشی در پایان محقق به طور قطع نظر میدهد که چنین رابطه ای وجود دارد یا نه. همبستگی رابطه ی علت و معلولی نیست بلکه قصد دارد میزان درجات همبستگی میان عملکرد دو یا چند متغیر را در یک گروه یا عملکرد یک عامل را در دو یا چند گروه مشخص کند. روش های کنترل کردن تفاوتهای میان آزمودنی ها عبارتند از: انتساب تصادفی،همتا کردن تصادفی،انتخاب همگن،تحلیل کواریانس،استفاده از ازمودنی ها به عنوان کنترل خودشان،حذف متغییر ها. شرایط ضروری یک تحقیق آزمایشی شامل :کنترل،انتخاب تصادفی،تکرار آزمایش،قابلیت تعمیم است.اهداف ازمایش های ازمایشگاهی عبارتند از:مطالعه ی روابط،آزمودن پیش بینی های استخراج شده،اصلاح نظریه ها و فرضیه ها.
کلمات کلیدی: رابطه ی علت و معلولی، همبستگی، درجات همبستگی، آزمودنی ها
مقدمه :
تحقیق در علوم رفتاری و تربیتی ، به طور کلی به دو گونه کمی و کیفی قابل تفکیک است. هر یک از این دو رویکرد ،هدف ها و تاکید های ویژه ای دارند و به منظور توصیف و تبیین پدیده مورد تحقیق ، مستلزم به کارگیری روش های متفاوتی هستند.تحقیق کمی مبتنی بر سنجش عینی و تجزیه و تحلیل آماری اطلاعات عددی است و به کنترل موقعیت تحقیق و متغیرهای تاثیر گذار بر نتایج آن،نظر دارد.حال آنکه تحقیق کیفی با هدف درک پدیده اجتماعی از دیدگاه اشخاص شرکت کننده در تحقیق صورت میپذرد، اطلاعات در موقعیت طبیعی جمع آوری میشود و تئوری پردازی، بیشتر از آزمایش تئوری مدنظر است.
روش های تحقیق در پژوهش های کمی ،راهبردی کلی برای جمع آوری و تجزیه و تحلیل اطلاعات است که برای پاسخ به پرسش تحقیقاتی یا آزمایش فرضیه اتخاذ میگردد.
رایج ترین طبقه بندی های روش تحقیق:
-1 آزمایشی1
-2 علی-مقایسه ای2
-3 توصیفی 3 است که هیچ یک بر دیگری برتری ندارند و وابسته به ماهیت مساله و نوع اطلاعات است.در این مقاله روش تحقیق آزمایشی،اهداف،نقاط ضعف و قدرت،شرایط ضروری یه تحقیق آزمایشی و ..... را توضیح خواهم داد.
تاریخچه:
رویکرد کمی نسبت به رویکرد کیفی از سابقه تاریخی به مراتب بیشتری برخوردار است.پژوهش های کمی و کیفی مبتنی بر مفروضه های فلسفی متفاوتی است.رویکرد کمی در پژوهش ،از فلسفه اثبات گرایی 4نشات میگیرد که بیانگر آن است که اصول و قوانین کلی ،همان گونه که پدیده های فیزیکی را هدایت می کنندپدیده های اجتماعی را نیز تحت تسلط دارند.محققان می توانند این اصول و قوانین را کشف کرده و بدین طریق رفتار انسان را پیش بینی و کنترل نمایند.
افزون بر این،سنجش دقیق رفتار و جمع آوری اطلاعات با روش های عینی مورد تایید اثبات گرایان است.این محققان از رویکرد علمی که ابتدا بر پژوهش در علوم طبیعی حاکم شد و سپس به علوم رفتاری و تربیتی نیز انتقال یافت ،تبعیت مینمایند.در این رویکرد بر آزمایش فرضیه های نشات گرفته از تئوری و تعمیم دادن یافته ها بر جامعه تاکید میشود.پژوهش نظام دار است و نتایج حاصل از آن میتواند در معرض تکرار به وسیله دیگر محققان قرار گیرد.
تحقیق آزمایشی:
تحقیق آزمایشی،مطالعه ای علمی است که در آن محقق در یک یا چند متغیر مستقل به طور نظام مند تغییر ایجاد میکندو سایر متغییر هایی که میتوانند بر متغیر های وابسته ی تحقیق ، تاثیر بگذارند را کنترل مینماید و تاثیر تغییرهای ایجاد شده در متغیر یا متغیر های مستقل را بر متغیر وابسته تحقیق مورد مشاهده قرار میدهد به طور کلی رابطه ی علت -معلولی بین دو یا چند متغیر از طرح های آزمایشی استفاده میشود به همین دلیل است که قانع کننده ترین شواهد دال بر تاثیر یک متغییر بر متغییر دیگر را فراهم میسازد. در تحقیق آزمایشی واریانس تمام یا تقریبا تمام متغیر های مستقل تاثیر گذار احتمالی که به مسئله مورد مطالعه ارتباط مستقیم ندارند در حداقل نگهداشته میشوند و در یک موقعیت فیزیکی جدا از موقعیت عادی زندگی و با دستکاری یک یا چند متغیر مستقل تحت شرایط کاملا مشخص،عملیاتی و کنترل شده انجام میگیرد. - کرلینجر،فرد،ان، - 46:1390
ویژگی تحقیق آزمایشی:
-1 متغیر های مستقل دستکاری میشوند
-2 سایر متغیر ها به جز متغیر وابسته ثابت نگه داشته شده و کنترل می شوند
-3 تاثیر متغییر های مستقل بر متغییر های وابسته مشاهده میشود برای این منظور گروه های آزمایشی و گواه مورد نظر قرار میگیرند و از طریق آنها تفاوت های میان ازمودنی ها کنترل میشود - سرمد، بازرگان،حجازی، - 104:1389
تفاوت تحقیق آزمایشی و همبستگی:
تحقیق آزمایشی رابطه ی علت - معلولی است و سخن درباره ی رابطه ی یک سویه و تاثیر متغیر مستقل بر متغیر تابع است و در پایان محقق به طور قطع نظر میدهد که چنین رابطه ای وجود دارد یا نه. همبستگی رابطه ی علت و معلولی نیست بلکه قصد دارد میزان درجات همبستگی میان عملکرد دو یا چند متغیر را در یک گروه یا عملکرد یک عامل را در دو یا چند گروه مشخص کند. ضریب همبستگی به خودی خود رابطه ی علت و معلولی را بیان نمیکند.هر چند محاسبه این ضریب گام اول برای پیدا کردن روابط علت و معلولی میان متغییر ها محسوب میشود.چون اگر رابطه ی علت و معلولی بین دو یا چند متغییر محرز نباشد به احتمال زیاد همبستگی و رابطه ی بالایی میان آنها وجود دارد. - تیرگر،حاج غلامرضایی، - 60:1394
روش های کنترل تفاوت های میان آزمودنی ها:
-1 انتساب تصادفی:
در این روش هر یک از آزمودنی ها با شانس مساوی به گروه آزمایشی یا گروه گواه منتسب میشوند.در این روش تعداد آزمودنی ها به اندازه ی کافی در دسترس هستند و برای نمونه های با حجم بزرگ استفاده میشود. مزیت این روش این است که نظر های محقق در جور کردن گروه ها دخالت داده نمی شود. -2 همتا کردن تصادفی: در این روش ازمودنی های انتخاب شده از نظر متغییر ناخواسته همگن - خصایص همانند یا تقریبا یکسان - باشند.مانند:نمره ی دانش آموزان در آزمون هوش - میتوان دانش آموزان را با توجه به نمره ی انان در ازمون هوش با یکدیگر همسان کرد و فهرستی از زوج ازمودنی هایی بدست آورد که هر دوی انان تا حد ممکن یکسان و یا نمره هوش نزدیکی داشته باشند و به تصادف یکی را به گروه ازمایشی و دیگری را به گروه گواه منتسب کرد. -
-3 انتخاب همگن:
در این روش نمونه ای از ازمودنی ها که از نظر متغییر ناخواسته همگن باشند انتخاب میشوند و سعی بر این است که میانگین متغییری که باید کنترل شود در گروه های مورد نظر یکسان باشد. - آزمودنی ها در گروه گواه و ازمایشی به گونه ای قرار میگیرند که میانگین و واریانس گروه ها تا حد امکان برابر باشد -
-4 تحلیل کواریانس: در این روش داده های مربوط به متغییر ناخواسته،که قبل از اجرای آزمایش بدست می آید،در تحلیل مورد استفاده قرار می گیرد و محقق قادر است تفاوت های اولیه میان چند متغییر را در گروه های شاهد و آزمایش با استفاده از روش آماری از بین
